|
|
Γραμμή 15: |
Γραμμή 15: |
|
| subdivision= Δείτε κείμενο |
|
| subdivision= Δείτε κείμενο |
|
}} |
|
}} |
|
Το φυτό '''σιδερίτης ή τσάι του βουνού''' ([[γένος (βιολογία)|γένος]] ''Sideritis L)'' –xρησιμοποιείται ευρύτατα στις [[Μεσόγειος|μεσογειακές χώρες]], μεταξύ των οποίων και η [[Ελλάδα]], ως [[αφέψημα]] ([[τσάι]]). |
|
Το φυτό '''σιδερίτης''', αλλιώς γνωστό ως '''τσάι του βουνού''' ([[γένος (βιολογία)|γένος]] ''Sideritis'' L.) xρησιμοποιείται ευρέως στις [[Μεσόγειος|μεσογειακές χώρες]], μεταξύ των οποίων και στην [[Ελλάδα]], ως αφέψημα ([[τσάι]]) εξαιτίας της ευεργετικής δράσης του. |
|
|
|
|
|
⚫ |
Το γένος περιλαμβάνει 150 περίπου είδη που φύονται στις παραμεσόγειες χώρες, τις Κανάριες νήσους αλλά ακόμα και στην κεντρική Ευρώπη και την κεντρική Ασία. Πρόκειται για μονοετείς ή πολυετείς πόες, αποξυλωμένες ενίοτε στη βάση και χνουδωτές. Έχουν άνθη κίτρινα ή λευκά, μικρά, κατά σπονδύλους απομακρυσμένους ή πλησίον αλλήλους χωρίς βράκτια. Ανήκουν στα Χειλανθή. Στις χώρες της Μεσογείου, το ρόφημα από τα φυτά αυτά είναι πολύ δημοφιλές και διαδεδομένο. |
|
== Το γένος Σιδηρίτις == |
|
⚫ |
Το γένος περιλαμβάνει 150 περίπου είδη , που φύονται στις παραμεσόγειες χώρες, τις Καναρίους νήσους και τη Βόρειο Ασία. Πρόκειται για μονοετείς ή πολυετείς πόες, αποξυλωμένες ενίοτε στη βάση , χνουδωτές. Έχουν άνθη κίτρινα ή λευκά, μικρά, κατά σπονδύλους απομακρυσμένους ή πλησίον αλλήλους χωρίς βράκτια. Ανήκουν στα Χειλανθή. Στη Μεσόγειο το ρόφημα των φυτών αυτών είναι πολύ δημοφιλές και διαδεδομένο. |
|
|
|
|
|
|
|
==Εξάπλωση== |
|
===Στην Ισπανία=== |
|
===Στην Ισπανία=== |
|
Χρησιμοποιούνται επίσης διάφορα αυτοφυή είδη στη λαϊκή θεραπευτική, κυρίως για μακροχρόνια θεραπεία φλεγμονωδών καταστάσεων. |
|
Χρησιμοποιούνται επίσης διάφορα αυτοφυή είδη στη λαϊκή θεραπευτική, κυρίως για μακροχρόνια θεραπεία φλεγμονωδών καταστάσεων. |
Γραμμή 35: |
Γραμμή 35: |
|
* ''Sideritis romana subsp. purpurea - Σιδηρίτιδα η ρωμαία υποείδ. η πορφυρά'' |
|
* ''Sideritis romana subsp. purpurea - Σιδηρίτιδα η ρωμαία υποείδ. η πορφυρά'' |
|
* ''Sideritis lanata'' - ''Σιδηρίτιδα η εριώδης'' |
|
* ''Sideritis lanata'' - ''Σιδηρίτιδα η εριώδης'' |
|
|
|
|
Όλα τα τσάγια του βουνού κινδυνεύουν να εξαφανιστούν λόγω της υπερκατανάλωσης. |
|
|
|
|
|
|
== Φαρμακολογικές ιδιότητες == |
|
== Φαρμακολογικές ιδιότητες == |
Γραμμή 43: |
Γραμμή 41: |
|
|
|
|
|
== Καλλιέργεια == |
|
== Καλλιέργεια == |
|
⚫ |
Η ''S. raeseri'' είναι η πιο κοινή ποικιλία σιδερίτη που καλλιεργείται στην Ελλάδα, στην Αλβανία και στη Βόρεια Μακεδονία, όπου υπάρχουν επίσης εξελιγμένα υβρίδια.<ref name="about">{{cite web |url=http://greekfood.about.com/od/mezethesdrinks/a/tsaitouvounou.htm |title=Greek Mountain Tea - Tsai tou Vounou - Shepherd's Tea |publisher=Greekfood.about.com |date=2013-11-13 |accessdate=2013-11-30 |archive-date=2013-11-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20131102155602/http://greekfood.about.com/od/mezethesdrinks/a/tsaitouvounou.htm |url-status= }}</ref> Το φύτεμα συνιστάται να γίνεται σε δύο περιόδους, από τον Οκτώβριο ως τον Νοέμβριο και από τον Φεβρουάριο ως τον Μάρτιο ( στο βόρειο ημισφαίριο), και η συγκομιδή τον Ιούλιο, όταν έχει ανθίσει πλήρως. Το φυτό τυπικά ξηραίνεται πριν τη χρήση του.<ref>http://www.iama.gr/ethno/sideritis/tsai_tou_vounou_files/Tsai_tou_vounou_Gkoliaris_Apostolos.pdf</ref> |
|
|
|
⚫ |
Η ''S. raeseri'' είναι η πιο κοινή ποικιλία σιδερίτη που καλλιεργείται στην Ελλάδα, στην Αλβανία και στα Σκόπια, όπου υπάρχουν επίσης εξελιγμένα υβρίδια.<ref name="about">{{cite web |url=http://greekfood.about.com/od/mezethesdrinks/a/tsaitouvounou.htm |title=Greek Mountain Tea - Tsai tou Vounou - Shepherd's Tea |publisher=Greekfood.about.com |date=2013-11-13 |accessdate=2013-11-30 |archive-date=2013-11-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20131102155602/http://greekfood.about.com/od/mezethesdrinks/a/tsaitouvounou.htm |url-status= }}</ref> Το φύτεμα συνιστάται να γίνεται σε δύο περιόδους, από τον Οκτώβριο ως τον Νοέμβριο και από τον Φεβρουάριο ως τον Μάρτιο ( στο βόρειο ημισφαίριο), και η συγκομιδή τον Ιούλιο, όταν έχει ανθίσει πλήρως. Το φυτό τυπικά ξηραίνεται πριν τη χρήση του.<ref>http://www.iama.gr/ethno/sideritis/tsai_tou_vounou_files/Tsai_tou_vounou_Gkoliaris_Apostolos.pdf</ref> |
|
|
|
|
|
== Ιστοσελίδες == |
|
|
* [http://www.mylona.gr/tea_information_greece.htm Γενικές πληροφορίες για το τσάι του βουνού] |
|
|
|
|
|
|
== Παραπομπές == |
|
== Παραπομπές == |
Γραμμή 57: |
Γραμμή 51: |
|
[[Κατηγορία:Χειλανθή]] |
|
[[Κατηγορία:Χειλανθή]] |
|
[[Κατηγορία:Αφέψημα]] |
|
[[Κατηγορία:Αφέψημα]] |
|
[[de:Griechischer Bergtee]] |
|
Το φυτό σιδερίτης, αλλιώς γνωστό ως τσάι του βουνού (γένος Sideritis L.) xρησιμοποιείται ευρέως στις μεσογειακές χώρες, μεταξύ των οποίων και στην Ελλάδα, ως αφέψημα (τσάι) εξαιτίας της ευεργετικής δράσης του.
Το γένος περιλαμβάνει 150 περίπου είδη που φύονται στις παραμεσόγειες χώρες, τις Κανάριες νήσους αλλά ακόμα και στην κεντρική Ευρώπη και την κεντρική Ασία. Πρόκειται για μονοετείς ή πολυετείς πόες, αποξυλωμένες ενίοτε στη βάση και χνουδωτές. Έχουν άνθη κίτρινα ή λευκά, μικρά, κατά σπονδύλους απομακρυσμένους ή πλησίον αλλήλους χωρίς βράκτια. Ανήκουν στα Χειλανθή. Στις χώρες της Μεσογείου, το ρόφημα από τα φυτά αυτά είναι πολύ δημοφιλές και διαδεδομένο.
Χρησιμοποιούνται επίσης διάφορα αυτοφυή είδη στη λαϊκή θεραπευτική, κυρίως για μακροχρόνια θεραπεία φλεγμονωδών καταστάσεων.
Αυτοφύονται περίπου 17 είδη, τα γνωστότερα είναι :
- τσάι βλάχικο (και στο Άγιο Όρος μπεττόνικα) (Sideritis perfoliata subsp. athoa - Σιδηρίτιδα η διάτρητος υποείδ. η αθωνική)
- τσάι του Μαλεβού ή τσάι του Ταϋγέτου (Sideritis clandestina - Σιδηρίτιδα η λαθραία)
- μαλοτήρας ή καλοκοιμηθιά ειναι το τσάι της Κρήτης (Sideritis syriaca - Σιδηρίτιδα η συριακή)
- τσάι της Εύβοιας ή τσάι απ’ το Δέλφι (Sideritis euboea - Σιδηρίτιδα η ευβοϊκή)
- τσάι του Ολύμπου (Sideritis scardica - Σιδηρίτιδα η σκαρδική)
- τσάι του Παρνασσού ή τσάι του Βελουχιού (Sideritis raeseri - Σιδηρίτιδα του Ράσερ)
- Τσάι της Πάρνηθας ή Σιδηρίτις της Αττικής (Sideritis raeseri subsp. attica)[1]
- Sideritis romana subsp. purpurea - Σιδηρίτιδα η ρωμαία υποείδ. η πορφυρά
- Sideritis lanata - Σιδηρίτιδα η εριώδης
Έρευνες δείχνουν ότι το είδος Sideritis scardica έχει πιθανές φαρμακολογικές ιδιότητες, όπως αντιφλεγμονώδεις, αναλγητικές,[2] αντιοξειδωτικές σε βαθμό αντίστοιχο του πράσινου τσαγιού (Camellia sinensis),[3] προστατευτικές στο γαστρεντερικό σύστημα και στα μιτοχόνδρια,[4][5] ανοσοτροποποιητικές,[6] αντιβακτηριδιακές,[7] και ότι περιέχει ουσίες που αναστέλλουν την επαναπρόσληψη της σεροτονίνης, της ντοπαμίνης και της νορανδρεναλίνης σε εγκέφαλο ποντικού και σεροτονίνης στον άνθρωπο (αντικαταθλιπτική δράση παρόμοια με αυτή των ΕΑΕΣ - SSRIs).[8]
Η S. raeseri είναι η πιο κοινή ποικιλία σιδερίτη που καλλιεργείται στην Ελλάδα, στην Αλβανία και στη Βόρεια Μακεδονία, όπου υπάρχουν επίσης εξελιγμένα υβρίδια.[9] Το φύτεμα συνιστάται να γίνεται σε δύο περιόδους, από τον Οκτώβριο ως τον Νοέμβριο και από τον Φεβρουάριο ως τον Μάρτιο (στο βόρειο ημισφαίριο), και η συγκομιδή τον Ιούλιο, όταν έχει ανθίσει πλήρως. Το φυτό τυπικά ξηραίνεται πριν τη χρήση του.[10]