Ο νομός Σαβοΐας είναι ο δεύτερος πιο ορεινός στη Γαλλία, μετά το νομό Ωτ-Αλπ, με σχεδόν το 88% της επικράτειάς τουνα βρίσκεται σε ορεινές περιοχές. Πρόκειται κυρίως γιατηνοροσειρά των Άλπεωνκαισε μικρότερο βαθμό γιατηνοροσειρά του Ιούρα (Ζυρά) προς τα δυτικά.
Μαζί μετηνΆνω Σαβοΐα, η Σαβοΐα είναι ένας από τους δύο νομούς της ιστορικής περιοχής της Σαβοΐας. Τοδουκάτο της Σαβοΐας προσαρτήθηκε από τη Γαλλία τον Ιούνιο 1860, μετά την υπογραφή της συνθήκης του Τορίνοτον Μάρτιο 1860.
Το Εθνικό Ινστιτούτο Στατιστικής και Οικονομικών Μελετών (INSEE) καιτο Ταχυδρομείο αποδίδουν στο νομό τον κωδικό 73.
Το όνομα προέρχεται από την παλιά περιοχή Sapaudie (λατινικά: Sapaudia, γύρω στο 354, και σήμαινε «Η χώρα των ελάτων»(από το γαλατικό sapo= έλατο). Το όνομα εξελίχθηκε σεSabaudia, Sabogla, Saboia, Savogiaκαι τέλος Savoie: Σαβοΐα. Η Sapaudia αναφέρεται στηRes GestaeτουΑμμιανού Μαρκελλίνουτο 369 και στη συνέχεια στο 5ο αιώνα στηNotitia Dignitatum (κατάλογος αξιωματούχων), καθώς καισταChronica Gallicaτου 511. Τον 12ο αιώνα η Sabaudia άρχισε να ονομάζεται Σαβοΐα.[4]
Σε αντίθεση με τους περισσότερους άλλους γαλλικούς νομούς, ο νομός της Σαβοΐας έχει διατηρήσει το ιστορικό του όνομα καιδεν έχει ονομαστεί σύμφωνα μετη γεωγραφία του τόπου. Αυτό εξηγείται από την καθυστερημένη δημιουργία του νομού, το 1860. Εκείνη την εποχή, ημετα-επαναστατική βούληση να ξεχαστεί η παλιά διαίρεση ανά επαρχία τουΠαλαιού Καθεστώτοςδεν ήταν τόσο ισχυρή όσο λίγο μετά τηΓαλλική επανάστασητου 1789.
Η Σαβοΐα ανήκει στην περιοχή Ωβέρνη-Ρον-Αλπ. Έχει έκταση 6.028 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Διοικητικά αποτελείται από 3 διαμερίσματα και περιλαμβάνει 273 κοινότητες. Ο πληθυσμός του νομού είναι 429.681 κάτοικοι (στην απογραφή του 2016). Πρωτεύουσα του νομού είναι τοΣαμπερί (59.183 κάτοικοι) και υπονομαρχίες οι κοινότητες Αλμπερβίλ (19.055 κάτοικοι) καιΣαιν-Ζαν-ντε-Μωριέν (7.794 κάτοικοι).
Βρίσκεται στο νοτιοανατολικό τμήμα της Γαλλίας, στα σύνορα μετηνΙταλίακαι συνορεύει: προς τα βόρεια μετηνΆνω Σαβοΐα, προς τα δυτικά με τους νομούς ΑινκαιΙζέρ, προς τα νότια μετο νομό Ωτ-Αλπ. Προς τα ανατολικά συνορεύει μετηνΙταλία, μετηνκοιλάδα της Αόστακαιτη Μητροπολιτική πόλη τουΤορίνο.
Το μεγαλύτερο μέρος της Σαβοΐας καλύπτεται από βουνά. Περιλαμβάνει πολλές οροσειρές, μεταξύ των οποίων τις δασωμένες οροσειρές τωνΜπωζκαι της ΣαρτρέζτωνΠροάλπεων, τηνοροσειρά των Αραβίςστα σύνορα μετην Άνω Σαβοΐα, τηνοροσειρά της Βανουάζ, τμήμα τουΛευκού όρους, τις κορυφές Γκραντ Κας (3.855 μέτρα), Γκαντ Σασιέρ (3.747 μ.) και Γκλασιέ (3.834 μ.), τη διάβαση του όρους Σενί, τις διαβάσεις τουΓκαλιμπέ (2.642 μ.) καιτουΙζεράν (2.764 μ.), υψηλότερη διάβαση των Άλπεων και της Γαλλίας, καιτη σήραγγα Φραζύς, που καταλήγει στην Ιταλία. Γεωφυσικός χάρτης του νομού.[5]
Όσον αφορά την υδρογραφία, ο νομός διασχίζεται από τα ανατολικά προς τα δυτικά από τους ποταμούς ΙζέρκαιΑρκ, οι οποίοι πηγάζουν κοντά στο Ιζεράν. Ο Ιζέρ κατεβαίνει την κοιλάδα της Ταρανταίζ καιοΑρκτην κοιλάδα της Μωριέν, μετά την οποία ενώνεται μετον Ιζέρ. Υπάρχουν πολλές λίμνες, οι κυριότερες είναι η λίμνη Μπουρζέ (44,5 τετραγωνικά χιλιόμετρα, η μεγαλύτερη και βαθύτερη φυσική λίμνη που βρίσκεται αποκλειστικά στη Γαλλία) καιη λίμνη Αιγκμπελέτ (5,45 χιλιόμετρα), μία από τις λιγότερο μολυσμένες στη Γαλλία, λόγω του νομαρχιακού διατάγματος του 1976 που απαγορεύει τη χρήση λέμβων θερμικής μηχανής (με εξαίρεση τις υπηρεσίες διάσωσης) στη λίμνη.[6]Το υδάτινο στοιχείο αντιπροσωπεύει συνολικά 12.569 εκτάρια, εκτων οποίων τα 8.000 είναι λίμνες.
Οι δασικές και αγροτικές περιοχές αντιστοιχούν αντιστοίχως σε 193.500 και 190.000 εκτάρια, το ένα τρίτο του νομού. [7]
Η περιοχή μετο χαμηλότερο ύψος βρίσκεται στην κοινότητα Σαιν-Ζενί-συρ-Γκιέ (210 μ.) καιτο υψηλότερο σημείο της στα 3.855 μέτρα γιατην κορυφή Γκραντ Κας στην οροσειρά της Βανουάζ, μεμια υψομετρική διαφορά μεγαλύτερη των 3.600 μέτρων και ένα μέσο υψόμετρο του νομού στα 1.500 μέτρα.[7]Η υψηλότερη κατοικημένη περιοχή είναι στο χιονοδρομικό κέντρο Τίνι, στα 2.150 μέτρα.
Τα ευρήματα που υποδεικνύουν την ύπαρξη των πρώτων ανθρώπινων πολιτισμών στη Σαβοΐα χρονολογούνται από τηΝεολιθική περίοδο. Η περιοχή κατοικήθηκε διαδοχικά από κελτικές φυλές, με κυριότερη τους Αλλόβρογες, από τους Ρωμαίους, τους Βουργουνδούς, πριν γίνει μέρος της κομητείας της Σαβοΐας κατά τη διάρκεια τουΜεσαίωνα, τοΔουκάτο της Σαβοΐας από το 1416 και τοβασίλειο της Σαρδηνίας από το 1718. Μετά από περιόδους συμφωνίας και αντιπαλότητας μετο όμορο βασίλειο της Γαλλίας, η Σαβοΐα συνδέθηκε για πρώτη φορά μετηνμετα-επαναστατική Γαλλία από το 1792 μέχρι το τέλος της Πρώτης Αυτοκρατορίαςτο 1815. Στη συνέχεια επέστρεψε στονΟίκο της Σαβοΐαςκαι εκεί παρέμεινε μέχρι τις 24 Μαρτίου 1860, ημέρα της υπογραφής τουσυμφώνου του Τορίνοπου επικύρωσε την τελική προσάρτηση της Σαβοΐας στηΓαλλία. Μετά από δημοψήφισμα τον Απρίλιο, με μεγάλη πλειοψηφία υπέρ της προσάρτησης, ενσωματώθηκε επισήμως στη Γαλλία στις 14 Ιουνίου.
Οι νομοί Σαβοΐας και Άνω Σαβοΐας δημιουργήθηκαν την επόμενη μέρα, 15 Ιουνίου 1860.
Από το 1960 έως το 2015, η Σαβοΐα ήταν νομός της περιοχής Ρον-Αλπ. Την 1η Ιανουαρίου 2016 η περιοχή Ρον-Αλπ συγχωνεύτηκε μετην περιοχή Ωβέρνη και πλέον αποτελούν τη νέα διοικητική περιοχή Ωβέρνη-Ρον-Αλπ.
Σύμφωνα μετο Εμπορικό Επιμελητήριο του Σαμπερί, σχεδόν το 50% των εσόδων του νομού προέρχεται από τον τουρισμό. Κάθε χρόνο, η Σαβοΐα φιλοξενεί πάνω από 30 εκατομμύρια επισκέπτες. Ο νομός διαθέτει επίσης φυσικούς πόρους με ιδιαίτερη δυναμική στην επεξεργασία μεταλλευμάτων, λιθάνθρακας και σιδηρομεταλλεύματα, καιτην υδροηλεκτρική ενέργεια.
Η Σαβοΐα έχει εξαιρετικά υψηλή αναλογία εξαγωγών / εισαγωγών, το 2005 κατά 214%. Οι εξαγωγές της ανήλθαν σε 1,768 δισ. ευρώ καισε εισαγωγές 825 εκατ. ευρώ. Οι κύριες εξαγωγές της ήταν χάλυβας, αλουμίνιο και ηλεκτρικά και ηλεκτρονικά εξαρτήματα.
Μόνο το ένα τρίτο της γης του νομού είναι κατάλληλο γιατη γεωργία. Από την συνολική έκταση υπάρχουν 90.028 εκτάρια σε αρόσιμες εκτάσεις καισε κήπους, 65.033 σε τεχνητά λιβάδια, 55.482 σε φυσικά λιβάδια, 122.615 σε ελαιώνες, 9.912 σε αμπελουργικές περιοχές. Πολυάριθμοι αμπελώνες καλλιεργούνται καιταπιο διάσημα κρασιά της περιοχής παράγονται από σταφύλια Gamay, Pinot noir και Mondeuse. Η παραγωγή φρούτων είναι η τρίτη μεγαλύτερη συνιστώσα της αγροτικής παραγωγής της.
Τα σημαντικότερα προϊόντα του εδάφους είναι τα σιτηρά, πατάτες, καπνός, κανάβι, κάστανα, μήλα, αχλάδια και κρασί (περίπου 140.000 hl). Η κτηνοτροφία είναι ανεπτυγμένη, ιδιαίτερα τα βοοειδή καιτα πρόβατα στα εκτεταμένα βοσκοτόπια, καθώς καιη τυροκομία καιη επεξεργασία τροφίμων. Αξίζει επίσης να αναφερθεί καιη ύφανση μεταξιού.
Ιαματικές πηγές βρίσκονται σε αρκετές λουτροπόλεις, όπως τοΑιξ-λε-Μπαιν. Ο τομέας των υπηρεσιών συμβάλλει επίσης πολύ στην οικονομία της Σαβοΐας.
Κατά τη χειμερινή περίοδο, ο πληθυσμός της Σαβοΐας σχεδόν διπλασιάζεται και αυτό εξηγείται από την ανάπτυξη των χειμερινών σπορ. Η Σαβοΐα μετα εξήντα χιονοδρομικά κέντρα της είναι οπιο εξοπλισμένος νομός της Γαλλίας. Τα περισσότερα από αυτά τα θέρετρα είναι παγκοσμίως γνωστά, όπως ταΒαλ-ντ'Ιζέρ, Τινι, Λες-Αρκ, Λα Πλάν, Κουρσεβέλ, Μεριμπέλ, κ.α.
Προσελκύουν τουρίστες και παραθεριστές από όλο τον κόσμο καιο κύκλος εργασιών που προέρχεται από τον τουρισμό υπολογίζεται στο 50% περίπου του ετήσιου ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος. Αυτό αντιπροσωπεύει μόνο ένα μικρό μέρος των εσόδων της περιοχής, αλλά, σε σύγκριση μετον αριθμό των κατοίκων της, ανέρχονταν το 2005 σε 24.100 ευρώ κατά κεφαλή, φέρνοντας τη Σαβοΐα στη 2η θέση σε περιφερειακό επίπεδο, και στην 8η θέση σε εθνικό επίπεδο (εκτός Παρισιού και Λυών).[8]
Ο νομός Σαβοΐας έχει μια σημαντική αρχιτεκτονική και πολιτιστική κληρονομιά, λόγω της ποικιλομορφίας των πολιτισμών πουτην κατέλαβαν. Διαθέτει 214 κτίρια ταξινομημένα ως ιστορικά μνημεία. Αυτά τα μνημεία καλύπτουν όλες τις εποχές: ο Πέτρινος κύκλος του Σεζέ[9]που χρονολογείται από τηΝεολιθική, η ρωμαϊκή Αψίδα του Καμπανού στοΑιξ-λε-Μπαιν, οι εκκλησίες καιτα φεουδαρχικά κάστρα από τονΜεσαίωνα ή η παλιά είσοδος της σιδηροδρομικής σήραγγας του Φρεζύς του 19ου αιώνα. Με 25 ιστορικά μνημεία, η κοινότητα Σαμπερί, η ιστορική πρωτεύουσα της Σαβοΐας, καταλαμβάνει μόνη της το 12%.