ΟΚρότωνας (αρχ. ελλ.: Κρότων, ιταλικά: Crotone, Κροτόνεάκουσε(βοήθεια·λήψη), λατινικά: Crotona, Κροτόνα) είναι παραθαλάσσια πόλη στο Ιόνιο πέλαγος στις εκβολές του ποταμού Αισάρου. Η πόλη βρίσκεται στη νότια Ιταλία, στην περιοχή της Καλαβρίας. Η πόλη κατά τον Μεσαίωνα ήταν γνωστή ως Cotrone, μέχρι το 1928 όταν άλλαξε και πήρε το σημερινό όνομα. Το 1994 έγινε πρωτεύουσα της επαρχίας του Κροτόνε. Σύμφωνα μετην απογραφή του Ιουλίου 2007 ο πληθυσμός της ήταν 61.032 κάτοικοι.
Ο Κρότων υπήρξε αρχαία ελληνική αποικία στην ανατολική ακτή της Καλαβρίας, στις εκβολές του ποταμού Αισάρου, που ιδρύθηκε περίπου το710 π.Χ. από Αχαιούς. Αφού κυρίευσε την προς βορειοδυτικά ορεινή χώρα καιτα χαλκωρυχεία του κόλπου της Τερίνης, ίδρυσε μικρό κράτος εκτεινόμενο από τηνΑδριατική ως τηνΤυρρηνική Θάλασσα.
Επιχείρησε πόλεμο εναντίον τωνΛοκρών, αλλά ηττήθηκε το548 π.Χ.στηΣάγρα. Τις συνέπειες της ήττας αυτής φανερώνει η απουσία της πόλης ως το532 π.Χ. από τις ολυμπιακές νίκες. Η εγκατάσταση τουΠυθαγόραστον Κρότωνα έδωσε νέα ώθηση στην πόλη και συνέβαλε στην πολιτιστική και κοινωνική πρόοδό της. Τον 6ο αιώνα π.Χ. αναδείχθηκαν σπουδαίοι άνδρες, όπως οι ιατροί Αλκμαίων ο ΚροτωνιάτηςκαιΔημοκήδης, οι γλύπτες Δαμέας, καιΠατροκλής αργότερα, και πλήθος αθλητών, από τους οποίους διασημότερος υπήρξε ο γιος τουΔιοτίμουΜίλων. Κάτω από την αρχηγία του Μίλωνα, οι Κροτωνιάτες νίκησαν τους Συβαρίτεςτο510 π.Χ.και κατέστρεψαν την πόλη τους. Αρχίζει από τότε η εποχή της ηγεμονίας τους στηΜεγάλη Ελλάδα. Αργότερα η πόλη περιέπεσε σεαναρχία, κατά την περίοδο της οποίας διώχθηκαν και δολοφονήθηκαν πολλοί Πυθαγόρειοικαιη πόλη οδηγήθηκε στην παρακμή.
Το194 π.Χ. έγινε ρωμαϊκή αποικία και από τότε αρχίζει η παρακμή της. Σταμεσαιωνικά χρόνια η πόλη διατηρεί κάποιο ενδιαφέρον εξαιτίας του λιμανιού της και της στρατηγικής της θέσης. Οχυρώθηκε από τους Βυζαντινούςκαι αναγεννήθηκε οικονομικά από τους Νορμανδούς. Στον17ο αιώνα άρχισε η πλήρης κατάπτωσή της.
Σε απόσταση 11 χλμ. από την πόλη, στοΛακίνιο ακρωτήριο, υπήρχε το ιερό της Λακινίας Ήρας, μεγαλοπρεπές σύνολο οικοδομημάτων περιτριγυρισμένο από οχυρό περίβολο. Από τονδωρικού ρυθμού ναό σώζονται μόνο τα θεμέλια.
Σε απόσταση 30 χλμ. νοτιότερα από την πόλη, υπάρχει το αξιοσημείωτο κάστρο 16ου αιώνα Le Castella.
Στη θέση του αρχαίου Κρότωνα βρίσκεται σήμερα η ομώνυμη ιταλική πόλη (Κροτόνε), με βιομηχανία αμμωνίαςκαι εγκαταστάσεις μεταλλουργίας. Ένα από τα μνημεία της πόλης είναι το κάστρο 16ου αιώνα (Καρόλου του 5ου) όπου βρίσκεται καιτο μουσείο της πόλης. Στο μουσείο υπάρχουν ευρήματα από τις ανασκαφές του αρχαιολογικού χώρου Κρότων. Αξιοσημείωτα είναι καιτα τείχη όπως καιοι διάφοροι πύργοι. Ένα άλλο μνημείο είναι ο καθολικός καθεδρικός ναός της πόλης ο οποίος έχει ανακατασκευαστεί αλλά χρονολογείται από τον 9ο - 11ο αιώνα καθώς καιη εκκλησία της Παναγίας (Madonna di Capo Colonna) μετη διάσημη εικόνα της Παναγίας, η οποία εικόνα σύμφωνα μετην παράδοση ήρθε από την Ανατολή τα πρώτα χρόνια του χριστιανισμού.
Ο Κρότωνας είχε κόψει νόμισμα και αρκετά αρχαία κέρματα έχουν διασωθεί.[1]
Αχαϊκός στατήρας του Κρότωνα (6ος - 5ος αι. π.Χ.)
Αχαϊκός στατήρας του Κρότωνα (6ος - 5ος αι. π.Χ.)
Στατήρας του Κρότωνα (5ος - 4ος αι. π.Χ.)
Αρχαίο κέρμα του Κρότωνα (5ος - 4ος αι. π.Χ.)
Αρχαίο κέρμα του Κρότωνα (4ος αι. π.Χ.)
Αρχαίο κέρμα του Κρότωνα (4ος αι. π.Χ.)
Αρχαίο κέρμα του Κρότωνα (4ος αι. π.Χ.)
Αρχείο κέρμα του Κρότωνα (5ος αι. π.Χ.)
Ο αργυρός Αχαϊκός στατήρας της εποχής του 6ου - 5ουαι. π.Χ. φέρει την επιγραφή ϘΡΟ και απεικονίζει έναν τρίποδα του οποίου τα πόδια καταλήγουν σε πέλματα λιονταριού. Έχει διάμετρο 31,5 χιλ. και ζυγίζει 8,05 γραμ.[1]
Σε έναν άλλο αργυρό Αχαϊκό στατήρα της ίδιας εποχής συναντάμε επίσης την επιγραφή ϘΡΟ καιτον τρίποδα μετα λιονταρίσια πόδια. Αριστερά του τρίποδα βλέπουμε έναν πελαργόπου αναπαύεται στο ένα του πόδι και κάτω από ένα φύλο δάφνης. Ένα άλλο αντικείμενο δεν διακρίνεται καθαρά, μπορεί να είναι ένα τόξο. Έχει διάμετρο 20 χιλ. και ζυγίζει 8,08 γραμ.[1]
Σε έναν άλλο αργυρό στατήρα της εποχής του 5ου - 4ουαι. π.Χ. συναντάμε την επιγραφή ΟϟΚϟΜΤΑΜ καιτον βρεφικό Ηρακλή να κάθεται σε έναν βράχο επάνω στο δέρμα ενός λιονταριού. Είναι στεφανωμένος με δάφνη και κρατάει στο χέρι ένα κλαδί δάφνης. Μπροστά του βρίσκεται ένας ανθοστόλιστος βωμός στον οποίο καίει μια φλόγα. Δίπλα του είναι ένα τόξοκαιμιαφαρέτρα. Η πίσω όψη φέρει την επιγραφή ϘΡΟΤ και απεικονίζει τον γνωστό τρίποδα. Ο στατήρας έχει διάμετρο 23,5 χιλ. και ζυγίζει 7,58 γραμ.[1]
Σε ένα άλλο αργυρό κέρμα της ίδιας εποχής απεικονίζεται ένας αετός στην μπροστινή καιο τρίποδας στην πίσω όψη. Δεξιά του τρίποδα απεικονίζεται η ιπτάμενη Νίκη. Το κέρμα έχει διάμετρο 20,5 χιλ. και ζυγίζει 6,26 γραμ.[1]
Σε ένα άλλο αργυρό κέρμα του 4ουαι. π.Χ. συναντάμε την επιγραφή ΚΡΟΤΩΝΙΑ καιτη δαφνοστεφανωμένη κεφαλή του Απόλλωνα με πλούσια κόμη. Στην πίσω όψη ο Ηρακλής σε βρεφική ηλικία καθιστός στο παιδικό του κρεβάτι πνίγει μεταδυοτα χέρια δυο φίδια. Το κέρμα έχει διάμετρο 20,5 χιλ. και ζυγίζει 7,46 γραμ.[1]