Ξεκινώντας από τηΒΔ άκρη του νησιού, το ακρωτήρι Πλακάκια ή Αγίων Αποστόλων και πλέοντας ανατολικά, συναντάμε: το ακρωτήρι Λιβάδια καιτον ομώνυμο όρμο, όπου υπάρχουν ίχνη αρχαίου μώλου˙ το ακρωτήρι Τσερατσίνι στο άκρο της μικρής χερσονήσου Φούρνοι, όπου έχουν ανευρεθεί ίχνη χαλκού, πιθανόν από αρχαία χυτήρια˙ τηΣουβάλαμετον ομώνυμο όρμο καιτη μικρή χερσόνησο Θέρμα με λουτροπηγές˙ το ακρωτήρι Καλλιόπη, τον μικρό κόλπο της Βαγίας, το ακρωτήρι Μαυρομούτσουνο, τον πορθμό της νήσου Νησίδας (η οποία, άλλοτε, ήταν ενωμένη μετην Αίγινα [6]) και τέλος το ακρωτήρι Τούρλος, που σημαδεύει τοΒΑ άκρο της Αίγινας. Κατόπιν, ακολουθώντας νότια πορεία συναντάμε τα πολύ μικρά Ακόνησα, το ακρωτήρι Κάβος καιτον μεγάλο όρμο της Αγίας Μαρίναςπου προστατεύεται από τους βορείους ανέμους˙ τα ακρωτήρια Κυρ-Αννίτσα, Πενήντα Βράχια και Πηνελόπη˙ τους όρμους Πόντζα και Πόρτες, την ανοιχτή εγκόλπωση Λειβαδάκι, τα ακρωτήρια Άγιος Αντώνιος και Μάντης καιτον όρμο Κήπος˙ κατόπιν περνάμε τον όρμο Λιγέα γιανα καταλήξουμε στο ακρωτήρι Πύργος, το νοτιότερο άκρο της Αίγινας. Στρεφόμενοι ΒΔ συναντάμε τους όρμους Κλήμα, Λουριώτης και Σάρπα και, μεΒ κατεύθυνση, περνάμε από τον πορθμό του νησιού Μονή, μετο νησί αριστερά καιτο ακρωτήρι Πέρδικαμετον μεγάλο ομώνυμο οικισμό στα δεξιά, και τους όρμους Καρεώτη και Προφήτη Ηλία. Τέλος, περνάμε τον μεγάλο όρμο Μαραθώνα που δεσπόζει στη δυτική πλευρά του νησιού, τον μικρό κάβο Παλαιόπυργος ή Αώνη και φτάνουμε στην πόλη της Αίγιναςκαιτο λιμάνι της˙ ακολουθεί το ακρωτήριο Κολώνα μετα σημαντικά αρχαία που υπάρχουν εκεί, γιανα καταλήξουμε στο ακρωτήρι Πλακάκια.[7]
Η Αίγινα δεν έχει ψηλά βουνά, με ψηλότερο το Όρος (Πανελλήνιον κατά τονΠαυσανία) καιτην κορυφή Προφήτης Ηλίας στα 532 μ. Συνέχεια του Όρους, θεωρούνται οι κορυφές Νικολάκι (451 μ.) και Πλατυβούνι (442 μ.) στα βόρεια του Προφήτη Ηλία. Άλλες κορυφές είναι: η Μεγάλη Κορυφή (311 μ.) στοΝΑ άκρο της Αίγινας, το Βουνό του Δένδρου (306 μ.), η Δραγονέρα (275 μ.), Εκτός από αυτά τα βουνά υπάρχουν και μεμονωμένοι χαμηλοί λόφοι, με κυριότερους του Κουταλού, Μουντή, Φωκίτσα, Νησίδα Βίγλα, Βωβού, Άγιος Δημήτριος.[8]
Όπως προαναφέρθηκε, το μεγαλύτερο μέρος του νησιού κυριαρχείται από ηφαιστειακά πετρώματα. Ωστόσο, το πτυχωμένο υπόβαθρο του νησιού αποτελείται από ασβεστιτικούς σχιστόλιθους, μαργαϊκούς ασβεστόλιθους και σχιστοψαμμίτες του Κατώτερου Κρητιδικού, πετρώματα διακριτά στο βόρειο τμήμα της Αίγινας. Πάνω τους επικάθονται απολιθωματοφόρα νεογενή ιζήματα, δηλαδή τα υποκείμενα πετρώματα των ηφαιστιτών. Μάργες κυριαρχούν στην περιοχή της Αγίας Μαρίνας, ανάμεσα στις λάβες της πρώτης ηφαιστειακής περιόδου και κάτω από τις λάβες της δεύτερης ηφαιστειακής περιόδου.[9]
Η Αίγινα διαθέτει θερμές πηγές στο βόρειο τμήμα της, γνωστές για τις θεραπευτικές τους ιδιότητες. Οι κυριότερες βρίσκονται στην περιοχή του Κακοπέρατου και περιέχουν υδρόθειο. Τα ερείπια των ανασκαφών έχουν καταδείξει ότι ήσαν σε χρήση στην αρχαιότητα και τους μέσους χρόνους. Άλλες πηγές υπάρχουν καιστη θέση Θέρμα της Σουβάλας, πλούσιες σεαλάτι.[10]
Η Αίγινα δεν έχει ποτάμια, αλλά μόνο κάποιους χειμάρρους, ξερούς το καλοκαίρι καιμε ορμητικά νερά τον χειμώνα. Σημαντικότεροι είναι: του Αγίου Γεωργίου, ο Μαυράγγελος, ο Κορένης, ο Βάγιας, της Σκοτεινής (όπου οι αρχαιολόγοι τοποθετούν τον αρχαίο Ασωπό) καιτου Μαραθώνα.[8]
Σύμφωνα μετημυθολογίαη Αίγινα οφείλει την ονομασία της σεμιανύμφη, την κόρη του ποτάμιου θεού ΑσωπούΑίγινα, την οποία ερωτεύτηκε οΔίαςκαιτην απήγαγε στο νησί Οινώνη που μετονομάστηκε σε Αίγινα.[11] Από την ένωση της Αίγινας μετονΔία γεννήθηκε οΑιακός, ο οποίος έγινε ο πρώτος βασιλιάς της Αίγινας. Αργότερα, ο Αιακός έγινε ένας από τους κριτές στον Κάτω Κόσμο και κατείχε τα κλειδιά τουΆδη, επειδή είχε τη φήμη ότι ήταν πολύ δίκαιος. Επειδή το νησί δεν κατοικούνταν όταν πήγε εκεί ο Αιακός, ο Δίας μεταμόρφωσε ταμυρμήγκιατουσε ανθρώπους, οι οποίοι έγιναν οι πρώτοι του κάτοικοι.[11]
Στο ποιητικό έργο ΜεταμορφώσειςτουΟβιδίου, αναφέρεται μια παραλλαγή του μύθου, σύμφωνα μετην οποία ηΉρα ζήλεψε την Αίγινα τόσο, που έστειλε στο νησί, που κατοικούνταν από πριν, έναν μεγάλο λοιμό ή έναν τρομερό δράκο εξαφανίζοντας όλο τον πληθυσμό. Τότε, παρενέβη ο Δίας και μεταμόρφωσε τα μυρμήγκια σε ανθρώπους, ώστε να ξανακατοικηθεί το νησί.[12]
Σύμφωνα μετονΗρόδοτοη Αίγινα υπήρξε αποικία της Επιδαύρου. Η στρατηγική της θέση κατά την αρχαιότητα φαίνεται ότι ήταν ο λόγος που κατοικήθηκε πριν από το 3.500 π.Χ. Στην περιοχή Κολώνα, πάνω σε χαμηλό λόφο, έχει εντοπιστεί οικισμός της πρωτοελλαδικής εποχής (περίπου 2500-1600 π.Χ.). Ανάμεσα στα ευρήματα ξεχωρίζουν τα διοικητικά κτίρια, όπως η οικία στον Βράχο καιη λίγο μεταγενέστερη Λευκή Οικία. Στη συνέχεια, περί το 2200-2050 π.Χ. ο οικισμός επεκτείνεται με περίκεντρο τρόπο και οχυρώνεται.[13]Σε ανασκαφές που έχουν γίνει, έχουν βρεθεί μινωικάκεραμικάτου 2000 π.Χ. περίπου,[εκκρεμεί παραπομπή] όπως καικοσμήματα από χρυσόπου ανήκουν στην ύστερη περίοδο της μυκηναϊκής τέχνης, τα οποία συνηγορούν στην εκδοχή της διατήρησης του μυκηναϊκού πολιτισμού για μερικές γενιές μετά τηνκάθοδο των Δωριέων, οι οποίοι φαίνεται να κατέκτησαν το νησί περί το 950 π.Χ.
Τον 7ο αιώνα π.Χ. η Αίγινα συμμετείχε στην πολιτική ομοσπονδία υπό την ονομασία Αμφικτιονία της Καλαυρίας μαζί μετηνΑθήνα, τονβοιωτικό Ορχομενό, τηνΤροιζήνα, τηνΕρμιόνη, τηΝαυπλίακαιτηνΠρασίη, με σκοπό την πάταξη της ακμάζουσας πειρατείαςστοΑιγαίο, λόγω της παρακμής των Μυκηναίων. Κατά τηναρχαϊκή εποχή (734 - 459 π.Χ.) η Αίγινα γνώρισε μεγάλη ακμή εξελισσόμενη σε σημαντική ναυτική και εμπορική δύναμη της εποχής αναπτύσσοντας εξαγωγικό εμπόριο πήλινων αγγείωνκαιαρωμάτων εγχώριας παραγωγής.[14]Οι Αιγινήτες υπήρξαν οι πρώτοι που έκοψαν ασημένιανομίσματαστονελλαδικό χώρο, λίγες δεκαετίες μετά την επινόηση τουνομίσματος από τους Λυδούς. Να σημειωθεί ότι οι Αιγινήτες είχαν σημαντικά συμφέροντα στονΕλλήσποντο ενώ ήταν μέτοχοι στον εμπορικό σταθμό της αιγυπτιακής πόλης Ναυκράτιδος.
Η ναυτική πρωτοκαθεδρία της Αίγινας καιη εδραίωση της ολιγαρχικής παράταξης στην εξουσία αποτελούσε εμπόδιο στις επιδιώξεις της Αθήναςμε αποτέλεσμα ήδη από τα τέλη του 6ου αιώνα π.Χ. να παρατηρείται ένταση στις σχέσεις μεταξύ τους. Ανκαι κατά τους Μηδικούς Πολέμους είχαν υποστηρίξει τονΔαρείο, στους Περσικούς Πολέμους συνασπίστηκαν με τις υπόλοιπες ελληνικές πόλεις λαμβάνοντας μαζί με τους Αθηναίους τα πρωτεία.[14] Μετά το τέλος του πολέμου η Αίγινα συνασπίστηκε μετηνΣπάρτηκαιτηνΚόρινθομε αποτέλεσμα να επέλθει οριστική σύγκρουση μετην Αθήνα, η οποία και επιτέθηκε στα 458 π.Χ. εναντίον της Αίγινας. Στη ναυμαχία που ακολούθησε οι Αιγινήτες ηττήθηκαν καιη πρωτεύουσά τους καταλήφθηκε. Απότοκος της ήττας ήταν το γκρέμισμα των τειχών της πόλης, η παράδοση των πλοίων καιη επιβολή φόρου υποτέλειας.[14] Κατά τονΠελοποννησιακό Πόλεμο (431 - 404 π.Χ) οι Αιγινήτες εκδιώχθηκαν στηνΠελοπόννησογιανα επιστρέψουν μόνο μετά το τέλος του πολέμου.
Στα χρόνια που ακολούθησαν, η Αίγινα απώλεσε κάθε αίγλη της καταλήγοντας διαδοχικά στους Αιτωλούς, τους Περγαμηνούςκαι τους Ρωμαίους. Σύμφωνα μετονΠαυσανία, που πέρασε από το νησί το 150 μ.Χ., στην Αίγινα δεν υπήρχε τίποτα αξιόλογο ενώ το ιστορικό λιμάνι του είχε παραχωθεί εντελώς.[15]
Λόγω των επιδρομών τωνΓότθωνκαιτωνΕρούλωνστηΣτερεά ΕλλάδακαιτηνΠελοπόννησο, μεγάλοι πληθυσμοί μετακινήθηκαν στην Αίγινα, η οποία γνώρισε μια δεύτερη ακμή. Κατά τον 10ο αιώνα οι επιδρομές τωνπειρατών ανάγκασαν έναν μέρος των κατοίκων να μεταναστεύσει ενώ τότε πραγματοποιήθηκε καιη μεταφορά της πρωτεύουσας στην ενδοχώρα και συγκεκριμένα στηνΠαλιαχώρα.[14]
Κατά τις τελευταίες δεκαετίες του 12ου αιώνος, όταν η πειρατεία γενικεύεται σε μεγάλο βαθμό, λόγω της αποφάσεως τουΙωάννου Β' Κομνηνού (κατόπιν εισηγήσεως προς αυτόν του «Ιωάννου τουεκ Προύτζης») να διακόψει τα κονδύλια προς το ναυτικό, η Αίγινα γίνεται βασικό ορμητήριο των πειρατών, ιδίως για τις επιθέσεις τους προς τηνΑττική, τους κατοίκους της οποίας τρομοκρατούν αρπάζοντας υλικά αγαθά, ζώα, ανθρώπους για σκλάβους ή για λύτρα, και βεβαίως σκοτώνουν πολλούς κατοίκους συχνά με βασανιστικό τρόπο ή απλώς τους ακρωτηριάζουν.[16]Οδε μητροπολίτης των Αθηνών Μιχαήλ Χωνιάτης, ακριβώς γι' αυτόν τον λόγο χαρακτηρίζει την Αίγινα «φωλιά των πειρατών».[17]
Εν συνεχεία η Αίγινα υποτάχθηκε από τους Φράγκους (1204 - 1317), τους Καταλανούς (1451 - 1540), τους Ενετούς (1451 - 1540 & 1687 - 1715) και τους Οθωμανούς (1540 - 1687 & 1715 - 1821).[18]Η σημαντικότερη όμως καταστροφή πραγματοποιήθηκε από τονΧαϊρεντίν Μπαρμπαρόσα, ο οποίος λεηλάτησε την πρωτεύουσα και αιχμαλώτισε περί τους 4.000 με 7.000 χιλιάδες Αιγινήτες. Στο τέλος του 18ου αιώνα οι Αιγηνίτες εγκατέλειψαν την Παλιαχώρα και εγκαταστάθηκαν στη θέση της αρχαίας πόλης της Αίγινας.
Την περίοδο της επανάστασηςστην Αίγινα κατέφυγαν χιλιάδες κάτοικοι της Στερεάς Ελλάδας, της Πελοποννήσουκαιτου Ανατολικού Αιγαίουκαι ιδιαίτερα των περιοχών τουΓαλαξειδίου, τωνΨαρώνκαι της Αθήνας.[19][20] Υπολογίζεται ότι στην επανάσταση συμμετείχαν περίπου 400 Αιγινήτες.[20]Την περίοδο 1826-1827 ηελληνική κυβέρνηση εγκαταστάθηκε στο νησί, αφού η ορισθείσα πρωτεύουσα πόλη τουΝαυπλίου[21]δεν παρείχε τότε την αναγκαία ασφάλεια.[22][23]Το 1827 η Αίγινα ορίστηκε και επίσημα ως -προσωρινή- πρώτη πρωτεύουσατου νεοσύστατου ελληνικού κράτους, ιδιότητα που διατήρησε έως το 1829, μετη μεταφορά πλέον της πρωτεύουσας στο Ναύπλιο.[24] Σύμφωνα μετον ιστορικό Εντγκάρ Κινέ (Edgar Quinet), την εποχή τουΚαποδίστριαο πληθυσμός ανερχόταν στους δέκα χιλιάδες κατοίκους μαζί με τους πρόσφυγες (που έφτασαν να αποτελούν το 70% των κατοίκων), ενώ σύμφωνα με κυβερνητικές εκτιμήσεις ο πληθυσμός ανερχόταν σε σαράντα χιλιάδες.[25] Τότε κατασκευάστηκαν τα κτίρια τουΟρφανοτροφείου, στο οποίο στεγάστηκαν το αλληλοδιδακτικό σχολείο καιτο εθνικό τυπογραφείο, τουαρχαιολογικού μουσείου, του κυβερνείου, στο οποίο στεγάστηκε η πρώτη βιβλιοθήκη της χώρας.[26]
Μετά τη μεταφορά της πρωτεύουσας η Αίγινα άρχισε να παρακμάζει, ενώ ο πληθυσμός της μειώθηκε κατά το ήμισυ.[26]
Επί δικτατορίας Ιωάννη Μεταξά είχε προβλεφθεί η κατασκευή ναυτικών οχυρών στηνΠέρδικακαιστον Τούρλο, τα οποία μαζί μετο ναυτικό οχυρό των Φλεβών καιτα πυροβολεία της Πούντας καιτου Κεράμου αποτέλεσαν το τμήμα της ελληνικής παράκτιας άμυνας, που έγινε γνωστή ως «Ναυτικά Οχυρά Σαρωνικού».[27]Το 1940 τοΠολεμικό Ναυτικό προχώρησε στην πόντιση ναρκών στις θαλάσσιες περιοχές Τούρλου - Φλεβών και Μονής Αιγίνης - Αγίου Γεωργίου Μεθάνων δημιουργώντας έτσι ένα προστατευμένο μέτωπο.[28]Τον Απρίλιο του 1941 γερμανικά αεροπλάνα τύπου στούκας βομβάρδισαν τρεις φορές το νησί της Αίγινας καταστρέφοντας τους δύο λιμενοβραχίονες στο λιμάνι.[29]Τον Μάιο του ίδιου έτους γερμανικά στρατεύματα αποβιβάστηκαν τα οχυρά του Τούρλου και της Πέρδικας.[29]Τον Ιανουάριο του 1942 το γερμανικό υποβρύχιο U 133 βυθίστηκε από νάρκη στα ανοιχτά του Τούρλου.
Οπληθυσμός της Αίγινας αποτο 1879 μέχρι καιτο 1940 γνώρισε μεγάλη αύξηση μετην εξαίρεση του 1920 και 1928 όπου υπήρξε στάσιμος. Το 1951 υπήρξε μεγάλη πτώση πληθυσμού ενώ απο τότε η Αίγινα έχει καταγράψει σημαντική πληθυσμιακή ανάπτυξη. Η Αίγινα κατέγραψε τον μεγαλύτερο πληθυσμό της το 2011 (13.056) καιτον μικρότερο το 1879 (6.127). Η μεγαλύτερη αύξηση του πληθυσμού έγινε το 1889 και 1981 (16,5%) καιη μικρότερη το 1961 (1,2%). Η μεγαλύτερη μείωση του πληθυσμού έγινε το 1951 (11,8%) καιη μικρότερη το 1920 και 1991 (0,2%).
Το νησί παρουσιάζει σημαντικά αξιοθέατα όπως οΝαός της Αφαίας, ηΠαλαιοχώρα (ο "νησιωτικός" Μυστράς), τα υπολείμματα του ναού του Ελλανίου Διός, ο προϊστορικός/ιστορικός οικισμός της Κολώνας, ο Πύργος του Μαρκέλλου, η Μητρόπολη, ηΌμορφη Εκκλησιά, το Μουσείο του Καπράλου, το Λαογραφικό Μουσείο καιτοΑρχαιολογικό Μουσείο. Στην αυλή του αρχαιολογικού μουσείου βρίσκεται καιτο ψηφιδωτό της αρχαίας συναγωγής της Αίγινας που χρονολογείται από τον 4ο αιώνα μ.Χ. μέχρι τον 7ο αιώνα μ.Χ.[30]Τοψηφιδωτό ανήκει σεσυναγωγήσε σχήμα παραλληλόγραμμομεαψίδαστην ανατολική της πλευρά και είναι διακοσμημένο με γεωμετρικά μοτίβα.
Πολύ γνωστές παραλίες του νησιού είναι οΜαραθώνας, ηΑγία Μαρίνα, ηΠέρδικακαιηΣουβάλα. Δημοφιλές τουριστικό κέντρο αποτελεί επίσης το επιβλητικό μοναστήρι τουΑγίου Νεκταρίου μαζί μετον υπερμεγέθη ιερό ναό, καθώς και πληθώρα εκκλησιών που διασώθηκαν μετά τηνΤουρκοκρατία.
Το νησί εξυπηρετείται από τοπικά πούλμαν, έχει οργανωμένο δίκτυο μετακίνησης με λεωφορεία (ΚΤΕΛ) που βρίσκεται στην πλατεία Εθνεργεσίας απέναντι από το λιμάνι, ενώ ο επισκέπτης μπορεί να επιλέξει να γυρίσει την πόλη πάνω σεμια από τις παραδοσιακές άμαξες.
Στο νότιο άκρο του νησιού, 9 χλμ. από το λιμάνι της Αίγινας βρίσκεται το τουριστικό θέρετρο της Πέρδικας από όπου τους καλοκαιρινούς υπάρχει συχνή καθημερινή σύνδεση (με καΐκι) μετο νησάκι της Μονής.
Η Αίγινα κατείχε αξιόλογο σπογγαλιευτικό στόλο μέχρι καιτη δεκαετία του 1970.[31]Η μεγαλύτερη ακμή αυτής της δραστηριότητας παρατηρείται στα τέλη του 19ου αιώνα απασχολώντας περί τους χιλίους ναύτες και βουτηχτάδες. Σημαντικοί έμποροι της εποχής ήταν οι Κωνσταντίνος Βογιατζής, Μιχάλης Μαΐλης, και αφοί Σταματιάδη. Κατά την περίοδο της Κατοχήςη σπογγαλιεία είχε διακοπεί. Να σημειωθεί επίσης ότι στις αρχές του 20ού αιώνα πολλοί Δωδεκανήσιοικαι Αιγινήτες μετανάστευσαν στηνΑμερική, όπου και εργάστηκαν ως δύτες στοΤάρπον ΣπρινγκςστονΚόλπο του Μεξικού. Η πόλη αυτή μετην έλευση έμπειρων δυτών από τηνΕλλάδα μετατράπηκε σε πρωτεύουσα της σπογαλλιείας.[31]
Το 1971 υπολογίζεται ότι οι ψαράδες αποτελούσαν το 40% του εργατικού δυναμικού ενώ οιγεωργοίκαιοικτηνοτρόφοι 30% αντίστοιχα. Σήμερα ηαλιευτική δραστηριότητατου νησιού παραμένει αυξημένη εστιαζόμενη κυρίως στην κατσούλα, τον γλανιό, ταμπαρμπούνιακαιταλυθρίνια ενώ η κτηνοτροφική δραστηριότητα είναι εξαιρετικά περιορισμένη.
Στην Αίγινα υπάρχουν σημαντικές καλλιεργήσιμες εκτάσεις ενώ σε αυτό το νησί καλλιεργήθηκε για πρώτη φορά ηπατάτα, ύστερα από πρωτοβουλία τουΙωάννη Καποδίστρια. Οι κάτοικοι παραδοσιακά καλλιεργούσαν σιτάρι, κριθάρι, αρακά, ρεβίθιακ.ά., ενώ διατηρούσαν και σημαντικές εκτάσεις αμπελιών, η καλλιέργεια όμως των οποίων μετά την εισαγωγή της καλλιέργειας της φιστικιάς αλλά καιτην εισαγωγή της φυλλοξήρας υποχώρησε.[32] Σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιεύονται, το 1950 τα αμπέλια κάλυπταν εκτάσεις 13.500 στρεμμάτων ενώ το 1961 4.382 στρεμμάτων.[32]
Το 1896 ο ιατρός Νικόλαος Περόγλου ξεκίνησε τη συστηματική καλλιέργεια φιστικιού, η οποία σύντομα άρχισε να γίνεται δημοφιλής στους κατοίκους του νησιού. Από το 1950, η καλλιέργεια του φιστικιού είχε εκτοπίσει σε σημαντικό βαθμό την υπόλοιπη γεωργική δραστηριότητα λόγω του μεγάλου κέρδους που απέδιδε, αλλά και της φυλλοξήρας που απειλούσε τααμπέλια.[32]Στην αρχή της δεκαετίας του 1960 μάλιστα δημιουργήθηκε στην περιοχή Πλακάκια το πρώτο εργοστάσιο αποφλοίωσης φιστικιών από τον Γρηγόριο Κονιδάρη.[33]Η ποιότητα του "φιστικιού Αιγίνης", ονομασία που κατοχυρώθηκε ως προϊόν Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ) το 1996, θεωρείται διεθνώς εξαιρετική και υπερτερεί σε σχέση με αρκετές ξένες ποικιλίες, κάτι που οφείλεται στις ιδιαίτερες κλιματικές συνθήκες του νησιού (ξηρασία) καισταηφαιστειογενή χαρακτηριστικά τουεδάφους. Οι καρποί της φιστικιάς έχουν κάνει γνωστή την Αίγινα παγκοσμίως. Σήμερα, οι μισοί φιστικοπαραγωγοί είναι μέλη του Αγροτικού Συνεταιρισμού Φιστικοπαραγωγών Αιγίνης. Υπολογίζεται ότι οι φιστικιές της καλύπτουν 29.000 στρέμματα ενώ η συνολική παραγωγή αγγίζει ετησίως τους 2.700 τόνους. Τα τελευταία χρόνια, στα μέσα Σεπτεμβρίου, οργανώνεται κάθε χρόνο το Φεστιβάλ Φιστικιού μετην ονομασία "Fistiki Fest".
ΗΑίγινα προσελκύει αρκετό κόσμο λόγω της εγγύτητάς της μετηνΑθήναμε αποτέλεσμα τις τελευταίες δεκαετίες οτουρισμόςνα αποτελεί τη βασικότερη οικονομική δραστηριότητα των ντόπιων. Στο νησί υπάρχει πλήθος ξενοδοχείων και ενοικιαζόμενων δωματίων ενώ αποτελεί κλασικό πέρασμα ιστιοπλοϊκών σκαφών. Σημαντικό ρόλο, επίσης, διαδραματίζει γιατην οικονομία ο θρησκευτικός τουρισμός, ο οποίος είναι αυξημένος λόγω τουΑγίου Νεκταρίου, καθώς καιο αρχαιολογικός τουρισμός λόγω τουΝαού της Αφαίας αλλά καιτων βυζαντινών μνημείων.
Το πρώτο εκπαιδευτικό ίδρυμα που λειτούργησε στην Αίγινα (αλλά και γενικά στην απελευθερωμένη Ελλάδα) ήταν τοΚεντρικό Σχολείοπου ίδρυσε οΙωάννης Καποδίστριαςτο 1829. Σκοπός του σχολείου αυτού, τριετούς φοιτήσεως, ήταν να δημιουργηθούν δάσκαλοι αλλά και στελέχη για τις κρατικές υπηρεσίες. Το Κεντρικό Σχολείο στεγάστηκε στο Εϋνάρδειο, κτίριο στο οποίο προηγουμένως συνεδρίαζε τοΠανελλήνιονκαιτο οποίο είχε κατασκευαστεί με συνδρομή του Ελβετού φιλέλληνα τραπεζίτη Ιωάννη-Γαβριήλ Εϋνάρδου[35][36][37]. Μετά τον θάνατο του Καποδίστρια, το σχολείο έκλεισε τον Ιανουάριο του 1832.
Κατά τον 19ο αιώνα και στις αρχές του 20ού, στο νησί λειτουργούσε Σχολαρχείο (κάτι ανάλογο μετο σημερινό Γυμνάσιο). Διευθυντής του σχολείου για πολλά χρόνια ήταν οΠαναγής Ηρειώτης.[38]
Από το 1932, το σχολείο στεγάζεται στον χώρο του Κυβερνείου. Μετά τονΒ' Παγκόσμιο ΠόλεμοκαιτηΓερμανική Κατοχή, από το 1945 στην Αίγινα λειτουργεί ως παράρτημα τουΒ' Γυμνασίου Αρρένων Πειραιά. Το 1959 (8 Νοεμβρίου) το σχολείο παύει να είναι παράρτημα και λειτουργεί πλέον ως Γυμνάσιο Αίγινας.
↑ 14,014,114,214,3Κουλικούρδη, Γεωργία. Αίγινα I. Αθήνα. σελ. 15 - 17.
↑Καρύδης, Μερκούριος (1979). Η ιστορία της Αίγινας. Αθήνα. σελ. 20.
↑Σπυρίδ. Π. Λάμπρος, Αι Αθήναι περί τα τέλη του δωδεκάτου αιώνος κατά πηγάς ανεκδότους, διατριβή επί υφηγεσία, Αθήνησι 1878, σελ. 55-56.
↑Kenneth M. Setton, “Athens in the later twelfth century”, Speculum, vol. XIX, Aprlil 1944, No. 2, The Mediaeval Academy of America, Canbridge, Massachusetts, σ. 192.
↑Αμπού, Εντμόντ (2018). Η Ελλάδα του Όθωνα. Αθήνα: εκδόσεις Μεταίχμιο., μετάφραση του βιβλίου του Γάλλου ιστορικού και περιηγητή Edmond About με τίτλο «La Grèce contemporaire», εκδόσεως 1854
↑Καρύδης, Μερκούριος (1979). Η ιστορία της Αίγινας. Αθήνα. σελ. 47.
↑ 26,026,1Καρύδης, Μερκούριος (1979). Η ιστορία της Αίγινας. Αθήνα. σελ. 123.
↑Γκαλών, Δημήτριος (2015). Τα ναυτικά οχυρά της Αίγινας. Αίγινα: εκδόσεις "Η Αιγιναία. σελ. 45.
↑Γκαλών, Δημήτριος (2015). Τα ναυτικά οχυρά της Αίγινας. Αίγινα: εκδόσεις "Η Αιγιναία. σελ. 50.
↑ 29,029,1Γαλάνη - Κρητικού, Μαίρη (2012). Η Γερμανική κατοχή στην Αίγινα. Αίγινα: εκδόσεις "Η Αιγιναία. σελ. 133.
↑Belle Mazur, Studies on Jewry in Greece. Τόμος Ι. Αθήνα 1935.
↑ 31,031,1Χατζηιωάννου, Μαρία - Χριστίνα (2011). Σπογγαλεία - Μια επιχειρηματική παράδοση σ' ένα μεσογειακό πλαίσιο αναφοράς. Αίγινα: εκδόσεις "Η Αιγιναία. σελ. 35 - 38.
↑ 32,032,132,2Μουτσάτσος, Μιχάλης (2003). Η Φιστικιά καιη Αίγινα: η φάση της ανάπτυξης. Αίγινα: εκδόσεις "Η Αιγιναία. σελ. 45.
↑[www.hecucenter.ru/up/ΦΙΣΤΙΚΙ%20ΑΙΓΙΝΗΣ_.doc «Ντοκιμαντέρ "Φιστίκι Αιγίνης"»] Check |url= value (βοήθεια). 2010.
↑Καρύδης, Μερκούριος (1979). Η ιστορία της Αίγινας. Αθήνα. σελ. 98.
Μεσσίνας, Ηλίας, Οι Συναγωγές της Θεσσαλονίκης και της Βέροιας, Aθήνα 1997. (ISBN960-336-010-4).
Messinas, Elias, The Synagogues of Greece: A Study of Synagogues in Macedonia and Thrace: With Architectural Drawings of all Synagogues of Greece. Seattle 2022. (ISBN979-8-8069-0288-8)
Μεσσίνας, Ηλίας, H Συναγωγή, Αθήνα: Εκδόσεις Ινφογνώμων 2022. (ISBN978-618-5590-21-5)