Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν.Μπορείτε να βοηθήσετε προσθέτοντας την κατάλληλη τεκμηρίωση. Υλικό που είναι ατεκμηρίωτο μπορεί να αμφισβητηθεί καινα αφαιρεθεί. Η σήμανση τοποθετήθηκε στις 6/05/2016.
Πλήρως ορατός σε γεωγραφικά πλάτη μεταξύ 78°N - 83°S
Αυτό το λήμμα αφορά τον αστερισμό. Γιαγιατο όργανο μέτρησης, δείτε: εξάντας.
ΟΕξάς (Λατινικά: Sextans, συντομογραφία: Sex) είναι αστερισμόςπου σημειώθηκε πρώτη φορά το1690, στοFirmamentum SobiescianumτουΕβέλιου, και είναι ένας από τους 88 επίσημους αστερισμούς που θέσπισε ηΔιεθνής Αστρονομική Ένωση. Είναι αστερισμός που τέμνεται από τονουράνιο ισημερινό, αλλά το μεγαλύτερο μέρος του (περί τα 2/3) βρίσκεται στονότιο ημισφαίριο της ουράνιας σφαίρας. Συνορεύει με τους αστερισμούς Λέοντα, `ΥδρακαιΚρατήρα. Είναι ολόκληρος ορατός από την Ελλάδα. Ο Εβέλιος θέλησε ονομάζοντας έτσι τον αστερισμό να τιμήσει τονεξάντα, το αστρονομικό όργανο που χρησιμοποίησε σε αστρικές μετρήσεις στοΓκντανσκ από το1658 ως το1679. Η αρχική μορφή του αστερισμού αποτελείτο από τους 12 αστέρες μεταξύ του Λέοντα και της Ύδρας. Η αρχική ονομασία ήταν Sextans Uraniae, δηλαδή ο εξάντας της Ουρανίας, της μούσας της Αστρονομίας, και συντομεύθηκε σεSextans κατά τον εικοστό αιώνα.
Μέσα στα όρια του Εξάντος, 9 μοίρες νοτιοανατολικά τουΒασιλίσκου, ο De Rheita πίστεψε πως είχε ανακαλύψει την αναπαράσταση τουSudarium Veronicae, του Αγίου Μανδηλίου της Αγίας Βερενίκης. Σχολιάζοντας το γεγονός, οΤζον Χέρσελ είχε πει ότι «πολλά περίεργα πράγματα έβλεπαν ανάμεσα στα άστρα πριν διαδοθεί η χρήση ισχυρών τηλεσκοπίων». Στον Εξάντα αποδίδονταν από τονΑργκελάντερ 17 αστέρες ορατοί με γυμνό μάτι και από τον Heis 48.
Επειδή όλοι οι αστέρες του Εξάντος είναι σχετικώς αμυδροί, κανένας τους δεν έχει δικό του ιδιαίτερο όνομα, εκτός από τον έκτου μεγέθους q, που φαίνεται ότι ήταν οTien Seangτων Κινέζων (= ο Ουράνιος Υπουργός).
Οβ Εξάντος έχει φασματικό τύπο B6 V (γαλανόλευκος νάνος) και φαινόμενο μέγεθος 5,09. Εμφανίζει μεταβλητότητατου τύπου α² CVn.
Ογ Εξάντος έχει φαινόμενο μέγεθος 5,05 και φασματικό τύπο A1 V. Στην πραγματικότητα πρόκειται για διπλό αστέρα, με μέλη που διαχωρίζονται δύσκολα ακόμα καιμετα καλύτερα τηλεσκόπια, έχουν φαινόμενα μεγέθη 5,6 και 6,1, απέχουν μεταξύ τους λιγότερο από 50 AUκαι περιφέρονται περί το κοινό κέντρο μάζας τους μία φορά κάθε 75,5 χρόνια.
Ευρισκόμενος σε μία κατεύθυνση αρκετά έξω από τογαλαξιακό επίπεδο, ο αστερισμός αυτός είναι πλούσιος σε μακρινούς γαλαξίες. Ο φαινομενικώς φωτεινότερος από αυτούς είναι οφακοειδήςNGC 3115 ή "Spindle Galaxy" στο νότιο τμήμα του αστερισμού, μεφαινόμενο μέγεθος 8,90. Ο κοντινότερος γαλαξίας του Εξάντος είναι ο«Εξάς A» (Sextans A), νάνος ανώμαλος γαλαξίας σε απόσταση 5 εκατομμυρίων ετών φωτός από τηΓη, μέλος της Τοπικής Ομάδας γαλαξιών.
Στα βάθη του Σύμπαντος, στα σύνορα μετονΛέοντα, απλώνεται τοσμήνος γαλαξιώνMS 1054-03, που απέχει από εμάς 8 δισεκατομμύρια έτη φωτός, έχει διαστάσεις 7 ως 8 εκατομμύρια έτη φωτός και αποτελείται από 82 ή περισσότερους γαλαξίες.
Αλλά καιστον δικό μας Γαλαξία υπάρχουν ενδιαφέροντα σώματα, όπως ο αστέρας HD 92788, με φαινόμενο μέγεθος 7,31, φασματικό τύπο όμοιο μετου Ήλιου και απόσταση από τηΓη 105,4 έτη φωτός. Γύρω του περιφέρεται γιγάντιος πλανήτης μάζας υπερτετραπλάσιας του Δία, μία φορά κάθε 340 ημέρες καισε μέση απόσταση από αυτόν περίπου όση ηΓη από τον Ήλιο (0,94 AU).