"Simple Net Art Diagram", έργο του 1997 των Μάικλ ΣαρφκαιΤιμ Γουίντεν
Ηδιαδικτυακή τέχνη (αγγλικά: internet art, επίσης γνωστή ως net art) είναι μορφή τέχνης νέων μέσωνπου διανέμεται μέσω τουΔιαδικτύου. Αυτή η μορφή τέχνης παρακάμπτει την παραδοσιακή κυριαρχία του συστήματος των φυσικών γκαλερί και μουσείων. Σε πολλές περιπτώσεις, ο θεατής παρασύρεται σε κάποιου είδους αλληλεπίδρασημετο έργο τέχνης.
Οι καλλιτέχνες μπορούν να χρησιμοποιούν συγκεκριμένες κοινωνικές ή πολιτιστικές παραδόσεις του Διαδικτύου γιανα παράγουν την τέχνη τους εκτός της τεχνικής δομής του διαδικτύου. Η διαδικτυακή τέχνη είναι συχνά - αλλά όχι πάντα - διαδραστική, συμμετοχική και βασισμένη σταπολυμέσα. Η διαδικτυακή τέχνη μπορεί να χρησιμοποιηθεί γιατη διάδοση ενός μηνύματος, είτε πολιτικού είτε κοινωνικού, χρησιμοποιώντας ανθρώπινες αλληλεπιδράσεις.
Ο όρος διαδικτυακή τέχνη συνήθως δεν αναφέρεται στην τέχνη που έχει απλώς ψηφιοποιηθεί και μεταφορτωθεί γιανα μπορεί να προβληθεί μέσω του Διαδικτύου, όπως σεμια διαδικτυακή γκαλερί.[1] Αντίθετα, αυτό το είδος βασίζεται εγγενώς στο Διαδίκτυο γιανα υπάρξει ως σύνολο, εκμεταλλευόμενο πτυχές όπως η διαδραστική διεπαφή καιη συνδεσιμότητα με πολλαπλές κοινωνικές και οικονομικές κουλτούρες και μικροκουλτούρες, και όχι μόνο έργα που βασίζονται στο διαδίκτυο.
Ο θεωρητικός των νέων μέσων και επιμελητής Τζον Ιπόλιτο όρισε το 2002 τους «Δέκα μύθους της διαδικτυακής τέχνης του».[1] Αναφέρει τις παραπάνω προϋποθέσεις, καθώς καιτον ορισμό της ως διακριτής από τον εμπορικό σχεδιασμό ιστοσελίδων, και θίγει θέματα μονιμότητας, αρχειοθέτησης και συλλογής σε ένα ρευστό μέσο.
Το 1974, η Καναδή καλλιτέχνης Βέρα Φρένκελ συνεργάστηκε μετα στούντιο τηλεδιάσκεψης της Bell Canada γιατην παραγωγή του έργου String Games: Improvisations for Inter-City Video, το πρώτο έργο τέχνης στον Καναδά που χρησιμοποίησε τεχνολογίες τηλεπικοινωνιών.[3]
Ιδρύματα τέχνης των μέσων, όπως το φεστιβάλ Ars ElectronicaστοΛιντς ή το IRCAM (ερευνητικό κέντρο ηλεκτρονικής μουσικής με έδρα τοΠαρίσι), θα υποστήριζαν ή θα παρουσίαζαν επίσης την πρώιμη δικτυωμένη τέχνη. Το 1997 τοΚέντρο Εικαστικών Τεχνών ListτουMIT φιλοξένησε το "PORT: Navigating Digital Culture", το οποίο περιλάμβανε διαδικτυακή τέχνη σε χώρο γκαλερί και «έργα διαδικτύου με βάση τον χρόνο».[6]Στην έκθεση συμμετείχαν καλλιτέχνες όπως οιΚάρι Πέπερμαϊντ, Πρέμα Μέρθι, Ρικάρντο ΝτομίνγκεζκαιΑντριάν Βόρτζελ. Το 2000 τοΜουσείο Αμερικανικής Τέχνης Γουίτνεϊ συμπεριέλαβε τη διαδικτυακή τέχνη στην έκθεση της Μπιενάλε του.[7][8][9] Ήταν η πρώτη φορά πουη διαδικτυακή τέχνη συμπεριλήφθηκε ως ειδική κατηγορία στην Μπιενάλε και αποτέλεσε ένα από τα πρώτα παραδείγματα ένταξης της διαδικτυακής τέχνης σε μουσειακό περιβάλλον. Στους καλλιτέχνες του διαδικτύου περιλαμβάνονταν οιΜαρκ Αμέρικα, Fakeshop, Κεν Γκόλντμπεργκ, etoyκαι®™ark.
Μετην άνοδο των μηχανών αναζήτησης ως πύλης πρόσβασης στον ιστό στα τέλη της δεκαετίας του 1990, πολλοί καλλιτέχνες του δικτύου έστρεψαν την προσοχή τους σε συναφή θέματα. Στην έκθεση "Data Dynamics" του 2001 στο Μουσείο Γουίτνεϊ παρουσιάστηκαν τα έργα "Netomat" (Ματσιέι Βισνιέφσκι) και "Apartment" (Μάρεκ Βάλτσακ καιΜάρτιν Βάτενμπεργκ), τα οποία χρησιμοποίησαν ερωτήματα αναζήτησης ως πρώτη ύλη. Το έργο "The Perpetual Bed" της Μέρι Φλάναγκαν τράβηξε την προσοχή γιατη χρήση του τρισδιάστατου μη γραμμικού αφηγηματικού χώρου, ή αυτό πουη ίδια ονόμασε «πλοηγήσιμες αφηγήσεις».[10][11]Το έργο της με τίτλο "Collection" που παρουσιάστηκε το 2001 στην Μπιενάλε του Γουίτνεϊ εμφάνισε αντικείμενα που συγκεντρώθηκαν από σκληρούς δίσκους σε όλο τον κόσμο σε ένα υπολογιστικό συλλογικό ασυνείδητο.[12]Το έργο "The Secret Lives of Numbers" (2000) τουΓκόλαν Λέβιν οπτικοποίησε τη «δημοτικότητα» των αριθμών 1 έως 1.000.000, όπως μετρήθηκε από τα αποτελέσματα αναζήτησης της Alta Vista. Τέτοια έργα έδειχναν εναλλακτικές διεπαφές και αμφισβητούσαν τον κυρίαρχο ρόλο των μηχανών αναζήτησης στον έλεγχο της πρόσβασης στο δίκτυο.
Ωστόσο, το Διαδίκτυο δεν μπορεί να περιοριστεί στονΙστό, ούτε στις μηχανές αναζήτησης. Εκτός από αυτές τις εφαρμογές unicast (από σημείο σε σημείο), που υποδηλώνουν την ύπαρξη σημείων αναφοράς, υπάρχει επίσης ένα multicast (πολλαπλών σημείων και χωρίς κέντρο) διαδίκτυο, το οποίο έχει εξερευνηθεί από πολύ λίγες καλλιτεχνικές εμπειρίες, όπως ηPoietic Generator. Η διαδικτυακή τέχνη, σύμφωνα µε τους Τζούλιφ καιΚοξ, έχει υποφέρει από την προνοµιακή θέση της διεπαφής χρήστη που είναι εγγενής στην τέχνη των υπολογιστών. Υποστηρίζουν ότι το Διαδίκτυο δεν είναι συνώνυμο ενός συγκεκριμένου χρήστη και μιας συγκεκριμένης διεπαφής, αλλά μάλλον μια δυναμική δομή που περιλαμβάνει την κωδικοποίηση καιτην πρόθεση του καλλιτέχνη.[13]
Η εμφάνιση των πλατφορμών κοινωνικής δικτύωσης στα μέσα της δεκαετίας του 2000 διευκόλυνε μια μετασχηματιστική αλλαγή στη διανομή της διαδικτυακής τέχνης. Οι πρώτες διαδικτυακές κοινότητες ήταν οργανωμένες γύρω από συγκεκριμένες «θεματικές ιεραρχίες»,[14] ενώ οι πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης αποτελούνται από εγωκεντρικά δίκτυα, μετο «άτομο στο κέντρο της δικής του κοινότητας».[14]Οι καλλιτεχνικές κοινότητες στο Διαδίκτυο υπέστησαν μια παρόμοια μετάβαση στα μέσα της δεκαετίας του 2000, μεταβαίνοντας από τα Surf Clubs, «ομάδες 15 έως 30 ατόμων των οποίων τα μέλη συνέβαλαν σεμια συνεχή οπτικο-εννοιολογική συζήτηση μέσω της χρήσης ψηφιακών μέσων»[15]καιτων οποίων η συμμετοχή περιοριζόταν σεμια επιλεγμένη ομάδα ατόμων, σε πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης με βάση την εικόνα, όπως τοFlickr, οι οποίες επιτρέπουν την πρόσβαση σε οποιοδήποτε άτομο με διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Οι καλλιτέχνες κάνουν εκτεταμένη χρήση των δικτυακών δυνατοτήτων των πλατφορμών κοινωνικής δικτύωσης και είναι ριζοοσπαστικοί στην οργάνωσή τους, δεδομένου ότι «η παραγωγή νοήματος εξαρτάται εξωτερικά από ένα δίκτυο περιεχομένου άλλων καλλιτεχνών».[15]
Ταμετα-διαδικτυακά κινήματα είναι υπεύθυνα για διαδικτυακά μικροείδη και υποκουλτούρες όπως το vaporwave[16]
Τομετα-διαδίκτυο είναι ένας χαλαρός χαρακτηρισμός[16]για έργα που προέρχονται από το διαδίκτυο ή τις επιπτώσεις τουστην αισθητική, τον πολιτισμό καιτην κοινωνία.[17] Είναι ένας αμφιλεγόμενος και έντονα επικριτικός όρος στην καλλιτεχνική κοινότητα.[16] Προέκυψε από τις συζητήσεις τωνΜαρίζα Όλσον, Τζιν Μακχιού καιΆρτι Βίερκαντστα μέσα της δεκαετίας του 2000 σχετικά μετη διαδικτυακή τέχνη.[18] Μεταξύ των δεκαετιών του 2000 και του 2010, οι καλλιτέχνες τουμετα-διαδικτύου ήταν σε μεγάλο βαθμό ο χώρος τωνmillennialsπου δραστηριοποιούνταν σε διαδικτυακές πλατφόρμες όπως τοTumblrκαιτοMySpace. Το κίνημα είναι επίσης υπεύθυνο γιατην αιχμή του δόρατος σε πλήθος μικροείδηκαιυποκουλτούρες όπως τοseapunkκαιτοvaporwave.[16]
Ο όρος «μετα-διαδίκτυο» επινοήθηκε από την καλλιτέχνιδα του Διαδικτύου Μαρίζα Όλσοντο 2008.[19] Σύμφωνα με ένα άρθρο του 2015 στοThe New Yorker, ο όρος περιγράφει «τις πρακτικές των καλλιτεχνών που … σε αντίθεση με εκείνους των προηγούμενων γενεών, [χρησιμοποιούν] το διαδίκτυο [ως] ένα ακόμη μέσο, όπως η ζωγραφική ή η γλυπτική. Τα έργα τους κινούνται ρευστά μεταξύ των χώρων, εμφανιζόμενα άλλοτε σεμια οθόνη και άλλοτε σεμια γκαλερί».[20] Στις αρχές της δεκαετίας του 2010, ο όρος «μετα-διαδίκτυο» συνδέθηκε ευρέως μετη μουσικό Grimes, η οποία χρησιμοποίησε τον όρο γιανα περιγράψει το έργο της σεμια εποχή πουοι έννοιες τουμετα-διαδικτύου δεν συζητούνταν συνήθως στους χώρους της mainstream μουσικής.[21]
Η ιστορικός τέχνης Ρέιτσελ Γκριν προσδιόρισε έξι μορφές διαδικτυακής τέχνης που υπήρχαν από το 1993 έως το 1996: ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, ήχος, βίντεο, γραφικά, κινούμενα σχέδια και ιστότοποι.[22]
Από τα μέσα της δεκαετίας του 2000, πολλοί καλλιτέχνες χρησιμοποιούν τη μηχανή αναζήτησης της Googleκαι άλλες υπηρεσίες για έμπνευση και υλικά. Οι νέες υπηρεσίες της Google γεννούν νέες καλλιτεχνικές δυνατότητες.[23] Από το 2008, οΤζον Ράφμαν συνέλεξε εικόνες από τοGoogle Street Viewγιατο έργο τουμε τίτλο The Nine Eyes of Google Street View.[24][23] Ένα άλλο συνεχιζόμενο έργο διαδικτυακής τέχνης είναι τοI'm Google της Ντίνα Κέλμπερμαν, το οποίο οργανώνει εικόνες και βίντεο από το Google καιτοYouTube γύρω από ένα θέμα σε μορφή πλέγματος που επεκτείνεται κατά την κύλιση.[23]
↑Langill, Caroline (2009). «Electronic media in 1974». Shifting Polarities. Montreal: The Daniel Langlois Foundation for Art, Science, and Technology. Ανακτήθηκε στις 9 Ιουλίου 2022.
↑Klink, Patrick (1999). «Daring Digital Artist». UB Today. Buffalo: The University at Buffalo. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 9 Ιουλίου 2022.
↑Moss, Cecelia Laurel (2015). Expanded Internet Art and the Informational Milieu. Ann Arbor. σελ. 1. ISBN978-1-339-32982-6.Greene, Rachel. (2004). Internet art. New York, N.Y.: Thames & Hudson. σελίδες 73–74. ISBN0-500-20376-8.
