Παλινόρθωση τたうωおめがνにゅー Βουρβόνων (Ισπανία)

Βασίλειο της Ισπανίας Reino de España (Ρέινο νにゅーτたうεいぷしろん Εσπάνια)
← 1874 – 1931 ↓
Σημαία Εθνόσημο
Σύνθημα Plus Ultra ("Παρά πέρα")
Ύμνος Μάρτσα ρεάλ ("Βασιλικό Εμβατήριο")
Τοποθεσία {{{κοινό_όνομα}}} Τたうοおみくろん Βασίλειο της Ισπανίας κかっぱαあるふぁιいおた οおみくろんιいおた αποικίες τたうοおみくろんυうぷしろん τたうοおみくろん 1898.
Πρωτεύουσα		Μαδρίτη
Γλώσσες		Ισπανική
Πολίτευμα		Συνταγματική Μοναρχία (1874-1923, 1930-1931) Απόλυτη Μοναρχία (1923-1930)
Βασιλιάς
-	1874-1885	Αλφόνσος ΙΒ΄
-	1886-1931	Αλφόνσος ΙΓ΄
Ιστορία
-	Πραξικόπημα	29 Δεκεμβρίου 1874
-	Υιοθέτηση Συντάγματος	30 Ιουνίου 1876
-	Ισπανοαμερικανικός πόλεμος	25 Απρ.–12 Αυγ. 1898
-	Συνθήκη τたうοおみくろんυうぷしろん Σしぐまαあるふぁνにゅー Σεμπαστιάν	17 Αυγούστου 1930
-	Ανακήρυξη Δημοκρατίας	14 Απριλίου 1931
Νόμισμα		Πεσέτα
Προηγήθηκε Διαδέχτηκε Πρώτη Ισπανική Δημοκρατία Δεύτερη Ισπανική Δημοκρατία Πουέρτο Ρίκο Πρώτη Φιλιππινέζικη Δημοκρατία Γκουάμ Δημοκρατία της Κούβας (1902–1959) Δεύτερη Κατοχή της Κούβας

Ηいーた Παλινόρθωση ή Βουρβονική Παλινόρθωση (ισπανικά: Restauración borbónica) ονομάζεται ηいーた περίοδος της σύγχρονης ισπανικής ιστορίας μεταξύ 29 Δεκεμβρίου 1874, ημέρα όπου έλαβε χώρα τたうοおみくろん πραξικόπημα τたうοおみくろんυうぷしろん στρατηγού Μαρτίνεθ-Κάμπος πぱいοおみくろんυうぷしろん έβαλε τέλος σしぐまτたうηいーたνにゅー Πρώτη Ισπανική Δημοκρατία κかっぱαあるふぁιいおた αποκατέστησε τたうηいーた μοναρχία υπό τたうοおみくろんνにゅー Αλφόνσο ΙΒ΄ κかっぱαあるふぁιいおた της 14ης Απριλίου 1931 μみゅーεいぷしろん τたうηいーたνにゅー ανακήρυξη της Δεύτερης Ισπανικής Δημοκρατίας.

Μετά από περίπου έναν ολόκληρο αιώνα πολιτικής αστάθειας κかっぱαあるふぁιいおた πολλών εμφυλίων πολέμων, οおみくろん στόχος της Παλινόρθωσης ήταν νにゅーαあるふぁ δημιουργήσει ένα νέο πολιτικό σύστημα, πぱいοおみくろんυうぷしろん θしーたαあるふぁ εξασφάλιζε τたうηいーた σταθερότητα μέσω της πρακτικής πぱいοおみくろんυうぷしろん σしぐまτたうαあるふぁ ισπανικά ονομάζεται «turnismo», δηλαδή της σκόπιμης εναλλαγής τたうοおみくろんυうぷしろん συντηρητικού κかっぱαあるふぁιいおた τたうοおみくろんυうぷしろん φιλελεύθερου κόμματος σしぐまτたうηいーたνにゅー εξουσία. Μみゅーεいぷしろん αυτήν τたうηいーたνにゅー πρακτική, κανένα τμήμα τたうωおめがνにゅー προνομιούχων στρωμάτων της κοινωνίας δでるたεいぷしろんνにゅー θしーたαあるふぁ ένιωθε πολιτικά απομονωμένο, ενώ όλα τたうαあるふぁ άλλα κόμματα θしーたαあるふぁ είχαν αποκλειστεί από τたうοおみくろん πολιτικό σύστημα. Αυτή ηいーた πρακτική εφαρμόστηκε μέσω εκλογικής απάτης. Ηいーた αντίθεση σしぐまεいぷしろん αυτό τたうοおみくろん σύστημα προήλθε από τους αντιμοναρχικούς, τους σοσιαλιστές, τους αναρχικούς, τους Βάσκους, τους Καταλανούς εθνικιστές, κかっぱαあるふぁιいおた τους Καρλιστές.

Ηいーた βασιλεία τたうοおみくろんυうぷしろん Αλφόνσου ΙΒ΄ κかっぱαあるふぁιいおた ηいーた αντιβασιλεία της Μαρίας-Χριστίνας (1874-1898)

Τたうοおみくろん πραξικόπημα (pronunciamiento) τたうοおみくろんυうぷしろん Μαρτίνεθ-Κάμπος εγκατέστησε τたうοおみくろんνにゅー Αλφόνσο ΙΒ΄ ως βασιλιά, επιφέροντας τたうοおみくろん τέλος της Πρώτης Ισπανικής Δημοκρατίας. Μετά από αυτό, τたうοおみくろん σύνταγμα τたうοおみくろんυうぷしろん 1876 γράφτηκε κかっぱαあるふぁιいおた εφαρμόστηκε κατά τたうηいーた διάρκεια ολόκληρης της Παλινόρθωσης. Τたうοおみくろん σύνταγμα αυτό καθόρισε τたうηいーたνにゅー Ισπανία ως συνταγματική μοναρχία μみゅーεいぷしろん διπλό νομοθετικό σώμα (Cortes Generales), αποτελούμενο από τたうηいーたνにゅー άνω βουλή (Senado-Γερουσία) κかっぱαあるふぁιいおた τたうηいーたνにゅー κάτω βουλή (Congreso de los Diputados, Βουλή). Τたうοおみくろん Σύνταγμα αυτό έδινε σしぐまτたうοおみくろんνにゅー βασιλιά τたうηいーたνにゅー εξουσία νにゅーαあるふぁ ορίζει γερουσιαστές κかっぱαあるふぁιいおた νにゅーαあるふぁ ανακαλεί νόμους εφόσον τたうοおみくろん επιθυμούσε κかっぱαあるふぁιいおた τたうοおみくろんυうぷしろん ανέθετε επίσης τたうηいーたνにゅー ηγεσία τたうοおみくろんυうぷしろん στρατού.

Αυτά τたうαあるふぁ χρόνια χαρακτηρίστηκαν από αξιοσημείωτη οικονομική ανάπτυξη. Ηいーた οικονομία της Ισπανίας είχε μείνει πίσω συγκριτικά μみゅーεいぷしろん αυτές άλλων ευρωπαικών χωρών, κかっぱαあるふぁιいおた κατά τたうηいーた διάρκεια αυτών τたうωおめがνにゅー χρόνων οおみくろん εκσυγχρονισμός της Ισπανίας έγινε σしぐまεいぷしろん μεγάλη κλίμακα. Σしぐまεいぷしろん πολλούς τομείς ηいーた παραγωγή αυξήθηκε, υποστηριζόμενη από έντονα μέτρα προστατευτισμού.

Τたうαあるふぁ δύο κόμματα εναλλάσσονταν σしぐまτたうηいーたνにゅー εξουσία σしぐまεいぷしろん μみゅーιいおたαあるふぁ ελεγχόμενη διαδικασία πぱいοおみくろんυうぷしろん είναι γνωστή ως "el turno" σしぐまτたうαあるふぁ ισπανικά. Τたうοおみくろん φιλελεύθερο κόμμα είχε ηγέτη τたうοおみくろんνにゅー Πράξεδες Ματέο Σαγάστα κかっぱαあるふぁιいおた τたうοおみくろん συντηρητικό κόμμα τたうοおみくろんνにゅー Αντόνιο Κάνοβας νにゅーτたうεいぷしろんλらむだ Καστίγιο. Οおみくろんιいおた «caciques», ισχυροί τοπικοί παράγοντες, χρησιμοποιούνταν γがんまιいおたαあるふぁ νにゅーαあるふぁ επηρεάζουν τたうαあるふぁ εκλογικά αποτελέσματα, κάτι πぱいοおみくろんυうぷしろん οδήγησε βαθμηδόν σしぐまεいぷしろん δυσαρέσκεια γがんまιいおたαあるふぁ τたうοおみくろん σύστημα κかっぱαあるふぁιいおた σしぐまτたうοおみくろんνにゅー σχηματισμό εθνικιστικών κινημάτων σしぐまτたうηいーたνにゅー Καταλονία, σしぐまτたうηいーたνにゅー Γαλικία κかっぱαあるふぁιいおた σしぐまτたうηいーたνにゅー Χώρα τたうωおめがνにゅー Βάσκων καθώς κかっぱαあるふぁιいおた σしぐまτたうηいーたνにゅー δημιουργία συνδικάτων.

Ηいーた βασιλεία τたうοおみくろんυうぷしろん Αλφόνσου ΙΓ΄ κかっぱαあるふぁιいおた ηいーた κρίση τたうοおみくろんυうぷしろん συστήματος (1898-1923)

Τたうοおみくろん 1898 ηいーた Ισπανία έχασε τις κύριες υπερπόντιες αποικίες της (Κούβα, Γκουάμ, Πουέρτο Ρίκο κかっぱαあるふぁιいおた Φιλιππίνες ) σしぐまτたうοおみくろんνにゅー Ισπανό-Αμερικάνικο πόλεμο. Ηいーた ταχύτατη κατάρρευση θεωρήθηκε ως καταστροφή σしぐまτたうηいーたνにゅー Ισπανία, υπονομεύοντας τたうηいーたνにゅー αξιοπιστία τόσο της κυβέρνησης όσο κかっぱαあるふぁιいおた τたうωおめがνにゅー ιδεολογιών σχετιζόμενων μみゅーεいぷしろん αυτήν κかっぱαあるふぁιいおた σχεδόν οδήγησε σしぐまεいぷしろん πραξικόπημα υπό τたうοおみくろんνにゅー Καμίλο Πολαβιέχα. Αυτό ήταν ηいーた αρχή της παρακμής τたうοおみくろんυうぷしろん συστήματος, πぱいοおみくろんυうぷしろん ενεργοποίησε έντονα τたうαあるふぁ αντιπολιτευόμενα κινήματα σしぐまεいぷしろん τοπικό κかっぱαあるふぁιいおた εθνικό επίπεδο.

Oιいおた αποτυχημένες απόπειρες συνέχισης της αποικιοκρατικής προσπάθειας σしぐまτたうοおみくろん Μαρόκο προκάλεσαν τεράστια δυσαρέσκεια πぱいοおみくろんυうぷしろん οδήγησε σしぐまεいぷしろん εξέγερση σしぐまτたうηいーた Βαρκελώνη, τたうηいーたνにゅー γνωστή ως Τραγική Εβδομάδα (Semana Trágica). Τたうοおみくろんνにゅー Ιούλιο κかっぱαあるふぁιいおた Αύγουστο τたうοおみくろんυうぷしろん 1909 οおみくろんιいおた χαμηλότερες τάξεις της Βαρκελώνης, υποστηριζόμενες από τους αναρχικούς, τους κομμουνιστές, κかっぱαあるふぁιいおた τους αντιμοναρχικούς, εξεγέρθηκαν επειδή θεωρούσαν τις μεθόδους στρατολογίας άδικες. Ηいーた κυβέρνηση κήρυξε τたうηいーたνにゅー χώρα σしぐまεいぷしろん εμπόλεμη κατάσταση κかっぱαあるふぁιいおた έστειλε στρατεύματα γがんまιいおたαあるふぁ νにゅーαあるふぁ καταστείλουν τたうηいーたνにゅー επανάσταση, προκαλώντας πάνω από εκατό θανάτους κかっぱαあるふぁιいおた τたうηいーたνにゅー εκτέλεση τたうοおみくろんυうぷしろん Φρανσέσκ Φερέ. Ηいーた σοσιαλιστική Γενική Ένωση Εργατών κかっぱαあるふぁιいおた ηいーた αναρχική Εθνική Συνομοσπονδία Εργατών αποφάσισαν νにゅーαあるふぁ ξεκινήσουν μみゅーιいおたαあるふぁ γενική απεργία σしぐまεいぷしろん όλη τたうηいーた χώρα, ηいーた οποία ωστόσο απέτυχε επειδή τたうαあるふぁ συνδικάτα μπορούσαν νにゅーαあるふぁ κινητοποιήσουν μόνο τους εργάτες τたうωおめがνにゅー πόλεων.

Τたうαあるふぁ προβλήματα σしぐまτたうοおみくろん Μαρόκο επιδεινώθηκαν όταν τたうοおみくろん 1921 ένας στρατός ντόπιων επιτέθηκε αιφνιδιαστικά σしぐまτたうοおみくろんνにゅー ισπανικό στρατό κかっぱαあるふぁιいおた, χάρη σしぐまτたうηいーたνにゅー ικανότητα τたうοおみくろんυうぷしろん Μαροκινού οπλαρχηγού Αμπντ-Αあるふぁλらむだ-Κριμ, νにゅーαあるふぁ τたうοおみくろんνにゅー εκμηδενίσει ουσιαστικά σしぐまτたうηいーた Μάχη τたうοおみくろんυうぷしろん Αννουάλ κかっぱαあるふぁιいおた νにゅーαあるふぁ προελάσει σχεδόν μέχρι τたうηいーた Μελίγια. Αυτή ηいーた ισπανική ήττα, οφειλόμενη κυρίως σしぐまτたうοおみくろんνにゅー κακό σχεδιασμό, καταλογίστηκε στους υψηλούς αξιωματούχους τたうοおみくろんυうぷしろん στρατού, κかっぱαあるふぁιいおた προκάλεσε μεγάλη δυσαρέσκεια σしぐまτたうοおみくろん στράτευμα πぱいοおみくろんυうぷしろん ένιωσε προδομένο, καθώς οおみくろん στρατός είχε διαταχθεί νにゅーαあるふぁ προχωρήσει σしぐまτたうοおみくろん εσωτερικό χωρίς νにゅーαあるふぁ διαθέτει τたうαあるふぁ μέσα νにゅーαあるふぁ καταλάβει αυτή τたうηいーた δύσκολη περιοχή.

Ηいーた δικτατορία τたうοおみくろんυうぷしろん Πρίμο νにゅーτたうεいぷしろん Ριβέρα (1923-1930)

Ηいーた στρατιωτική δυσφορία, οおみくろん φόβος της αναρχικής τρομοκρατίας ή μιας προλεταριακής επανάστασης, κかっぱαあるふぁιいおた ηいーた άνοδος τたうωおめがνにゅー εθνικιστικών κινημάτων προκάλεσαν μεγάλη αναταραχή μεταξύ τたうωおめがνにゅー πολιτών κかっぱαあるふぁιいおた τたうοおみくろんυうぷしろん στρατού. Στις 13 Σεπτεμβρίου 1923, οおみくろん Μιγέλ Πρίμο νにゅーτたうεいぷしろん Ριβέρα, γενικός στρατιωτικός αρχηγός της Καταλονίας, οργάνωσε πραξικόπημα, διακηρύσσοντας ότι τたうαあるふぁ προβλήματα της Ισπανίας οφείλονταν σしぐまτたうοおみくろん κοινοβουλευτικό σύστημα. Οおみくろん Αλφόνσος ΙΓ΄ υποστήριξε τたうοおみくろん στρατηγό κかっぱαあるふぁιいおた τたうοおみくろんνにゅー ονόμασε πρωθυπουργό. Οおみくろん Πρίμο νにゅーτたうεいぷしろん Ριβέρα προχώρησε σしぐまεいぷしろん αναστολή τたうοおみくろんυうぷしろん συντάγματος κかっぱαあるふぁιいおた απέκτησε απόλυτη εξουσία ως δικτάτορας. Ίδρυσε τたうηいーたνにゅー Ισπανική Πατριωτική Ένωση (Unión Patriótica Española) ως μόνο νόμιμο κόμμα, καταργώντας όλα τたうαあるふぁ άλλα κόμματα, παρότι επέτρεψε τたうηいーた λειτουργία τたうοおみくろんυうぷしろん Σοσιαλιστικού Εργατικού Κόμματος. Κατά τたうηいーた διάρκεια της εξουσίας τたうοおみくろんυうぷしろん, αύξησε τις κυβερνητικές δαπάνες προς επιχειρήσεις κかっぱαあるふぁιいおた δημόσιες υπηρεσίες, οδηγώντας τたうηいーたνにゅー κυβέρνησή τたうοおみくろんυうぷしろん σしぐまεいぷしろん χρεοκοπία. Έχασε όμως τたうηいーたνにゅー υποστήριξη τたうοおみくろんυうぷしろん στρατού κかっぱαあるふぁιいおた συγχρόνως αντιμετώπιζε σοβαρά προβλήματα υγείας. Ηいーた εναντίον τたうοおみくろんυうぷしろん αντιπολίτευση ήταν τόση πぱいοおみくろんυうぷしろん ανάγκασε τたうοおみくろんνにゅー Αλφόνσο νにゅーαあるふぁ πάψει νにゅーαあるふぁ τたうοおみくろんνにゅー υποστηρίζει κかっぱαあるふぁιいおた νにゅーαあるふぁ τたうοおみくろんνにゅー αναγκάσει νにゅーαあるふぁ παραιτηθεί τたうοおみくろんνにゅー Ιανουάριο τたうοおみくろんυうぷしろん 1930.

Οおみくろん τελευταίος χρόνος (1930-1931)

Οおみくろん Αλφόνσος ΙΓ΄, σしぐまεいぷしろん μみゅーιいおたαあるふぁ προσπάθεια νにゅーαあるふぁ επιστρέψει σταδιακά σしぐまτたうοおみくろん προηγούμενο σύστημα κかっぱαあるふぁιいおた νにゅーαあるふぁ ανακτήσει τたうοおみくろん κύρος τたうοおみくろんυうぷしろん, έδωσε εντολή σしぐまτたうοおみくろんνにゅー στρατηγό Ντάμασο Μπερενγκέρ νにゅーαあるふぁ σχηματίσει κυβέρνηση. Ηいーた αποτυχία υπήρξε πλήρης, καθώς οおみくろん βασιλιάς θεωρούνταν υποστηρικτής της δικτατορίας, ενώ όλο κかっぱαあるふぁιいおた περισσότερες πολιτικές δυνάμεις ζητούσαν τたうηいーたνにゅー εγκαθίδρυση δημοκρατίας. Οおみくろん Μπερενγκέρ παραιτήθηκε κかっぱαあるふぁιいおた οおみくろん βασιλιάς ανέθεσε τたうηいーたνにゅー εντολή σしぐまτたうοおみくろんνにゅー ναύαρχο Χουάν Μπαουτίστα Αθνάρ. Οおみくろん Αθνάρ ανακοίνωσε τたうηいーたνにゅー διεξαγωγή τοπικών εκλογών στις 12 Απριλίου 1931 μみゅーεいぷしろん σκοπό νにゅーαあるふぁ ικανοποιήσει τους δημοκρατικούς κかっぱαあるふぁιいおた τους αντιμοναρχικούς, νにゅーαあるふぁ αντικαταστήσει τις τοπικές κυβερνήσεις τις δικτατορίας κかっぱαあるふぁιいおた σταδιακά νにゅーαあるふぁ επανεισαγάγει τたうηいーたνにゅー παλινόρθωση.

Μολονότι οおみくろんιいおた μοναρχικοί δでるたεいぷしろんνにゅー είχαν χάσει όλους τους υποστηρικτές τους, τたうαあるふぁ αντιμοναρχικά κかっぱαあるふぁιいおた τたうαあるふぁ σοσιαλιστικά κόμματα σημείωσαν σημαντικές επιτυχίες σしぐまεいぷしろん μεγάλες πόλεις. Ακολούθησαν διαδηλώσεις κかっぱαあるふぁιいおた ταραχές στους δρόμους, πぱいοおみくろんυうぷしろん απαιτούσαν τたうηいーたνにゅー κατάργηση της μοναρχίας. Οおみくろん στρατός διακήρυξε ότι δでるたεいぷしろんνにゅー θしーたαあるふぁ υπερασπιστεί τたうοおみくろんνにゅー βασιλιά κかっぱαあるふぁιいおた αυτός στις 14 Απριλίου εγκατέλειψε τたうηいーたνにゅー Ισπανία. Ανακηρύχθηκε αμέσως ηいーた Δεύτερη Ισπανική Δημοκρατία κかっぱαあるふぁιいおた ανέλαβε τたうηいーたνにゅー προσωρινή της κυβέρνηση οおみくろん Νιθέτο Αλκαλά-Θαμόρα.

Βιβλιογραφία

• Barton, Simon. A History of Spain (2009) excerpt and text search
• Beck, Earl Ray. Time of Triumph & Sorrow: Spanish Politics during the Reign of Alfonso XII, 1874-1885 (1979)
• Ben-Ami, Shlomo. «The Dictatorship of Primo de Rivera: A Political Reassessment», Journal of Contemporary History, Ιいおたαあるふぁνにゅー. 1977, τόμ. 12 Έκδοση 1, σしぐまσしぐま. 65–84 in JSTOR
• Carr, Raymond, ed. Spain: A History (2001) excerpt and text search
• Esdaile, Charles J. Spain in the Liberal Age: From Constitution to Civil War, 1808-1939 (2000) excerpt and text search
• Hall, Morgan C. «Alfonso XIII and the Failure of the Liberal Monarchy in Spain, 1902-1923» Dissertation Abstracts International, 2003, τόμ. 64 Έκδοση 6, p2220-2220,
• Payne Stanley G. «Spanish Conservatism 1834-1923», Journal of Contemporary History, τόμ. 13, No. 4, (Οおみくろんκかっぱτたう. 1978), σしぐまσしぐま. 765–789 in JSTOR
• Winston, Colin M. «The Proletarian Carlist Road to Fascism: Sindicalismo Libre», Journal of Contemporary History τόμ. 17, No. 4 (Οおみくろんκかっぱτたう., 1982), σしぐまσしぐま. 557–585 in JSTOR