Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές.Βοηθήστε συνδέοντας το κείμενο με τις πηγές χρησιμοποιώντας παραπομπές, ώστε να είναι επαληθεύσιμο. Η σήμανση τοποθετήθηκε στις 05/02/2020.
ΗΘέμις, σύμφωνα μετηνελληνική μυθολογία, ανήκε στους Τιτάνες, τα τέκνα της ΓαίαςκαιτουΟυρανού. Αποτελούσε την ανθρωπόμορφη προσωποποίηση της φυσικής και της ηθικής τάξης, καθώς και της εθιμοτυπίας. Η λέξη θέμις παράγεται από το ρήμα τίθημικαι δηλώνει αυτό που έχει τεθεί, το ισχύον.
Σε συμβολικό επίπεδο αντιπροσωπεύει τοννόμοκαιτην απαρασάλευτη τάξη, το θείο δίκαιο.
ΟΗσίοδοςδενθα μπορούσε διαφορετικά μια τέτοια τιτάνια, αλληγορικής σημασίας, θεότητα ναμηντη συμπεριλάβει στους πρώτους θεούς ως κόρη του πρώτου θεϊκού ζεύγους, τουΟυρανούκαι της Γαίας, η οποία στη συνέχεια εμφανίζεται ως η δεύτερη σύντροφος τουΔία. Ογάμος τους σηματοδότησε, μετά την κατάποση της πρώτης του συζύγου Μήτιδος, τη σταθεροποίηση της βασιλείας τουπιο δυνατού από όλους τους θεούς. Μια βασιλεία που, από εκείνη τη στιγμή, ήταν εγγύηση σταθερών κανόνων που ισχύουν για θνητούς και θεούς.
Η τιτανιδα Θέμις στη μυθολογία είναι εκείνη που θεσμοθετεί. Το δίκαιο που αντιπροσωπεύει είναι ιερό, ισχύει, ομοίως, για τους θεούς και είναι ανώτερο ακόμη και από τη βούλησή τους. Είχε τρισυπόστατη εκπροσώπηση: ως θεά φυσικής τάξης, ως θεά της ηθικής τάξης και ως προφήτης θεά, ιδιότητα πουτην κληρονόμησε από τη μητέρα της, Γαία. Έτσι σύμφωνα μετα παραπάνω, θυγατέρες της Θέμιδος, ως εκπροσωπούσα τη φυσική τάξη φέρονταν οιΏρες (= οι εποχές μετο τυπικό της ακριβούς εναλλαγής των), ως εκπροσωπούσες την ηθική τάξη, φέρονταν ηΕυνομία, ηΔίκη, καιηΕιρήνη, που αποτελούν τα υπέρτατα αγαθά μιας κοινωνίας, καθώς καιοιΜοίρες, (ηΚλωθώ, ηΛάχεσηκαιηΆτροπος) που προσωποποιούσαν το πεπρωμένο κάθε ανθρώπου και στις οποίες ο πατέρας τους, Δίας, τις είχε αναθέσει να διανέμουν στους ανθρώπους τα αγαθά, και, τέλος, ως εκπροσωπούσες την προφητεία φέρονταν οι Νύμφες καθώς καιη παρθένα Αστραία, επίσης προσωποποίηση της δικαιοσύνης.
Αρχικά, η Θέμις, έχοντας κληρονομήσει τη μαντική ικανότητα από τη μητέρα της, εγκαταστάθηκε εκείνη πρώτη στοΜαντείο των Δελφών. Όταν, όμως, γεννήθηκε οΑπόλλωνας, επέδειξε προς αυτόν ιδιαίτερη αγάπη και στοργή και σύμφωνα μετη μυθολογία αυτή πρώτη του πρόσφερε τροφή, θεωρούμενη έτσι και τροφός του, παραδίδοντάς του αργότερα τοεν λόγω Μαντείο. ΟΌμηρος, σύμφωνα μετα έπη του, τονίζει ότι η Θέμις εκτελεί, παρά τονΔία, καθήκοντα κήρυκος και ότι εξ ονόματός του συγκαλούσε τα συμβούλια τωνολυμπίων θεών. Επόπτευε την τάξη κατά τις τελετές των συμποσίων τους και εξήγγειλε τις αποφάσεις τουΔία. εξουκαι αποκαλούνταν "Διός θέμιστες". όπως έτσι λέγονταν οι νόμοι καιοι αποφάσεις που δημιουργούσαν οι άνθρωποι κατ΄εικόνα της δικαιοσύνης του Ολύμπου.
Με αυτές τις αντιλήψεις ο Ησίοδος έπλασε στηΘεογονίατουτη Θέμιδα, ως σύζυγο τουΔία, αφού, η ιδέα της τάξης είναι συνυπάρχουσα ιδιότητα του υπέρτατου θεού. Έτσι, παρουσιάζεται η Θέμις προστάτιδα του δικαίου και της φιλοξενίας και τιμωρός κάθε παράβασης επί αυτών, ιδιαίτερα, κατά τουΠάρηπου καταπάτησε τις αρχές, μετονΤρωικό πόλεμοτον οποίο συναποφάσισε μετονΔία. Η Θέμις προσαγορεύονταν άλλοτε Ιχναία θεά, δηλαδή, θεά που αναζητεί ίχνη αδικοπραξιών, καθώς καιΠανδερκής θεά, εκτου γεγονότος ότι τίποτε δεν της διέφευγε. Επί του τελευταίου, κάποιοι μυθογράφοι θεώρησαν τη Θέμιδα κόρη τουΉλιου υπό το φως του οποίου ουδέν αποκρύπτεται. Μάλιστα, λεγόταν πως η Θέμις έβλεπε τα πάντα πριν ακόμα ταδουνοι άνθρωποι. Από αυτό κρινόταν, επίσης, και ως μάντης θεά. Επ'αυτού, οΑισχύλος αναγνωρίζει τη Θέμιδα μητέρα του προορατικού Προμηθέα.
Άννα Κόλτσιου-Νικήτα, «Η Δικαιοσύνη στην Αρχαία Ελληνική Γραμματεία: Από τηΔίκητου Ησιόδου στη σωκρατική δικαιοσύνη», Δελτίο Βιβλικών Μελετών, Τόμ. 25, Ιούλιος-Δεκέμβριος 2007, σελ. 55-73.
Σχετικά πολυμέσα
