Χωροχρόνος

Από τたうηいーた Βικιπαίδεια, τたうηいーたνにゅー ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Σχηματοποιώντας τたうοおみくろんνにゅー χώρο σしぐまεいぷしろん δύο διαστάσεις, τたうοおみくろん ξεδίπλωμα τたうοおみくろんυうぷしろん χρόνου δίνει τたうηいーたνにゅー αίσθηση τたうοおみくろんυうぷしろん χωροχρόνου σしぐまεいぷしろん τρεις διαστάσεις.
Σχηματοποιώντας αφαιρετικά τたうοおみくろんνにゅー χώρο
σしぐまεいぷしろん δύο διαστάσεις (επίπεδο πλέγμα),
οおみくろん χωροχρόνος μπορεί νにゅーαあるふぁ αποδοθεί μみゅーεいぷしろん τρεις.
Ηいーた βαρύτητα, πぱいοおみくろんυうぷしろん εκφράζεται ως ηいーた καμπύλωση τたうοおみくろんυうぷしろん χωροχρόνου, σχηματοποιείται ως παραμόρφωση τたうοおみくろんυうぷしろん χωρικού πλέγματος.

Σしぐまτたうηいーた φυσική οおみくろん χωροχρόνος ή χωροχρονικό συνεχές είναι τたうοおみくろん μαθηματικό μοντέλο πぱいοおみくろんυうぷしろん ενώνει τたうοおみくろんνにゅー χώρο κかっぱαあるふぁιいおた τたうοおみくろんνにゅー χρόνο σしぐまεいぷしろん μία συνέχεια. Οおみくろん χωροχρόνος συνήθως ερμηνεύεται ως συνδυασμός τたうοおみくろんυうぷしろん ευκλείδειου χώρου τριών διαστάσεων μみゅーεいぷしろん τたうοおみくろんνにゅー χρόνο ως μみゅーιいおたαあるふぁ επιπρόσθετη διάσταση, οπότε προκύπτει ένα πολύπτυχο μόρφωμα (manifold) τεσσάρων διαστάσεων. Ηいーた τέταρτη διάσταση, αυτή τたうοおみくろんυうぷしろん χρόνου, είναι διαφορετική από τις άλλες τρεις πぱいοおみくろんυうぷしろん αφορούν μήκος σしぐまτたうοおみくろんνにゅー ευκλείδειο χώρο.

Σしぐまτたうηいーたνにゅー Κλασική μηχανική σしぐまεいぷしろん χαμηλές (μみゅーηいーた σχετικιστικές) ταχύτητες, ηいーた χρήση της ευκλείδειας γεωμετρίας είναι κατάλληλη καθώς οおみくろん χρόνος μπορεί νにゅーαあるふぁ παραλείπεται από τたうηいーた μαθηματική περιγραφή τたうωおめがνにゅー υπό εξέταση συστημάτων, αφού είναι οおみくろん ίδιος παντού γがんまιいおたαあるふぁ τたうαあるふぁ αντικείμενα κかっぱαあるふぁιいおた τたうοおみくろんνにゅー παρατηρητή. Όταν όμως μελετούμε σχετικιστικές κινήσεις τたうωおめがνにゅー σωμάτων, όταν δηλαδή έχουμε ταχύτητες πぱいοおみくろんυうぷしろん προσεγγίζουν τたうηいーたνにゅー ταχύτητα τたうοおみくろんυうぷしろん φωτός, τότε οおみくろん χρόνος δでるたεいぷしろんνにゅー μπορεί νにゅーαあるふぁ παραλειφθεί από τたうηいーた μαθηματική περιγραφή κかっぱαあるふぁιいおた τたうοおみくろん σημείο σしぐまτたうοおみくろんνにゅー χώρο ανάγεται πぱいιいおたαあるふぁ σしぐまεいぷしろん γεγονός σしぐまτたうοおみくろんνにゅー χωροχρόνο. Όταν μελετούμε σχετικιστικά φαινόμενα, προσπαθώντας νにゅーαあるふぁ τたうαあるふぁ κατανοήσουμε μみゅーεいぷしろん ευκλείδεια γεωμετρία σしぐまεいぷしろん χώρο τριών διαστάσεων, οおみくろん χρόνος αλλοιώνεται, καθώς παίζει ρόλο ηいーた ταχύτητα τたうοおみくろんυうぷしろん σώματος πぱいοおみくろんυうぷしろん μελετάται ως προς τたうοおみくろんνにゅー παρατηρητή κかっぱαあるふぁιいおた ηいーた επίδραση της βαρύτητας φαίνεται νにゅーαあるふぁ επιβραδύνει τたうοおみくろん «πέρασμα τたうοおみくろんυうぷしろん χρόνου». Κοιτώντας σしぐまεいぷしろん τέσσερις διαστάσεις, απλά λέμε πως οおみくろん χωροχρόνος «καμπυλώνει».

Οおみくろん χωροχρόνος μみゅーεいぷしろん τέσσερις διαστάσεις καλύπτει επαρκώς τたうηいーたνにゅー περιγραφή τたうωおめがνにゅー βαρυτικών αλληλεπιδράσεων τたうωおめがνにゅー σωμάτων σしぐまτたうοおみくろん σύμπαν πぱいοおみくろんυうぷしろん παρατηρούμε κかっぱαあるふぁιいおた βιώνουμε. Μみゅーιいおたαあるふぁ θεωρία πぱいοおみくろんυうぷしろん προσπαθεί νにゅーαあるふぁ ενοποιήσει όλες τις δυνάμεις όμως χρειάζεται περισσότερες διαστάσεις γがんまιいおたαあるふぁ νにゅーαあるふぁ περιγράψει ενοποιημένα κかっぱαあるふぁιいおた τις δυνάμεις πλέον της βαρύτητας, όπως τις δυνάμεις πぱいοおみくろんυうぷしろん κυριαρχούν σしぐまεいぷしろん υποατομικό επίπεδο. Έτσι, έχουμε γがんまιいおたαあるふぁ παράδειγμα τたうηいーた Θεωρία-M ηいーた οποία προσδίδει σしぐまτたうοおみくろん χωροχρονικό συνεχές 11 διαστάσεις.

Οおみくろん Άλμπερτ Αϊνστάιν έδωσε μία συσχέτιση της Καμπύλωσης τたうοおみくろんυうぷしろん χώρου κかっぱαあるふぁιいおた σしぐまτたうηいーたνにゅー πραγματικότητα.

Κοσμολογία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σしぐまτたうηいーたνにゅー κοσμολογία, ηいーた έννοια τたうοおみくろんυうぷしろん χωροχρόνου συνδυάζει τたうοおみくろんνにゅー χώρο κかっぱαあるふぁιいおた τたうοおみくろんνにゅー χρόνο πぱいοおみくろんυうぷしろん ενώνονται αφηρημένα παράγοντας τたうοおみくろん σύμπαν.

Διαστάσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μαθηματικά οおみくろん χωροχρόνος είναι μみゅーιいおたαあるふぁ τοπολογική πολλαπλότητα πぱいοおみくろんυうぷしろん αποτελείται από «γεγονότα» πぱいοおみくろんυうぷしろん περιγράφονται από ένα είδος συστήματος συντεταγμένων. Γがんまιいおたαあるふぁ τたうηいーたνにゅー απόδοσή τたうοおみくろんυうぷしろん απαιτούνται τουλάχιστο τρεις χωρικές διαστάσεις (μήκος, πλάτος, ύψος) κかっぱαあるふぁιいおた μία χρονική διάσταση (χρόνος). Οおみくろんιいおた χωρικές διαστάσεις είναι ανεξάρτητες συνιστώσες ενός πλέγματος συντεταγμένων πぱいοおみくろんυうぷしろん χρειάζονται γがんまιいおたαあるふぁ νにゅーαあるふぁ εντοπιστεί ένα σημείο σしぐまεいぷしろん έναν καθορισμένο «χώρο». Γがんまιいおたαあるふぁ παράδειγμα, τたうοおみくろん γεωγραφικό μήκος κかっぱαあるふぁιいおた πλάτος είναι δύο ανεξάρτητες συντεταγμένες πぱいοおみくろんυうぷしろん όταν συνδυάζονται καθορίζουν μοναδικά μみゅーιいおたαあるふぁ θέση σしぐまτたうηいーたνにゅー επιφάνεια ενός πλανήτη σしぐまαあるふぁνにゅー τたうηいーた Γがんまηいーた. Σしぐまτたうοおみくろんνにゅー χωροχρόνο ένα πλέγμα συντεταγμένων πぱいοおみくろんυうぷしろん καταλαμβάνει τις 3+1 διαστάσεις εντοπίζει πλέον γεγονότα, κかっぱαあるふぁιいおた όχι απλά μόνο σημεία σしぐまτたうοおみくろんνにゅー χώρο, δηλαδή οおみくろん χρόνος προστίθεται ως επιπλέον διάσταση σしぐまτたうοおみくろん σύστημα συντεταγμένων. Μみゅーεいぷしろん αυτό τたうοおみくろんνにゅー τρόπο οおみくろんιいおた συντεταγμένες προσδιορίζουν πού κかっぱαあるふぁιいおた πότε συμβαίνουν τたうαあるふぁ γεγονότα. Ωστόσο, ηいーた ενιαία φύση τたうοおみくろんυうぷしろん χωροχρόνου κかっぱαあるふぁιいおた ηいーた ελευθερία της επιλογής τたうοおみくろんυうぷしろん συστήματος συντεταγμένων πぱいοおみくろんυうぷしろん μας επιτρέπει ηいーた μαθηματική περιγραφή τたうοおみくろんυうぷしろん, συνεπάγεται πως γがんまιいおたαあるふぁ νにゅーαあるふぁ εκφραστεί ηいーた χρονική συντεταγμένη σしぐまεいぷしろん ένα σύστημα συντεταγμένων απαιτούνται έτσι κかっぱιいおた αλλιώς κかっぱαあるふぁιいおた χρονικές κかっぱαあるふぁιいおた χωρικές συντεταγμένες σしぐまεいぷしろん ένα άλλο σύστημα συντεταγμένων. Σしぐまεいぷしろん αντίθεση μみゅーεいぷしろん τις κοινές χωρικές συντεταγμένες, εξακολουθούν νにゅーαあるふぁ υπάρχουν περιορισμοί γがんまιいおたαあるふぁ τたうοおみくろんνにゅー τρόπο διεξαγωγής τたうωおめがνにゅー χωρικών κかっぱαあるふぁιいおた χρονικών μετρήσεων (βべーたλらむだ. χρονικά διαστήματα). Οおみくろんιいおた περιορισμοί αυτοί αντιστοιχούν χονδρικά σしぐまεいぷしろん ένα συγκεκριμένο μαθηματικό μοντέλο, τたうοおみくろん οποίο διαφέρει από τたうοおみくろんνにゅー Ευκλείδειο χώρο, όπως ορίζεται σしぐまεいぷしろん αυτόν ηいーた συμμετρία.

Όταν οおみくろんιいおた διαστάσεις εκλαμβάνονται ως απλές συνιστώσες τたうοおみくろんυうぷしろん συστήματος συντεταγμένων, κかっぱαあるふぁιいおた όχι ως φυσικά χαρακτηριστικά τたうοおみくろんυうぷしろん χώρου, θεωρείται πぱいιいおたοおみくろん εύκολο νにゅーαあるふぁ κατανοήσει κανείς τις εναλλακτικές όψεις τたうοおみくろんυうぷしろん χώρου υπό άλλες διαστάσεις, ως τたうοおみくろん αποτέλεσμα μετασχηματισμού συντεταγμένων.

Οおみくろん χωροχρόνος εκλαμβάνεται πλέον ως γενικευμένη έννοια, κάτι πぱいιいおたοおみくろん πέρα από τたうηいーたνにゅー απλή περιγραφή τたうωおめがνにゅー χωροχρονικών γεγονότων σしぐまεいぷしろん 3 + 1 διαστάσεις. Θεωρείται πραγματικά οおみくろん συνδυασμός τたうοおみくろんυうぷしろん χώρου κかっぱαあるふぁιいおた τたうοおみくろんυうぷしろん χρόνου. Κάποιες προτεινόμενες θεωρίες γがんまιいおたαあるふぁ τたうοおみくろんνにゅー χωροχρόνο περιλαμβάνουν πρόσθετες διαστάσεις - συνήθως χωρικές, αλλά κかっぱαあるふぁιいおた χρονικές διαστάσεις κかっぱαあるふぁιいおた μερικές περιλαμβάνουν επιπλέον διαστάσεις πぱいοおみくろんυうぷしろん δでるたεいぷしろんνにゅー είναι ούτε χρονικές ούτε χωρικές (πぱい.χかい. υπερχώρος). Τたうοおみくろん πόσες διαστάσεις απαιτούνται γがんまιいおたαあるふぁ νにゅーαあるふぁ περιγραφεί επαρκώς τたうοおみくろん σύμπαν είναι ακόμη αναπάντητο ερώτημα. Μみゅーηいーた αποδεδειγμένες θεωρίες όπως ηいーた θεωρία χορδών προβλέπουν 10 ή 26 διαστάσεις, ενώ ηいーた Θεωρία-Μみゅー προβλέπει 11 διαστάσεις (10 χωρικές κかっぱαあるふぁιいおた 1 χρονική)· οおみくろんιいおた περισσότερες τたうωおめがνにゅー τεσσάρων διαστάσεων εισάγονται γがんまιいおたαあるふぁ νにゅーαあるふぁ υποστηριχθούν θεωρητικά όσα συμβαίνουν σしぐまεいぷしろん υποατομικό επίπεδο.[1]

Πειράματα κかっぱαあるふぁιいおた Σχετικότητα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μέχρι τις αρχές τたうοおみくろんυうぷしろん 20οおみくろんυうぷしろん αιώνα πιστευόταν ότι οおみくろん χρόνος είναι ανεξάρτητος της κίνησης κかっぱαあるふぁιいおた εξελίσσεται μみゅーεいぷしろん σταθερό ρυθμό σしぐまεいぷしろん όλα τたうαあるふぁ συστήματα αναφοράς· ωστόσο, αργότερα, πειράματα αποκάλυψαν ότι οおみくろん χρόνος επιβραδύνεται όταν ένα σύστημα αναφοράς κινείται σしぐまεいぷしろん υψηλές ταχύτητες σしぐまεいぷしろん σχέση μみゅーεいぷしろん ένα άλλο σύστημα αναφοράς. Αυτή ηいーた επιβράδυνση, πぱいοおみくろんυうぷしろん ονομάζεται διαστολή τたうοおみくろんυうぷしろん χρόνου, εξηγείται σしぐまτたうηいーたνにゅー Ειδική θεωρία της σχετικότητας. Πολλά πειράματα έχουν επιβεβαιώσει τたうηいーた διαστολή τたうοおみくろんυうぷしろん χρόνου, όπως ηいーた σχετικιστική διάσπαση τたうωおめがνにゅー μιονίων από τις κοσμικές ακτίνες, καθώς κかっぱαあるふぁιいおた ηいーた επιτάχυνση τたうωおめがνにゅー ατομικών ρολογιών πぱいοおみくろんυうぷしろん ταξιδεύουν μέσα σしぐまεいぷしろん ένα διαστημικό λεωφορείο σしぐまεいぷしろん σχέση μみゅーεいぷしろん τたうαあるふぁ ατομικά ρολόγια σしぐまτたうοおみくろん αδρανειακό σύστημα αναφοράς της Γης μみゅーεいぷしろん τたうαあるふぁ οποία είχαν συγχρονιστεί προηγουμένως. Ηいーた διάρκεια τたうοおみくろんυうぷしろん χρόνου μπορεί, συνεπώς, νにゅーαあるふぁ ποικίλλει ανάλογα μみゅーεいぷしろん τたうαあるふぁ γεγονότα κかっぱαあるふぁιいおた τたうαあるふぁ συστήματα αναφοράς.

Οおみくろん χωροχρόνος σしぐまτたうηいーた λογοτεχνία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οおみくろんιいおた Ίνκας θεωρούσαν τたうοおみくろんνにゅー χώρο κかっぱαあるふぁιいおた τたうοおみくろんνにゅー χρόνο ως μみゅーιいおたαあるふぁ ενιαία αντίληψη, πぱいοおみくろんυうぷしろん αναφέρεται ως Pacha (Κέτσουα: Pacha, Aymara: Pacha)[2][3] Οおみくろんιいおた λαοί τたうωおめがνにゅー Άνδεων διατηρούν μία παρόμοια άποψη.[4] Οおみくろん Άρθουρ Σοπενχάουερ έγραψε σしぐまτたうηいーたνにゅー § 18 του τたうηいーたνにゅー Τετραπλή ρίζα της αρχής τたうοおみくろんυうぷしろん επαρκή λόγου(1813): «... Ηいーた αναπαράσταση της συνύπαρξης είναι αδύνατη σしぐまτたうοおみくろんνにゅー χρόνο κかっぱαあるふぁιいおた μόνο. Εξαρτάται, γがんまιいおたαあるふぁ τたうηいーたνにゅー ολοκλήρωσή της, από τたうηいーたνにゅー αναπαράσταση τたうοおみくろんυうぷしろん χώρου. Επειδή, σしぐまτたうοおみくろんνにゅー απλό χρόνο, όλα τたうαあるふぁ πράγματα ακολουθούν τたうοおみくろん ένα τたうοおみくろん άλλο, κかっぱαあるふぁιいおた σしぐまτたうοおみくろんνにゅー απλό χώρο όλα τたうαあるふぁ πράγματα είναι δίπλα-δίπλα. Συνεπώς, μόνο από τたうοおみくろんνにゅー συνδυασμό τたうοおみくろんυうぷしろん χώρου κかっぱαあるふぁιいおた χρόνου προκύπτει ηいーた εκπροσώπηση της συνύπαρξης.»

Ηいーた ιδέα ενός ενιαίου χωροχρόνου δηλώνεται από τたうοおみくろんνにゅー Έντγκαρ Άλλαν Πόε σしぐまτたうοおみくろん δοκίμιό τたうοおみくろんυうぷしろん σχετικά μみゅーεいぷしろん τたうηいーたνにゅー κοσμολογία μみゅーεいぷしろん τίτλο Eureka (1848) ότι: «Διάστημα κかっぱαあるふぁιいおた διάρκεια είναι ένα». Τたうοおみくろん 1895, σしぐまτたうοおみくろん μυθιστόρημά τたうοおみくろんυうぷしろん Ηいーた Μηχανή τたうοおみくろんυうぷしろん Χρόνου, οおみくろん Χかい. Τたうζぜーた. Γουέλς έγραψε: «Δでるたεいぷしろんνにゅー υπάρχει καμία διαφορά μεταξύ τたうοおみくろんυうぷしろん χρόνου κかっぱαあるふぁιいおた οποιασδήποτε από τις τρεις διαστάσεις τたうοおみくろんυうぷしろん χώρου εκτός τたうοおみくろんυうぷしろん ότι ηいーた συνείδησή μας κινείται κατά μήκος της», κかっぱαあるふぁιいおた ότι «κάθε πραγματικό σώμα πρέπει νにゅーαあるふぁ έχει επέκταση σしぐまεいぷしろん τέσσερις κατευθύνσεις: θしーたαあるふぁ πρέπει νにゅーαあるふぁ έχει μήκος, πλάτος, πάχος, κかっぱαあるふぁιいおた διάρκεια».

Οおみくろん Μαρσέλ Πぱいρろーοおみくろんυうぷしろんσしぐまτたう, σしぐまτたうοおみくろん μυθιστόρημα οおみくろん τρόπος τたうοおみくろんυうぷしろん Swann, πぱいοおみくろんυうぷしろん δημοσιεύθηκε τたうοおみくろん 1913, περιγράφει τたうηいーたνにゅー εκκλησία τたうοおみくろんυうぷしろん χωριού της παιδικής ηλικίας τたうοおみくろんυうぷしろん, σしぐまαあるふぁνにゅー «...Ένα κτίριο τたうοおみくろん οποίο καταλαμβάνει, νにゅーαあるふぁ τたうοおみくろん πぱいωおめが έτσι, τέσσερις διαστάσεις τたうοおみくろんυうぷしろん χώρου - τたうοおみくろん όνομα της τέταρτης είναι χρόνος...»

Ως μαθηματική έννοια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ηいーた πρώτη αναφορά σしぐまτたうοおみくろんνにゅー χωροχρόνο ως μみゅーιいおたαあるふぁ μαθηματική έννοια έγινε τたうοおみくろん 1754 από τたうοおみくろんνにゅー Ζぜーたαあるふぁνにゅー λらむだεいぷしろん Ρろーοおみくろんνにゅーτたう νにゅーτたう' Αλαμπέρ σしぐまτたうοおみくろん άρθρο «Διάσταση» σしぐまτたうηいーたνにゅー Encyclopédie. Ένα άλλο πρώιμο εγχείρημα ήταν από τたうοおみくろんνにゅー Ζοζέφ Λουί Λαγκράνζ σしぐまτたうοおみくろん έργο τたうοおみくろんυうぷしろん «Θεωρία τたうωおめがνにゅー Αναλυτικών Λειτουργιών» (1797, 1813). Είπε, «Μπορεί νにゅーαあるふぁ δでるたεいぷしろんιいおた κανείς τたうηいーた μηχανική ως γεωμετρία τたうωおめがνにゅー τεσσάρων διαστάσεων, κかっぱαあるふぁιいおた τたうηいーた μηχανική ανάλυση ως προέκταση της γεωμετρικής ανάλυσης»[5].

Μετά τたうηいーたνにゅー ανακάλυψη τたうωおめがνにゅー τετραδονίων,[6] οおみくろん Γουίλιαμ Ρόουαν Χάμιλτον (William Rowan Hamilton) σχολίασε: «Λέγεται ότι οおみくろん χρόνος έχει μία μόνο διάσταση κかっぱαあるふぁιいおた οおみくろん χώρος τρεις διαστάσεις... Τたうοおみくろん μαθηματικό τετραδόνιο μετέχει κかっぱαあるふぁιいおた σしぐまτたうαあるふぁ δύο αυτά στοιχεία· σしぐまεいぷしろん τεχνική γλώσσα μπορεί νにゅーαあるふぁ διατυπωθεί ηいーた οντότητα τたうοおみくろんυうぷしろん «χρόνου σしぐまυうぷしろんνにゅー τたうοおみくろんνにゅー χώρο», ή «τたうοおみくろんυうぷしろん χώρου σしぐまυうぷしろんνにゅー τたうοおみくろんνにゅー χρόνο»· υπό αυτή τたうηいーたνにゅー έννοια τたうοおみくろん τετραδόνιο έχει, ή τουλάχιστο συνδέεται αναφορικά μみゅーεいぷしろん, τέσσερις διαστάσεις. Κかっぱαあるふぁιいおた πώς ηいーた μία τたうοおみくろんυうぷしろん χρόνου κかっぱαあるふぁιいおた τたうοおみくろんυうぷしろん χώρου οおみくろんιいおた τρεις μπορεί νにゅーαあるふぁ χάνονται σしぐまτたうηいーたνにゅー αλυσίδα τたうωおめがνにゅー συμβόλων..». Τたうαあるふぁ διτετραδόνια τたうοおみくろんυうぷしろん Χάμιλτον, πぱいοおみくろんυうぷしろん έχουν αλγεβρικές ιδιότητες πぱいοおみくろんυうぷしろん επαρκούν γがんまιいおたαあるふぁ τたうοおみくろん μοντέλο χωροχρόνου κかっぱαあるふぁιいおた τたうηいーた συμμετρία τたうοおみくろんυうぷしろん, ήταν σしぐまεいぷしろん παρουσία γがんまιいおたαあるふぁ περισσότερο από μισό αιώνα πぱいρろーιいおたνにゅー από τたうηいーた σχετικότητα. Οおみくろん Ουίλιαμ Κίνγκτον Κλίφορντ (William Kingdon Clifford), γがんまιいおたαあるふぁ παράδειγμα, σημείωσε τたうηいーた σημασία τους.

Άλλος ένας σημαντικός πρόδρομος σしぐまτたうηいーたνにゅー έννοια τたうοおみくろんυうぷしろん χωροχρόνου ήταν ηいーた δουλειά τたうοおみくろんυうぷしろん Τζέιμς Κかっぱλらむだεいぷしろんρろーκかっぱ Μάξγουελ πぱいοおみくろんυうぷしろん χρησιμοποίησε μερικές διαφορικές εξισώσεις γがんまιいおたαあるふぁ τたうηいーたνにゅー ανάπτυξη της ηλεκτροδυναμικής μみゅーεいぷしろん τέσσερις παραμέτρους. Οおみくろん Λόρεντζ ανακάλυψε κάποια αναλλοίωτα στις εξισώσεις Μάξγουελ σしぐまτたうαあるふぁ τέλη τたうοおみくろんυうぷしろん 19οおみくろんυうぷしろん αιώνα, τたうαあるふぁ οποία επρόκειτο νにゅーαあるふぁ γίνουν ηいーた βάση της της ειδικής θεωρίας της σχετικότητας τたうοおみくろんυうぷしろん Άλμπερτ Αϊνστάιν. Επίσης ως πρόδρομος ενεπλάκησαν συγγραφείς επιστημονικής φαντασίας. Ανέκαθεν οおみくろん χώρος κかっぱαあるふぁιいおた οおみくろん χρόνος μετρούνταν μみゅーεいぷしろん τたうηいーた χρήση πραγματικών αριθμών, κかっぱαあるふぁιいおた ηいーた πρόταση ότι οおみくろんιいおた διαστάσεις τたうοおみくろんυうぷしろん χώρου κかっぱαあるふぁιいおた τたうοおみくろんυうぷしろん χρόνου είναι συγκρίσιμες μπορούσε νにゅーαあるふぁ είχε οικοδομηθεί από τους πρώτους πぱいοおみくろんυうぷしろん τυποποίησαν τたうηいーた φυσική, όμως τελικά οおみくろんιいおた αντιθέσεις μεταξύ τたうωおめがνにゅー νόμων τたうοおみくろんυうぷしろん Μάξγουελ κかっぱαあるふぁιいおた της σχετικότητας τたうοおみくろんυうぷしろん Γαλιλαίου έπρεπε νにゅーαあるふぁ συνειδητοποιηθούν ταυτόχρονα μみゅーεいぷしろん τたうηいーたνにゅー εισαγωγή τたうοおみくろんυうぷしろん πεπερασμένου της ταχύτητας τたうοおみくろんυうぷしろん φωτός.

Ενώ οおみくろん χωροχρόνος μπορεί νにゅーαあるふぁ θεωρηθεί ως συνέπεια της τたうηいーた θεωρίας της ειδικής σχετικότητας τたうοおみくろんυうぷしろん Αϊνστάιν τたうοおみくろん 1905, γがんまιいおたαあるふぁ πρώτη φορά ρητά προτάθηκε μαθηματικά από έναν από τους δασκάλους τたうοおみくろんυうぷしろん, τたうοおみくろんνにゅー μαθηματικό Χέρμαν Μινκόβσκι, σしぐまεいぷしろん ένα δοκίμιο τたうοおみくろんυうぷしろん 1908[7] πぱいοおみくろんυうぷしろん θεμελιωνόταν αλλά κかっぱαあるふぁιいおた επέκτεινε τたうοおみくろん έργο τたうοおみくろんυうぷしろん Αϊνστάιν. Ηいーた σύλληψη τたうοおみくろんυうぷしろん χώρου Μινκόβσκι είναι ηいーた πρώτη θεώρηση τたうοおみくろんυうぷしろん χώρου κかっぱαあるふぁιいおた τたうοおみくろんυうぷしろん χρόνου ως δύο πτυχές ενός ενιαίου συνόλου, ηいーた ουσία της ειδικής σχετικότητας. Τたうοおみくろん 1926 ηいーた δέκατη τρίτη έκδοση της Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάνικα περιλάμβανε ένα άρθρο από τたうοおみくろんνにゅー Αϊνστάιν μみゅーεいぷしろん τίτλο «Space-Time»[8]. Ηいーた ιδέα τたうοおみくろんυうぷしろん χώρου Μινκόβσκι οδήγησε σしぐまεいぷしろん μみゅーιいおたαあるふぁ πぱいιいおたοおみくろん γεωμετρική οπτική της ειδικής θεωρίας της σχετικότητας.

Ωστόσο, ηいーた σημαντικότερη συμβολή της γεωμετρικής οπτικής Μινκόβσκι γがんまιいおたαあるふぁ τたうοおみくろんνにゅー χωροχρόνο αποδείχθηκε πως ήταν σしぐまτたうηいーたνにゅー μετέπειτα εξέλιξη της γενικής σχετικότητας τたうοおみくろんυうぷしろん Αϊνστάιν, καθώς ηいーた σωστή περιγραφή τたうοおみくろんυうぷしろん φαινομένου της βαρύτητας σしぐまτたうοおみくろんνにゅー χώρο κかっぱαあるふぁιいおた τたうοおみくろんνにゅー χρόνο αποδιδόταν καλύτερα ως δίνη ή «τέντωμα» πάνω σしぐまτたうοおみくろんνにゅー «γεωμετρικό ιστό» τたうοおみくろんυうぷしろん χώρου κかっぱαあるふぁιいおた τたうοおみくろんυうぷしろん χρόνου, πぱいοおみくろんυうぷしろん άλλαζε ομαλά κかっぱαあるふぁιいおた μみゅーεいぷしろん συνέχεια από σημείο σしぐまεいぷしろん σημείο τたうοおみくろんυうぷしろん χωροχρονικού υφαντού.

Βασικές έννοιες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οおみくろんιいおた χωροχρόνοι είναι οおみくろんιいおた αρένες όπου όλα τたうαあるふぁ φυσικά γεγονότα λαμβάνουν χώρο, ένα γεγονός είναι ένα σημείο σしぐまτたうοおみくろん χωροχρόνο πぱいοおみくろんυうぷしろん καθορίζεται από τたうοおみくろん χρόνο κかっぱαあるふぁιいおた τたうοおみくろんνにゅー τόπο. Γがんまιいおたαあるふぁ παράδειγμα, ηいーた κίνηση τたうωおめがνにゅー πλανητών γύρω από τたうοおみくろんνにゅー ήλιο μπορεί νにゅーαあるふぁ περιγραφεί σしぐまεいぷしろん ένα συγκεκριμένο τύπο τたうοおみくろんυうぷしろん χωροχρόνου, ή ηいーた κίνηση τたうοおみくろんυうぷしろん φωτός γύρω από ένα περιστρεφόμενο αστέρι μπορεί νにゅーαあるふぁ περιγραφεί σしぐまεいぷしろん ένα άλλο είδος τたうοおみくろんυうぷしろん χωροχρόνου. Τたうαあるふぁ βασικά στοιχεία τたうοおみくろんυうぷしろん χωροχρόνου είναι γεγονότα. Σしぐまεいぷしろん κάθε δεδομένο χωροχρόνο, ένα γεγονός είναι μみゅーιいおたαあるふぁ μοναδική θέση σしぐまεいぷしろん μみゅーιいおたαあるふぁ μοναδική στιγμή. Επειδή τたうαあるふぁ γεγονότα είναι χωροχρονικά σημεία, ένα παράδειγμα ενός γεγονότος σしぐまτたうηいーたνにゅー κλασσική σχετικιστική φυσική είναι , ηいーた θέση ενός στοιχειώδους (σημείο) σωματιδίων σしぐまεいぷしろん μみゅーιいおたαあるふぁ συγκεκριμένη χρονική στιγμή. Οおみくろん χωροχρόνος μπορεί νにゅーαあるふぁ θεωρηθεί ως ηいーた ένωση όλων τたうωおめがνにゅー γεγονότων μみゅーεいぷしろん τたうοおみくろんνにゅー ίδιο τρόπο πぱいοおみくろんυうぷしろん μみゅーιいおたαあるふぁ γραμμή είναι ηいーた ένωση όλων τたうωおめがνにゅー σημείων τたうοおみくろんυうぷしろん, πぱいοおみくろんυうぷしろん είναι τυπικά οργανωμένα σしぐまεいぷしろん μία πολλαπλή, ως ένας χώρος πぱいοおみくろんυうぷしろん μπορεί νにゅーαあるふぁ περιγραφεί σしぐまεいぷしろん μικρές κλίμακες μみゅーεいぷしろん χρήση συστημάτων συντεταγμένων.

Ένας χωροχρόνος είναι ανεξάρτητος από κάθε παρατηρητή[9]. Ωστόσο, περιγράφοντας τたうαあるふぁ φυσικά φαινόμενα (πぱいοおみくろんυうぷしろん συμβαίνουν σしぐまεいぷしろん ορισμένες στιγμές τたうοおみくろんυうぷしろん χρόνου σしぐまεいぷしろん μみゅーιいおたαあるふぁ δεδομένη περιοχή τたうοおみくろんυうぷしろん διαστήματος), κάθε παρατηρητής επιλέγει ένα κατάλληλο μετρητικό σύστημα συντεταγμένων. Τたうαあるふぁ γεγονότα καθορίζονται από τέσσερις πραγματικούς αριθμούς σしぐまεいぷしろん κάθε τέτοιο σύστημα συντεταγμένων. Οおみくろんιいおた τροχιές τたうωおめがνにゅー στοιχειωδών (σημείων) σωματιδίων μέσα σしぐまτたうοおみくろん χώρο κかっぱαあるふぁιいおた τたうοおみくろん χρόνο είναι μみゅーιいおたαあるふぁ συνέχεια τたうωおめがνにゅー γεγονότων πぱいοおみくろんυうぷしろん ονομάζεται γραμμή κόσμου τたうοおみくろんυうぷしろん σωματιδίου. Επεκταμένα ή σύνθετα αντικείμενα (αποτελούνται από πολλά στοιχειώδη σωματίδια) είναι ηいーた ένωση πολλών γραμμών κόσμου πλεγμένων μεταξύ τους λόγω τたうωおめがνにゅー αλληλεπιδράσεών τους μέσα σしぐまτたうοおみくろんνにゅー χωροχρόνο σしぐまεいぷしろん μία «κόσμο-πλεξούδα».

Ωστόσο, σしぐまτたうηいーた φυσική, είναι σύνηθες νにゅーαあるふぁ συμπεριφερόμαστε σしぐまεいぷしろん ένα εκτεταμένο αντικείμενο ως ένα «σωματίδιο» ή «πεδίο» μみゅーεいぷしろん τたうηいーた δική τたうοおみくろんυうぷしろん μοναδική θέση (πぱい.χかい. κέντρο μάζας) σしぐまεいぷしろん κάθε δεδομένη στιγμή, έτσι ώστε ηいーた γραμμή κόσμου ενός σωματιδίου ή δέσμη φωτός είναι οおみくろん δρόμος πぱいοおみくろんυうぷしろん τたうοおみくろん σωματίδιο ή δέσμη παίρνει σしぐまτたうοおみくろん χωροχρόνο κかっぱαあるふぁιいおた αντιπροσωπεύει τたうηいーたνにゅー ιστορία τたうοおみくろんυうぷしろん σωματιδίου ή δέσμης. Ηいーた γραμμή κόσμου της τροχιάς της Γης (σしぐまεいぷしろん μみゅーιいおたαあるふぁ τέτοια περιγραφή) απεικονίζεται σしぐまεいぷしろん δύο χωρικές διαστάσεις x κかっぱαあるふぁιいおた y (τたうοおみくろん επίπεδο της τροχιάς της Γης) κかっぱαあるふぁιいおた χρονική διάσταση κάθετη προς x κかっぱαあるふぁιいおた y. Ηいーた τροχιά της Γης είναι μみゅーιいおたαあるふぁ έλλειψη σしぐまτたうοおみくろん χώρο κかっぱαあるふぁιいおた μόνο, αλλά ηいーた γραμμή κόσμου τたうοおみくろんυうぷしろん είναι μみゅーιいおたαあるふぁ έλικα σしぐまτたうοおみくろん χωροχρόνο.[10]

Ηいーた ενοποίηση τたうοおみくろんυうぷしろん χώρου κかっぱαあるふぁιいおた τたうοおみくろんυうぷしろん χρόνου εξηγείται από τたうηいーたνにゅー κοινή πρακτική της επιλογής ενός μετρικού (τたうοおみくろん μέτρο πぱいοおみくろんυうぷしろん καθορίζει τたうοおみくろん χρονικό διάστημα μεταξύ δύο γεγονότων σしぐまτたうοおみくろん χωροχρόνο) έτσι ώστε κかっぱαあるふぁιいおた οおみくろんιいおた τέσσερις διαστάσεις μετρούνται σしぐまεいぷしろん μονάδες της απόστασης: Αναπαριστώντας ένα γεγονός ως (σしぐまεいぷしろん μετρήσεις Lorentz) ή (στις αρχικές μετρήσεις Minkowski)[11] όπου είναι ηいーた ταχύτητα τたうοおみくろんυうぷしろん φωτός. Οおみくろんιいおた μετρικές περιγραφές Χώρος τたうοおみくろんυうぷしろん Minkowski κかっぱαあるふぁιいおた διαστήματα χώρου, φωτός, χρόνου δίνονται παρακάτω ακολουθήσετε αυτή τたうηいーた σύμβαση, όπως κかっぱαあるふぁιいおた τたうαあるふぁ συμβατικά σκευάσματα τたうοおみくろんυうぷしろん μετασχηματισμού Lorentz.

Χωροχρονικά διαστήματα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σしぐまεいぷしろん έναν Ευκλείδειο χώρο, οおみくろん διαχωρισμός μεταξύ δύο σημείων μετράται από τたうηいーたνにゅー απόσταση μεταξύ τたうωおめがνにゅー δύο σημείων. Ηいーた απόσταση είναι καθαρά χωρική, κかっぱαあるふぁιいおた είναι πάντα θετική. Σしぐまτたうοおみくろん χωροχρόνο, οおみくろん διαχωρισμός μεταξύ δύο γεγονότων μετράται από τたうοおみくろん αμετάβλητο διάστημα μεταξύ τたうωおめがνにゅー δύο γεγονότων, τたうαあるふぁ οποία λαμβάνουν υπόψη όχι μόνο τたうοおみくろん χωρικό διαχωρισμό μεταξύ τたうωおめがνにゅー γεγονότων, αλλά κかっぱαあるふぁιいおた τたうοおみくろん χρονικό χωρισμό τους. Τたうοおみくろん διάστημα, s2, μεταξύ τたうωおめがνにゅー δύο γεγονότων ορίζεται ως εξής:

   (spacetime interval),

όπου c είναι ηいーた ταχύτητα τたうοおみくろんυうぷしろん φωτός κかっぱαあるふぁιいおた Δでるたr κかっぱαあるふぁιいおた Δでるたt υποδηλώνουν διαφορές τたうωおめがνにゅー συντεταγμένων τたうοおみくろんυうぷしろん χώρου κかっぱαあるふぁιいおた τたうοおみくろんυうぷしろん χρόνου, αντίστοιχα, μεταξύ τたうωおめがνにゅー γεγονότων. (Σημειώστε ότι ηいーた επιλογή τたうωおめがνにゅー σημείων γがんまιいおたαあるふぁ τたうαあるふぁ παραπάνω ακολουθείται οおみくろん ηいーた σύμβαση τたうοおみくろんυうぷしろん χρόνου (-. + + +) Άλλες χρήσεις αντιστρέφουν τたうαあるふぁ σημάδια .)

Ορισμένοι τύποι τたうωおめがνにゅー γραμμών κόσμου (πぱいοおみくろんυうぷしろん ονομάζονται γεωδαιτικές τたうοおみくろんυうぷしろん χωροχρόνου) είναι τたうαあるふぁ συντομότερα μονοπάτια μεταξύ δύο γεγονότων, μみゅーεいぷしろん τたうηいーたνにゅー απόσταση πぱいοおみくろんυうぷしろん ορίζεται από τたうηいーたνにゅー άποψη χωροχρονικών διαστημάτων. Ηいーた έννοια της γεωδαιτική γίνεται κρίσιμη σしぐまτたうηいーた γενική σχετικότητα, καθώς ηいーた γεωδαιτική κίνηση μπορεί νにゅーαあるふぁ θεωρηθεί ως «καθαρή κίνηση» (αδρανειακή κίνηση) μέσα σしぐまτたうοおみくろんνにゅー χωροχρόνο, δηλαδή, απαλλαγμένο από κάθε εξωτερική επιρροή.

ΤたうΑあるふぁ χωροχρονικά διαστήματα μπορούν νにゅーαあるふぁ ταξινομηθούν σしぐまεいぷしろん τρεις διαφορετικούς τύπους, μみゅーεいぷしろん βάση είτε τたうοおみくろん χρονικό διαχωρισμό () ή τたうοおみくろん διαχωρισμό τたうοおみくろんυうぷしろん χώρου () αναλόγως πぱいοおみくろんιいおたοおみくろん γεγονός είναι μεγαλύτερο.

Χρονικά διαστήματα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γがんまιいおたαあるふぁ δύο γεγονότα πぱいοおみくろんυうぷしろん χωρίζονται από ένα χρονικό διάστημα, περνά αρκετός χρόνος μεταξύ τους, γがんまιいおたαあるふぁ νにゅーαあるふぁ υπάρξει μみゅーιいおたαあるふぁ σχέση αιτίας-αποτελέσματος μεταξύ τたうωおめがνにゅー δύο γεγονότων. Γがんまιいおたαあるふぁ ένα σωματίδιο πぱいοおみくろんυうぷしろん ταξιδεύει μέσα σしぐまτたうοおみくろん χώρο μみゅーεいぷしろん μικρότερη από τたうηいーたνにゅー ταχύτητα τたうοおみくろんυうぷしろん φωτός, οποιαδήποτε δύο γεγονότα πぱいοおみくろんυうぷしろん συμβαίνουν σしぐまεいぷしろん ή από τたうοおみくろん σωματίδιο θしーたαあるふぁ πρέπει νにゅーαあるふぁ διαχωρίζονται από ένα χρονικό διάστημα. Ζεύγη μみゅーεいぷしろん χρονικό διαχωρισμό ορίζουν ένα αρνητικό τετράγωνο χωροχρονικού διαστήματος () κかっぱαあるふぁιいおた μπορεί τたうοおみくろん ένα νにゅーαあるふぁ συμβεί σしぐまτたうοおみくろん παρελθόν ηいーた τたうοおみくろん μέλλον τたうοおみくろんυうぷしろん άλλου. Υπάρχει ένα πλαίσιο αναφοράς έτσι ώστε τたうαあるふぁ δύο γεγονότα πぱいοおみくろんυうぷしろん παρατηρήθηκαν νにゅーαあるふぁ συμβούν σしぐまτたうηいーたνにゅー ίδια χωρική θέση, αλλά δでるたεいぷしろんνにゅー υπάρχει πλαίσιο αναφοράς σしぐまτたうοおみくろん οποίο τたうαあるふぁ δύο γεγονότα μπορεί νにゅーαあるふぁ συμβούν ταυτόχρονα.

Τたうοおみくろん μέτρο τたうοおみくろんυうぷしろん χρονικού χωροχρονικού διαστήματος περιγράφεται από τたうηいーたνにゅー κατάλληλη στιγμή, :

   (proper time).

Τたうοおみくろん σωστό χρονικό διάστημα θしーたαあるふぁ μπορούσε νにゅーαあるふぁ μετρηθεί από έναν παρατηρητή μみゅーεいぷしろん ένα ρολόι πぱいοおみくろんυうぷしろん ταξιδεύει μεταξύ τたうωおめがνにゅー δύο γεγονότων σしぐまεいぷしろん ένα αδρανειακό πλαίσιο αναφοράς, όταν ηいーた πορεία τたうοおみくろんυうぷしろん παρατηρητή τέμνει κάθε περίπτωση,όταν συμβαίνει τたうοおみくろん γεγονός αυτό. (Ηいーた κατάλληλη στιγμή καθορίζει έναν πραγματικό αριθμό, δεδομένου ότι τたうοおみくろん εσωτερικό της τετραγωνικής ρίζας είναι θετική.)

Διαστήματα φωτός[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σしぐまεいぷしろん ένα διάστημα φωτός ηいーた χωρική απόσταση μεταξύ δύο γεγονότων είναι ακριβώς ισορροπημένη μみゅーεいぷしろん βάση τたうοおみくろん χρονικό διάστημα μεταξύ τたうωおめがνにゅー δύο γεγονότων. Τたうαあるふぁ γεγονότα καθορίζουν ένα τετραγωνικό χωροχρονικό διάστημα μηδενικού (). Τたうαあるふぁ διαστήματα φωτός είναι επίσης γνωστά ως «μηδενικά» διαστήματα.

Τたうαあるふぁ γεγονότα πぱいοおみくろんυうぷしろん συμβαίνουν ή ξεκινούν από ένα φωτόνιο κατά μήκος της διαδρομής τたうοおみくろんυうぷしろん (δηλαδή, ενώ ταξιδεύει σしぐまεいぷしろん , ταχύτητα τたうοおみくろんυうぷしろん φωτός), όλα έχουν διαχωρισμό φωτός. Λαμβάνοντας υπόψη ένα γεγονός, όλα αυτά τたうαあるふぁ γεγονότα πぱいοおみくろんυうぷしろん ακολουθούν σしぐまτたうοおみくろん διάστημα φωτός καθορίζουν τたうηいーた διάδοση τたうοおみくろんυうぷしろん σしぐまεいぷしろん κώνο φωτός, καθώς κかっぱαあるふぁιいおた όλα τたうαあるふぁ γεγονότα πぱいοおみくろんυうぷしろん προηγήθηκαν από ένα διάστημα φωτός ορίζουν ένα δεύτερο (γραφικά ανεστραμμένο, ηいーた οποία είναι «pastward») κώνο φωτός.

Χωρικά διαστήματα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Όταν ένας χώρος σしぐまαあるふぁνにゅー διάστημα χωρίζει δύο γεγονότα, δでるたεいぷしろんνにゅー περνά αρκετός χρόνος μεταξύ τたうωおめがνにゅー περιστατικών τους γがんまιいおたαあるふぁ νにゅーαあるふぁ υπάρχει μみゅーιいおたαあるふぁ αιτιώδης σχέση πぱいοおみくろんυうぷしろん νにゅーαあるふぁ διασχίζει τたうηいーた χωρική απόσταση μεταξύ τたうωおめがνにゅー δύο γεγονότων κατά τたうηいーたνにゅー ταχύτητα τたうοおみくろんυうぷしろん φωτός ή κかっぱαあるふぁιいおた πぱいιいおたοおみくろん αργά. Σしぐまεいぷしろん γενικές γραμμές, τたうαあるふぁ γεγονότα τたうοおみくろんυうぷしろん ενός δでるたεいぷしろんνにゅー συμβαίνουν σしぐまτたうοおみくろん μέλλον ή τたうοおみくろん παρελθόν τたうοおみくろんυうぷしろん άλλου. Υπάρχει ένα πλαίσιο αναφοράς έτσι ώστε τたうαあるふぁ δύο γεγονότα πぱいοおみくろんυうぷしろん παρατηρήθηκαν νにゅーαあるふぁ συμβούν κατά τたうηいーたνにゅー ίδια στιγμή, αλλά δでるたεいぷしろんνにゅー υπάρχει πλαίσιο αναφοράς σしぐまτたうοおみくろん οποίο τたうαあるふぁ δύο γεγονότα νにゅーαあるふぁ μπορούν νにゅーαあるふぁ συμβούν σしぐまτたうηいーたνにゅー ίδια χωρική θέση.

Γがんまιいおた αυτά τたうαあるふぁ χωρικά ζεύγη εκδήλωση μみゅーεいぷしろん θετικό τετράγωνο χωροχρονικού διαστήματος(), ηいーた μέτρηση τたうοおみくろんυうぷしろん χωρικού χωρισμού είναι ηいーた κατάλληλη απόσταση :

   (κατάλληλη απόσταση).

Όπως κかっぱαあるふぁιいおた ηいーた κατάλληλη στιγμή τたうοおみくろんυうぷしろん χρονικού διαστήματος, έτσι κかっぱαあるふぁιいおた ηいーた κατάλληλη στιγμή τたうοおみくろんυうぷしろん χωρικού χωροχρονικού διαστήματος, είναι πραγματικός αριθμός.

Μαθηματικά τたうωおめがνにゅー χωροχρόνων[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γがんまιいおたαあるふぁ φυσικούς λόγους, ένα χωροχρονικό συνεχές μαθηματικά ορίζεται ως μみゅーιいおたαあるふぁ τεσσάρων διαστάσεων, ομαλή, συνδεδεμένη πολλαπλή τたうοおみくろんυうぷしろん Lorentzian. Αυτό σημαίνει ότι ηいーた ομαλή μονάδα μέτρησης Lorentz έχει υπογραφή . Ηいーた μονάδα μέτρησης καθορίζει τたうηいーた γεωμετρία τたうοおみくろんυうぷしろん χωροχρόνου, καθώς κかっぱαあるふぁιいおた τたうοおみくろんνにゅー προσδιορισμό της γεωδαιτικής τたうωおめがνにゅー σωματιδίων κかっぱαあるふぁιいおた τたうωおめがνにゅー δεσμών φωτός. Σχετικά κάθε σημείο (γεγονός) σしぐまεいぷしろん αυτή τたうηいーたνにゅー πολλαπλή, διαγράμματα συντεταγμένων χρησιμοποιούνται γがんまιいおたαあるふぁ νにゅーαあるふぁ αναπαραστήσουν παρατηρητές σしぐまεいぷしろん πλαίσια αναφοράς. Συνήθως, οおみくろんιいおた καρτεσιανές συντεταγμένες χρησιμοποιούνται. Επιπλέον, γがんまιいおたαあるふぁ λόγους απλούστευσης, ηいーた ταχύτητα τたうοおみくろんυうぷしろん φωτός συνήθως θεωρείται ότι είναι ηいーた ενότητα.

Ένα πλαίσιο αναφοράς (παρατηρητής) μπορεί νにゅーαあるふぁ ταυτιστεί μみゅーεいぷしろん ένα από αυτά τたうαあるふぁ διαγράμματα συντεταγμένων, Έναν παρατηρητή μπορεί νにゅーαあるふぁ περιγράψει κάθε είδους εκδήλωση . Ένα άλλο πλαίσιο αναφοράς μπορεί νにゅーαあるふぁ προσδιοριστεί από ένα δεύτερο διάγραμμα συντεταγμένων γがんまιいおたαあるふぁ . Δύο παρατηρητές (έναw σしぐまεいぷしろん κάθε πλαίσιο αναφοράς) μπορούν νにゅーαあるふぁ περιγράψουν τたうοおみくろん ίδιο γεγονός αλλά νにゅーαあるふぁ λαμβάνουν διαφορετικές περιγραφές.

Συνήθως, πολλά διαγράμματα επικάλυψης συντεταγμένων απαιτούνται γがんまιいおたαあるふぁ τたうηいーたνにゅー κάλυψη μίας πολλαπλής. Δεδομένων δύο διαγράμματα συντεταγμένων, τたうοおみくろん ένα περιέχει (αντιπροσωπεύει παρατηρητή) κかっぱαあるふぁιいおた τたうοおみくろん άλλο περιέχει(πぱいοおみくろんυうぷしろん εκπροσωπεί άλλο παρατηρητή), ηいーた τομή τたうωおめがνにゅー διαγραμμάτων αντιπροσωπεύει τたうηいーたνにゅー περιοχή τたうοおみくろんυうぷしろん χωροχρόνου σしぐまτたうοおみくろんνにゅー οποίο κかっぱαあるふぁιいおた οおみくろんιいおた δύο παρατηρητές μπορούν νにゅーαあるふぁ μετρήσουν φυσικές ποσότητες κかっぱαあるふぁιいおた ως εいぷしろんκかっぱ τούτου νにゅーαあるふぁ συγκρίνουν τたうαあるふぁ αποτελέσματα. Ηいーた σχέση μεταξύ τたうωおめがνにゅー δύο σειρές μετρήσεων δίνεται από ένα μみゅーηいーた ενικό μετασχηματισμό συντεταγμένων σしぐまεいぷしろん αυτό τたうοおみくろん σημείο τομής. Ηいーた ιδέα τたうωおめがνにゅー συντεταγμένων διαγραμμάτων ως τοπικούς παρατηρητές οποίοι μπορούν νにゅーαあるふぁ εκτελέσουν μετρήσεις σしぐまτたうηいーたνにゅー περιοχή τους κάνει επίσης καλή φυσική αίσθηση, καθώς αυτό είναι τたうοおみくろん πώς κάποιος συλλέγει πραγματικά φυσικά στοιχεία-σしぐまεいぷしろん τοπικό επίπεδο.

Γがんまιいおたαあるふぁ παράδειγμα, δύο παρατηρητές, ένας εいぷしろんκかっぱ τたうωおめがνにゅー οποίων είναι σしぐまτたうηいーた Γがんまηいーた, αλλά οおみくろん άλλος πぱいοおみくろんυうぷしろん είναι σしぐまεいぷしろん ένα γρήγορο πύραυλο σしぐまτたうοおみくろんνにゅー Δία, μπορεί νにゅーαあるふぁ παρατηρήσει έναν κομήτη συντρίβεται σしぐまτたうοおみくろんνにゅー Δία ( αυτό είναι τたうοおみくろん γεγονός ). Σしぐまεいぷしろん γενικές γραμμές, θしーたαあるふぁ διαφωνούν γがんまιいおたαあるふぁ τたうηいーたνにゅー ακριβή θέση κかっぱαあるふぁιいおた τたうοおみくろん χρονοδιάγραμμα αυτής της σύγκρουσης, δηλαδή, θしーたαあるふぁ έχουν διαφορετικές 4-πλειάδες (δεδομένου ότι χρησιμοποιούν διαφορετικά συστήματα συντεταγμένων). Αあるふぁνにゅー κかっぱαあるふぁιいおた οおみくろんιいおた κινηματικές τους περιγραφές θしーたαあるふぁ διαφέρουν, δυναμικοί (φυσικοί) νόμοι, όπως ηいーた διατήρηση της ορμής κかっぱαあるふぁιいおた οおみくろん πρώτος νόμος της θερμοδυναμικής, θしーたαあるふぁ εξακολουθούν νにゅーαあるふぁ ισχύουν. Σしぐまτたうηいーたνにゅー πραγματικότητα, ηいーた θεωρία της σχετικότητας απαιτεί κάτι περισσότερο από αυτό, υπό τたうηいーたνにゅー έννοια ότι προβλέπει αυτούς (κかっぱαあるふぁιいおた όλους τους άλλους φυσικούς) νόμους νにゅーαあるふぁ λαμβάνουν τたうηいーたνにゅー ίδια μορφή σしぐまεいぷしろん όλα τたうαあるふぁ συστήματα συντεταγμένων. Αυτό εισάγει τανυστές σしぐまτたうηいーたνにゅー σχετικότητα, μみゅーεいぷしろん τたうηいーたνにゅー οποία εκπροσωπούνται όλες οおみくろんιいおた φυσικές ποσότητες.

οおみくろんιいおた Γεωδαιτικές λέγεται ότι είναι χかいρろーoνικές, μηδενικές, ή χωρικές αあるふぁνにゅー τたうοおみくろん εφαπτόμενο διάνυσμα σしぐまεいぷしろん ένα σημείο της γεωδαιτικής είναι αυτής της φύσης Τたうαあるふぁ Μονοπάτια τたうωおめがνにゅー σωματιδίων κかっぱαあるふぁιいおた τたうωおめがνにゅー δεσμών φωτός σしぐまτたうοおみくろんνにゅー χωροχρόνο αντιπροσωπεύονται από τις χρονικές κかっぱαあるふぁιいおた μηδενικές (τたうοおみくろんυうぷしろん φωτός) γεωδαιτικές, αντίστοιχα..

Τοπολογία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οおみくろんιいおた παραδοχές πぱいοおみくろんυうぷしろん περιλαμβάνονται σしぐまτたうοおみくろんνにゅー ορισμό τたうοおみくろんυうぷしろん χωροχρόνου συνήθως αιτιολογούνται από τις ακόλουθες σκέψεις.

Ηいーた συνεκτική παραδοχή εξυπηρετεί δύο βασικούς σκοπούς. Πρώτον, διαφορετικοί παρατηρητές πぱいοおみくろんυうぷしろん κάνουν μετρήσεις (αναπαριστάμενοι από συντεταγμένες διαγραμμάτων) θしーたαあるふぁ πρέπει νにゅーαあるふぁ είναι σしぐまεいぷしろん θέση νにゅーαあるふぁ συγκρίνουν τις παρατηρήσεις τους σχετικά μみゅーεいぷしろん τたうηいーた μみゅーηいーた κενή τομή τたうωおめがνにゅー διαγραμμάτων. Αあるふぁνにゅー ηいーた συνεκτική παραδοχή αφαιρεθεί,, αυτό δでるたεいぷしろんνにゅー θしーたαあるふぁ ήταν δυνατό. Δεύτερον, γがんまιいおたαあるふぁ μみゅーιいおたαあるふぁ πολλαπλή, οおみくろんιいおた ιδιότητες της σύνδεσης κかっぱαあるふぁιいおた της συνεκτικότητας της διαδρομής είναι ισοδύναμες, κかっぱαあるふぁιいおた τたうοおみくろん ένα απαιτεί τたうηいーたνにゅー ύπαρξη τたうωおめがνにゅー διαδρομών (ιδίως, γεωδαισιακής) σしぐまτたうοおみくろん χωροχρόνο νにゅーαあるふぁ εκπροσωπεί τたうηいーたνにゅー κίνηση τたうωおめがνにゅー σωματιδίων κかっぱαあるふぁιいおた της ακτινοβολίας.

Κάθε χωροχρόνος είναι paracompact. Αυτή ηいーた ιδιότητα, συμμαχώντας μみゅーεいぷしろん τたうηいーたνにゅー ομαλότητα τたうοおみくろんυうぷしろん χωροχρόνου, δημιουργεί μία λεία [[Σύνδεση [(κύρια δέσμη)|γραμμική σύνδεση]], μみゅーιいおたαあるふぁ σημαντική δομή σしぐまτたうηいーた γενική σχετικότητα. Μερικά σημαντικά θεωρήματα γがんまιいおたαあるふぁ τたうηいーたνにゅー κατασκευή χωροχρόνων από συμπαγή κかっぱαあるふぁιいおた μみゅーηいーた-συμπαγή πολλαπλές περιλαμβάνουν τたうαあるふぁ ακόλουθα:[εκκρεμεί παραπομπή]

  • Μみゅーιいおたαあるふぁ συμπαγής πολλαπλή μπορεί νにゅーαあるふぁ μετατραπεί σしぐまεいぷしろん ένα χωροχρόνο, αあるふぁνにゅー, κかっぱαあるふぁιいおた μόνο αあるふぁνにゅー, τたうοおみくろん χαρακτηριστικό τたうοおみくろんυうぷしろん Euler είναι 0. (ηいーた ιδέα απόδειξης:. Ηいーた ύπαρξη τたうοおみくろんυうぷしろん μέτρου Lorentz φαίνεται νにゅーαあるふぁ είναι ισοδύναμο μみゅーεいぷしろん τたうηいーたνにゅー ύπαρξη ενός μみゅーηいーた εξαφανισμένου διανυσματικού πεδίου)
  • Οποιαδήποτε μみゅーηいーた-συμπαγή 4-πολλαπλή μπορεί νにゅーαあるふぁ μετατραπεί σしぐまεいぷしろん ένα χωροχρόνο.

Χωροχρονικές συμμετρίες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Συχνά σしぐまτたうηいーた σχετικότητα, μελετώνται χωροχρόνοι πぱいοおみくろんυうぷしろん έχουν κάποια μορφή συμμετρίας. Καθώς επίσης κかっぱαあるふぁιいおた βοηθούν νにゅーαあるふぁ χαρακτηριστουν οおみくろんιいおた χωροχρόνοι, αυτές οおみくろんιいおた συμμετρίες συνήθως χρησιμεύουν ως απλουστευτική παραδοχή σしぐまεいぷしろん εξειδικευμένες εργασίες. Μερικές από τις πぱいιいおたοおみくろん δημοφιλείς περιλαμβάνουν:

Δομή αιτιών[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κύριο λήμμα: Δομή αιτιών

Ηいーた αιτιώδης δομή ενός χωροχρόνου περιγράφει αιτιώδεις σχέσεις μεταξύ τたうωおめがνにゅー ζευγαριών τたうωおめがνにゅー σημείων τたうοおみくろんυうぷしろん χωροχρόνου μみゅーεいぷしろん βάση τたうηいーたνにゅー ύπαρξη ορισμένων τύπων καμπύλων πぱいοおみくろんυうぷしろん ενώνουν τたうαあるふぁ σημεία.

Οおみくろん χωροχρόνος της ειδικής σχετικότητας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κύριο λήμμα: Χώρος Μινκόφσκι

Ηいーた γεωμετρία τたうοおみくろんυうぷしろん χωροχρόνου σしぐまεいぷしろん ειδική σχετικότητα περιγράφεται από τたうηいーたνにゅー μονάδα μέτρησης Μινκόφσκι γがんまιいおたαあるふぁ R4. Αυτός οおみくろん χωροχρόνος ονομάζεται χώρος Μινκόφσκι. Ηいーた μονάδα μέτρησης Μινκόφσκι συνήθως συμβολίζεται κかっぱαあるふぁιいおた μπορεί νにゅーαあるふぁ γραφεί ως τέσσερα επί τέσσερα-πλέγμα.

όπου τたうοおみくろん Landau-Lifshitz χώρου σύμβασης χρησιμοποιείται. Μみゅーιいおたαあるふぁ βασική παραδοχή της σχετικότητας είναι ότι οおみくろんιいおた μετασχηματισμοί τたうωおめがνにゅー συντεταγμένων πρέπει νにゅーαあるふぁ αφήνουν τたうαあるふぁ χωροχρονικά διαστήματα αμετάβλητα. Τたうαあるふぁ διαστήματα είναι αμετάβλητα στους μετασχηματισμούς Lorentz. Αυτή ηいーた ιδιότητα αναλλοίωτου οδηγεί σしぐまτたうηいーた χρήση τたうοおみくろんυうぷしろん τεσσάρων-φορέα (κかっぱαあるふぁιいおた άλλους τανυστές) σしぐまτたうηいーたνにゅー περιγραφή της φυσικής.

Γがんまιいおたαあるふぁ νにゅーαあるふぁ κυριολεκτήσουμε, μπορεί κανείς νにゅーαあるふぁ εξετάσει επίσης τたうαあるふぁ γεγονότα σしぐまτたうηいーたνにゅー νευτώνεια φυσική ως έναν απλό χωροχρόνο. Αυτό είναι Γαλιλαίου-Νευτώνεια σχετικότητας[ασαφές], καθώς κかっぱαあるふぁιいおた τたうαあるふぁ συστήματα τたうωおめがνにゅー συντεταγμένων σχετίζονται μみゅーεいぷしろん τους μετασχηματισμούς τたうοおみくろんυうぷしろん Γαλιλαίου. Ωστόσο, δεδομένου ότι αυτά διατηρούν χωρικές κかっぱαあるふぁιいおた χρονικές αποστάσεις ανεξάρτητα, ένας τέτοιος χωροχρόνος μπορεί νにゅーαあるふぁ αναλυθεί σしぐまεいぷしろん χωρικές συντεταγμένες σしぐまυうぷしろんνにゅー χρονικές συντεταγμένες, τたうοおみくろん οποίο δでるたεいぷしろんνにゅー είναι δυνατό σしぐまτたうηいーた γενική περίπτωση.

Οおみくろん χωροχρόνος της γενικής σχετικότητας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σしぐまτたうηいーた γενική σχετικότητα θεωρείται ότι οおみくろん χωροχρόνος καμπυλώνεται από τたうηいーたνにゅー παρουσία της ύλης (ενέργεια), τたうηいーたνにゅー καμπυλότητα πぱいοおみくろんυうぷしろん εκπροσωπείται από τたうοおみくろんνにゅー τανυστή τたうοおみくろんυうぷしろん Riemann. Σしぐまτたうηいーたνにゅー ειδική θεωρία της σχετικότητας, οおみくろん τανυστής Riemann είναι ταυτόσημα μηδέν, κかっぱαあるふぁιいおた έτσι αυτή ηいーた έννοια της «μみゅーηいーた-curvedness» εκφράζεται μερικές φορές από τたうηいーた δήλωση ότι οおみくろん χωροχρόνος Μονκόφσκι είναι επίπεδος.

Οおみくろんιいおた παλαιότερες συζητημένες έννοιες τたうωおめがνにゅー χρόνου, τたうοおみくろんυうぷしろん χώρου κかっぱαあるふぁιいおた τたうοおみくろんυうぷしろん φωτός διαστημάτων σしぐまτたうηいーたνにゅー ειδική θεωρία της σχετικότητας μπορούν ομοίως νにゅーαあるふぁ χρησιμοποιηθούν γがんまιいおたαあるふぁ τたうηいーたνにゅー ταξινόμηση μονοδιάστατων καμπυλών μέσω κυρτού χωροχρόνου. Ένας χρόνος τύπου καμπύλη μπορεί νにゅーαあるふぁ θεωρηθεί ως ένα όπου τたうοおみくろん διάστημα μεταξύ δύο απειροελάχιστα κοντά γεγονότα σしぐまτたうηいーたνにゅー καμπύλη είναι χρονοειδείς, κかっぱαあるふぁιいおた τたうοおみくろん ίδιο κかっぱαあるふぁιいおた γがんまιいおたαあるふぁ τたうοおみくろん φως, - κかっぱαあるふぁιいおた τις χωρικές καμπύλες. Τεχνικά κかっぱαあるふぁιいおた τたうαあるふぁ τρία είδη τたうωおめがνにゅー καμπυλών καθορίζονται συνήθως όσον αφορά τたうοおみくろん κατά πόσον τたうοおみくろん εφαπτόμενο διάνυσμα σしぐまεいぷしろん κάθε σημείο της καμπύλης είναι οおみくろん χρόνοςτύπου, φωτός-, ή χώρουτύπου. Ηいーた γραμμή κόσμου από ένα πぱいιいおたοおみくろん αργό από τたうοおみくろん φως αντικείμενο θしーたαあるふぁ είναι πάντα μみゅーιいおたαあるふぁ χρονοειδής καμπύλη, οおみくろん γραμμικός κόσμος τたうοおみくろんυうぷしろん χωρίς μάζα σωματιδίου όπως ένα φωτόνιο θしーたαあるふぁ είναι μみゅーιいおたαあるふぁ φωτοειδής τύπου καμπύλη, κかっぱαあるふぁιいおた μία χώροειδής τύπου καμπύλη θしーたαあるふぁ μπορούσε νにゅーαあるふぁ είναι ηいーた γραμμή κόσμου ενός υποθετικού ταχυονίου. Σしぐまτたうηいーたνにゅー γειτονιά τたうοおみくろんυうぷしろん οποιουδήποτε γεγονότος, χρονοειδείς καμπύλες πぱいοおみくろんυうぷしろん περνούν μέσα από συμβάν θしーたαあるふぁ παραμείνουν μέσα σしぐまεいぷしろん αυτού τたうοおみくろんυうぷしろん γεγονότος τたうοおみくろん παρελθόν κかっぱαあるふぁιいおた τたうοおみくろん μέλλον κώνοι φωτός, οおみくろんιいおた φωτοειδείς -καμπύλες πぱいοおみくろんυうぷしろん περνούν μέσα σしぐまτたうοおみくろん συμβάν θしーたαあるふぁ είναι σしぐまτたうηいーたνにゅー επιφάνεια τたうωおめがνにゅー κώνων φωτός, -χωροειδείς καμπύλες πぱいοおみくろんυうぷしろん περνούν μέσα σしぐまτたうοおみくろん συμβάν θしーたαあるふぁ είναι έξω από τους κώνους φωτός. Κάποιος μπορεί επίσης νにゅーαあるふぁ καθορίσει τたうηいーたνにゅー έννοια τたうωおめがνにゅー 3-διαστάσεων «χωροειδής υπερεπιφάνεια», μみゅーιいおたαあるふぁ συνεχής 3-διαστάσεων «φέτα», μέσω της 4-διαστάσεων μέρος τたうηいーたνにゅー ιδιότητα ότι κάθε καμπύλη πぱいοおみくろんυうぷしろん περιέχεται εいぷしろんξくしー ολοκλήρου σしぐまεいぷしろん αυτή τたうηいーたνにゅー υπερεπιφάνεια είναι ένας χώρος τύπου καμπύλη.[12]

Πολλοί χωροχρόνος συνεχή έχουν φυσικές ερμηνείες πぱいοおみくろんυうぷしろん οおみくろんιいおた περισσότεροι φυσικοί θしーたαあるふぁ θεωρούσαν παράξενο ή ανησυχητικό. Γがんまιいおたαあるふぁ παράδειγμα, ένας συμπαγής χωροχρόνος έχει κλειστές χρονικές καμπύλες, οおみくろんιいおた οποίες παραβιάζουν τις συνήθεις ιδέες μας της αιτιότητας (δηλαδή, μελλοντικά γεγονότα θしーたαあるふぁ μπορούσαν νにゅーαあるふぁ επηρεάσουν τたうοおみくろん παρελθόν). Γがんまιいおたαあるふぁ τたうοおみくろん λόγο αυτό, ηいーた μαθηματικοί φυσικοί θεωρούσαν συνήθως μόνο περιορισμένα υποσύνολα όλων τたうωおめがνにゅー πιθανών χωροχρόνων. Ένας τρόπος νにゅーαあるふぁ γίνει αυτό είναι νにゅーαあるふぁ μελετήσουμε «ρεαλιστικές» λύσεις τたうωおめがνにゅー εξισώσεων της γενικής σχετικότητας. Ένας άλλος τρόπος είναι νにゅーαあるふぁ προσθέσουμε κάποια επιπλέον «φυσική λογική», αλλά εξακολουθεί νにゅーαあるふぁ είναι σχετικά γενικής φύσεως γεωμετρικούς περιορισμούς κかっぱαあるふぁιいおた νにゅーαあるふぁ προσπαθήσουμε νにゅーαあるふぁ αποδείξουμε ενδιαφέροντα πράγματα γがんまιいおたαあるふぁ τους απορρέους χωροχρόνους. Ηいーた δεύτερη προσέγγιση έχει οδηγήσει σしぐまεいぷしろん κάποια σημαντικά αποτελέσματα, κυρίως ηいーた Penrose Hawking μοναδικότητα θεωρημάτων.

Κβαντισμένος χωροχρόνος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σしぐまτたうηいーた γενική σχετικότητα, οおみくろん χωρόχρονος είναι υποτίθεται ομαλός κかっぱαあるふぁιいおた συνεχής κかっぱαあるふぁιいおた όχι μόνο μみゅーεいぷしろん τたうηいーた μαθηματική έννοια. Σしぐまτたうηいーた θεωρία της κβαντομηχανικής, υπάρχει μみゅーιいおたαあるふぁ εγγενής παρούσα διακριτικότητα σしぐまτたうηいーた φυσική. Σしぐまεいぷしろん μみゅーιいおたαあるふぁ προσπάθεια νにゅーαあるふぁ συμφιλιώσει τις δύο αυτές θεωρίες, μερικές φορές είναι δεδομένο ότι οおみくろん χωροχρόνος θしーたαあるふぁ πρέπει νにゅーαあるふぁ κβαντωθεί στις πολύ μικρότερες κλίμακες. Σύγχρονη θεωρία επικεντρώνεται σしぐまτたうηいーた φύση τたうοおみくろんυうぷしろん χωροχρόνου σしぐまτたうηいーた κλίμακα Planck. Αιτιώδης σしぐまεいぷしろんτたう, βαρύτητα κβαντικών βρόχων, θεωρία χορδών κかっぱαあるふぁιいおた μαύρη τρύπα θερμοδυναμικής όλες προβλέπουν ένα κβαντισμένο χωροχρόνο μみゅーεいぷしろん τたうηいーた συμφωνία της τάξεως τたうοおみくろんυうぷしろん μεγέθους. Ηいーた βαρύτητα κβαντικών   βρόχων κάνει ακριβείς προβλέψεις γがんまιいおたαあるふぁ τたうηいーた γεωμετρία τたうοおみくろんυうぷしろん χωροχρόνου σしぐまτたうηいーたνにゅー κλίμακα Planck.

Προνομιακός χαρακτήρας τたうοおみくろんυうぷしろん 3 ​​+1 χωροχρόνου[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Υπάρχουν δύο είδη διαστάσεων, τたうοおみくろん χωροταξικό (διπλής κατεύθυνσης) κかっぱαあるふぁιいおた τたうοおみくろん χρόνο (μονής κατεύθυνσης). Έστω ότι οおみくろん αριθμός τたうωおめがνにゅー χωρικών διαστάσεων είναι Βべーた κかっぱαあるふぁιいおた οおみくろん αριθμός χρονικών διαστάσεων είναι Τたう. To Νにゅー = 3 κかっぱαあるふぁιいおた T = 1, υπόψη τις περιέχουσες συμπαγοποιημένες διαστάσεις πぱいοおみくろんυうぷしろん επικαλείται ηいーた θεωρία χορδών μみゅーηいーた ανιχνεύσιμο μέχρι σήμερα, μπορεί νにゅーαあるふぁ εξηγηθεί μみゅーεいぷしろん μみゅーιいおたαあるふぁ έκκληση προς τις φυσικές συνέπειες τたうοおみくろんυうぷしろん νにゅーαあるふぁ αφήσει N '«νにゅーαあるふぁ διαφέρει από 3 κかっぱαあるふぁιいおた Τたう νにゅーαあるふぁ διαφέρει από τたうοおみくろん 1. Τたうοおみくろん επιχείρημα είναι συχνά ενός ανθρωπικού χαρακτήρα.

Ηいーた έμμεση αντίληψη ότι ηいーた διάσταση τたうοおみくろんυうぷしろん σύμπαντος είναι ειδική γがんまιいおたαあるふぁ πρώτη φορά δόθηκε σしぐまτたうοおみくろんνにゅー Γκότφριντ Βίλχελμ Λάιμπνιτς, οおみくろん οποίος σしぐまτたうοおみくろん Λόγος περί Μεταφυσικής πρότεινε[13] ότι οおみくろん κόσμος είναι «εκείνο τたうοおみくろん οποίο είναι ταυτόχρονα τたうοおみくろん πぱいιいおたοおみくろん απλό σしぐまτたうηいーたνにゅー υπόθεση κかっぱαあるふぁιいおた τたうοおみくろん πぱいιいおたοおみくろん πλούσιο σしぐまεいぷしろん φαινόμενα».. Οおみくろん Ιμμάνουελ Κかっぱαあるふぁνにゅーτたう υποστήριξε ότι οおみくろん 3-διαστάσεων χώρος ήταν συνέπεια τたうοおみくろんυうぷしろん αντιστρόφου τετραγώνου νόμος της παγκόσμιας έλξης. Αあるふぁνにゅー κかっぱαあるふぁιいおた τたうοおみくろん επιχείρημα τたうοおみくろんυうぷしろん Κかっぱαあるふぁνにゅーτたう είναι ιστορικά σημαντικό, οおみくろん John D. Barrow λέει ότι «... παίρνει τたうοおみくろん ζουμί πίσω προς τたうαあるふぁ εμπρός: είναι ηいーた τριών διαστάσεων τたうοおみくろんυうぷしろん χώρου πぱいοおみくろんυうぷしろん εξηγεί γιατί βλέπουμε αντιστρόφως ανάλογη τたうοおみくろんυうぷしろん τετραγώνου νόμους νにゅーαあるふぁ ισχύουν σしぐまτたうηいーた Φύση κかっぱαあるふぁιいおた όχι τたうοおみくろん αντίστροφο. "(Barrow 2002: 204). Αυτό οφείλεται σしぐまτたうοおみくろん γεγονός ότι οおみくろん νόμος της βαρύτητας (ή οποιοσδήποτε άλλος νόμος τたうοおみくろんυうぷしろん αντιστρόφου τετραγώνου) προκύπτει από τたうηいーたνにゅー έννοια της ροής κかっぱαあるふぁιいおた της ανάλογης σχέσης πυκνότητας ροής κかっぱαあるふぁιいおた τたうηいーたνにゅー ισχύ τたうοおみくろんυうぷしろん πεδίου. Εάν Νにゅー = 3, τότε 3-διαστάσεων στερεά αντικείμενα έχουν εμβαδά επιφάνειας ανάλογη προς τたうοおみくろん τετράγωνο τたうοおみくろんυうぷしろん μεγέθους τους σしぐまεいぷしろん οποιαδήποτε επιλεγμένη χωρική διάσταση. Συγκεκριμένα, μみゅーιいおたαあるふぁ σφαίρα ακτίνα r έχει έκταση 4πぱいr ². Γενικότερα, σしぐまεいぷしろん ένα χώρο διαστάσεων Νにゅー, ηいーた δύναμη της βαρυτικής έλξης μεταξύ δύο σωμάτων πぱいοおみくろんυうぷしろん χωρίζονται από μみゅーιいおたαあるふぁ απόσταση r θしーたαあるふぁ είναι αντιστρόφως ανάλογη ως προς rN−1.

Τたうοおみくろん 1920, οおみくろん Πάουλ Έρενφεστ έδειξε ότι αあるふぁνにゅー ορίσουμε T = 1 κかっぱαあるふぁιいおた Έστω Νにゅー> 3, ηいーた τροχιά ενός πλανήτη σχετικά μみゅーεいぷしろん τたうοおみくろんνにゅー ήλιο τたうοおみくろんυうぷしろん δでるたεいぷしろんνにゅー μπορεί νにゅーαあるふぁ παραμείνει σταθερή. Τたうοおみくろん ίδιο ισχύει γがんまιいおたαあるふぁ τたうηいーたνにゅー τροχιά ενός αστεριού γύρω από τたうοおみくろん κέντρο τたうοおみくろんυうぷしろん γαλαξία τたうοおみくろんυうぷしろん.[14] Οおみくろん Έρενφεστ έδειξε επίσης ότι αあるふぁνにゅー τたうοおみくろん N είναι ίσο, τότε τたうαあるふぁ διάφορα τμήματα ενός κυματικού παλμού θしーたαあるふぁ ταξιδέψουν σしぐまεいぷしろん διαφορετικές ταχύτητες. Αあるふぁνにゅー Νにゅー> 3, τότε οおみくろん κυματικός παλμός παραμορφώνεται. Μόνο αあるふぁνにゅー τたうοおみくろん "Νにゅー"=3 ή 1 αποφεύγονται κかっぱαあるふぁιいおた τたうαあるふぁ δύο προβλήματα. Τたうοおみくろん 1922, οおみくろん Χέρμαν Βέιλ έδειξε ότι ηいーた θεωρία τたうοおみくろんυうぷしろん ηλεκτρομαγνητισμού τたうοおみくろんυうぷしろん Μάξγουελ λειτουργεί μόνο όταν τたうοおみくろん Νにゅー = 3 κかっぱαあるふぁιいおた T = 1, γράφοντας ότι τたうοおみくろん γεγονός αυτό "... δでるたεいぷしろんνにゅー οδηγεί μόνο σしぐまεいぷしろん μみゅーιいおたαあるふぁ βαθύτερη κατανόηση της θεωρίας τたうοおみくろんυうぷしろん Maxwell, αλλά κかっぱαあるふぁιいおた τたうοおみくろん γεγονός ότι οおみくろん κόσμος είναι τεσσάρων διαστάσεων, ηいーた οποία μέχρι τώρα,ήταν πάντοτε δεκτή ως απλώς« τυχαία », νにゅーαあるふぁ γίνει κατανοητή μέσα από αυτό.[15] Τελικά οおみくろん Tangherlini[16] έδειξε τたうοおみくろん 1963 ότι όταν N> 3, ηいーた ηλεκτρονιακές τροχιές γύρω από πυρήνες δでるたεいぷしろんνにゅー μπορούν νにゅーαあるふぁ είναι σταθερές. Τたうαあるふぁ ηλεκτρόνια είτε θしーたαあるふぁ πέσουν σしぐまτたうοおみくろんνにゅー πυρήνα ή θしーたαあるふぁ διαλυθούν.

Ιδιότητες of n+m-dimensional spacetimes

Οおみくろん Max Tegmark[17] διευρύνει τたうηいーたνにゅー προηγούμενη επιχειρηματολογία σしぐまτたうοおみくろんνにゅー ακόλουθο ανθρωπικό τρόπο. Αあるふぁνにゅー τたうοおみくろん Τたう διαφέρει από 1, ηいーた συμπεριφορά τたうωおめがνにゅー φυσικών συστημάτων δでるたεいぷしろんνにゅー μπορούσε νにゅーαあるふぁ προβλεφθεί μみゅーεいぷしろん αξιοπιστία από τたうηいーた γνώση τたうωおめがνにゅー σχετικών μερικών διαφορικών εξισώσεων. Σしぐまεいぷしろん ένα τέτοιο σύμπαν, ευφυής ζωή ικανό νにゅーαあるふぁ χειρίζεται τたうηいーたνにゅー τεχνολογία δでるたεいぷしろんνにゅー θしーたαあるふぁ μπορούσε νにゅーαあるふぁ προκύψει. Επιπλέον, αあるふぁνにゅー Τたう> 1, Οおみくろん Tegmark υποστηρίζει ότι τたうαあるふぁ πρωτόνια κかっぱαあるふぁιいおた ηλεκτρόνια θしーたαあるふぁ είναι ασταθή κかっぱαあるふぁιいおた θしーたαあるふぁ μπορούσαν νにゅーαあるふぁ διασπαστούν σしぐまεいぷしろん σωματίδια μみゅーεいぷしろん μεγαλύτερη μάζα από ό, τたうιいおた τたうοおみくろんνにゅー εαυτό τους. (Αυτό δでるたεいぷしろんνにゅー είναι ένα πρόβλημα, αあるふぁνにゅー τたうαあるふぁ σωματίδια έχουν μみゅーιいおたαあるふぁ αρκετά χαμηλή θερμοκρασία.) Αあるふぁνにゅー τたうοおみくろん Νにゅー> 3, τたうοおみくろん επιχείρημα τたうοおみくろんυうぷしろん Έρενφεστ πάνω κατέχει. τたうαあるふぁ άτομα όπως τたうαあるふぁ ξέρουμε (κかっぱαあるふぁιいおた ίσως πぱいιいおたοおみくろん σύνθετες δομές) δでるたεいぷしろんνにゅー θしーたαあるふぁ μπορούσαν νにゅーαあるふぁ υπάρξουν. Αあるふぁνにゅー τたうοおみくろん N <3, ηいーた βαρύτητα κάθε είδους γίνεται προβληματική, κかっぱαあるふぁιいおた τたうοおみくろん σύμπαν είναι πιθανώς πάρα πολύ απλό γがんまιいおたαあるふぁ νにゅーαあるふぁ περιλαμβάνει παρατηρητές. Γがんまιいおたαあるふぁ παράδειγμα, όταν Νにゅー <3, τたうαあるふぁ νεύρα δでるたεいぷしろんνにゅー μπορούν νにゅーαあるふぁ διασχίσουν χωρίς νにゅーαあるふぁ διασταυρώνονται.

Σしぐまεいぷしろん γενικές γραμμές, δでるたεいぷしろんνにゅー είναι σαφές τたうοおみくろん πώς κάποιος φυσικός νόμος θしーたαあるふぁ μπορούσε νにゅーαあるふぁ λειτουργήσει αあるふぁνにゅー τたうοおみくろん  Τたう διέφερε από 1. Αあるふぁνにゅー τたうοおみくろん Τたう> 1, υποατομικά σωματίδια τたうαあるふぁ οποία φθείρονται μετά από μみゅーιいおたαあるふぁ ορισμένη περίοδο δでるたεいぷしろんνにゅー θしーたαあるふぁ συμπεριφέρονται προβλέψιμα, επειδή οおみくろん χρονοειδής γεωδαιτικός δでるたεいぷしろんνにゅー θしーたαあるふぁ είναι κかっぱαあるふぁτたう 'ανάγκην ηいーた μέγιστος.[18] N = 1 κかっぱαあるふぁιいおた Τたう = 3, έχει τたうηいーたνにゅー παράξενη ιδιότητα ότι ηいーた ταχύτητα τたうοおみくろんυうぷしろん φωτός σしぐまτたうοおみくろん κενό είναι ένα κάτω φράγμα γがんまιいおたαあるふぁ τたうηいーたνにゅー ταχύτητα της ύλης. Όλη ηいーた ύλη αποτελείται από ταχυόνια.[17] Εντούτοις, ηいーた υπογραφή (1,3) κかっぱαあるふぁιいおた (3,1) είναι πρακτικά ισοδύναμες. Τたうοおみくろん νにゅーαあるふぁ καλούμε χρονικά διανύσματα μみゅーεいぷしろん θετικό «μήκος» Minkowski είναι απλά μみゅーιいおたαあるふぁ σύμβαση πぱいοおみくろんυうぷしろん εξαρτάται από τたうηいーた σύμβαση γがんまιいおたαあるふぁ τたうηいーたνにゅー ένδειξη τたうοおみくろんυうぷしろん μετρικού τανυστή. Πράγματι, οおみくろんιいおた φυσικοί σωματιδίων τείνουν νにゅーαあるふぁ χρησιμοποιούν μみゅーιいおたαあるふぁ μονάδα μέτρησης μみゅーεいぷしろん τたうηいーたνにゅー υπογραφή (+ ---) πぱいοおみくろんυうぷしろん οδηγεί σしぐまεいぷしろん θετικό «μήκος» Minkowski γがんまιいおたαあるふぁ χρονικά διαστήματα κかっぱαあるふぁιいおた ενέργειας, ενώ οおみくろんιいおた χωρικοί διαχωρισμοί έχουν αρνητικό «μήκος» Minkowski. Σχετικιστές, ωστόσο, τείνουν νにゅーαあるふぁ χρησιμοποιούν τたうηいーたνにゅー αντίθετη σύμβαση (- + + +), έτσι ώστε οおみくろんιいおた χωρικοί διαχωρισμών έχουν θετικό μήκος Minkowski.

Ως εいぷしろんκかっぱ τούτου, ανθρωπικά κかっぱαあるふぁιいおた άλλα επιχειρήματα αποκλείουν όλες τις περιπτώσεις, εκτός από Νにゅー = 3 κかっぱαあるふぁιいおた T = 1 (ή Νにゅー = 1 κかっぱαあるふぁιいおた Τたう = 3 σしぐまεいぷしろん διαφορετικές συμβάσεις) - πぱいοおみくろんυうぷしろん συμβαίνει νにゅーαあるふぁ περιγράφουν τたうοおみくろんνにゅー κόσμο γがんまιいおたαあるふぁ μας. Περιέργως, οおみくろんιいおた υποθέσεις Νにゅー = 3 ή 4 έχουν τたうηいーたνにゅー πλουσιότερη κかっぱαあるふぁιいおた πぱいιいおたοおみくろん δύσκολη γεωμετρία κかっぱαあるふぁιいおた τοπολογία. Υπάρχουν, γがんまιいおたαあるふぁ παράδειγμα, γεωμετρικές δηλώσεις τたうωおめがνにゅー οποίων ηいーた αλήθεια ή τたうοおみくろん ψεύδος είναι γνωστή γがんまιいおたαあるふぁ όλα τたうαあるふぁ Νにゅー, εκτός από 3 και 4.[εκκρεμεί παραπομπή]. Τたうοおみくろん N = 3 ήταν ηいーた τελευταία περίπτωση τたうωおめがνにゅー εικασιών τたうοおみくろんυうぷしろん Poincaré πぱいοおみくろんυうぷしろん αποδείχθηκε.

Γがんまιいおたαあるふぁ μみゅーιいおたαあるふぁ στοιχειώδη επεξεργασία τたうοおみくろんυうぷしろん προνομιακού καθεστώτος τたうοおみくろんυうぷしろん Νにゅー = 3 κかっぱαあるふぁιいおた Τたう = 1, βべーたλらむだ. κかっぱεいぷしろんφふぁい.. 10 (ιδίως σχήμα. 10.12) τたうοおみくろんυうぷしろん Barrow[19] Γがんまιいおたαあるふぁ εμβάθυνση, βべーたλらむだ. § 4.8 τたうοおみくろんυうぷしろん Barrow κかっぱαあるふぁιいおた Tipler (1986) κかっぱαあるふぁιいおた Tegmark.[17] Οおみくろん Barrow έχει αναφέρει κかっぱαあるふぁτたう 'επανάληψη τたうοおみくろん έργο τたうοおみくろんυうぷしろん Whitrow.[20]

Ηいーた θεωρία χορδών υποθέτει ότι ηいーた ύλη κかっぱαあるふぁιいおた ηいーた ενέργεια αποτελούνται από μικροσκοπικές παλλόμενες χορδές διαφόρων τύπων, οおみくろんιいおた περισσότερες εいぷしろんκかっぱ τたうωおめがνにゅー οποίων είναι ενσωματωμένες σしぐまεいぷしろん διαστάσεις πぱいοおみくろんυうぷしろん υπάρχουν μόνο σしぐまεいぷしろん μみゅーιいおたαあるふぁ κλίμακα όχι μεγαλύτερη από τたうοおみくろん μήκος Planck. Ως εいぷしろんκかっぱ τούτου τたうαあるふぁ Νにゅー = 3 κかっぱαあるふぁιいおた Τたう = 1 δでるたεいぷしろんνにゅー χαρακτηρίζουν τたうηいーた θεωρία χορδών, ηいーた οποία ενσωματώνει δονούμενες χορδές σしぐまεいぷしろん δίκτυο συντεταγμένων πぱいοおみくろんυうぷしろん έχουν 10 ή ακόμα κかっぱαあるふぁιいおた 26 διαστάσεις.

Οおみくろん Αιτιώδης Δυναμικός Τριγωνισμός (CDT), θεωρία είναι μみゅーιいおたαあるふぁ ανεξάρτητη υποβάθρου θεωρία πぱいοおみくろんυうぷしろん ανάγει τたうοおみくろん παρατηρούμενο 3 +1 χωροχρόνο από ένα ελάχιστο σύνολο τたうωおめがνにゅー υποθέσεων, κかっぱαあるふぁιいおた δでるたεいぷしろんνにゅー χρειάζεται προσαρμοσμένους παράγοντες. Δでるたεいぷしろんνにゅー υποθέτει καμία προϋπάρχουσα αρένα (τρισδιάστατο χώρο), αλλά αντίθετα προσπαθεί νにゅーαあるふぁ δείξει πώς τたうοおみくろん χωροχρονικό ύφασμα τたうοおみくろん ίδιο εξελίσσεται. Δείχνει τたうοおみくろんνにゅー χωροχρόνο νにゅーαあるふぁ είναι 2-διαστάσεων κοντά σしぐまτたうηいーたνにゅー κλίμακα Planck, κかっぱαあるふぁιいおた αποκαλύπτει μみゅーιいおたαあるふぁ φράκταλ δομή μみゅーεいぷしろん τις φέτες σταθερού χρόνου, αλλά οおみくろん χωροχρόνος γίνεται 3 +1- διαστάσεων στις κλίμακες σημαντικά μεγαλύτερη από ό, τたうιいおた τたうοおみくろんυうぷしろん Planck. Έτσι, τたうοおみくろん CDT μπορεί νにゅーαあるふぁ γίνει ηいーた πρώτη θεωρία πぱいοおみくろんυうぷしろん δでるたεいぷしろんνにゅー υποθέτει, αλλά πραγματικά εξηγεί παρατηρημμένο αριθμό τたうωおめがνにゅー χωροχρονικών διαστάσεων.[21]


Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Kopeikin, Sergei· Efroimsky, Michael· Kaplan, George (2011). Relativistic Celestial Mechanics of the Solar System. John Wiley & Sons. σしぐまεいぷしろんλらむだ. 157. ISBN 3527634576. , Extract of page 157
  2. Atuq Eusebio Manga Qespi, Instituto de lingüística y Cultura Amerindia de la Universidad de Valencia. Pacha: un concepto andino de espacio y tiempo Αρχειοθετήθηκε 2010-11-05 σしぐまτたうοおみくろん Wayback Machine.. Revísta española de Antropología Americana, 24, p. 155–189. Edit. Complutense, Madrid. 1994
  3. Paul Richard Steele, Catherine J. Allen, Handbook of Inca mythology, p. 86, (ISBN 1-57607-354-8)
  4. Shirley Ardener, University of Oxford, Women and space: ground rules and social maps, p. 36 (ISBN 0-85496-728-1)
  5. R.C. Archibald (1914) Time as a fourth dimension Bulletin of the American Mathematical Society 20:409.
  6. Gallier, Jean H. (2001). Geometric methods and applications: for computer science and engineering. Springer. σしぐまεいぷしろんλらむだ. 249. ISBN 0-387-95044-3. , Chapter 8, page 249
  7. Minkowski, Hermann (1909), «Raum und Zeit», Physikalische Zeitschrift 10: 75–88 
  8. Einstein, Albert, 1926, "Space–Time", Encyclopædia Britannica, 13ηいーた έκδ. Αρχειοθετήθηκε 1/8/2017. Ανακτήθηκε 1/2/2018.
  9. Matolcsi, Tamás (1994). Spacetime Without Reference Frames. Budapest: Akadémiai Kiadó. 
  10. Ellis, G.F.R.· Williams, Ruth M. (2000). Flat and curved space–times (2ηいーた έκδοση). Oxford University Press. σしぐまεいぷしろんλらむだ. 9. ISBN 0-19-850657-0. 
  11. Petkov, Vesselin (2010). Minkowski Spacetime: A Hundred Years Later. Springer. σしぐまεいぷしろんλらむだ. 70. ISBN 90-481-3474-9. , Section 3.4, p. 70
  12. See "Quantum Spacetime and the Problem of Time in Quantum Gravity" by Leszek M. Sokolowski, where on this page he writes "Each of these hypersurfaces is spacelike, in the sense that every curve, which entirely lies on one of such hypersurfaces, is a spacelike curve." More commonly a space-like hypersurface is defined technically as a surface such that the normal vector at every point is time-like, but the definition above may be somewhat more intuitive.
  13. wikisource:Discourse on Metaphysics
  14. Ehrenfest, Paul (1920). «How do the fundamental laws of physics make manifest that Space has 3 dimensions?». Annalen der Physik 61 (5): 440. doi:10.1002/andp.19203660503. Bibcode1920AnP...366..440E. https://archive.org/details/sim_annalen-der-physik_1920_61_5/page/440. . Also see Ehrenfest, P. (1917) "In what way does it become manifest in the fundamental laws of physics that space has three dimensions?" Proceedings of the Amsterdam Academy 20: 200.
  15. Weyl, H. (1922) Space, time, and matter. Dover reprint: 284.
  16. Tangherlini, F. R. (1963). «Atoms in Higher Dimensions». Nuovo Cimento 14 (27): 636. 
  17. 17,0 17,1 17,2 Tegmark, Max (April 1997). «On the dimensionality of spacetime». Classical and Quantum Gravity 14 (4): L69–L75. doi:10.1088/0264-9381/14/4/002. Bibcode1997CQGra..14L..69T. http://space.mit.edu/home/tegmark/dimensions.pdf. Ανακτήθηκε στις 2006-12-16. 
  18. Dorling, J. (1970). «The Dimensionality of Time». American Journal of Physics 38 (4): 539–40. doi:10.1119/1.1976386. Bibcode1970AmJPh..38..539D. http://link.aip.org/link/?AJP/38/539/1. [νεκρός σύνδεσμος]
  19. Barrow, J. D. (2002). The Constants of Nature. Pantheon Books. ISBN 0-375-42221-8. 
  20. Whitrow, G. J. (1955) " ," British Journal of the Philosophy of Science 6: 13. Also see his (1959) The Structure and Evolution of the Universe. London: Hutchinson.
  21. Jan Ambjørn, Jerzy Jurkiewicz, and Renate Loll"The Self-Organizing Quantum Universe", Scientific American, July 2008

Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • The Big Bang (Universal theory).
  • Barrow, John D.· Tipler, Frank J. (1988). The Anthropic Cosmological Principle. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-282147-8. LCCN 87028148. 
  • Ehrenfest, Paul (1920). "How do the fundamental laws of physics make manifest that Space has 3 dimensions?" Annalen der Physik 366: 440.
  • Ellis, George F.· Williams, Ruth M. (1992). Flat and curved space–times. Oxford Univ. Press. ISBN 0-19-851164-7. 
  • Isenberg, J. A. (1981). «Wheeler–Einstein–Mach spacetimes». Phys. Rev. D 24 (2): 251–256. doi:10.1103/PhysRevD.24.251. Bibcode1981PhRvD..24..251I. 
  • Kant, Immanuel (1929). "Thoughts on the true estimation of living forces" in J. Handyside, trans., Kant's Inaugural Dissertation and Early Writings on Space. Univ. of Chicago Press.
  • Hendrik. A. Lorentz, Albert Einstein, Hermann Minkowski and Hermann Weyl (1952). The Principle of Relativity: A Collection of Original Memoirs. Dover.
  • Lucas, John Randolph (1973). A Treatise on Time and Space. London: Methuen.
  • Penrose, Roger (2004). The Road to Reality (Chpts. 17–18)Απαιτείται δωρεάν εγγραφή. Oxford: Oxford University Press. ISBN 0-679-45443-8. 
  • Poe, Edgar Allan (1848). Eureka; An Essay on the Material and Spiritual Universe. Hesperus Press Limited. ISBN 1-84391-009-8. 
  • Robb, A. A. (1936). Geometry of Time and Space. University Press. 
  • Schrödinger, Erwin (1950). Space–time structure. Cambridge Univ. Press.
  • Schutz, J. W. (1997). Independent axioms for Minkowski Space–time. Addison-Wesley Longman. ISBN 0-582-31760-6. 
  • Tangherlini, F. R. (1963). «Schwarzschild Field in n Dimensions and the Dimensionality of Space Problem». Nuovo Cimento 14 (27): 636. 
  • E. F. Taylor· John A. Wheeler (1963). Spacetime PhysicsΑπαιτείται δωρεάν εγγραφή. W. H. Freeman. ISBN 0-7167-2327-1. 
  • Wells, H.G. (2004). The Time Machine. New York: Pocket Books. σελίδες 5–6. ISBN 0-671-57554-6. 
  • DiSalle, Robert. «Space and Time: Inertial Frames». Stanford Encyclopedia of Philosophy. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]