Ηαρχαία Κόρινθος ήταν σημαντική πόλη-κράτος της αρχαίας Πελοποννήσου. Έλεγχε μία περιοχή που αντιστοιχούσε στα ανατολικά του σημερινού νομού Κορινθίαςκαιστα βορειοανατολικά τουνομού Αργολίδας. Συνόρευε μετηΣικυώναστα δυτικά, με τους Μεγαρείςστα ανατολικά, με τους Αργείουςστα νοτιοδυτικά καιμε τους Επιδαύριουςστα νότια. Η αρχαία Κόρινθος έλεγχε τη νευραλγική θέση τουΙσθμούκαι αποτελούσε το σημαντικότερο εμπορικό κόμβο του αρχαίου κόσμου, μέχρι να απειληθεί από τηνΑθήνα. Η Κόρινθος θεωρούνταν η πλουσιότερη πόλη του αρχαίου κόσμου.
Η αρχαία Κόρινθος κατοικήθηκε από τανεολιθικά χρόνια (5000-3000 π.Χ.). Η λατρεία του Μελικάρτου στον Ισθμό της Κορίνθου ίσως έχει σχέση μετη λατρεία του φοινικικού Μελκάρθ. Το όνομά του, που διασώθηκε αναπλασμένο στα ελληνικά μπορεί να υποδεικνύει την εγκατάσταση Φοινίκων στην Κόρινθο.[1] Σύμφωνα βέβαια μετην ελληνική μυθολογία καισε αντίθεση μετην προηγούμενη εκδοχή, οΜελικέρτης ήταν γιος τουΑθάμαντα, του βασιλιά του Ορχομενού της Βοιωτίας, και της Ινώς, της κόρης τουΚάδμου. Όταν λόγω της μανίας του Αθάμαντα έπεσε μετη μητέρα τουστη θάλασσα, γιανα σωθούν, πνίγηκαν και μεταμορφώθηκαν σε θαλάσσιες θεότητες: η Ινώ ονομάστηκε Λευκοθέα καιο Μελικέρτης Παλαίμονας. Το σώμα του Μελικέρτη-Παλαίμονα μεταφέρθηκε από ένα δελφίνι στον Ισθμό της Κορίνθου καιο βασιλιάς της πόλης, οΣίσυφος, προς τιμήν του έκανε θυσίες και καθιέρωσε ταΊσθμια, τους γνωστούς αγώνες της αρχαιότητας.[2] Κατά την εποχή του χαλκού αναφέρεται σε πολυάριθμους αρχαίους μύθους, όπως στο μύθο τουΣίσυφου, στο μύθο τουΒελλερεφόντη, στο μύθο τουΙάσονακαι της Μήδειαςκ.α. ΟΌμηροςστονκατάλογο των Νεών αναφέρει την Κόρινθο να συμμετέχει στην Τρωική εκστρατεία υπό την ηγεσία τουΑγαμέμνονα βασιλιά των Μυκηνών[3]. Μετά την κάθοδο των Δωριέων εγκαταστάθηκαν στην Κόρινθο Δωριείς εκτοπίζοντας τους παλαιότερους πληθυσμούς, κυρίως ιωνικής καταγωγής ανατολικότερα. Μετην εγκατάσταση των Δωριέων καθιερώθηκε καιτο πολίτευμα της αριστοκρατίαςστην Κόρινθο, όπου κυβερνούσε πλέον μία αριστοκρατική τάξη Δωριέων, οιΒακχιάδες.
Στα μέσα του 7ου αιώνα π.Χ. καταλύθηκε το πολίτευμα της αριστοκρατίας και εγκαθιδρύθηκε Τυραννίαμε πρώτο Τύραννο τονΚύψελο. Τον Κύψελο τον διαδέχτηκε οΠερίανδροςπου χαρακτηρίστηκε ένας από τους επτά σοφούς της Αρχαϊκής περιόδου. Τον Περίανδρο τον διαδέχτηκε ο ανηψιός τουΨαμμήτιχος, ο οποίος δολοφονήθηκε μετά από τρία χρόνια και επανήλθε το καθεστώς της αριστοκρατίας.
Κατά το τέλος της Αρχαϊκής Περιόδου, έγιναν διάφορα πολύ μεγάλα έργα στην Κόρινθο, αλλά και στις αποικίες, ενώ κατασκευάστηκε για πρώτη φορά από τον Βακχιάδη Αμεινοκλή, ητριήρης, το πολεμικό σκάφος που χάρισε στον Ελληνισμό την κυριαρχία στις θάλασσες καιτο οποίο ήταν το απαύγασμα της τεχνολογίας που είχαν αναπτύξει οι αρχαίοι Κορίνθιοι.
Στους Περσικούς πολέμους οι Κορίνθιοι ήταν από τις ηγετικές δυνάμεις της ελληνικής συμμαχίας εναντίον των Περσών. Συμμετείχαν στη μάχη της Σαλαμίνας με 40 πλοία, καθώς καιστη μάχη των Πλαταιών με 5.000 οπλίτες[4]. Τα επόμενα χρόνια, η Κόρινθος ανέπτυξε έντονο εμπορικό ανταγωνισμό μετην Αθήνα, που οδήγησε στο ξέσπασμα τουΠελοποννησιακού πολέμου. Η Κόρινθος συγκρότησε συμμαχία μετηΣπάρτηκαι άλλες πόλεις της αρχαίας Ελλάδας, εναντίον της Αθήνας, προσφέροντας στη συμμαχία τον ισχυρό της στόλο, τον μοναδικό στην αρχαία Ελλάδα που μπορούσε να αντιμετωπίσει τον Αθηναϊκό.
Μετά το τέλος του Πελοποννησιακού πολέμου, στην Κόρινθο ξέσπασε εμφύλιος μεταξύ ολιγαρχικών και δημοκρατικών. Η επικράτηση των δημοκρατικών έστρεψε την Κόρινθο σε συμμαχία μετην Αθήνα, καθώς καιμετηΘήβα. Η νέα συμμαχία συγκρούστηκε μετη Σπάρτη καιο πόλεμος αυτός έγινε γνωστός ως Κορινθιακός πόλεμος. Ο πόλεμος αυτός τελείωσε το 386 π.Χ. μετηνΑνταλκίδειο ειρήνη.
Το 365 π.Χ. κατέλαβε την εξουσία οΤιμοφάνης, στην Κόρινθο και κυβέρνησε τυραννικά. Στις παρακλήσεις και νουθεσίες του αδερφού του Τιμολέοντα, ο Τιμοφάνης δεν έδωσε σημασία κι έτσι ο Τιμολέων έλαβε μέρος σε συνωμοσία, που είχε ως αποτέλεσμα τον φόνο του τυράννου. Η Κόρινθος απαλλάχθηκε από την τυραννία και αρκετοί πολίτες θεωρούσαν τονΤιμολέοντα τυραννοκτόνο ενώ άλλοι, μεταξύ αυτών καιη μητέρα του, αδελφοκτόνο. Υπό το βάρος των τύψεων ο Τιμολέων αποσύρθηκε από το δημόσιο βίο και ιδιώτευσε στην κορινθιακή ύπαιθρο. Στη συνέχεια, ο Τιμολέων διοργάνωσε διαδοχικές εκστρατείες στηΣικελίαγιανα βοηθήσει τις Κορινθιακές αποικίες της περιοχής και σημαντικές εμπορικές βάσεις απέναντι στην απειλή τωνΚαρχηδονίων[5]. Το 336 π.Χ. οΜέγας Αλέξανδρος συγκρότησε στην Κόρινθο τη συμμαχία των ελληνικών πόλεων εναντίον των Περσών. Τα επόμενα χρόνια, η δύναμη της Κορίνθου περιορίστηκε και σταδιακά επισκιάστηκε από τη νεοσύστατη Αχαϊκή Συμπολιτεία. Το 146 π.Χ. συμμάχησε μετην Αχαϊκή συμπολιτεία σε μία τελευταία προσπάθεια των Ελλήνων να αντιμετωπίσουν τον Ρωμαίο στρατηγό Λεύκιο Μόμμιοπου βάδιζε προς την Πελοπόννησο. Οι Έλληνες ηττήθηκαν στον Ισθμό και ακολούθησε η καταστροφή της Κορίνθου.
Η πόλη επανοικίζεται το 44 π.Χ., αναπτύσσεται και πάλι καιτο 51-52 μ.Χ. δέχεται την επίσκεψη τουΑποστόλου Παύλου. Το κέντρο της οργανώνεται νότια του ναού του Απόλλωνα και περιλαμβάνει καταστήματα, μικρούς ναούς, κρήνες, λουτρό και άλλα δημόσια κτήρια.
Το 267 μ.Χ., μετην εισβολή των Ερούλων, αρχίζει η παρακμή της πόλης, η οποία ωστόσο επιζεί, παρά τις επανειλημμένες καταστροφές και εισβολές, μέχρι την απελευθέρωσή της από τους Οθωμανούςτο1822.
Η αρχαία Κόρινθος ήταν χτισμένη στους πρόποδες τουΑκροκορίνθου, του βραχώδους λόφου που βρίσκεται νοτιοδυτικά της σύγχρονης πόλης. Η Κόρινθος διέθετε δύο επίνεια, τοΛέχαιοστα βόρεια της αρχαίας πόλης, στις ακτές τουΚορινθιακού κόλπουκαι τις Κεχριέςστα ανατολικά της αρχαίας πόλης, στις ακτές τουΣαρωνικού. Στη νότια πλευρά του Ισθμού, στο σημείο περίπου που ξεκινούσε ηδίολκος ήταν χτισμένη η παραλιακή πόλη Σχοινούντας. Πολύ κοντά στο Σχοινούντα βρισκόταν ο σημαντικός λατρευτικός χώρος τωνΙσθμίων. Τα Ίσθμια ήταν λατρευτικός χώρος αφιερωμένος στον Ποσειδώνα και προς τιμήν του διεξάγονταν κάθε δύο χρόνια αθλητικοί αγώνες. Στη βόρεια πλευρά του Ισθμού βρίσκονταν οιΘέρμες, κοντά στο σημερινό Λουτράκι, γνωστές από την αρχαιότητα για τις ιαματικές πηγές τους. Βορειότερα από τις Θέρμες βρισκόταν ο σημαντικός λατρευτικός χώρος τουΗραίου, χτισμένος στη θέση του ομώνυμου ακρωτηρίου. Στη θέση της σημερινής Περαχώρας βρισκόταν η πόλη Πείρεον. Άλλες αρχαίες Κορινθιακές πόλεις ήταν ηΚρομμυώνα, χτισμένη στις νότιες πλαγιές τωνΓερανείων, κοντά στις ακτές τουΣαρωνικού (στην περιοχή που βρίσκονται σήμερα οιΆγιοι Θεόδωροι), ηΟινοη στις βόρειες πλαγιές τωνΓερανείων, κοντά στις ακτές τουΚορινθιακού κόλπου, οιΑσέςστα βορειοδυτικά της Κορίνθου κοντά στο σημερινό χωριό Βραχάτι, οι Ορνεαί μεταξύ Κορίνθου και Σικυώνος που αναφέρει ο Στράβων στα νοτιοανατολικά του σημερινού χωριού Ζευγολατιού, ηΜαυσός, νοτιοδυτικά της Κορίνθου στη διαδρομή Κορίνθου-Νεμέας. Στα νότια της αρχαίας Κορίνθου βρίσκονταν ηΣολυγείακαιηΤενέα. Η Σολυγεία ήταν χτισμένη στην περιοχή που σήμερα βρίσκεται το χωριό Σοφικό ενώ η Τενέα στην περιοχή που σήμερα βρίσκεται το χωριό Χιλιομόδι[6].
Οι Κορίνθιοι ως σημαντική εμπορική δύναμη είχαν δημιουργήσει ένα δίκτυο αποικιών κυρίως στη δύση που τους βοηθούσαν να ελέγχουν το εμπόριο στις περιοχές αυτές. Στα νησιά τουΙονίου είχαν αποικίσει τηΛευκάδακαιτηνΚέρκυρα, ενώ στις ηπειρωτικές ακτές του Ιονίου είχαν ιδρύσει τις αποικίες ΆκτιοκαιΑμβρακία[7]. Βορειότερα στην Αδριατική ίδρυσαν τις αποικίες ΕπίδαμνοςκαιΑπολλωνία. Καιοι δύο βρίσκονταν στα παράλια της σημερινής Αλβανίας. Η Επίδαμνος κατά τη Ρωμαϊκή περίοδο μετατράπηκε σε πολύ σημαντικό Ρωμαϊκό λιμάνι και μετονομάστηκε από τους Ρωμαίους σεΔυρράχιο. ΣτηΣικελίαοι Κορίνθιοι ίδρυσαν τις Συρακούσες, οι οποίες μετέπειτα εξελίχθηκαν στην ισχυρότερη πόλη του νησιού. Οι σχέσεις Κορίνθου - Συρακουσών παρέμεναν καλές και συχνά οι Κορίνθιοι πρόσφεραν βοήθεια στους Συρακούσιους, όταν απειλούνταν από εξωτερικούς εχθρούς. Με αυτές τις αποικίες η Κόρινθος κυριαρχούσε στο εμπόριο της δυτικής Μεσογείου. Στην ανατολική πλευρά της Ελλάδας οι Κορίνθιοι δεν ίδρυσαν πολλές αποικίες. Η σημαντικότερη αποικία τους εκεί ήταν ηΠοτίδαια. Η Ποτίδαια χτίστηκε στηΧαλκιδικήσε ιδιαίτερα στρατηγική θέση, πάνω στο στενό ισθμό στην αρχή της χερσονήσου της Κασσάνδρας. Μετά τους Περσικούς πολέμους η Ποτίδαια πέρασε στον έλεγχο τωνΑθηναίων. Η αντιπαράθεση Κορινθίων - Αθηναίων γιατον έλεγχο της Ποτίδαιας αποτέλεσε μία από τις βασικές αφορμές γιατο ξέσπασμα τουΠελοποννησιακού πολέμου[8].
.jpg)
.jpg)
Ελλάδος περιήγησις... Κόρινθος (Αρχείο ντοκιμαντέρ της 
