ΗBMW Σειρά 3 E30 ήταν ένα μεσαίο αυτοκίνητο της κατηγορίας D, που παρήχθη από τηγερμανική αυτοκινητοβιομηχανία BMW, από τον Δεκέμβριο του 1981 έως τον Απρίλιο του 1994. Ήταν η δεύτερη γενιά της επιτυχημένης Σειράς 3. Παρουσιάστηκε στα τέλη του 1981, ως η διάδοχος της BMW E21, ενώ ημαζική παραγωγή της ξεκίνησε στις αρχές του 1982 και διήρκεσε έως τον Απρίλιο του 1991 για τις εκδόσεις Sedan και Coupé, έως τον Απρίλιο του 1993 για την έκδοση Cabrio και έως τον Απρίλιο του 1994 για την Touring (station wagon). Η σειρά Ε30 αποτέλεσε τη βάση καιγιατην πρώτη BMW M3, που μπήκε στην παραγωγή τον Φεβρουάριο του 1986. Η συνολική παραγωγή της E30 έφτασε τα 2.339.251 αντίτυπα. Αντικαταστάθηκε τον Οκτώβριο του 1990 από τηBMW E36.
Η εξέλιξη της BMW E30 ξεκίνησε τον Ιούλιο του 1976 και ενώ η προκάτοχος BMW E21, που είχε μπειστην παραγωγή τον Αύγουστο του 1975, ήταν ακόμα σχετικά καινούρια στην αγορά. Η αισθητική του νέου μοντέλου διαμορφώθηκε υπό την ηγεσία του τότε επικεφαλής του σχεδιαστικού τμήματος της BMW Κλάους Λούτε, μολονότι στην εξωτερική εμφάνιση είχε καθοριστική συμβολή καιο Boyke Boyer. Το ντιζάιν επελέγη από την εταιρεία το 1978 και οι τελικές λεπτομέρειες διαμορφώθηκαν το 1979.
Σημειωτέον ότι γιατην σχεδίαση του αμαξώματός του είχε γίνει, για πρώτη φορά σεBMW, εκτεταμένη χρήση ηλεκτρονικών υπολογιστών (Computer Aided Design), με στόχο την επίτευξη μεγαλύτερης στρεπτικής ακαμψίας καιτην αύξηση της παθητικής ασφάλειας. Επίσης, ήταν ένα από τα πρώτα αυτοκίνητα της BMW που κατασκευάστηκαν μετά από εκτεταμένες μελέτες δοκιμών πρόσκρουσης (το γνωστό ως crash test), με σκοπό την μέγιστη δυνατή παθητική ασφάλεια, καθώς και από τα πρώτα μοντέλα της BMW όπου είχαν γίνει δοκιμές της αεροδυναμικήςτου μέσα σεαεροδυναμική σήραγγα. Μάλιστα κατά την εμπορική εισαγωγή της E30 το 1982, υπήρξε καιμια επίσημη προωθητική ταινία μικρού μήκους από τη BMW που έδειχνε τη συνολική διαδικασία σχεδιασμού και δημιουργίας της E30 και παρουσιάζοντας, μεταξύ άλλων, και ντοκουμέντα από τις 3 αυτές διαδικασίες.[1]
Οι περισσότερες E30 έφεραν στάνταρ 4 δισκόφρενα, με εξαίρεση κάποιες βασικές εκδόσεις των 4-κύλινδρων μοντέλων, από τις οποίες κάποια αντίτυπα έφεραν ταμπούρα στους πίσω τροχούς. Από το 1986, το μοντέλο άρχισε να προσφέρει και έξτρα Σύστημα Αντιμπλοκαρίσματος Τροχών (ABS).[2] Μάλιστα από το καλοκαίρι του 1989, γιατη σεζόν (model year) του 1990, όλα τα μοντέλα αμερικανικών προδιαγραφών καθιέρωσαν στάνταρ αερόσακο οδηγού, ο οποίος έγινε υποχρεωτικός στααυτοκίνητα αμερικανικής κυκλοφορίας από τη σεζόν του 1990 (γιατην ιστορία, από τη σεζόν του 1994 έγινε υποχρεωτικός καιο αερόσακος συνοδηγού σε όλα τα μοντέλα όλων των εταιρειών αμερικανικής κυκλοφορίας).
Επίσης, η δεξαμενή καυσίμων ήταν μεταλλική και βρίσκεται στο κέντρο του αμαξώματος, αντί στο πίσω άκρο του σασί, μειώνοντας έτσι δραστικά τον κίνδυνο εκδήλωσης πυρκαγιάς μετά από οπίσθια πρόσκρουση. Η ίδια τοποθέτηση ίσχυε καιστην προκάτοχο BMW E21, την πρώτη γενιά της Σειράς 3, καισε όλες τις μεταγενέστερες γενιές της Σειράς 3, μετη διαφορά ότι στις μεταγενέστερες γενιές της Σειράς 3 είναι από πλαστικόπου σπάζει δύσκολα και αποτελείται από δύο θαλάμους που συνδέονται μεταξύ τους, μια σχεδίαση που ξεκίνησε για πρώτη φορά το 1990 στη διάδοχο Σειρά 3 E36και συνεχίζεται μέχρι σήμερα, σε όλες τις γενιές της Σειράς 3. Να σημειωθεί ότι ειδικά οι 6-κύλινδρες εκδόσεις της E30 από την ανανέωση του μοντέλου που έγινε τον Σεπτέμβριο του 1987, καθώς και όλες οι E30 station wagon (εκδοχή που εισήχθη τον ίδιο μήνα, μαζί μετην ανανέωση), απέκτησαν ένα διαφορετικής σχεδίασης και μεγαλύτερο ντεπόζιτο καυσίμων, όγκου 62 λίτρων, αντί για 55 λίτρων στις άλλες εκδόσεις[3] (δείτε επίσης: Ανανέωση του 1987).
Σε αντίθεση μετην αποκλειστικά 2-πορτη σεντάν εκδοχή της προκατόχου BMW E21, που ήταν καιη πρώτη γενιά της BMW Σειράς 3, η E30 κατασκευάστηκε σε αρκετές εκδοχές αμαξώματος, που αναλύονται παρακάτω. Η δημοφιλέστερη έκδοση ήταν, με διαφορά, η 4-πορτη σεντάν, η οποία εισήχθη ως απάντηση στις διαμαρτυρίες πολλών υποψήφιων αγοραστών ότι λόγω του αποκλειστικά 2-πορτου αμαξώματος της πρώτης γενιάς, ηBMW Σειρά 3δεν ήταν πρακτικώς κατάλληλη για οικογένειες και, γενικότερα, για μεταφορά πάνω από 2 ατόμων. Μάλιστα ενώ τον πρώτο χρόνο παραγωγής της E30, όσο διατίθετο μόνο ως 2-πορτη, είχαν κατασκευαστεί ήδη 233.781 αντίτυπα, μόλις κυκλοφόρησε στην αγορά καιη 4-πορτη οι πωλήσεις κυριολεκτικά «απογειώθηκαν».[4]
Δεξιοτίμονη BMW E30 316 κουπέ του 1986 (η εκδοχή του 1985 - 1987) στοΗνωμένο Βασίλειο, σε φωτογραφία του 2018.
Αρχικά, οι πρώτες 4-κύλινδρες εκδόσεις 316 and 318i μπορούσαν να παραγγελθούν είτε με 4-τάχυτο μηχανικό κιβώτιο είτε με 5-τάχυτο μηχανικό κιβώτιο, ενώ οι άλλες εκδόσεις συνδυάζονταν μόνο με 5-τάχυτα μηχανικά κιβώτια (οι εκδόσεις 323i, 325e, 325es και 325i είχαν ένα ακόμα πιο βελτιωμένο 5-τάχυτο χειροκίνητο καιη κορυφαία BMW M3, που εισήχθη τον Φεβρουάριο του 1986, ένα ακόμα καλύτερο 5-τάχυτο χειροκίνητο). Ταυτόχρονα μετην πρώτη ελαφρά ανανέωση του μοντέλου όμως, που αποκαλύφθηκε στο Σαλόνι Αυτοκινήτου της Φρανκφούρτηςτον Σεπτέμβριο του 1985, το 4-τάχυτο χειροκίνητο καταργήθηκε οριστικά. Όλα τα μηχανικά κιβώτια της E30 είχαν προέλθει από τη γερμανική εταιρεία Getrag.[7]
Το πίσω μέρος της προηγούμενης BMW E30 316 του 1986.
Επίσης, οι E30 προσέφεραν προαιρετικά και αυτόματα κιβώτια ταχυτήτων. Αρχικά, το 3-τάχυτο αυτόματο 3HP22 της γερμανικής εταιρείας ZF, εκτός από τις 6-κύλινδρες εκδόσεις 320i και 323i που μπορούσαν να συνδυαστούν, εκτός από το στάνταρ 5-τάχυτο μηχανικό κιβώτιο, καιμετο 4-τάχυτο αυτόματο 4HP22 επίσης από την εταιρεία ZF. Από τον Σεπτέμβριο του 1984, γιατη σεζόν του 1985, το 3-τάχυτο αυτόματο καταργήθηκε οριστικά καιτο 4-τάχυτο αυτόματο έγινε διαθέσιμο σε όλες τις εκδόσεις.
Δεξιοτίμονη BMW E30 318i του 1989 στοΣίδνεϊ, Αυστραλία, σε φωτογραφία του 2016. Φαίνεται η διαφορά στα πίσω φώτα της E30 μετά την ανανέωση του 1987, καθώς καιτο πίσω τρίτο φως φρένων που καθιερώθηκε υποχρεωτικά στη χώρα αυτή από το 1989 (επίσης καιστηΒόρεια Αμερική από τη σεζόν του 1986 και στηνΕυρωπαϊκή Ένωση από τη σεζόν του 1998, ανκαιστην πράξη είχε γίνει στάνταρ καιστηνΕυρώπη από κάποιες ευρωπαϊκές εταιρείες αρκετά έτη πριν γίνει υποχρεωτικό).
Στο Σαλόνι Αυτοκινήτου της Φρανκφούρτηςτον Σεπτέμβριο του 1987, η BMW εισήγαγε μια ακόμα εντονότερη ανανέωση της E30, η οποία μάλιστα κάποιες φορές αναφέρεται, ανεπίσημα, ως η Σειρά 2 της E30. Εξωτερικά οι αλλαγές, περιελάμβαναν λίγο μεγαλύτερα πίσω φώτα, επανασχεδιασμό στον μπροστινό προφυλακτήρακαιμια ελαφρά μείωση στις διακοσμήσεις από χρώμιο, οι οποίες αντικαταστάθηκαν από πλαστικό, δίνοντάς της έτσι μιαπιο σύγχρονη αισθητική αντί για «κλασική» εμφανισιακή φιλοσοφία. Επίσης, προστέθηκε στην παλέτα καιη εκδοχή Touring (station wagon, που κυκλοφόρησε μέσα στον ίδιο μήνα, ενώ είχε μπειστην παραγωγή τον Ιούλιο του 1987), η έκδοση 325e διακόπηκε καιο τετρακύλινδρος κινητήρας 1.6 λίτρων M10 (που ήταν προηγουμένως ο μοναδικός στην παλέτα της E30 μεκαρμπυρατέρ αντί με injection) καταργήθηκε και αντικαταστάθηκε από τον κινητήρα M40, που είχε σύστημα έγχυσης καυσίμου (fuel-injection) Motronic της Bosch, με αποτέλεσμα να καταργηθεί τότε η έκδοση 316 και να αντικατασταθεί από την 316i (όπου το τελικό i σήμαινε injection). Ταυτόχρονα, έγιναν αρκετές ακόμα μηχανικές αναβαθμίσεις στο μοντέλο, καθώς και βελτιώσεις στην προστασία κατά της σκουριάς.[8]
Επίσης, όπως προαναφέρθηκε, από την ανανέωση του μοντέλου, οι 6-κύλινδρες εκδόσεις, καθώς και όλες οι E30 station wagon, απέκτησαν ένα διαφορετικό και μεγαλύτερο ντεπόζιτο καυσίμων, όγκου 62 λίτρων, αντί για 55. Στα επόμενα χρόνια και μέχρι την αντικατάσταση του μοντέλου, δεν υπήρξαν αισθητικές αλλαγές καιη μοναδική μηχανική προσθήκη ήταν η εισαγωγή της ακόμα ισχυρότερης στα 1.8 λίτρα έκδοσης 318is το 1989, μετον νέο κινητήρα M42, που διατηρήθηκε στην παραγωγή έως το 1991.
BMW E30 του 1983, από τις πρώτες 4-πορτες σεντάν E30.
Η BMW Σειρά 3 E30 γνώρισε μεγάλη επιτυχία και απήχηση στηνΕλλάδα, ιδιαίτερα στη βασική έκδοση 316 και μεταγενέστερα 316i, διότι ήταν τότε το μοναδικό compact πολυτελές αυτοκίνητο που ξεκινούσε από τα 1.600 κυβικά εκατοστά. Ως αποτέλεσμα, λόγω της τότε (κατά τα έτη παραγωγής της) υψηλής φορολογίας εισαγωγής επί της εργοστασιακής αξίας, ήταν η μοναδική προσιτή και εφικτή επιλογή μοντέλου μεταξύ όλων των premium αυτοκινητοβιομηχανιών για τους χιλιάδες υποψήφιους αγοραστές της μεσαίας κοινωνικής τάξης που επιζητούσαν κάτι ανώτερο από τα τότε κοινά στάνταρ. Από το 1990, ωστόσο, όταν έγιναν δύο μεγάλες διαδοχικές μειώσεις στους δασμούς εισαγωγής (άνοιξη του 1990 και αρχές του 1991), κυκλοφόρησαν και αρκετές 318i, οι οποίες σύντομα περιορίστηκαν στην έκδοση 318i Cabrio (η βασική έκδοση της E30 Cabrio) μετά την εισαγωγή της διαδόχου BMW E36 στις αρχές του 1991.
Αντιθέτως, οι εκδόσεις από τα 2.0 λίτρα και άνω, παρέμειναν σχεδόν άγνωστες στη χώρα, λόγω της τότε φορολογίας εισαγωγής, με εξαίρεση έναν πολύ μικρό κύκλο φανατικών οπαδών της εταιρείας, που τις απέκτησαν κατά τηδεκαετία του 1990, μετά τη λήξη της παραγωγής του μοντέλου, και φυσικά μόνο ως μεταχειρισμένες. Ειδικά μάλιστα η έκδοση Diesel των 2.4 λίτρων (1985 - 1991) δεν εισήχθη ποτέ στη χώρα, ούτε καν από παράλληλες εισαγωγές, καθώς τα έτη παραγωγής της, απαγορευόταν εντελώς η εισαγωγή πετρελαιοκίνητων αυτοκινήτων ιδιωτικής χρήσης.
Όλες οι εισαγόμενες εκδόσεις απεδείχθησαν ιδιαίτερα αξιόπιστες και εύκολες στη συντήρηση, γεγονός που αποδεικνύεται από το ότι έως τα τέλη της δεκαετίας του 2010 αρκετά αντίτυπα κυκλοφορούσαν ακόμα στους δρόμους, κάτι εξαιρετικά σπάνιο έως σχεδόν μοναδικό, τότε, για μοντέλο της δεκαετίας του 1980.