Ο Μίλος γεννήθηκε στο χωριό Σετένιε (Szetejnie) της τότε Ρωσικής Αυτοκρατορίας, που σήμερα βρίσκεται στηΛιθουανία, ως γιος του πολωνολιθουανικής καταγωγής[18][19][20][21]πολιτικού μηχανικού Αλεξάντερ Μίλος και της Βερόνικα Κούνατ (1887-1945), απογόνου του αριστοκρατικού οίκου Συρούτς (Syruć)[22]. Ο Τσέσλαφ απέκτησε ευχέρεια επικοινωνίας σε αρκετές γλώσσες: την πολωνική, τη λιθουανική, τη ρωσική, την αγγλική καιτη γαλλική[23]. Ο αδελφός του, Αντρέι (1917–2002), υπήρξε δημοσιογράφος, μεταφραστής λογοτεχνίας και παραγωγός ντοκιμαντέρ, που γύρισε πολωνικά ντοκιμαντέρ γιατον αδελφό του.
Ο Μίλος ανατράφηκε ως Ρωμαιοκαθολικόςστην αγροτική περιοχή της Λιθουανίας και έδινε έμφαση στην ταυτοποίησή τουμετο πολυεθνικό Μέγα Δουκάτο της Λιθουανίας, αρνούμενος να αυτοπροσδιορίζεται κατηγορηματικά ως Πολωνός ή Λιθουανός, μία στάση που προκαλούσε συζητήσεις[24]. Είχε πει: «Η οικογένειά μου μιλούσε ήδη πολωνικάτον 16ο αιώνα, όπως ακριβώς πολλές οικογένειες μιλούν από παλιά σουηδικά στη Φινλανδία και αγγλικά στην Ιρλανδία, κι έτσι είμαι Πολωνός ποιητήςκαι όχι Λιθουανός. Αλλά τα τοπία και ίσως το πνεύμα της Λιθουανίας δενμε εγκατέλειψαν ποτέ.»[25]Ο Μίλος απαθανάτισε τη λιθουανική παιδική ηλικία τουστο μυθιστόρημα του 1955 Η κοιλάδα του `Ισσα, καθώς καιστο memoir του 1959 Native Realm[26]. Συχνά ωστόσο αναφέρεται ότι είχε πει: «Η γλώσσα είναι η μόνη πατρίδα».
Στα νιάτα τουο Μίλος υιοθέτησε, όπως το έθετε, μία «επιστημονική, αθεϊστική θέση», ενώ αργότερα επέστρεψε στη χριστιανική πίστη[27]. Μετά την ολοκλήρωση των γυμνασιακών του σπουδών στο γυμνάσιο Σιγισμούνδος Αύγουστος» στοΒίλνιους, σπούδασε νομική στοΠανεπιστήμιο Στέφαν Μπάτορυκαιτο 1931 ταξίδεψε στο Παρίσι, όπου επηρεάσθηκε από τον μακρινό του εξάδελφο Όσκαρ Μίλος, ποιητή και θεατρικό συγγραφέα. Το 1931 δημιούργησε την ποιητική ομάδα Żagary μαζί με τους επίσης νεαρούς ποιητές Γιέρζυ Ζαγκόρσκι, Τέοντορ Μπουζνίκι, Αλεξάντερ Ρύμκιεβιτς, Γιέρζυ Πούτραμεντ και Γιόζεφ Μασλίνσκι[28]. Η πρώτη ποιητική συλλογή του Μίλος εκδόθηκε το1934. Αφού πήρε το πτυχίο της νομικής εκείνο το έτος, πέρασε και πάλι ένα χρόνο στο Παρίσι με υποτροφία. Επιστρέφοντας, εργάσθηκε ως σχολιαστής στο Radio Wilno, αλλά απολύθηκε, κάτι που έχει αποδοθεί είτε στις αριστερές του απόψεις, είτε στις φιλο-λιθουανικές του απόψεις[29]. Ο Μίλος έγραψε όλα τα ποιήματα, τα μυθιστορήματα καιτα δοκίμιά τουστην πολωνική γλώσσα, ενώ μετέφρασε και τους Ψαλμούς από τηνΠαλαιά Διαθήκηστη πολωνική.
Ο Μίλος πέρασε όλο τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο στηΒαρσοβία. Τότε παρακολούθησε κρυφές διαλέξεις από τον Πολωνό φιλόσοφο και ιστορικό της φιλοσοφίας και της αισθητικήςΒλαντισλάβ Τατάρκιεβιτς.
Μετά τον πόλεμο, ο Μίλος διορίσθηκε ως πολιτιστικός ακόλουθος της Λαϊκής Δημοκρατίας της Πολωνίαςστο Παρίσι καιστην Ουάσινγκτον. Γιατη θέση αυτή επικρίθηκε από κύκλους Πολωνών μεταναστών στις δυτικές χώρες. Από την άλλη πλευρά, δέχθηκε επιθέσεις και λογοκρίθηκε στην Πολωνία όταν το1951 διέφυγε και πήρε πολιτικό άσυλο στη Γαλλία. Ο ίδιος περιέγραψε τη ζωή τουστο Παρίσι ως δύσκολη, καθώς εκεί υπήρχε ακόμα μεγάλη συμπάθεια στους κύκλους της διανόησης γιατον κομμουνισμό. ΟΑλμπέρ Καμύ στάθηκε υποστηρικτικός απέναντί του, αλλά οΠάμπλο Νερούδατον απεκήρυξε ως «τον άνθρωπο πουτο έσκασε»[30]. Από την άλλη, οι προσπάθειές τουνα γίνει δεκτός στις ΗΠΑ απετύγχαναν, εξαιτίας του κλίματος τουΜακαρθισμού[31].
Το βιβλίο του Μίλος Zniewolony umysł (= «Αιχμάλωτη σκέψη») αποτελεί μία μελέτη γιατο πώς συμπεριφέρονται οιδιανοούμενοι κάτω από ένα καταπιεστικό καθεστώς. Ο Μίλος παρατήρησε ότι όσοι γίνονταν αντιφρονούντεςδεν ήταν αυτοί μετα δυνατότερα μυαλά, αλλά αυτοί μετο ασθενέστερο στομάχι. «Ο νους μπορεί να εκλογικεύσει τα πάντα», έγραψε, «αλλά το στομάχι έχει όρια». Σε όλη τη διάρκεια τουΨυχρού πολέμου, Αμερικανοί συντηρητικοί σχολιαστές όπως οΓουίλιαμ Φ. Μπάκλεϋ αναφέρονταν σε αυτό το βιβλίο, κάτι πουτο έκανε διάσημο, ενώ ήταν συνηθισμένη βιβλιογραφία σε μαθήματα πολιτικής επιστήμης γιατονολοκληρωτισμό.
Το1953ο Μίλος βραβεύθηκε μετο Prix Littéraire Européen («Ευρωπαϊκό Λογοτεχνικό Βραβείο»).
Κατά τη γερμανική κατοχή της Πολωνίας, ο Μίλος ήταν ενεργό μέλος της Organizacja Socjalistyczno-Niepodległościowa "Wolność" (= «Σοσιαλιστική Οργάνωση υπέρ της Ανεξαρτησίας Ελευθερία»). Μεταξύ των δραστηριοτήτων του ήταν καιη βοήθεια σεΕβραίους της Βαρσοβίας. Ο αδελφός τουο Αντρέι βοηθούσε επίσης καιτο 1943 είχε μεταφέρει τον Πολωνοεβραίο Σεβερίν Τρος καιτη σύζυγό του από το Βίλνιους σε ασφαλή κρυψώνα στη Βαρσοβία, όπου τους συντηρούσε. Οι Τρος σκοτώθηκαν κατά τηνΕξέγερση της Βαρσοβίας. Ο Μίλος βοήθησε τουλάχιστον άλλους τρεις Εβραίους, τα αδέλφια Βοουκομίνσκα. Γιατη δράση του αυτή του απονεμήθηκε ο τίτλος του «Δίκαιου των Εθνών» από τοΓιαντ Βασσέμτο1989.[32][33]
Το 1978 τιμήθηκε μετοΔιεθνές Λογοτεχνικό Βραβείο Νέουσταντ[34]. Το ίδιο έτος πήρε σύνταξη, αλλά εξακολούθησε να διδάσκει στο Μπέρκλεϋ. Δύο χρόνια αργότερα, το1980ο Μίλος βραβεύθηκε μετοΝόμπελ Λογοτεχνίας. Μπόρεσε να επιστρέψει στην Πολωνία μόνο μετά την πτώση του κομμουνιστικού καθεστώτος, αρχικώς για επίσκεψη και αργότερα γιανα ζήσει μερικώς στηνΚρακοβία, μοιράζοντας τον χρόνο του ανάμεσα στο σπίτι τουστο Μπέρκλεϋ καισε ένα διαμέρισμα στην Κρακοβία.
Σε μία συνέντευξη το 1994 ο Μίλος μίλησε γιατη δυσκολία να γράφει θρησκευτική ποίηση σε έναν κατά μεγάλο μέρος «μετα-θρησκευτικό» κόσμο (post-religious world). Ανάφερε μία συζήτησή τουμετον συμπατριώτη τουΠάπα Ιωάννη Παύλο Β΄: Ο Πάπας, σχολιάζοντας μέρος του έργου του Μίλος, και ειδικότερα το6 διαλέξεις σε στίχο, του είχε πει: «Κάνεις ένα βήμα μπροστά και ένα πίσω». Καιο ποιητής απάντησε: «πώς στον εικοστό αιώνα μπορεί κάποιος να γράψει θρησκευτική ποίηση διαφορετικά;» Ο Πάπας χαμογέλασε.[35] Λίγα χρόνια αργότερα, το 2000, ο Μίλος αφιέρωσε μία μάλλον απερίφραστη ωδή στον Ιωάννη Παύλο Β΄, μετην ευκαιρία των ογδοηκοστών γενεθλίων του Πάπα[36]
Ο Τσέσλαφ Μίλος απεβίωσε σε ηλικία 93 ετών στην Κρακοβία και τάφηκε στον εκεί ναό της Σκάουκα, ένας από τους τελευταίους που τάφηκαν εκεί[37]. Διαδηλωτές απείλησαν να διακόψουν την πομπή της κηδείας με αιτιολογία ότι ήταν αντι-Πολωνός και ότι είχε υπογράψει ψήφισμα που υποστήριζε την ελευθερία του λόγου και συναθροίσεως των ομοφυλόφιλων[38]. Χρειάσθηκε οΠάπας Ιωάννης Παύλος Β΄καιο εξομολογητής του Μίλος να εκδώσουν ανακοίνωση ότι ο συγγραφέας μετελάμβανε γιανα πάψει η διαμαρτυρία[39].
Η πρώτη σύζυγος του Μίλος, η Γιανίνα Ντούσκα (γενν. 1909), μετην οποία είχαν παντρευτεί το 1944, είχε πεθάνει το 1986. Είχαν δύο γιους, τον `Αντονυ (γενν. 1947) καιτονΤζων Πήτερ (γενν. 1951). Η δεύτερη σύζυγός του, Κάρολ Θίγκπεν (γενν. 1944), μία ιστορικός γεννημένη στις ΗΠΑ, είχε πεθάνει το 2002.
Μία ποιητική σύνθεση του Μίλος είναι γραμμένη σε ένα μνημείο στοΓκντανσκγια τους εργάτες των ναυπηγείων που είχαν σκοτωθεί από τις δυνάμεις κρατικής ασφαλείας το 1970. Τα βιβλία καιτα ποιήματά του έχουν μεταφρασθεί από πολλούς, μεταξύ των οποίων καιοι Πήτερ Ντέιλ Σκοτ, Ρόμπερτ Πίνσκυ και Ρόμπερτ Χας.
Τον Νοέμβριο του 2011 τοΠανεπιστήμιο Γέιλ φιλοξένησε ένα συνέδριο με θέμα τη σχέση του Μίλος μετην Αμερική[40]. ΗΒιβλιοθήκη σπανίων βιβλίων και χειρογράφων Μπέινεκε, όπου φυλάσσονται τα χειρόγραφα του Μίλος[41], φιλοξένησε επίσης μία έκθεση γιατη ζωή καιτο έργο του, υπό τον τίτλο «Η εξορία ως πεπρωμένο: Ο Τσέσλαφ Μίλος καιη Αμερική». Το ίδιο έτος, μετην ευκαιρία της συμπληρώσεως 100 ετών από τη γέννησή του, έλαβε χώρα και ένα μεγάλο συνέδριο γιατον Μίλος στην Κρακοβία (9 ως 15 Μαΐου 2011).
↑Krzyżanowski, Julian, επιμ. (1986). Literatura polska: przewodnik encyklopedyczny, Volume 1: A–M. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe. σελίδες 671–672. ISBN83-01-05368-2.
↑ 18,018,1"The Civic and the Tribal State: The State, Ethnicity, and the Multiethnic State" By Feliks Gross - σελ. 124
↑Saulius Sužiedėlis (1 Φεβρουαρίου 2011). Historical Dictionary of Lithuania. Scarecrow Press. σελ. 189. ISBN978-0-8108-4914-3. Miłosz often emphasized his Lithuanian origins
↑Irena Grudzińska-Gross (24 Νοεμβρίου 2009). Czesław Miłosz and Joseph Brodsky: fellowship of poets. Yale University Press. σελ. 291. ISBN978-0-300-14937-1. ...The "true" Poles reminded the nation of Milosz's Lithuanian origin, his religious unorthodoxy, and his leftist past
↑Encyclopedia of World Biography, τόμ. 11, σελ. 40
↑Brus, Anna (2009). «Szymon Syruć». Polski Słownik Biograficzny. 46. Polska Akademia Nauk & Polska Akademia Umiejętności. σελ. 314.
↑«In Memoriam». Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Φεβρουαρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 17 Μαρτίου 2008. Ο Μίλος θα τόνιζε πάντα την ταυτότητά του ως ενός από τους τελευταίους υπηκόους του Μεγάλου Δουκάτου της Λιθουανίας, ενός τόπου ανταγωνιζόμενων και αλληλοκαλυπτόμενων εθνικών ταυτοτήτων. Αυτή η στάση έδινε τροφή σε αντιδικίες, πουδεν έπαυσαν μετον θάνατό τουστην Πολωνία καιστη Λιθουανία.
↑Lost and found: the discovery of Lithuania in American fiction Aušra Paulauskienė, Rodopi 2007, σελ. 24