Αργείοι ονομάζονταν οι κάτοικοι τουΆργους, ισχυρής πόλης-κράτους της αρχαίας Ελλάδας. Οι Αργείοι έλεγχαν την περιοχή του Αργολικού κάμπου ενώ στην ακμή τους κυριαρχούσαν σε μία περιοχή από τηνΑίγινακαιτα νότια παράλια της Αργολίδας μέχρι τηνΚυνουρία.
Οι Αργείοι ήταν λαός δωρικής καταγωγής. Κατέλαβαν την ισχυρή Μυκηναϊκή πόλη του Άργους γύρω στο 1.100 π.Χ. καιστη συνέχεια εξαπλώθηκαν στις γύρω περιοχές εκτοπίζοντας τους προγενέστερους κατοίκους της περιοχής, Αχαιούς, ΊωνεςκαιΔρύοπες. Το Άργος μαζί μετη Σπάρτη, την Κόρινθο, τα Μέγαρα καιτη Μεσσήνη ήταν από τα ισχυρά δωρικά κέντρα της νότιας Ελλάδας.
Το Άργος κατοικήθηκε σε πολύ πρώιμη περίοδο από προελληνικούς πληθυσμούς τους οποίους οι αρχαίοι Έλληνες συγγραφείς αποκαλούσαν Πελασγούς. Σύμφωνα μετη μυθολογία πρώτος βασιλιάς του Άργους ήταν οΊναχοςτον οποίο διαδέχτηκε ο μυθικός βασιλιάς Φορωνέας. Ο μύθος τουΔαναού φανερώνει πως κατά την πρώιμη Μυκηναϊκή περίοδο περίπου το 1.500 με 1.600 π.Χστο Άργος πήρε την εξουσία ένας καινούργιος λαός που προερχόταν σύμφωνα μετονΗρόδοτο από τηνΑίγυπτοκαιτηΦοινίκη[1] ενώ σύμφωνα με άλλη άποψη οι νέοι κάτοικοι ήταν Αχαιοί. Το Άργος μετεξελίχθηκε σε ισχυρό κέντρο της Μυκηναϊκής περιόδου. Γύρω στο 1.300 π.Χ. ο βασιλιάς του Άργους Άδραστος μαζί με άλλους έξι βασιλιάδες πόλεων εκστράτευσε κατά της Θήβας, γεγονός που περιγράφεται από την τραγωδία τουΑισχύλουΕπτά επί Θήβας[2]. ΟΌμηροςστονκατάλογο των Νεών αναφέρει συμμετοχή του Άργους στον Τρωικό πόλεμο με Βασιλιά τονΔιομήδη. Από τον Όμηρο φαίνεται πως το Άργος εξουσίαζε τότε όλη σχεδόν τη σημερινή Αργολίδα[3].
Μετηνκάθοδο των Δωριέων γύρω στο 1.100 π.Χ. το Άργος γίνεται από τις πρώτες πόλεις της Πελοποννήσου που περνούν στην εξουσία των Δωριέων. Με κέντρο τοΆργοςοιΔωριείς εξαπλώνονται σταδιακά στη γύρω περιοχή και καταστρέφουν τα παλαιότερα Μυκηναϊκά κέντρα. Οι Δωριείς του Άργους καταλαμβάνουν μία μεγάλη περιοχή από τηνΚυνουρία μέχρι τηνΑίγινα, ενώ με αφετηρία την Αργολίδα αποικίζουν τη Ρόδο, ιδρύοντας τηΛίνδοκαι τις νότιες Κυκλάδες. Πρώτος βασιλιάς του Άργους μετά την κάθοδο των Δωριέων αναφέρεται οΤήμενος ή Τέμενος, ο οποίος ίδρυσε τη δυναστεία τωνΤημενιδών. Με τους Δωριείς φαίνεται να ξεκίνησε στο Άργος καιη λατρεία της Ήρας. Από εκείνη την περίοδο Αργείοι αποκαλούνταν πλέον οι Δωριείς κάτοικοι του Άργους.
Στο τέλος του 11ου αιώνα π.Χ. ο βασιλιάς της ΣπάρτηςΕχέστρατος εισβάλλει με τις δυνάμεις τουστην περιοχή της Κυνουρίαςμετο πρόσχημα της τιμωρίας των ληστών, πουμε ορμητήριο τη περιοχή, προξενούσαν καταστροφές στους Αργείους συγγενείς του. Βέβαια οιΚυνουριείς αντιστάθηκαν, αλλά στο τέλος επικράτησε η Σπάρτη. Οι Αργείοι δεν έπαψαν όμως να θεωρούν την Κυνουρία Αργολική γηκαιγι' αυτό έκαναν τα πάντα γιανατην ανακτήσουν. Λίγα χρόνια μετά την επιδρομή των Σπαρτιατών, το Άργος καιη Σπάρτη συγκρούστηκαν γι'αυτήν την περιοχή, αλλά η μάχη δεν έβγαλε νικητή. Από αυτό το γεγονός όμως ξεκινάει το μεγάλο μίσος ανάμεσα στη Σπάρτη καιτο Άργος.
Σε αυτήν την περίοδο, η πόλη του Άργους έφτασε στο απόγειο της δύναμη της, έχοντας υπό την κατοχή της σχεδόν τη μισή Πελοπόννησο, την Αίγινα καιτα Κύθηρα. Παράλληλα ήρθε σε αντιπαράθεση μετη Σπάρτη για τις περιοχές της Θυρέας, της Κυνουρίας, της χερσονήσου του Μαλέα καιγιαταΚύθηρα. Στα μέσα του 8ου αιώνα π.Χ. το Άργος βοήθησε την πόλη του Έλους, κατά την πολιορκία της από τους Σπαρτίατες, και αργότερα βοήθησε τους Μεσσήνιους στο πόλεμο εναντίον της Σπάρτης. Παράλληλα, αρκετές πόλεις της Αργολίδας υποστήριζαν τους Σπαρτιάτες εξαιτίας της πίεσης που δέχονταν από το Άργος. Έτσι οι Σπαρτιάτες μαζί μετη βοήθεια της Ασίνης εισέβαλαν στα εδάφη του Άργους καιτα λεηλάτησαν. Σε αντίποινα, ο Έρατος, βασιλιάς του Άργους εκείνη την εποχή,κατέστρεψε ολοκληρωτικά την πόλη της Άσινης (720 π.Χ).
Στη μέγιστη ακμή του έφτασε το Άργος την εποχή του τυράννου Φείδωνα. Ο Φείδωνας συγκέντρωσε όλες τις εξουσίες στα χέρια τουκαιγι'αυτόν τον λόγο ονομάστηκε τύραννος. Την εποχή αυτή το Άργος ήταν η ισχυρότερη πόλη της αρχαίας Ελλάδας μαζί μετηνΣπάρτη. Σύντομα η αυξανόμενη δύναμη του Άργους και της Σπάρτης έφερε αυτές τις δύο πόλεις σε σύγκρουση. Το 675 π.Χ. ξέσπασε πόλεμος ανάμεσα στο Άργος καιτη Σπάρτη, και τελείωσε το 669 π.Χ. μετη νίκη των Αργείων στις Υσσιές. Το 668 π.Χ. οι Αργείοι υπό τον Φείδωνα πήραν το μέρος της Πίσας στην αντιπαράθεση που είχε η πόλη μετη γειτονική Ήλιδα σχετικά μετον έλεγχο των Ολυμπιακών Αγώνων. Η Πίσα, μαζί με τους Αργείους, τους Αρκάδες και τους Μεσσήνιους κατάφερε να νικήσει τους Ηλείους καινα πάρει τον έλεγχο των αγώνων. Οι Αργείοι βοήθησαν και τους Αρκάδες στις αντιπαραθέσεις που είχαν μετη Σπάρτη. Μάλιστα ο Μέλτας, εγγονός του Φείδωνα έδωσε περιοχές που ανήκαν στο Άργος, στους Αρκάδες. Γι αυτόν τον λόγο, διώχτηκε από την πόλη του Άργους, και ήταν ο τελευταίος βασιλιάς της. Γύρω στο 600 π.Χ. οι Αργείοι πήραν υπό την κατοχή τους την πόλη τουΝαυπλίου, το οποίο και κατέστησαν ως λιμάνι και ναύσταθμό τους.
Οι Αργείοι συμμετείχαν στους Μεσσηνιακούς πολέμους ως σύμμαχοι των Μεσσηνίων. ΣτονΑ' Μεσσηνιακό Πόλεμο,σεμια μάχη που έγινε το 722 π.Χ. Μεσσήνιοι, Αργείοι, Αρκάδες καιΣικυώνιοι νίκησαν τα αντίπαλα στρατεύματα των Σπαρτιατών καιτων Κορινθίων, όμως είχαν καιοι ίδιοι βαριές απώλειες.
ΣτονΒ' Μεσσηνιακό Πόλεμο, οι Αργείοι συνέχισαν να υποστηρίζουν τους Μεσσήνιους, και μετά τη λήξη του πολέμου, καιτην ήττα των Μεσσηνίων από τους Σπαρτιάτες, πρόσφεραν καταφύγιο σε αρκετούς από τους ηττημένους.
Το 546 π.Χ. διεξήχθη η περίφημη μάχη της Θυρέας μεταξύ του Άργους και της Σπάρτης, γιατην κατοχή της περιοχής.Οιδυο πόλεις συμφώνησαν σεμια μάχη ανάμεσα σε 300 επίλεκτους από κάθε πλευρά, γιανα αποφύγουν την άσκοπη αιματοχυσία. Αρχηγός των Σπαρτιατών ήταν οΟθρυάδηςκαιτων Αργείων οΘέρσανδρος. Η μάχη έγινε στην τοποθεσία Πάρπαρο[4].Η μάχη ήταν σκληρή και κράτησε μέχρι τη νύχτα. Όταν τελείωσε είχαν μείνει μόνο τρεις άνθρωποι ζωντανοί δύο Αργείοι, οΑλκήνωρκαιοΧρόμιος, και ένας Σπαρτιάτης, ο Οθρυάδης. Ο Οθρυάδης όμως ήταν βαριά τραυματισμένος, από τον Αργείο Περίλαο, και ήταν πεσμένος ανάμεσα στους νεκρούς. Οι Αργείοι ,θεωρώντας ότι ήταν οι μόνοι ζωντανοί έτρεξαν στο Άργος γιανα αναφέρουν τη νίκη τους. Ο Οθρυάδης όμως, συγκεντρώνοντας τις τελευταίες του δυνάμεις, απογύμνωσε τους νεκρούς Αργείους από τον οπλισμό τους και έστησε τρόπαιο, στο οποίο έγραψε «Λακεδαιμόνιοι κατά Αργείων». Την άλλη μέρα, οι στρατοί των δύο πόλεων πήγαν στο πεδίο της μάχης γιανα διαπιστώσουν το αποτέλεσμα καιη νίκη αμφισβητήθηκε. Αποτέλεσμα ήταν να έρθουν σε νέα σύγκρουση, κατά την οποία νικητές αναδείχθηκαν οι Σπαρτιάτες. Μετά από αυτήν τη μάχη, η Θυρέα περιήλθε στην επικράτεια της Σπάρτης
Το 494 π.Χ. ο βασιλιάς της Σπάρτης, Κλεομένης, οδήγησε τον Σπαρτιατικό στρατό εναντίον του Άργους. Με πλοία πουτου έδωσαν ηΣικυώνακαιηΑίγινα αποβίβασε τον στρατό του κοντά στοΝαύπλιο. Οι Αργείοι βγήκαν από την πόλη γιανα τους συναντήσουν. Πρόσφατα είχαν λάβει ένα χρησμό από τους Δελφούςπου τους προειδοποιούσε να προσέχουν τα μηχανεύματα των Σπαρτιατών. Γι'αυτό οι Αργείοι αρχηγοί έδωσαν διαταγή στους άντρες τους, να παρακολουθούν στενά τους Σπαρτιάτες καινα κάνουν ότι κάνουν και αυτοί. Ο Κλεομένης σύντομα το κατάλαβε αυτό, καιμια μέρα διέταξε να δοθεί σάλπισμα γιατο μεσημεριανό, καιοι Αργείοι έκαναν το ίδιο. Όμως αυτό ήταν παραπλανητικό καθώς ο Κλεομένης έδωσε εντολή να επιτεθούν στους Αργείους, οι οποίοι πιάστηκαν απροετοίμαστοι και υπέστησαν οδυνηρή ήττα με βαριές απώλειες. Όσοι γλύτωσαν κατέφυγαν στο ιερό άλσος του ήρωα Άργους. Ο Κλεομένης έμαθε τα ονόματα πολλών από αυτούς και τους καλούσε έναν-έναν έξω λέγοντας ψέματα ότι είχαν πληρωθεί τα λύτρα γιανα ελευθερωθούν καινα τους χαριστεί η ζωή. Οι άνδρες έβγαιναν από το άλσος και λίγο πιο πέρα στο δάσος, οι Σπαρτιάτες τους σκότωναν έναν-έναν, ώσπου κάποιος κατάφερε να ενημερώσει γιατην παγίδα όσους είχαν μείνει στο ιερό άλσος. Αφού οι άνδρες έπαψαν να βγαίνουν, ο Κλεομένης τότε διέταξε να βάλουν φωτιά στο άλσος. Περίπου 5-6 χιλιάδες Αργείοι πέθαναν εκείνη τη μέρα. Έπειτα οι Σπαρτιάτες κινήθηκαν εναντίον της πόλης του Άργους όπου εκεί αντίκρισαν τις γυναίκες, τα παιδιά και τους δούλους του Άργους έτοιμους να υπερασπιστούν την πόλη τους ξεσηκωμένοι από την ποιήτρια Τελέσιλλα. Ωστόσο ο Κλεομένης δεν επιτέθηκε, και επέστρεψε μετον στρατό τουστη Σπάρτη όπου και κατηγορήθηκε από τους εφόρους ότι δεν κυρίεψε το Άργος τη στιγμή πουτου δόθηκε τόση μεγάλη ευκαιρία. Μέτα από αυτήν την ήττα το Άργος έχασε από την επιρροή του τις Μυκήνες καιτην Τίρυνθα.
Το Άργος δεν έλαβε μέρος στους περσικούς πολέμους λόγω του μίσους που είχε γιατη Σπάρτη. Όταν οιΑθηναίοικαιοι Σπαρτιάτες πρότειναν στους Αργείους ναμπουνστην ελληνική συμμαχία, τότε αυτοί ζήτησαν να μοιραστούν την αρχηγία από κοινού μετη Σπάρτη. Αθήνακαι Σπάρτη δεντο δέχθηκαν αυτό. Μάλιστα ο χρησμός που πήραν οι Αργείοι από του Δελφούς τους συμβούλευε να παραμείνουν ουδέτεροι.
Κατά τη διάρκεια του πολέμου της Αίγιναςκαι της Αθήνας (488-481 π.Χ.),1000 Αργείοι υπό τονΕυρυβάτη, διακεκριμένο αθλητή στο πένταθλο, στάλθηκαν στο νησί να βοηθήσουν τους κατοίκους να ανατρέψουν την κυβέρνηση, αλλά απέτυχαν και λίγοι από αυτούς γύρισαν στοΆργος. Ο ίδιος ο Ευρυβάτης προκάλεσε τους πολεμιστές τωνΑθηναίωνσε μονομαχία και σκότωσε τρεις από αυτούς διαδοχικά. Στο τέλος όμως πέθανε από τονΣοφάνη, ήρωα της μάχης των Πλαταιών.
Μετά τον οστρακισμό του, οΘεμιστοκλής κατέφυγε στο Άργος όπου ενίσχυσε τη δημοκρατική παράταξη της πόλης και διαμόρφωσε εχθρικό κλίμα προς τηΣπάρτη. Με ενέργειες του Θεμιστοκλή δημιουργήθηκε η συμμαχία Άργους καιΤεγέας. Ο Θεμιστοκλής διώχθηκε από το Άργος πιθανότερα το 465 π.Χ, με ενέργειες των Σπαρτιατών. Την ίδια χρονιά οι Σπαρτιάτες συγκρούστηκαν με τους Αργείους και Τεγεάτες στην Τεγέα όπου και νίκησαν. Λίγο πριντο 468 π.Χ. οι Αργείοι είχαν προχωρήσει στη κατάληψη καιτην ισοπέδωση τωνΜυκηνών[5]και της Τίρυνθας, οι κάτοικοι των οποίων εκδιώχθηκαν. Οι Τιρύνθιοι τότε κατέφυγαν στην περιοχή της Ερμιονίδας όπου τους παραχωρήθηκε από τους Ερμιονείς για εγκατάσταση η παραλιακή πόλη Αλιείς.
Το 461 π.Χ. το Άργος κλείνει συμμαχία μετηνΑθήνα. Μετο κλείσιμο αυτής της συμμαχίας οι σχέσεις της Αθήνας και της Σπάρτης επιδεινώθηκαν. Λίγο μετά τη σύναψη της συμμαχίας ηΣπάρτη εκστράτευσε κατά του Άργους, όμως ηττήθηκε από τις δυνάμεις των Αργείων και Αθηναίων στηνΟινόη, λίγο έξω από το Άργος (460 π.Χ.). Το 457 π.Χ. έγινε ημάχη της Τανάγρας μεταξύ των Σπαρτιατών καιτων συμμάχων τους από τημια πλευρά, τους Αθηναίους και τους συμμάχους τους από την άλλη. Οι Αργείοι συμμετείχαν με χίλιους άντρες, μετην πλευρά των Αθηναίων. Την πρώτη μέρα της μάχης δεν αναδείχθηκε νικητής,ανκαιοι Αργείοι παραλίγο να χαρίσουν τη νίκη καθώς διακρίθηκαν ιδιαίτερα στο πεδίο της μάχης. Τη δεύτερη ημέρα οιΘεσσαλοί πρόδωσαν τους Αθηναίους και τους Αργείους και πήγαν μετο μέρος των Σπαρτιατών, δίνοντας τη νίκη στους τελευταίους. Μετην τριακονταετή ειρήνη του 446 π.Χ. που ονομάστηκαν Τριακονταετείς Σπονδέςτο Άργος εξασφάλισε ειρήνη μετη Σπάρτη, γεγονός πουτο εμπόδισε να εμπλακεί στονΠελοποννησιακό πόλεμο κατά τη διάρκεια της πρώτης περιόδου.
Το 421 π.Χ. κατά την περίοδο που ίσχυε η Νικίειος ειρήνη η Σπάρτη καιη Αθήνα ίδρυσαν μεταξύ τους μια νέα συμμαχία,η οποία προκάλεσε την αντίδραση διάφορων πόλεων. ΗΚόρινθος, πουδεν είχε αποδεχθεί ούτε την ειρήνη και τους όρους της καθώς έχανε τρεις αποικίες που ήταν στα χέρια των Αθηναίων (Ποτίδαια, ΑνακτόριονκαιΣόλλιον) προειδοποίησε τους Αργείους ότι η νέα αυτή συμμαχία στόχευε στην υποδούλωση της Πελοποννήσου, και τους ενθάρρυνε να ηγηθούν μιας νέας συμμαχίας πουθα είχε ως στόχο την προάσπιση της ελευθερίας της Πελοποννήσου. Το Άργος δέχθηκε, και διόρισε δώδεκα άντρες με πλήρη εξουσιοδότηση να συνάψουν συμμαχία με οποιαδήποτε πόλη εκτός της Αθήνας και της Σπάρτης. Παράλληλα με δημόσια δαπάνη εκπαίδευσαν χίλιους νέους που ξεχώριζαν στη δύναμη. Η πρώτη πόλη που εισήλθε στον νέο αυτό συνασπισμό ήταν ηΜαντίνεια, διότι φοβούνταν επίθεση από τη Σπάρτη, καθώς είχαν διαπληκτιστεί με τους Τεγεάτεςπου είχαν επεκτείνει τα εδάφη τους σε βάρος των γειτόνων τους, και ακόμη είχαν χτίσει οχυρό στα σύνορα τους μετηΛακωνία. Ακολούθησε ηΉλιδακαι τελικά η Κόρινθος μαζί με τους Χαλκιδικιείς συμμάχους της. ΟιΜεγαρείς όμως καιοιΒοιωτοί απέρριπταν τα διαβήματα των Αργείων ενώ καιη Τεγέα αρνήθηκε στην πρόταση που της έκανε η Κόρινθος. Η Σπάρτη μάλιστα έκανε νέα συμφωνία μετηΒοιωτία παρέχοντας τους εγγυήσεις σε τυχόν επίθεση από την Αθήνα. Σύντομα καιη Κόρινθος εγκατέλειψε τη συμμαχία. Οι Αργείοι φοβήθηκαν ότι Σπάρτη, Αθήνα, Βοιωτία και Κόρινθος θα συνεργαζόνταν, και έτσι έστειλαν πρέσβεις στη Σπάρτη όπου πρότειναν τη σύναψη μιας πενηντάχρονης ειρήνης με μόνη επιφύλαξη να διατηρήσουν καιοι δύο πλευρές το δικαίωμα να ζητήσουν στο μέλλον τη διεξαγωγή μάχης περιορισμένης έκτασης με σκοπό να κριθεί η τύχη της Κυνουρίας. Οι Σπαρτιάτες αρχικά αρνήθηκαν, αλλά αφού μελέτησαν βαθύτερα την πρόταση δέχθηκαν. Πριν επιστρέψουν όμως οι πρέσβεις στο Άργος κομίζοντας την επίσημη έγκριση, τα πράγματα άλλαξαν καθώς η Αθήνα ήρθε εκ νέου σε ρήξη μετη Σπάρτη καιμε ενέργειες τουΑλκιβιάδη έκλεισε συμμαχία μετο Άργος καθώς καιμε τους Μαντινείςκαι τους Ηλείους. Σύντομα οι σύμμαχοι θα προσπαθήσουν να εντάξουν καιτην Κόρινθο στη συμμαχία, αυξάνοντας την πίεση εναντίον της. Το 419 π.Χ. οι Αθηναίοι θα εκστρατεύσουν προς τηνΠάτρα, που μέχρι τότε ανήκε στηνΠελοποννησιακή Συμμαχία, καιοιΠατρινοίθα πεισθούν από τον Αλκιβιάδη ναμπουνστο συνασπισμό του Άργους. Οι Αθηναίοι μάλιστα προσπάθησαν να ανεγείρουν και φρούριο στοΡίο χωρίς επιτυχία όμως διότι έσπευσαν οι Κορίνθιοι καιοιΣικυώνιοιγιανα τους εμποδίσουν. Την ίδια χρονιά οι Αργείοι άρχισαν να πολιορκούν τηνΕπίδαυρο σύμμαχο της Σπάρτης. Τότε οι Σπαρτιάτες βρήκαν την ευκαιρία και άρπαξαν τα όπλα εναντίον του Άργους. Ο βασιλιάς της Σπάρτης, Άγις, τις δυο πρώτες φορές που εκστράτευσε εναντίον των Αργείων αναγκάστηκε να γυρίσει πίσω στη Σπάρτη άπραγος λόγω δυσοίωνων σημαδιών.
Το καλοκαίρι του 418 π.Χ. Ο Άγις ξεκίνησε με 8.000 οπλίτες, Σπαρτιάτες, Τεγεάτες και από κάποιες πόλεις της Αρκαδίας, εναντίον του Άργους. Οι υπόλοιποι σύμμαχοι της Σπάρτης από την Κόρινθο, τη Βοιωτία, τα Μέγαρα, τηΣικυώνα, τονΦλιούντα, την Επίδαυρο καιτηνΠελλήνη συγκέντρωσαν 12.000 οπλίτες, 5.000 ψιλούςκαι 1.000 ιππείςστον Φλιούντα. Εναντίον τους το Άργος συγκέντρωσε 7.000 οπλίτες, η Ήλιδα 3.000 και η Μαντίνεια 2.000 ενώ οι Αθηναίοι δεν είχαν στείλει ακόμη δυνάμεις. Οι Αργείοι καιοι σύμμαχοι τους έσπευσαν να αντιμετωπίσουν τον Άγι πριν αυτός ενωθεί μετον υπόλοιπο στρατό του. ΣτοΜεθύδριον, οι Αργείοι του έκλεισαν τον δρόμο,και τις διόδους που οδηγούσαν προς τη Μαντίνεια καιτο Άργος. Κατά τη διάρκεια της νύχτας όμως οι Σπαρτιάτες κατάφεραν να ξεφύγουν καινα ενωθούν με τους συμμάχους τους στον Φλιούντα. Έπειτα κατευθύνθηκαν προς το Άργος. Την ίδια ώρα οι Άργειοι καιοι σύμμαχοι τους βάδισαν και αυτοί προς την πόλη του Άργους. Ο Άγις χώρισε τον στρατό τουσε τρία μέρη. Οι Βοιωτοί, οι Σικυώνιοι καιοι Μεγαρείς και όλο το ιππικό προχώρησαν από το στενό του Τρητού. Οι Κορίνθιοι, οι Πελληνείς καιοι Φλιάσιοι ακολούθησαν τη διάβαση του όρους Κηλώσσακαιοι Σπαρτιάτες, οι Τεγεάτες καιοι Επιδαυρίοι μια τρίτη οδό που τους έφερε πιο κοντά στα νώτα των Αργείων καιτων σύμμαχων τους. Την άλλη μέρα και ενώ οι Σπαρτιάτες ήδη λεηλατούσαν τα περίχωρα του Άργους,οι ίδιοι οι Αργείοι που είχαν στρατοπεδεύσει στηΝεμέα έσπευσαν να επιστρέψουν στην πόλη τους. Στον δρόμο όμως ενεπλάκησαν σε αψιμαχίες με τους Κορίνθιους και τους Φλιασίους και καθυστέρησαν. Όταν έφτασαν επιτέλους κοντά στο Άργος, βρέθηκαν περικυκλωμένοι από τρεις στρατούς. Στον κάμπο οι Σπαρτιάτες καιοι συμμάχοι τους, τους είχαν αποκόψει από την πόλη τους. Στα ψηλώματα ήταν οι Κορίνθιοι, οι Φλιάσιοι καιοι Πελληνείς, ενώ οι Σικυώνιοι, οι Βοιωτοί καιοι Μεγαρείς κρατούσαν τον δρόμο της Νεμέας. Παρόλο αυτά οι Αργείοι καιοι σύμμαχοί τους ετοιμάστηκαν να δώσουν μάχη. Λίγο πριντη σύγκρουση όμως, δύο Αργείοι οΘράσυλος, στρατηγός των Αργείων, καιοΑλκίφρων, πρόξενος του Άργους στη Σπάρτη, ζήτησαν να μιλήσουν μετον Άγι. Οι δύο Αργείοι κατάφεραν να πετύχουν τετράμηνη ανακωχή, και έτσι δεν δόθηκε μάχη. Καιοι δύο στρατοί εξοργίστηκαν με αυτήν την απόφαση, επειδή, ο καθένας για τους δικούς του λόγους, πίστευαν πως η μάχη θα γινόταν κάτω από ευνοϊκές συνθήκες για τους ίδιους. Οι Αργείοι μάλιστα όταν επέστρεψαν στην πόλη τους, δήμευσαν την περιουσία του Θράσυλου καιτον λιθοβόλησαν. Ο Θράσυλος, γλύτωσε τελευταία στιγμή όταν κατέφυγε ικέτης σε έναν βωμό.
Όταν έφτασαν οι Αθηναίοι στο Άργος με 1.000 οπλίτες και 300 ιππείς, ο Αλκιβιάδης έπεισε τους συμμάχους να επιτεθούν στονΟρχομενό, σύμμαχο της Σπάρτης. Οι Αργείοι στην αρχή δεν δέχθηκαν,αλλά μετά από λίγο ενίσχυσαν τους συμμάχους τους στον Ορχομενό, ο οποίος γρήγορα έπεσε στα χέρια των συμμάχων. Οι Σπαρτιάτες μαθαίνοντάς τα νέα ξεκίνησαν μετον στρατό τους με κατεύθυνση την Τεγέα. Την ίδια ώρα Οι Αργείοι, οι Αθηναίοι καιοι σύμμαχοι τους ξεκίνησαν γιατη Μαντίνεια. Οι Ηλείοι όμως δεν τους ακολούθησαν, καθώς επιθυμούσαν να κινηθούν προς τοΛέπρεον, που παλιά ήταν υπό κατοχή τους και τώρα ήταν στα χέρια των Σπαρτιατών. Έτσι επέστρεψαν πίσω στηνΗλεία. Εντω μεταξύ οι σύμμαχοι, είχαν καταλάβει μια ισχυρή αμυντική θέση στο όρος Αλήσιον. Ο Άγις, ο οποίος ήθελε να επανορθώσει γιατο λάθος τουστο Άργος, διέταξε τον στρατό τουνα επιτεθεί στους αντιπάλους ανεβαίνοντας το όρος. Λίγο πριν φτάσουν όμως σε απόσταση βολής λίθου ή ακοντίου, ένας από τους συμβούλους του Άγι, του φώναξε πως "προσπαθούσε να διορθώσει το ένα κακό με άλλο". Ο Άγις κατάλαβε ο λάθος τουκαι διέταξε τον στρατό τουνα υποχωρήσει. Οι Αργείοι μπορούσαν νατο εκμεταλλευτούν αυτό καινα επιτεθούν στους Σπαρτιάτες, κατεβαίνοντας με ορμή από το όρος, αλλά οι στρατηγοί τους τους άφησαν να φύγουν ανενόχλητοι, προφανώς θέλοντας να ανταποδώσουν στον Άγι γιατην πράξη του τελευταίου στο Άργος. Οι στρατιώτες όμως του Άργους κατηγόρησαν τους στρατηγούς τους για προδοσία. Έτσι οι στρατηγοί αποφάσισαν να κινηθούν πιο γρήγορα γιανα αντιμετωπίσουν τους Σπαρτιάτες.
Η μάχη έγινε στον κάμπο της Μαντίνειας. Στο δεξιό κέρας του συνασπισμού του Άργους, παρατάχθηκαν 2.000 Μαντινείς και Αρκάδες σύμμαχοι καιοι 1.000 επίλεκτους Αργείοι. Στο κέντρο είχαν παραταχθεί οι υπόλοιποι οπλίτες του Άργους, καθώς και άντρες από τις Ορνεέςκαι τις Κλεωνές, όλοι μαζί κοντά στους 3.500 οπλίτες. Στο αριστερό κέρας ήταν οι Αθηναίοι, 1.000 οπλίτες και 300 ιππείς. Σύνολο, ο στρατός του συνασπισμού αποτελούνταν από περίπου 7.800 άντρες. Παράλληλα περίμεναν την επιστροφή των Ηλείων και ενισχύσεις από την Αθήνα, αλλά αυτοί έφτασαν μετά τη μάχη. Η αντίπαλη παράταξη, στο αριστερό της κέρας είχε τους Σκιρίτες, τους νεοδαμώδειςκαι αρκετούς από τους άντρες που είχαν πολεμήσει μετονΒρασίδαστη Θράκη. Στο κέντρο βρίσκονταν 3.600 Σπαρτιάτες και 1.000 Αρκάδες (ΗραιείςκαιΜαινάλιοι. Στη δεξιά πτέρυγα είχαν τοποθετεί 2.000 Τεγεάτες μαζί με λίγους Σπαρτιάτες. Ακόμη οι Σπαρτιάτες είχαν ιππικόκαικαισταδυο πλευρά τους. Συνολικά οι Σπαρτιάτες καιοι σύμμαχοι τους είχαν περίπου 8.500 άντρες. Πριντη μάχη οι Αργείοι, οι Αθηναίοι, οι Μαντινείς καιοι λοιποί σύμμαχοι απεύθηναν παραινέσεις προς τους στρατιώτες τους. Έπειτα από λίγο η επίθεση αρχίζει. Οιμεν Αργείοι καιοι σύμμαχοι τους βάδιζαν γρήγορα καιμε ορμή ασυγκράτητη, ενώ αντίκρυ τους οι Σπαρτιάτες προχωρούσαν αργά, στο ρυθμό των αυλών, γιανα διατηρήσουν την πειθαρχία της φάλαγγας. Λίγο πριντη σύγκρουση, ο Άγις, βλέποντας ότι στο αριστερό του κέρας οι δυνάμεις του ήταν λιγότερες από των αντιπάλων, διέταξε τονΑριστοκλήκαιτονΙππονοίδανα μεταφέρουν δύο λόχους από το δεξί κέρας στο αριστερό. Ωστόσο οι δύο πολέμαρχοι αρνήθηκαν να υπακούσουν, διότι πίστευαν ότι ήταν αδύνατο να γίνει κάτι τέτοιο εν ώρα κίνησης του στρατού χωρίς να καταρρεύσει ο σχηματισμός. Μετοπου συμπλέκονται οι δύο στρατοί σε μάχη, γρήγορα οι χίλιοι επίλεκτοι Αργείοι καιοι Μάντινεις στο δεξιό κέρας, νικάνε τους αντιπάλους τους και τους τρέπουν σε φυγή κυνηγώντας τους μέχρι το στρατόπεδο τους. Στο κέντρο όμως κατάφεραν να υπερισχύσουν οι Σπαρτιάτες και μαζί με τους Τεγέατες και τους υπόλοιπους Αρκάδες, επιτέθηκαν στους Αθηναίους που αντιστέκονταν ακόμη. Οι Αθηναίοι παραλίγο να περικυκλωθούν, τελικά όμως διασώθηκαν χάρις στο ιππικό τους. Οι Μαντινείς καιοι επίλεκτοι Αργείοι επιστρέφοντας από την καταδίωξη βλέποντας ότι ο υπόλοιπος στρατός είχε ηττηθεί και είχε υποχωρήσει, προσπάθησαν να ενωθούν μαζί του. Οι Σπαρτιάτες όμως μαζί με όλους τους συμμάχους κατάφεραν να τους περικυκλώσουν. Αργείοι και Μαντινείς υστερούσαν κατά πολύ αριθμητικά, ήταν όμως έτοιμοι να πολεμήσουν. Λίγο πρινο Άγις διατάξει επίθεση, ένας από τους συμβούλους του, ο Φάραξ, τον συμβούλεψε να αφήσει στους Αργείους μια δίοδο διαφυγής καιναμην διακινδυνεύσει να μάθει από πρώτο χέρι, ποια είναι η ανδρεία αυτών που τους εγκατέλειψε η τύχη. Ο Άγις συμφώνησε, και έτσι οι περισσότεροι Αργείοι επίλεκτοι σώθηκαν, αλλά ταυτόχρονα οι Μαντινείς είχαν βαριές απώλειες. Συνολικά οι Αργείοι οι Ορνεάτες καιοι Κλεωνείς έχασαν περίπου 700 άντρες, οι Αθηναίοι 200 και τους δύο στρατηγούς τους, καιοι Μαντινείς με τους Αρκάδες συμμάχους τους κοντά στους 200. Από την άλλη πλευρά οι Σπαρτιάτες καιοι σύμμαχοι τους, έχασαν γύρω στους 300 άντρες.
Μετά τη μάχη έφτασαν επιτέλους ενισχύσεις, 3.000 Ηλείοι και 1.000 Αθηναίοι, και ολόκληρος ο δημοκρατικός συνασπισμός κινήθηκε προς το Άργος γιανα διώξει τους Επιδαύριους που είχαν επιτεθεί στην πόλη. Σύντομα όμως οι ολιγαρχικοί στο Άργος, που είχαν φιλοσπαρτιατικά συναισθήματα, πήραν κεφάλι και συνθηκολόγησαν μετη Σπάρτη. Το Άργος έφυγε από τον δημοκρατικό συνασπισμό, απέσυρε τον στρατό του από τον Ορχομενό καιτην Επίδαυρο, αναγκάζοντας παράλληλα τους πρώην σύμμαχους τουνα κάνουν το ίδιο, και έκλεισε νέα συμμαχία μετη Σπάρτη. Στη συνέχεια, οι χίλιοι επίλεκτοι Αργείοι μαζί με ισάριθμους Σπαρτιάτες εκστράτευσαν κατά της Σικυώνας όπου και εγκατέστησαν ολιγαρχία. Μετά από λίγο καιρό έκαναν το ίδιο καιστο Άργος. Οι Αργείοι ολιγαρχικοί θανάτωσαν αρκετούς από τους ηγέτες των δημοκρατικών, κατέλυσαν τους νόμους και πήραν τη δημόσια διοίκηση στα χέρια τους. Τον Αύγουστο του 417 π.Χ. όμως οι δημοκρατικοί εξεγέρθηκαν, σκοτώνοντας και εξορίζοντας πολλούς από τους ολιγαρχικούς, και αποκατέστησαν τη δημοκρατία. Έπειτα, ύστερα από συμβουλή του Αλκιβιάδη, μετη βοήθεια των Ηλείων έχτισαν μακρά τείχη που ένωναν την πόλη του Άργους μετη θάλασσα. Οι Σπαρτιάτες όμως κατεδάφισαν ότι είχαν χτίσει και κατέλαβαν τις Υσιές, που ανήκαν στους Αργείους. Οι Αργείοι αντέδρασαν και επιτέθηκαν στον Φλιούντα όπου είχαν καταφύγει πολλοί από τους εξόριστους ολιγαρχικούς. Το 416 π.Χ. οι δημοκρατικοί Αργείοι μαζί μετον Αλκιβιάδη συνέλαβαν 300 άντρες που ήταν ύποπτοι για συνεργασία μετη Σπάρτη, και τους σκόρπισαν σε διάφορα νησιά τουΑιγαίου.
Το 415 π.Χ. οι Άργειοι συμμετείχαν στηνΕκστρατεία στη Σικελίατων Αθηναίων καιτων σύμμαχων τους με 500 οπλίτες. Μάλιστα διακρίθηκαν ιδιαίτερα στην πρώτη μάχη που έγινε στις Συρακούσες, όπου και χάρισαν τη νίκη στους Αθηναίους, όταν οι Αργείοι ήταν πρώτοι από όλους έτρεψαν τους αντιπάλους τους σε φυγή. Τελικά όμως, η εκστρατεία αποδείχθηκε καταστροφική για τους Αθηναίους. Την ίδια περίοδο οι Αργείοι καιοι Σπαρτιάτες έκαναν επιδρομές ο ένας στα εδάφη του άλλου. Το 413 π.Χ. οι Αργείοι έπεισαν τους Αθηναίους να κατασκευάσουν από κοινού ένα οχυρό στο ακρωτήριο του Μαλέα, απέναντι από τα Κύθηρα. Στόχευαν το οχυρό αυτό να γίνει τόπος συγκέντρωσης για τους είλωτεςπουθα αυτομολούσαν, και έπειτα θα μπορούσαν να κάνουν επιδρομές στηΛακωνία. Το σχέδιο δεν είχε ιδιαίτερη επιτυχία καιτην επόμενη χρονιά εγκαταλείφθηκε. Το καλοκαίρι του 412 π.Χ. οι Αθηναίοι επιτέθηκαν στηΜίλητομε 3.500 οπλίτες, από τους οποίους οι 1.500 ήταν Αργείοι, 1.000 Αθηναίοι και 1.000 νησιώτες σύμμαχοι τους. Οι Αθηναίοι καιοι σύμμαχοι τους νίκησαν τους Πελοποννήσιους που είχαν απέναντι τους, οι Αργείοι όμως υποτίμησαν τους Μιλήσιους και επιτέθηκαν απερίσκεπτα διαταράσσοντας την τάξη των αθηναϊκών γραμμών, με αποτέλεσμα να ηττηθούν καινα χάσουν 300 άντρες. Μετά από αυτή τη μάχη οι Αργείοι δεν ανακατεύτηκαν ξανά στονΠελοποννησιακό Πόλεμο
Το Άργος συμμετείχε στονΚορινθιακό πόλεμοπου ξέσπασε το 395 π.Χ. στο πλευρό του αντισπαρτιατικού συνασπισμού. Οι Πέρσες δωροδόκησαν διάφορους ηγέτες στο Άργος, στην Κόρινθο καιστη Θήβα, με σκοπό να στρέψουν τους κατοίκους εναντίον της Σπάρτης. Στο Άργος δωροδόκησαν τον Κύλωνα και τους οπαδούς του. Στον αντισπαρτιατικό συνασπισμό συμμετείχαν και άλλες περιοχές, όπως η Αθήνα,πόλεις της Βοιωτίας, ηΕύβοιακαιοι δύο Λοκρίδες. Το Άργος συμμετείχε στημάχη του ποταμού Νεμέατο394 π.Χ.με 7.000 οπλίτες. Νίκησαν τους αντιπάλους που είχαν αντίκρυ τους, όπως όλοι οι σύμμαχοι τους, με εξαίρεση τους Αθηναίους που ηττήθηκαν από τους Σπαρτιάτες. Όταν οι Αργείοι επέστρεφαν από την καταδίωξη, οι Σπαρτιάτες τους επιτέθηκαν από τη δεξιά ακάλυπτη πλευρά τους, με αποτέλεσμα οι Αργείοι να χάσουν αρκετούς άντρες. Τελικά τη μάχη την κέρδισαν οι Σπαρτιάτες καιοι σύμμαχοι τους. Την ίδια χρονιά οι Αργείοι συμμετείχαν καιστημάχη της Κορώνειας όπου ο αντισπαρτιατικός συνασπισμός ηττήθηκε ξανά καιοι ίδιοι οι Αργείοι έχασαν από τους Σπαρτιάτες.
Κατά τη διάρκεια του πολέμου η πόλη δέχτηκε επιθέσεις από τους Σπαρτιάτες, οι οποίοι με αρχηγό τονΑγησίλαο προχώρησαν σε λεηλασία της γύρω περιοχής.
Το Άργος βρέθηκε απέναντι από τη Σπάρτη καιτην περίοδο της Θηβαϊκής ηγεμονίας καθώς συμμάχησε με τους Θηβαίουςκαιτο κοινό τωνΑρκάδων. Μετά την επικράτηση τωνΜακεδόνωνστην Ελλάδα οι Αργείοι έγιναν στενοί σύμμαχοι τους. Οι Μακεδόνες τους ενίσχυαν γιανα αποτελούν αντίπαλη δύναμη προς τη Σπάρτη η οποία δεν είχε δεχτεί να ενταχθεί στην πανελλήνια συμμαχία.
Το 272 π.Χ. ένας αριστοκράτης της πόλης μετο όνομα Αριστέας κάλεσε τονΠύρρονα ανατρέψει τη φιλομακεδονική παράταξη που κυβερνούσε στην πόλη. Τότε ο Πύρρος στράφηκε κατά της πόλης την οποία έσπευσαν να υπερασπιστούν Μακεδόνες του Αντίγονου Γονατά. Στη μάχη που διεξήχθη τελικά μέσα στην πόλη σκοτώθηκε ο Πύρρος καιο στρατός του ηττήθηκε. Το Άργος παρέμεινε σύμμαχος των Μακεδόνων ενώ προς τα τέλη του 3ου αιώνα εντάχθηκε στηνΑχαϊκή Συμπολιτεία. Μετά τημάχη του Ισθμού, το 146 π.Χ., στην οποία οι Ρωμαίοι επικράτησαν του στρατού της Αχαϊκής συμπολιτείας, η πόλη όπως καιη υπόλοιπη Πελοπόννησος υποτάχθηκε στους Ρωμαίους.
Οι Αργείοι κατά την περίοδο της ακμής τους έλεγχαν τις περισσότερες πόλεις του Αργολικού κάμπου ενώ κυριαρχούσαν για σύντομα ή μεγαλύτερα διαστήματα στις γειτονικές πόλεις της Νεμέας της Επιδαύρου, της Ερμιόνηςκλπ. Οι Αργείοι σταδιακά κατέστρεψαν όλα τα παλιά ισχυρά κέντρα του Μυκηναϊκού πολιτισμού. Περίπου το 720 π.Χ. κατέστρεψαν τηνΑσίνη, η οποία είχε συμμαχήσει με τους Σπαρτιάτες ενώ στα μέσα του 5ου αιώνα π.Χ. ισοπέδωσαν τις ΜυκήνεςκαιτηνΤίρυνθα.
Από το Άργος κατάγονταν ο σπουδαίος γλύπτης Πολύκλειτόςκαιη λυρική ποιήτρια Τελέσιλλα. Επίσης το Άργος ήταν πατρίδα πολλών μυθικών μορφών όπως οΠερσέας, οιΔαναΐδες, ηΙώκλπ.
