Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές.Βοηθήστε συνδέοντας το κείμενο με τις πηγές χρησιμοποιώντας παραπομπές, ώστε να είναι επαληθεύσιμο. Το πρότυπο τοποθετήθηκε χωρίς ημερομηνία. Γιατη σημερινή ημερομηνία χρησιμοποιήστε: {{χωρίς παραπομπές|22|08|2024}}
ΤοΠρέσοβ (σλοβακικά: Prešov) είναι πόλη της ανατολικής Σλοβακίας, πρωτεύουσα ομώνυμης περιφέρειας (Prešovský kraj). Ο πληθυσμός του είναι 91.621 κάτοικοι (απογραφή 31/12/2005), πράγμα πουτο κατατάσσει τρίτο σε πληθυσμό ανάμεσα στις πόλεις της Σλοβακίας. Η έκταση του δήμου του Πρέσοβ είναι 70,408 τ.χλμ..
Η πόλη έφερε πολλά διαφορετικά ονόματα, πράγμα που αντανακλά τον πολυπολιτισμικό της χαρακτήρα. ΟιΓερμανοίτην αποκαλούσαν Eperies ή Preschau, οιΟύγγροιEperjes, οιΡωμαίοιFragopolis, ενώ γενικώς στις σλαβικές γλώσσες είχε το ίδιο περίπου όνομα (κοινή ρίζα): Preszów στους Πολωνούς και Пряшів/Пряшyв (Priashiv/Priashuv) στους Ουκρανούς.
Η βιομηχανία του Πρέσοβ περιλαμβάνει εταιρείας κατασκευής μηχανών και ηλεκτρικών ειδών, ενώ ηSolivary, η μόνη επιχείρηση εξορύξεως και επεξεργασίας ορυκτού άλατοςστη Σλοβακία σήμερα, επίσης έχει την έδρα της εδώ.
Πάνω από 10.000 φοιτητές και σπουδαστές παρακολουθούν μαθήματα στο Πανεπιστήμιο του Πρέσοβ, που έχει 8 σχολές, καιστη Σχολή Μεταποιητικών Τεχνολογιών, παράρτημα του Τεχνικού Πανεπιστημίου του Κόσιτσε. Το Πρέσοβ είναι έδρα επισκοπήςτωνΟυνιτών, τωνΛουθηρανώνκαιτωνΟρθόδοξων Χριστιανών.
Η πολιτιστική παράδοση του Πρέσοβ του έδωσε το προσωνύμιο «Αθήναι επί του Τόρισα». Πολλές συναυλίες, όπερες, οπερέτες και θεατρικά έργα ανεβαίνουν στο θέατρο Γιόνας Ζάμπορσκι της πόλεως (Divadlo Jonáša Záborského), τόσο στη νέα, όσο καιστην παλαιά του στέγη. Το Πρέσοβ αποτελεί αληθινή βιτρίνα Μπαρόκ, ΡοκοκόκαιγοτθικήςΑρχιτεκτονικής. Στην παλιά πόλη, η κεντρική οδός πλαισιώνεται από ναούς και άλλα οικοδομήματα αυτών των αρχιτεκτονικών ρυθμών. Στα προάστια, αντιθέτως, η Σοβιετική επίδραση είναι εμφανής, με τις ογκώδεις τσιμεντένιες πολυκατοικίες.
Η περιοχή κατοικείται από τηνΠαλαιολιθική εποχή. Τα αρχαιότερα εργαλεία και οστά από μαμούθπου ανακαλύφθηκαν έχουν ηλικία 28.000 χρόνια. ΟιΣλάβοι εποίκισαν την περιοχή από τον 4ο ή τον 5ο αιώνα μ.Χ..
Πριντο τέλος του 11ουαι. μ.Χ., το Πρέσοβ είχε καταστεί τμήμα τουΒασιλείου της Ουγγαρίας, καιΟύγγροι στρατιώτες εγκαταστάθηκαν στην πόλη. Τον 13οαι. πολλοί Γερμανοί εποικιστές ήρθαν από την περιοχή του Σπις.
Το πρώτο γραπτό κείμενο του Πρέσοβ ανάγεται στο1247. Το1299, η πόλη απέκτησε τα προνόμια δήμου, ενώ το1374 ανακηρύχθηκε ελεύθερη βασιλική πόλη. Αυτή η εξέλιξη οδήγησε στην άνθηση των πρακτικών τεχνών καιτου εμπορίου (ιδίως στην εξαγωγή κρασιών από την περιοχή τουΤίσα προς τηνΠολωνία). Τον 15ο αιώνα το Πρέσοβ έγινε μέλος της Πενταπολιτάνα (Pentapolitana), μιας συμμαχίας πέντε πόλεων της ανατολικής Σλοβακίας (Μπάρντεγιοφ, Λέβοτσα, Κόσιτσε, Πρέσοβ καιΣάμπινοβ).
Η πρώτη μνεία σχολείου ανάγεται στο 1429. Το 1572 άρχισε ηεξόρυξη ορυκτού αλατιούστο Σολιβάρ (σήμερα μέρος της πόλης του Πρέσοβ). Η αυξημένη σημασία του Πρεσόβ οδήγησε στονα γίνει πρωτεύουσα της επαρχίας Σάρις το1647. Ονομαστή ως σήμερα είναι η ζυθοποιία Σάρις (Šariš) στην πόλη.
Το Πρέσοβ είχε σημαντικό ρόλο στηνπροτεσταντική μεταρρύθμιση. Βρισκόταν στη γραμμή του μετώπου κατά τη διάρκεια της Εξέγερσης Μποτσκάι (1604-1606), όπου ο Αψβούργος στρατηγός Τζιόρτζιο Μπάστα υποχώρησε στην πόλη, αφού απέτυχε να ανακαταλάβει το Κόσιτσε από τους Προτεστάντες επαναστάτες.
Το 1667 ιδρύθηκε το Ευαγγελικό Λουθηρανό Κολέγιο του Πρεσόβ. Το 1687, 24 εξέχοντες πολίτες και ευγενείς εκτελέσθηκαν ως υποστηρικτές της εξεγέρσεως του Ίμρε Τέκελι.
Στην αρχή του 18ου αιώνα ο πληθυσμός αποδεκατίσθηκε από επιδημία πανούκλαςκαι πυρκαγιές σε μόλις 2.000 κατοίκους. Μέχρι το 1750 η πόλη είχε συνέλθει, οι τεχνίτες καιοι έμποροι δραστηριοποιήθηκαν και πάλι, και κτίσθηκαν εργοστάσια. Το 1752 το αλατωρυχείο στο Σολιβάρ πλημμύρισε, και από τότε μέχρι σήμερα το αλάτι εξάγεται από την άλμη που προέκυψε, μεβρασμό.
Το 1873 ήρθε ο πρώτος σιδηρόδρομος. Στο τέλος του 19ου αιώνα, η πόλη είχε ήδη ηλεκτρισμό, τηλέφωνο, τηλέγραφο και αποχετευτικό σύστημα. Το1887 φωτιά κατέστρεψε και πάλι μεγάλο μέρος της πόλεως. Το 1918 το Πρέσοβ υπάχθηκε στηνΤσεχοσλοβακία. Μετά το 1948, η πόλη έγινε βιομηχανικό κέντρο καιο πληθυσμός της αυξήθηκε γρήγορα από 28.000 το 1950 σε 52.000 το 1970 και 91.000 το 1990.