(Translated by https://www.hiragana.jp/)
ტობიას ასერი - ვიკიპედია შინაარსზე გადასვლა

ტობიას ასერი

სტატიის შეუმოწმებელი ვერსია
მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
ტობიას ასერი
დაბადების თარიღი 28 აპრილი, 1938
ამსტერდამი, ნიდერლანდები
გარდაცვალების თარიღი 29 ივლისი,1913
ჰააგა, ნიდერლანდები
ეროვნება ნიდერლანდელი
საქმიანობა იურისტი
მეუღლე(ები) იოანა ერნესტინა ასერი
ჯილდოები ნობელის პრემია, 1911

ტობიას მაიკლ კარელ ასერი (ინგლ. Tobias Michael Carel Asser დ. 28 აპრილი, 1838 - 29 ივლისი, 1913), ნიდერლანდელი იურისტი, ებრაული წარმოშობით. 1911 წელს მიენიჭა ნობელის პრემია მშვიდობის განმტკიცებისთვის (გაიზიარა ალფრედ ფრიდთან) თავისი შრომისთვის საერთაშორისო კერძო სამართლის კუთხით და ჰააგის საერთაშორისო კერძო სამართლის კონფერენციებზე (HCCH) დამსახურებული მიღწევებისთვის.

ბიოგრაფია

[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

დაიბადა ამსტერდამში ტრადიციულ (იურიდიული კუთხით) ოჯახში, მამა და ბაბუა საკმაოდ ცნობილი იურისტები იყვნენ, ბიძა კი ნიდერლანდების იუსტიციის სამინისტროში მსახურობდა. ახალგაზრდა ასერმა, მოიგო შეჯობრი 1857 წელს თავისი თეზისით იდეა ეკონომიკურ ღირებულებაზე . ეს მიღწევა მისი ადრეული წარმატების შესაძლებლობას იძლეოდა ბიზნეს კარიერისთვის, მაგრამ მან აზრი შეიცვალა და სწავლა განაგრძო ამსტერდამში, სამართლის მიმართულებით. 1860 წელს მიიღო დოქტორის ხარისხი, 21 წლის ასაკში. ამავე წელს, ნიდერლანდების მთავრობამ აიყვანა იგი საერთაშორისო კომისიის წევრად.

ასერს იურიდიული მიმართულებით მცირე პრაქტიკა ჰქონდა, უფრო მეტად ცხოვრება დაუკავშირა სწავლებას და პოლიტიკას. 1862 წელს დაიკავა მასწავლებლის პოზიცია Athenaeum-ში, როგორც კერძო სამართლის ლექტორი. 1876 წელს, როდესაც ინსტიტუტი გადაკეთდა ამსტერდამის უნივერსიტეტად, მან განაგრძო საერთაშორისო და კომერციული სამართლის პროფესორად მუშაობა უნივერსიტეტში.

პოლიტიკური ასპარეზი

[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ასერი, ასევე, პრაქტიკულად მონაწილეობდა პოლიტიკურ და საერთაშორისო საკითხებში. მას ეკავა ოფიციალური მრჩევლის პოზიცია ნიდერლანდების საგარეო საქმეთა სამინისტროში 1875 წელს. გახდა სახელმწიფო საბჭოს წევრი, რაც მთავრობის უმაღლეს ადმინისტრაციულ ფიგურას წარმოადგენდა. მსახურობდა საერთაშორისო სამართლის სახელმწიფო კომისიის ხელმძღვანელად 1898 წლის დასაწყისში. წარმოადგენდა თავისი ქვეყნის დელეგაციას ჰააგის 1899 და 1907 წლების მშვიდობის კონფერენციებზე. 1904 წლიდან სიცოცხლის ბოლომდე იკავებდა მინისტრის თანამდებობას.

მოღვაწეობა

[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ადრეულ სამეცნიერო კარიერის პერიოდში ასერი გადაერთო საერთაშორისო სამართლის პრობლემებზე, და თავი მიუძღვნა საერთაშორისო კერძო კანონს. ამ მიმართულებით მან სწრაფად დაიკავა ლიდერის პოზიცია. ერებს შორის კონფლიქტების სამართლებრივად მოგვარებისთვის საუკეთესო გამოსავლად, საერთაშორისო კონფერენციებს მიიჩნევდა. ის წარადგინა ნიდერლანდების მთავრობამ ევროპული ძალების რამდენიმე კონფერენციაზე, საერთაშორისო კერძო კანონის კოდიფიცირებაზე სამუშაოდ. 1893-1894 წლებში ასერი თავმჯდომარეობდა ჰააგაში გამართულ კონფერენციებს. ასევე თავმჯდომარეობდა 1900 და 1904 წლის კონფერენციებს, რომლის შედეგად რამდენიმე საერთაშორისო საოჯახო სამართლის საკითხები გადაწყდა, მათ შორის ქორწინების, განქორწინების, სამართლებრივი გაყრის და მეურვეობის საკითხების ირგვლივ.

ასერს საერთაშორისო კანონის მიმართ ინტერესმა უბიძგა, ბელგიელ გუსტავ როლინ ჯეიკუიმენსთან და ინგლისელ ჯონ ვესტლეიკთან ერთად დაეფუძნებინა ჟურნალი საერთაშორისო კანონის შესახებ სახელწოდებით - Revue de droit international et de législation comparée, 1869 წელს. ოთხი წლის შემდეგ ასერი იყო ერთ-ერთი, ვინც როლინ-ჯეიკუიმენსმა მიიწვია პატარა საერთაშორისო კონფერენციაში მონაწილეობის მისაღებად, რომელიც გაიმართა გენტში და საფუძველი ჩაუყარა საერთაშორისო სამართლის ინსტიტუტის შექმნას, ორგანიზაციის, რომელსაც მოგვიანებით ასერი ჩაუდგა სათავეში. აქტიური სამუშაო მიმდინარეობდა საერთაშორისო სამართლის აკადემიის შექმნისთვის, ასერი გარდაიცვალა, ვიდრე აკადემია რეალობად იქცეოდა 1923 წელს, ჰააგაში.

ასერის შრომების მთავარი ნაწილი შეეხებოდა იურიდიულ ლიტერატურას. მისი ყველაზე მნიშვნელოვანი ნაშრომეებია Schets van het internationaal Privatrecht (1877) და Schets van het Nederlandsche Handelsrecht (1904).

ასერი იყო შესანიშნავი ლინგვისტი. ეფექტურად ფლობდა გერმანულ, ფრანგულ და ინგლისურ ენებს, როგორც მშობლიურ ნიდერლანდურ ენას. მისი სამეცნიერო საქმიანობისთვის მიენიჭა საპატიო ხარისხები ედინბურგის, კემბრიჯის, ბოლონიის და ბერლინის უნივერსიტეტების მიერ. ჰააგაში მდებარე მშვიდობის სასახლის საერთაშორისო სამართლის ბიბლიოთეკას, რომელშიც მან თავი მოუყარა ოცი სხვადასხვა ქვეყნის იურიდიულ ლიტერატურას, ,,ასერის კოლექციას" უწოდებენ.

ლიტერატურა

[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
  • Asser, Tobias M.C., La Convention de La Haye du 14 novembre 1896 relative à la procédure civile. Haarlem, Bohn, 1901.
  • Asser, Tobias M.C., Schets van het Internationaal Privantrecht. Haarlem, Bohn, 1877.
  • Asser, Tobias M.C., Schets van het Nederlandsche Handelsrecht. Haarlem, Bohn, 1904.
  • Asser, Tobias M.C., Studiën op het Gebied van Recht en Staat (1858-1888). Haarlem, Bohn, 1889.

Encyclopaedia Judaica.

  • «Der Nobelpreis 1911», in Die Friedens-Warte, 13 (December, 1911) 373-374.
  • «T.M.C. Asser », in American Journal of International Law, 8 (1914) 343-344.

რესურსები ინტერნეტში

[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]


ხ • გ • რ
1901-1925

ანრი დიუნანი და ფრედერიკ პასი (1901) · ელი დიუკომენი და შარლ ალბერ გობა (1902) · უილიამ რანდალ კრიმერი (1903) · საერთაშორისო სამართლის ინსტიტუტი (1904) · ბერტა ფონ ზუტნერი (1905) · თეოდორ რუზველტი (1906) · ერნესტო თეოდორო მონეტა და ლუი რენო (1907) · კლას არნოლდსონი და ფრედერიკ ბაიერი (1908) · ოგიუსტ ბერნარი და პოლ კონსტანი (1909) · მშვიდობის საერთაშორისო ბიურო (1910) · ტობიას ასერი და ალფრედ ფრიდი (1911) · ელიუ რუთი (1912) · ანრი ლაფონტენი (1913) · წითელი ჯვრის საერთაშორისო ორგანიზაცია (1917) · ვუდრო უილსონი (1919) · ლეონ ბურჟუა (1920) · კარლ ბრანტინგი და კრისტიან ლანგე (1921) · ფრიტიოფ ნანსენი (1922) · ოსტინ ჩემბერლენი და ჩარლზ დეივისი (1925)

1926–1950

არისტიდ ბრიანი და გუსტავ შტრეზემანი (1926) · ფერდინანდ ბიუისონი და ლუდვიგ კვიდე (1927) · ფრენკ ბილინგს კელოგი (1929) · ნათან სედერბლუმი (1930) · ჯეინ ადამსი და ნიკოლას მიურეი ბატლერი (1931) · რალფ ნორმან ენჯელი (1933) · ართურ ჰენდერსონი (1934) · კარლ ფონ ოსეცკი (1935) · კარლოს საავედრა ლამასი (1936) · რობერტ სესილი (1937) · ნანსენის საერთაშორისო ორგანიზაცია ლტოლვილთა საქმეებში (1938) · წითელი ჯვრის საერთაშორისო კომიტეტი (1944) · კორდელ ჰალი (1945) · ემილი გრინ ბოლჩი და ჯონ მოტი (1946) · მეგობართა საბჭო საზოგადოების სამსახურში და ამერიკის მეგობართა კომიტეტი საზოგადოების სამსახურში (1947) · ჯონ ბოიდ ორი (1949) · რალფ ბანჩი (1950)

1951–1975

ლეონ ჟუო (1951) · ალბერტ შვეიცერი (1952) · ჯორჯ მარშალი (1953) · გაეროს ლტოლვილთა უმაღლესი კომისარიატი (1954) · ლესტერ პირსონი (1957) · დომინიკ პირი (1958) · ფილიპ ნოელ-ბეიკერი (1959) · ალბერტ ლუთული (1960) · დაგ ჰამარშელდი (1961) · ლაინუს პოლინგი (1962) · წითელი ჯვრისა და წითელი ნახევარმთვარის საერთაშორისო მოძრაობა და წითელი ჯვრის ლიგა (1963) · მარტინ ლუთერ კინგი (1964) · გაეროს ბავშვთა ფონდი (1965) · რენე კასინი (1968) · შრომის საერთაშორისო ორგანიზაცია (1969) · ნორმან ბორლოუგი (1970) · ვილი ბრანდტი (1971) · ჰენრი კისინჯერი და ლე დიკ თხო (ჯილდო უარყო) (1973) · შონ მაკბრაიდი და ეისაკუ სატო (1974) · ანდრია სახაროვი (1975)

1976–2000

ბეტი უილიამსი და მეირიდ კორიგანი (1976) · საერთაშორისო ამნისტია (1977) · ანვარ ალ-სადათი და მენახემ ბეგინი (1978) · დედა ტერეზა (1979) · ადოლფო პერეს ესკიველი (1980) · გაეროს ლტოლვილთა უმაღლესი კომისარიატი (1981) · ალვა მიურდალი და ალფონსო გარსია რობლესი (1982) · ლეხ ვალენსა (1983) · დეზმონდ ტუტუ (1984) · მსოფლიოს ექიმები ბირთვული ომის წინააღმდეგ (1985) · ელი ვიზელი (1986) · ოსკარ არიას სანჩესი (1987) · გაეროს სამშვიდობო ძალები (1988) · XIV დალაი ლამა (1989) · მიხეილ გორბაჩოვი (1990) · აუნ სან სუ ჩი (1991) · რიგობერტა მენჩუ (1992) · ნელსონ მანდელა და ფრედერიკ დე კლერკი (1993) · შიმონ პერესი, იცხაკ რაბინი და იასირ არაფატი (1994) · პაგუოშის კონფერენციები და იოსებ როტბლატი (1995) · კარლუშ ბელუ და ჟოზე რამუშ-ორტა (1996) · საერთაშორისო მოძრაობა ქვეითსაწინააღმდეგო ნაღმების აკრძალვის შესახებ და ჯოდი უილიამსი (1997) · ჯონ ჰიუმი და დევიდ ტრიმბლი (1998) · ექიმები საზღვრებს გარეშე (1999) · კიმ დე ჯუნი (2000)

2001–დღემდე

კოფი ანანი და გაერთიანებული ერების ორგანიზაცია (2001) · ჯიმი კარტერი (2002) · შირინ ებადი (2003) · ვანგარი მაატაი (2004) · მოჰამედ ალ-ბარადეი და ატომური ენერგიის საერთაშორისო სააგენტო (2005) · მუჰამედ იუნუსი და გრამინ ბანკი (2006) · ალბერტ გორი და კლიმატის ცვლილების სამთავრობათშორისო ექსპერტთა ჯგუფი (2007) · მარტი აჰტისაარი (2008) · ბარაკ ობამა (2009) · ლიუ სიაობო (2010) · ელენ ჯონსონ-სირლიფი, ლეიმა გბოვი და ტავაკულ კარმანი (2011) · ევროკავშირი (2012) · ქიმიური იარაღის აკრძალვის ორგანიზაცია (2013) · მალალა იუსაფზაი და კაილაშ სატიართი (2014) · ტუნისის ეროვნული დიალოგის კვარტეტი (2015) · ხუან მანუელ სანტოსი (2016) · ბირთვული იარაღის განადგურების კამპანია (2017) · დენი მუკვეგე და ნადია მურადი (2018) · აბი აჰმედი (2019) · მსოფლიო სასურსათო პროგრამა (2020) · მარია რესა და დიმიტრი მურატოვი (2021) · ალეს ბიალიაცკი, მემორიალი და სამოქალაქო თავისუფლების ცენტრი (2022) · ნარგიზ მოჰამადი (2023) · ნიჰონ ჰიდანკიო (2024)

ხ • გ • რ
← 1911 წლის ნობელის პრემიის ლაურეატები →
ფიზიოლოგია
და მედიცინა
ფიზიკა
ქიმია
ლიტერატურა
მშვიდობა
ეკონომიკა
  • გაიცემა 1969 წლიდან.



მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/ტობიას_ასერი“-დან