Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν.Μπορείτε να βοηθήσετε προσθέτοντας την κατάλληλη τεκμηρίωση. Υλικό που είναι ατεκμηρίωτο μπορεί να αμφισβητηθεί καινα αφαιρεθεί. Η σήμανση τοποθετήθηκε στις 28/07/2022.
ΗΒουλή των Ελλήνων είναι τονομοθετικό σώμα της Ελληνικής Δημοκρατίας. Σύμφωνα μετο ισχύον Σύνταγμα αποτελεί απλό νομοθετικό σώμα, ο αριθμός των μελών του οποίου ορίζεται μενόμοκαι πρέπει να κυμαίνεται από 200 μέχρι 300.[1] Σύμφωνα μετον ισχύοντα νόμο, συγκροτείται από 300 βουλευτές,[2]που εκλέγονται από το εκλογικό σώμα μέσω γενικών εκλογών για περίοδο τεσσάρων ετών.
Τα μέλη της Βουλής των Ελλήνων, που ασκούν τηνομοθετική εξουσίαστηνΕλλάδα, εκλέγονται από το εκλογικό σώμα με άμεση, καθολική και μυστική ψηφοφορίαγια περίοδο τεσσάρων ετών. Η Βουλή μπορεί να διαλυθεί από τονΠρόεδρο της Δημοκρατίαςκαινα προκηρυχθούν εκλογέςγια συγκεκριμένους λόγους που προβλέπονται από τοΣύνταγμα, όπως για παράδειγμα μετά από πρόταση της Κυβέρνησηςγια ανανέωση της λαϊκής εντολής, προκειμένου να αντιμετωπιστεί εθνικό θέμα εξαιρετικής σημασίας. Από το1974, μόνο η Βουλή της Δ΄ Περιόδου Προεδρευόμενης Δημοκρατίας (1985-1989) τερμάτισε φυσιολογικά τη θητεία της μετη συμπλήρωση τεσσάρων ετών από την προηγούμενη βουλευτική εκλογή, μετηνΚυβέρνηση Ανδρέα Παπανδρέου 1985.
Γιατην εκλογή των βουλευτών ισχύει ένα σύνθετο καιμη γραμμικά αναλογικό εκλογικό σύστημα εκπροσώπησης των ψήφων, ηενισχυμένη αναλογική, δίνοντας στο πρώτο πολιτικό κόμμα ισχυρή πλειοψηφία σε έδρες στη Βουλή ακόμα καιαν υπολείπεται της απόλυτης πλειοψηφίαςστο σύνολο των ψήφων. Γιανα μπορεί να καταλάβει μία από τις 300 βουλευτικές έδρες ένα κόμμα, πρέπει να έχει λάβει τουλάχιστον το 3% του συνόλου των έγκυρων ψήφων. Μετονεκλογικό νόμοπου εφαρμόστηκε για πρώτη φορά στις Βουλευτικές εκλογές του Μαΐου 2012, το πρώτο κόμμα είναι δυνατό να εξασφαλίζει απόλυτη πλειοψηφία βουλευτών στη Βουλή με ποσοστό περίπου 40% επί των έγκυρων ψηφοδελτίων. Σημειώνεται πως, εκτός των άκυρων, κατά την κατανομή των βουλευτικών εδρών δεν προσμετρώνται ταλευκά ψηφοδέλτια.
Από τη Βουλή των Ελλήνων, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων γιατον κοινοβουλευτικό και νομοθετικό έλεγχο που δύναται να ασκήσει, συνιστά Επιτροπές, αναλόγως τη δύναμη τονΚΟτων κομμάτων που διαθέτουν γιατην εποπτεία του νομοθετικού έργου, του κοινοβουλευτικού ελέγχου και οποιονδήποτε ειδικών θεμάτων ανακύψουν.
Οι Διαρκείς Επιτροπές συνίστανται και συγκροτούνται στην αρχή κάθε τακτικής συνόδου της Βουλής, με απόφαση του εκάστοτε Προέδρου της Βουλής των Ελλήνων, ίνα εξετάζονται νομοσχέδια και προτάσεις νόμων και έπειτα από τηΣυνταγματική Αναθεώρηση του 2001καιτην αντίστοιχη του Κανονισμού της Βουλής, δύνανται να ασκήσουν νομοθετικό έργο και κοινοβουλευτικό έλεγχο. Μετά την αναθεώρηση του Συντάγματος το 2001 και την αντίστοιχη τροποποίηση του Κανονισμού της Βουλής, μπορούν να ασκούν και νομοθετικό έργο και κοινοβουλευτικό έλεγχο. Μεταξύ άλλων, διαθέτουν την αρμοδιότητα συζήτησης συναφών θεμάτων και διατύπωσης γνώμης για διορισμούς σε συγκεκριμένες θέσεις αλλά και ενημέρωσης αρμοδίων Υπουργών και προϊσταμένων φορέων, παρουσία του Υπουργού.
Συνιστώνται από τον Πρόεδρο της Βουλής, μετά από πρόταση της Κυβέρνησης, με σκοπό να επεξεργασθούν καινα εξετάσουν συγκεκριμένα σχέδια νόμων ή προτάσεις νόμων. Η λειτουργία τους διαρκεί έως ότου πάρουν οριστική απόφαση σχετικά μετην επεξεργασία και εξέταση των νομοσχεδίων καιτων προτάσεων νόμων γιατα οποία συστάθηκαν. Συνιστώνται στην αρχή κάθε τακτικής συνόδου της Βουλής, με απόφαση του Προέδρου της Βουλής, πλην της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Θεσμών και Διαφάνειας, η οποία συνιστάται στην αρχή κάθε βουλευτικής περιόδου και λειτουργεί καθ' όλη τη διάρκειά της.
Ειδική μόνιμη επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας
Αντικείμενο της επιτροπής είναι ο κοινοβουλευτικός έλεγχος επί των ανεξάρτητων διοικητικών αρχών και επί των μέσων μαζικής ενημέρωσης (ΜΜΕ), καθώς καιη επεξεργασία προτάσεων που συμβάλλουν στη διαφάνεια της δημόσιας ζωής.
Ειδική μόνιμη επιτροπή Ελληνισμού της Διασποράς
Αντικείμενό της επιτροπής είναι η διατήρηση και προαγωγή των σχέσεων του ελληνικού λαού και της Βουλής μετον απανταχού Ελληνισμό, ο συντονισμός της δράσης της Βουλής μετο Συμβούλιο Αποδήμου Ελληνισμού, η μελέτη των προβλημάτων των απόδημων Ελλήνων, η προώθηση της επίλυσής τους, καθώς καιη ενίσχυση των σχέσεων μετα ελληνικής καταγωγής μέλη άλλων κοινοβουλίων.
Ειδική μόνιμη επιτροπή Προστασίας Περιβάλλοντος
Αντικείμενο της επιτροπής είναι η παρακολούθηση καιη αξιολόγηση της κατάστασης του περιβάλλοντος στη χώρα καιτων συνεπειών των διαφόρων δράσεων επ' αυτού.
Υποεπιτροπή Υδατικών Πόρων
Αντικείμενο της υποεπιτροπής είναι η διαρκής παρακολούθηση, αξιολόγηση και αποτύπωση της κατάστασης των υδατικών πόρων της Χώρας, η διερεύνηση και εκτίμηση ζητημάτων που σχετίζονται μετην επάρκειά τους καιη υποβολή προτάσεων γιατην αποτελεσματικότερη διαχείρισή τους.
Ειδική μόνιμη επιτροπή Έρευνας και Τεχνολογίας
Αντικείμενο της επιτροπής είναι η παρακολούθηση των εξελίξεων στην επιστημονική έρευνα καιτην τεχνολογία καιη αξιολόγησή τους, καθώς καιη μελέτη καιη παρακολούθηση ζητημάτων βιοηθικής.
Ειδική μόνιμη επιτροπή Ισότητας, Νεολαίας και Δικαιωμάτων του Ανθρώπου
Αντικείμενο της επιτροπής είναι θέματα σχετικά μετην οικογένεια, τη νεολαία καιτην παιδεία.
Υποεπιτροπή γιατα θέματα των Ατόμων με Αναπηρία
Ειδική μόνιμη επιτροπή Περιφερειών
Αντικείμενο της επιτροπής είναι η παρακολούθηση και ενημέρωση της Βουλής γιατη λειτουργία των περιφερειακών οργάνων της Πολιτείας και ιδίως για ζητήματα σχεδιασμού και εφαρμογής της πολιτικής περιφερειακής ανάπτυξης.
Υποεπιτροπή νησιωτικών και ορεινών περιοχών
Ειδική μόνιμη επιτροπή Οδικής Ασφάλειας
Αντικείμενο της επιτροπής είναι η διερεύνηση των αιτίων των τροχαίων ατυχημάτων καιη υποβολή προτάσεων στους αρμόδιους Υπουργούς γιατη δημιουργία των προϋποθέσεων ασφαλέστερης διακίνησης προσώπων και προϊόντων.
Αντικείμενο της επιτροπής είναι ιδίως να μελετά τις δικογραφίες καινα συντάσσει εκθέσεις προς τη Βουλή επί αιτήσεων άρσεως ασυλίας Βουλευτών.
Ειδική μόνιμη επιτροπή Σωφρονιστικού Συστήματος
Αντικείμενο της επιτροπής σωφρονιστικού συστήματος είναι η μελέτη, η παρακολούθηση καιη αξιολόγηση της κατάστασης του σωφρονιστικού συστήματος της χώρας, καθώς καιη κατάθεση προτάσεων γιατη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης των κρατουμένων στα σωφρονιστικά καταστήματα, ο εκσυγχρονισμός του θεσμικού πλαισίου καιεν γένει η χάραξη στρατηγικής σε θέματα σωφρονιστικής πολιτικής.
Η επιτροπή επεξεργάζεται και εξετάζει τα σχέδια και τις προτάσεις μεταβολής του Κανονισμού της Βουλής και προβαίνει στην κωδικοποίηση παλαιών και νέων διατάξεων του Κανονισμού. Επίσης, εγκρίνει τη σύνταξη νέων ή τροποποίηση των κανονισμών λειτουργίας της Επιστημονικής Υπηρεσίας και της Βιβλιοθήκης της Βουλής, μετά πρόταση του Προέδρου της Βουλής. Η επιτροπή αποτελείται από τον Πρόεδρο της Βουλής (ως πρόεδρο) και εννέα (9) βουλευτές.
Επιτροπή Οικονομικών της Βουλής
Αντικείμενο της επιτροπής είναι η παρακολούθηση της πορείας των δαπανών της Βουλής καιη σύνταξη σχετικών εκθέσεων, η υποβολή προτάσεων στον Πρόεδρο της Βουλής γιατην ενέργεια ή την περιστολή συγκεκριμένων δαπανών καιη εξέταση του προϋπολογισμού, του απολογισμού καιτου ισολογισμού της Βουλής. Η επιτροπή αποτελείται από έντεκα (11) βουλευτές, από τους οποίους οι τρεις είναι οι Κοσμήτορες της Βουλής.
Επιτροπή Βιβλιοθήκης της Βουλής
Αντικείμενο της επιτροπής είναι η εποπτεία της λειτουργίας της βιβλιοθήκης της Βουλής καιη διατύπωση προτάσεων προς τον Πρόεδρο της Βουλής για τυχόν οργανωτικές μεταβολές στη λειτουργία της. Οι ειδικότερες αρμοδιότητες της επιτροπής αυτής προβλέπονται από τον κανονισμό εσωτερικής λειτουργίας της βιβλιοθήκης. Η επιτροπή αποτελείται από έντεκα (11) βουλευτές, από τους οποίους οι τρεις είναι οι Κοσμήτορες της Βουλής.
Επιτροπές για εθνικά ή γενικότερου ενδιαφέροντος ζητήματα
Η επιτροπή διατυπώνει γνώμη γιατην καταλληλότητα των προσώπων πουη Κυβέρνηση προτίθεται να τοποθετήσει επικεφαλής (π.χ. Προέδρους, Διοικητές, Διευθύνοντες Συμβούλους) δημοσίων επιχειρήσεων, τραπεζών, οργανισμών κοινής ωφελείας και φορέων κοινωνικής ασφάλισης καιγιατην διαχείριση καιτην πορεία των επιχειρήσεων των οποίων προΐστανται καινα υποδεικνύει στους εποπτεύοντες υπουργούς μέτρα που κρίνει επωφελή γιατο δημόσιο συμφέρον. Οι επιχειρήσεις καιοι οργανισμοί ορίζονται περιοριστικά στον Κανονισμό της Βουλής. Η επιτροπή συγκροτείται από δεκαπέντε (15) βουλευτές, στους οποίους περιλαμβάνονται ο Πρόεδρος καιοι Αντιπρόεδροι της Βουλής.
Επιτροπή Αναθεώρησης του Συντάγματος
Συνιστάται από τον Πρόεδρο της Βουλής μετά την υποβολή, από 50 τουλάχιστον Βουλευτές, προτάσεων γιατην αναθεώρηση του Συντάγματος, οι οποίες παραπέμπονται σ' αυτήν για εξέταση. Η Βουλή, με απόφασή της, που λαμβάνεται μετά από πρόταση του Προέδρου της, ορίζει προθεσμία γιατην υποβολή της έκθεσης της επιτροπής, η οποία μπορεί να παρατείνεται με νεότερες αποφάσεις της Βουλής.
Είναι το διακομματικό συλλογικό όργανο που συστάθηκε μετον Κανονισμό της Βουλής του1987και αναγνωρίσθηκε συνταγματικά μετην αναθεώρηση του2001. Αποστολή του είναι η καλύτερη οργάνωση των εργασιών της Βουλής μέσα από τη συνεργασία του Προεδρείου και όλων των κοινοβουλευτικών ομάδων.
Στις 18 Μαρτίου του 1844 τοΜέγαρο Κοντόσταυλουστην Αθήνα γίνεται έδρα της νεοσύστατης τότε ελληνικής Βουλής και Γερουσίας που προέβλεπε το νέο Σύνταγμα (1844) που καθιέρωνε τηνΣυνταγματική Μοναρχία. Εκεί παρέμεινε για δέκα μόνο χρόνια, μέχρι το1854, οπότε και καταστράφηκε από πυρκαγιά. Τότε με διάταγμα του Βασιλέως Όθωναη Βουλή στεγάστηκε προσωρινά σε αίθουσα τουΟθώνειου Πανεπιστημίου, όπως ονομαζόταν τότε τοΕθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, που είχε ολοκληρωθεί η ανέγερσή του από το 1841, μέχρι της ανέγερσης νέου κτιρίου, στον ίδιο χώρο του κατεστραμμένου.
Στις 15 Αυγούστου του 1858 ηΒασίλισσα Αμαλία θέτει το θεμέλιο λίθο του νέου Βουλευτηρίου, γνωστού σήμερα ως Μεγάρου της Παλαιάς Βουλής, το οποίο βρίσκεται στην οδό Σταδίου στην Αθήνα, σε σχέδια τουΓάλλου αρχιτέκτονα Φρανσουά Λουί Φλοριμόν Μπουλανζέ, τα οποία στη συνέχεια τροποποιούνται από τον Έλληνα αρχιτέκτονα Παναγιώτη Κάλκο.
Μετην έλευση του Βασιλέως Γεωργίου, η Βουλή μεταστεγάζεται στη λεγόμενη "παράγκα", που ήταν ένα πλινθόκτιστο οίκημα παράπλευρα του οικοπέδου ανέγερσης του νέου κτιρίου. Τελικά στις 11 Αυγούστουτου1875, παρουσία των Βασιλέων και επί πρωθυπουργίας Χαριλάου Τρικούπη, εγκαινιάζεται το νέο κτήριο του Βουλευτηρίου. Στο νεοκλασικό κτήριο αυτό στεγάστηκε η Βουλή από το 1875 μέχρι το 1935. Σήμερα αυτό το κτήριο είναι γνωστό ως Παλιά Βουλή.
Τον Μάρτιο του 1929 η κυβέρνηση τουΕ. Βενιζέλου αποφασίζει τη μεταρρύθμιση του κτιρίου τωνΠαλαιών Ανακτόρων, που είχαν υποστεί τεράστιες φθορές από την εκεί εγκατάσταση Μικρασιατών προσφύγων. Έτσι στις 3 Δεκεμβρίου του 1930 ξεκίνησαν οι εργασίες μετατροπής του κτιρίου σε κοινοβούλιο από τον αρχιτέκτονα Ανδρέα Κριεζή.
Τρία χρόνια μετά, στις 2 Αυγούστου του 1934 επί πρωθυπουργίας Παναγή Τσαλδάρη εγκαινιάζεται στο ανακαινισμένο κτήριο η αίθουσα της Γερουσίας καιτον επόμενο χρόνο, στις 1 Ιουλίου 1935, επί ιδίου πρωθυπουργού πραγματοποιούνται πανηγυρικά σ΄ αυτό οι εργασίες της Ε΄ Εθνοσυνέλευσης, στη νέα αίθουσα συνεδριάσεων της Ολομέλειας της Βουλής.
Σήμερα το κτήριο αυτό στεγάζει την αίθουσα της Ολομέλειας καιτων Κοινοβουλευτικών Επιτροπών, τα γραφεία του Προέδρου της Βουλής καιτων Αντιπροέδρων, μέρος του αρχείου της Βουλής (το υπόλοιπο βρίσκεται στο Καπνεργοστάσιο επί της οδού Λενορμάν), τα γραφεία των κοινοβουλευτικών ομάδων των κομμάτων, τοτηλεοπτικό κανάλι της Βουλής των Ελλήνων, καθώς και διοικητικές υπηρεσίες.
Άλλα κτήρια, που στεγάζουν υπηρεσίες της Βουλής των Ελλήνων είναι το πρώην Καπνεργοστάσιο της οδού Λενορμάν (Βιβλιοθήκη και Αρχείο της Βουλής), τα κτήρια της Λεωφόρου Αμαλίας 14 & 21 (διοικητικές υπηρεσίες και τηλεοπτικός σταθμός), τα κτήριο των οδών Βουλής 4, Σέκερη 1 και Μητροπόλεως 2, όπου βρίσκονται τα γραφεία των Βουλευτών επαρχίας καιτο Εκθετήριο του Ιδρύματος της Βουλής των Ελλήνων, τμήμα του Μεγάρου Αρβανίτη (διοικητικές υπηρεσίες) καιτο κτήριο της οδού Σέκερη 1Α (διοικητικές υπηρεσίες).
Στατιστικά στοιχεία περιόδων (από την ΙΖ΄ περίοδο)
Σημαντικός αριθμός των εκλεγόμενων βουλευτών έχει συγγενικές σχέσεις με πρόσωπα που διετέλεσαν στο παρελθόν είτε βουλευτές είτε υπουργοί. Στη Βουλή που προέκυψε από τις πρώτες εκλογές μετά τημεταπολίτευσητου '74 το ποσοστό αυτό ήταν περίπου 30% και παραμένει έκτοτε υψηλό. Σήμερα, 41 βουλευτές συγγενεύουν μεταξύ τους, μετο μεγαλύτερο ποσοστό να διατηρεί το κυβερνών κόμμα της ΝΔ[12]
Το Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων γιατον Κοινοβουλευτισμό καιτη Δημοκρατία συστάθηκε, με ομόφωνη απόφαση της Ολομέλειας της Βουλής, το 1999 και άρχισε να λειτουργεί το 2004.[13] Σκοπός του Ιδρύματος είναι η μελέτη καιη διάδοση των αρχών του Κοινοβουλευτισμού και της Δημοκρατίας.