* Οι συμμετοχές καιταγκολ στις προηγούμενες ομάδες υπολογίζονται μόνο γιατα εγχώρια πρωταθλήματα.
† Συμμετοχές (Γκολ).
ΟΣώκρατες (Sοcrates Brasileiro Sampaio de Souza Vieira de Oliveira, 19 Φεβρουαρίου1954 – 4 Δεκεμβρίου2011) ήταν Βραζιλιάνος διεθνής ποδοσφαιριστής. Αγωνιζόταν ως επιθετικός μέσος, θεωρούμενος ως ένας από τους καλύτερους στην ιστορία της χώρας του,[1][2]με άριστη τεχνική κατάρτιση, φαντασία, ικανότητα στο σκοράρισμα, την οργάνωση του παιχνιδιού, ενώ φημιζόταν καιγια τις «τυφλές» πάσες του.[3] Πανύψηλος γιατην εποχή του (1,92 μ.), φόραγε πάντα μια μαύρη κορδέλα στα μαλλιά μέσω της οποίας εξέφραζε την αντίθεση τουσε κάθε είδους καθεστώς.
Ο Σώκρατες ήταν το πρωτότοκο παιδί των Raimundo και Guiomar Vieira. Γεννήθηκε στοΜπελέμκαι μετακόμισε μετην οικογένειά τουστο Ριμπεϊράο Πρέτο, στην πολιτεία του Σάο Πάολο, τον Ιανουάριο του 1960, αφότου ο πατέρας του κέρδισε μια σημαντική θέση ως επιβλέπων εσόδων. Αυτή η δουλειά απέδωσε στον πατέρα του Σώκρατες μια αξιοσημείωτη αναγνωρισιμότητα στη μικρή πόλη Igarapé-Açu, όπου η οικογένεια ζούσε τότε. Ο νέος μισθός του πατέρα του, επέτρεψε στον Σώκρατες να παρακολουθήσει το καλύτερο σχολείο στο Ριμπεϊράο Πρέτο, το Κολέγιο Μαρίστα. Σεμια βιογραφία του αποκαλύπτεται ότι η μικρή βιβλιοθήκη που είχε δημιουργήσει ο πατέρας τουστο σπίτι τους, η οποία περιείχε βιβλία φιλοσοφίας και άλλα έργα, απειλήθηκε από τοπραξικόπημα στις 31 Μαρτίου 1964. Ο Σώκρατες περιγράφει το βίωμα: "Το 1964, είδα τον πατέρα μουνα σχίζει πολλά βιβλία, λόγω του πραξικοπήματος. Νόμιζα ότι ήταν παράλογο, γιατί η βιβλιοθήκη ήταν το πράγμα πουτου άρεσε περισσότερο. Τότε ήταν που ένιωσα ότι κάτι δεν ήταν σωστό. Όμως το κατάλαβα πολύ αργότερα, στο κολέγιο." Στην ηλικία των 10 ετών, ο Σώκρατες είχε δει τις επιπτώσεις της λογοκρισίας της στρατιωτικής δικτατορίας. Η παιδική του ηλικία σημαδεύτηκε από αυτό το γεγονός, το οποίο κατανόησε ως ενήλικας αργότερα στη ζωή του.[4][5]
Η επαγγελματική καριέρα του ξεκίνησε το 1974 στηΜποταφόγκο, αλλά το μεγαλύτερο διάστημά της αγωνίστηκε στηνΚορίνθιανςτουΣάο Πάολομετην οποία αγωνίστηκε σε 297 παιχνίδια.[3] Εκεί ο Σώκρατες πρωτοστάτησε σε ένα πείραμα που έμεινε στην ιστορία ως «κορινθιακή δημοκρατία», βάσει του οποίου οι ποδοσφαιριστές είχαν βαρύνοντα λόγο στα διοικητικά και αγωνιστικά ζητήματα. Γενικά υπήρξε πολύ αγαπητός, αφού μέσω του ποδοσφαίρου εξέφραζε την αντίθεσή τουστηστρατιωτική δικτατορίαπου κυβερνούσε τη Βραζιλία στο μεγαλύτερο διάστημα της καριέρας του.
Στην Ευρώπη είχε ένα μικρό πέρασμα από την ιταλική Φιορεντίνατην περίοδο 1984-85 και μετέπειτα αγωνίστηκε σε δύο ακόμα σημαντικούς συλλόγους τουβραζιλιάνικου πρωταθλήματος, τη ΦλαμένγκοκαιτηΣάντος. Το 1989 επέστρεψε στην πρώτη του ομάδα, την Μποταφόγκο, όπου έκλεισε την επαγγελματική καριέρα του.
Το2004 επέστρεψε στα γήπεδα αγωνιζόμενος σεμια μικρή ομάδα ερασιτεχνική αγγλική ομάδα (Garforth), ως παίκτης-προπονητής με συμβόλαιο ενός μήνα.
Ο Σώκρατες αγωνίστηκε ως αρχηγός μετηνΕθνική ομάδα της χώρας τουστα Παγκόσμια Κύπελλα του1982καιτου1986. ΗΒραζιλία τότε είχε μια από τις καλύτερες εθνικές ομάδες, αφού μαζί μετο Σώκρατες αγωνίζονταν ποδοσφαιριστές όπως οΖίκο, οΦαλκάο, ο ΖούνιορκαιοΚαρέκα. Και στις δύο διοργανώσεις ηΒραζιλία ήταν το μεγάλο φαβορί, έπεσε όμως το 1982 στην ασταμάτητη Ιταλία τουΠάολο Ρόσι όπου σε έναν αγώνα θρίλερ ο Σώκρατες έβαλε ένα δύσκολο γκολστην κλειστή γωνία τουΝτίνο Τζοφ.[6][7][8]Το 1986, ήταν η σειρά της φιλόδοξης ΓαλλίαςτουΜισέλ Πλατινίνα στερήσει από τον Σώκρατες την ευκαιρία για διάκριση στο Παγκόσμιο Κύπελλο. Σε αυτό τον αγώνα μάλιστα ο Σώκρατες αστόχησε στη διαδικασία των πέναλτι.[9][10]
Συνολικά μετηνΕθνική Βραζιλίας συμμετείχε από τον Μάιο του 1979 μέχρι τον Ιούνιο του 1986 σε 60 αγώνες και σκόραρε 22 φορές.[11]
Ο Σώκρατες έζησε στο Ριμπεϊράο Πρέτο μετη σύζυγό τουκαιτα έξι παιδιά του. Ήταν αρθρογράφος σε αρκετές εφημερίδες και περιοδικά, γράφοντας όχι μόνο γιατον αθλητισμό, αλλά καιγιατην πολιτική καιτα οικονομικά. Εμφανίστηκε συχνά στα τηλεοπτικά προγράμματα της Βραζιλίας ως ειδικός ποδοσφαίρου. Πριν πεθάνει, ο Σώκρατες έγραφε ένα εξαιρετικό βιβλίο γιατο Παγκόσμιο Κύπελλο του 2014 στη Βραζιλία.[12]
Είχε σπουδάσει ιατρική (το παρατσούκλι του ήταν "γιατρός") και έχει διδακτορικό στηφιλοσοφία. Είναι
σπάνιο επίτευγμα για έναν επαγγελματία ποδοσφαιριστή (κατείχε πτυχίο ιατρικής από τοFaculdade de Medicina de Ribeirão Preto, την ιατρική σχολή του Πανεπιστημίου του Σάο Πάολο).[13] Ακόμα πιο σπάνιο είναι το γεγονός ότι απέκτησε το πτυχίο παίζοντας ταυτόχρονα επαγγελματικό ποδόσφαιρο. Μετά τη συνταξιοδότησή του, ασκούσε ιατρική στο Ριμπεϊράο Πρέτο.[14] Αναφέρεται επίσης ως διαννοούμενος, πότης και καπνιστής.[15] Επίσης είναι άξιο αναφοράς πως ο μικρότερος αδελφός του, Ράι ήταν και αυτός σπουδαίος διεθνής ποδοσφαιριστής, μέλος της Εθνικής Βραζιλίαςπου κατέκτησε τοΠαγκόσμιο Κύπελλοτου1994, ιδίως παίζοντας γιατοΣάο ΠάολοκαιγιατηνΠαρί Σεν-Ζερμέν.[16][17]
Τη εποχή που έπαιζε στηνΚορίνθιανς, ο Σώκρατες ίδρυσε το κίνημα της Δημοκρατίας των Κορίνθιανς, που αντιτίθενταν στην τότε στρατιωτική κυβέρνηση.[18]Ο Σώκρατες καιοι συμπαίκτες του διαμαρτύρονταν εναντίον της μεταχείρισης των ποδοσφαιριστών από το καθεστώς, και έδειξαν υποστήριξη στο ευρύτερο κίνημα για εκδημοκρατισμό, φορώντας μπλούζες μετο σύνθημα "Democracia" γραμμένο πάνω τους κατά τη διάρκεια των αγώνων.[19]
Στις 16 Απριλίου 1984 εκφώνησε ομιλία υποστηρίζοντας το Diretas Já (Ελεύθερες Εκλογές Τώρα), ένα λαϊκό κίνημα που ζήτησε άμεσες προεδρικές εκλογές.[20]ΣτοΣώκρατες καιη Δημοκρατία των Κορίνθιανς[21], ο Juca Kfouri, Βραζιλιάνος δημοσιογράφος, θυμάται: «ο Σώκρατες πήρε το ρίσκο ναπει, μπροστά σε δύο εκατομμύρια ανθρώπους που συγκεντρώθηκαν στην πλατεία του καθεδρικού ναού, ότι εάν δεν γίνονταν δεκτές οι άμεσες προεδρικές εκλογές από το καθεστώς, θα έφευγε καιθα πήγαινε να παίξει στην Ιταλία." [22]Μετονα εξαρτάται η μεταφορά τουστο εξωτερικό από το αποτέλεσμα μιας συνταγματικής τροποποίησης, άρχισε να σχηματίζεται η πολιτική παρακαταθήκη του Σώκρατες. Η καταγγελία τουγιατη στρατιωτική δικτατορία καιο αγώνας για εκδημοκρατισμό της Βραζιλίας επέκτεινε το μύθο του πέρα από τα ποδοσφαιρικά γήπεδα.
Τα ξημερώματα της 4ης Δεκεμβρίου 2011, ο Σώκρατες άφησε την τελευταία του πνοή στο νοσοκομείο Άλμπερτ Αϊνστάιν τουΣάο Πάολο, εξαιτίας λοίμωξης του γαστρεντερικού συστήματος που εξελίχθηκε σε σηψαιμικό σοκ. Η λοίμωξη είχε προέλθει παλιότερα από γαστρεντερική αιμορραγία που οφειλόταν στην υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ.[16]