Συντεταγμένες: 12°54′15″N 84°55′19″W / 12.9042°N 84.9219°W / 12.9042; -84.9219
Η Νικαράγουα (ισπανικά: República de Nicaragua) είναι χώρα της Κεντρικής Αμερικής με έκταση 130.373 τ.χλμ. και πληθυσμό 6.803.886[1] κατοίκους, σύμφωνα με επίσημη εκτίμηση για το 2023. Έχει χαρακτηρισθεί ως «Χώρα των λιμνών και των ηφαιστείων».[4]
Αποτελεί δημοφιλή τουριστικό προορισμό, κυρίως λόγω της βιοποικιλότητας, του ζεστού τροπικού κλίματος και των ενεργών ηφαιστείων.[5]
Η Νικαράγουα συνορεύει προς Β. με την Ονδούρα, Α. βρέχεται από την Καραϊβική Θάλασσα, Ν. με την Κόστα Ρίκα και δυτικά βρέχεται από τον Ειρηνικό ωκεανό. Το μήκος ακτών της στον Ατλαντικό φθάνουν τα 540 χλμ., ενώ στον Ειρηνικό τα 350 χλμ. Είναι η μεγαλύτερη χώρα, σε έκταση, της Κ. Αμερικής.
Η ακτή της Καραϊβικής κατακλύζεται από φοινικόδεντρα. Εδώ βασιλεύει η υγρασία και οι καθημερινές απότομες και σύντομες βροχοπτώσεις (κλίμα τροπικό), σε αντίθεση με την άλλη χώρα, που το κλίμα της θεωρείται ξηρό και είναι περισσότερο πυκνοκατοικημένη.
Το 1552 ο Ισπανός Χιλ Γκονσάλες Άβιλα ή Χιλ Γκονθάλεθ ντε Άβιλα είναι ο πρώτος που εξερευνά τις δυτικές ακτές αυτής της χώρας, αλλά εκδιώχθηκε. Ο Φρανσίσκο Ερνάντεθ ντε Κόρδοβα στάλθηκε από τον Πέδρο Άριας Ντάβιλα, κυβερνήτη του Παναμά, για να εξερευνήσει τη Νικαράγουα.[6] Ο Φρανσίσκο ίδρυσε δύο πόλεις, τη Γρανάδα το 1523 και Λεόν το 1524. Η Γρανάδα θεωρείται η πρώτη πόλη που ιδρύθηκε στην αμερικανική ενδοχώρα. Ο Πέδρο Άριας Ντάβιλα σκότωσε στη συνέχεια τον Φρανσίσκο και έγινε ο Πρώτος Διοικητής της Χώρας. Σε όλη τη διάρκεια της ισπανικής κυριαρχίας, η Νικαράγουα αποτελεί τμήμα της γενικής διοίκησης της Γουατεμάλας, με πρωτεύουσα τη Λεόν. Το 1821 η Νικαράγουα μαζί με τη Γουατεμάλα το Ελ Σαλβαδόρ την Ονδούρα και την Κόστα Ρίκα ανακηρύσσουν την ανεξαρτησία τους από την Ισπανία. Οι συντηρητικοί όμως της Νικαράγουα αντιδρούν στην ομοσπονδία αυτή και τον Ιανουάριο του 1822 η χώρα απετέλεσε τμήμα της μεξικανικής αυτοκρατορίας του Αγουστίν Ιτουρμπίδε, γενόμενη έτσι μια από τις Ενωμένες Επαρχίες της Κεντρικής Αμερικής. Οι φιλελεύθεροι όμως των χωρών αυτών αντιδρούν και μια μεξικάνικη στρατιά υπό τον στρατηγό Βινθέντε Φιλισόλα φθάνει στη Γουατεμάλα. Το 1823 η πτώση του Ιτουρμπίδε στο Μεξικό θεωρείται νίκη των φιλελευθέρων.
Το 1838 η Εθνοσυνέλευση της χώρας ανακήρυξε τη Νικαράγουα ανεξάρτητη και κυρίαρχη χώρα.[7]Εν τω μεταξύ άρχισαν οι πολιτικές διαμάχες μεταξύ των πόλεων Γρανάδας και Λεόν, που είχαν καταστεί κέντρα δύο ισχυρών αντιπάλων κομμάτων, των συντηρητικών και των φιλελευθέρων αντίστοιχα. Σε μια προσπάθεια οι φιλελεύθεροι να νικήσουν τους συντηρητικούς, ζητούν βοήθεια από τον Αμερικανό Γουίλιαμ Γουόκερ. Μετά από μια αιματηρή μάχη, ο Γουόκερ ανακηρύχθηκε το 1856 κυβερνήτης της Νικαράγουα και παρά τη θέληση του λαού του, πούλησε ή έδωσε σε αμερικανικές εταιρίες[ασαφές], έκανε τα αγγλικά επίσημη γλώσσα και νομιμοποίησε τη δουλεία. Προσπάθησε επίσης να προσαρτήσει τη Νικαράγουα στις ΗΠΑ. Τελικά εκδιώχθηκε από τη χώρα, μετά από ένα χρόνο στην εξουσία. Η πρωτεύουσα της χώρας μεταφέρθηκε επανειλημμένα από τη Λεόν στη Μανάγουα. Η γενική, όμως, διαφθορά των τότε κρατικών υπαλλήλων συνέτεινε στην επιδείνωση των σχέσεων ανάμεσα σε συντηρητικούς και φιλελεύθερους.
Το 1893 κηρύχθηκε η δικτατορία υπό του Χοσέ Σάντος Σελάγια που διάρκεσε 16 χρόνια. Επειδή, όμως, απειλούνταν οικονομική κατάρρευση, ζητήθηκε η βοήθεια των ΗΠΑ (με τη δικαιολογία αυτή οι ΗΠΑ το 1910 με αντικυβερνητική συνωμοσία κατάφεραν να τον απομακρύνουν). Ακολουθεί δικτατορία φιλοαμερικανών. Πράγματι, τότε καταρτίσθηκε και το λεγόμενο οικονομικό «Σχέδιο Ντόσον» προς οικονομική εξυγίανση. Επειδή, όμως, εξερράγη νέος εμφύλιος πόλεμος το 1912, οι ΗΠΑ έστειλαν ναυτικές δυνάμεις (που διατηρήθηκαν εκεί μέχρι το 1933).
Το 1925 τη δικτατορία του Τσαμόρρο ανέστειλε η Προεδρία του Σολορσάνι. Τότε ιδρύθηκε και το Μαρξιστικό Κόμμα Εργασίας. Το 1926 ένοπλο τμήμα με επικεφαλής τον Αουγούστο Σαντίνο ξεκινά αγώνα κατά των Αμερικανών και των συνεργατών τους. Υποστηριζόμενος και από ένοπλα τμήματα των χωρών της ευρύτερης περιοχής καταφέρνει ώστε το 1933 οι αμερικανικές δυνάμεις να αποσυρθούν.
Το 1934 ο Σαντίνο δολοφονείται κατόπιν εντολής του Διοικητή της Εθνοφρουράς στρατηγού Αναστάσιο Σομόσα ο οποίος και εγκαινιάζει (1937) νέα περίοδο δικτατορίας με την κατάσταση να βελτιώνεται. Το 1951 υπογράφτηκε συμφωνία μεταξύ Νικαράγουας, Γουατεμάλας, Ελ Σαλβαδόρ, Ονδούρα και Κόστα Ρίκα, συνιστώντας έτσι την αποκαλούμενη «Οργάνωση των Κρατών της Κεντρικής Αμερικής (O.O.C.) με κύριο σκοπό τη διατήρηση της μεταξύ τους ειρήνης.[8]
Το 1956 δολοφονείται ο Σομόσα και αναλαμβάνει ο γιος του. Οι αντιδράσεις αρχίζουν να κορυφώνονται.
Το 1961 ιδρύεται το «Μέτωπο Εθνικής Απελευθέρωσης» των Σαντινίστας, αριστερής ιδεολογίας, υπό τον Κάρλος Φονσέκα Αμαντόρ. Στόχο είχε την ανατροπή του δικτατορικού καθεστώτος Σομόσα. Τελικά, το 1979, μετά από πολυετή εμφύλιο που σχεδόν κατέστρεψε τη χώρα, οι Σαντινίστας κέρδισαν και, με επικεφαλής τον Ντανιέλ Ορτέγα, ανέλαβαν την εξουσία και προχώρησαν σε σοσιαλιστικές μεταρρυθμίσεις στην οικονομία. Λίγο αργότερα όμως δημιουργήθηκε η ανταρτική οργάνωση «Κόντρας» που ισχυριζόταν πως ο Ορτέγα κυβερνά δικτατορικά και παραβιάζει ανθρώπινα δικαιώματα προκειμένου να επιβάλει τον κομμουνισμό. Απ' την άλλη πλευρά, οι Σαντινίστας ισχυρίζονταν πως επρόκειτο για επέμβαση των ΗΠΑ προκειμένου να ανατρέψει τη σοσιαλιστική κυβέρνηση και να επιβάλει δικούς της ανθρώπους, έτσι σύντομα ξέσπασαν νέες συγκρούσεις στη χώρα.
Τελικά το 1990, και ενώ η χώρα απειλείται με λιμό, οι δύο πλευρές καταλήγουν σε ειρηνευτική συμφωνία και ορίζουν ελεύθερες εκλογές, υπό την επίβλεψη διεθνών παρατηρητών, την ίδια χρονιά. Τις εκλογές κέρδισε το κεντροδεξιό κόμμα της Βιολέτα Τσαμόρρο. Το 1998 ο τυφώνας Μιτς προκάλεσε στη χώρα καταστροφές αξίας 1 δις δολαρίων ΗΠΑ και χιλιάδες νεκρούς.
Η Νικαράγουα είναι μια τυπική χώρα της Λατινικής Αμερικής, που στην καθημερινή ζωή, αλλά και στην πολιτιστική της ταυτότητα, ενσωματώνει δύο συνιστώσες: Την κληρονομιά των αυτοχθόνων Ινδιάνων και την ιδιοσυγκρασία των Ευρωπαίων (κυρίως των Ισπανών κατακτητών).
Στο δυτικό μισό της χώρας και βόρεια, οι κάτοικοι είναι μείγμα Ινδιάνων και Ισπανών, οι Ράμας, ενώ στο ανατολικό μισό και νότια είναι περισσότερο οι «Ίντιος Μπράβος» και οι «Μοσκίτος», Ινδιάνοι, Ζάμπιοι και άλλοι μαύροι από τη Τζαμάικα και άλλες νήσους της Καραϊβικής. Αυτό έχει ως συνέπεια να παρατηρείται διαφορετικός τρόπος ζωής στην ανατολική Νικαράγουα από τη δυτική, αλλά και το κλίμα διαφέρει. Το προσδόκιμο ζωής στο σύνολο του πληθυσμού, σύμφωνα με εκτιμήσεις του 2019 του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας ήταν 75,0 χρόνια (72,1 χρόνια οι άνδρες και 77,9 οι γυναίκες).[9]
Το όνομα της πρωτεύουσας είναι Μανάγουα, που βρίσκεται στην ομώνυμη λίμνη και σε υψόμετρο 55 μέτρα. Άλλες σημαντικές πόλεις είναι η Λεόν (León), η Γρανάδα, η Μασάγια (Masaya), η Τσιναντέγα (Chinandega), η Χουιγάλπα (Juigalpa), η Κορίντο (Corinto), και η Χινοτέπε (Jinotepe).
Το πολίτευμα είναι Προεδρική Δημοκρατία. Αρχηγός Κράτους είναι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας.
Στη χώρα διεξάγονται εκλογές για Πρόεδρο, για Εθνοσυνέλευση και για τους αντιπροσώπους στο Κοινοβούλιο της Κεντρικής Αμερικής. Δικαίωμα ψήφου στις εκλογές έχουν όσες και όσοι είναι ηλικίας 16 ετών και άνω. Οι τελευταίες εκλογές διεξήχθησαν τον Νοέμβριο του 2016.
Ο εθνικός ύμνος της χώρας ονομάζεται «Salve a ti, Nicaragua» και γράφτηκε το 1937 από τον Ιμπάρρα Μαγιόργα.
Η κυβέρνηση της χώρας αποφάσισε το 2008 να αναγνωρίσει τις μη αναγνωρισμένες διεθνώς δημοκρατίες της Νότιας Οσσετίας και της Αμπχαζίας. Ως αποτέλεσμα, η Τιφλίδα διέρρηξε τις διπλωματικές σχέσεις με τη Μανάγουα, στις 29 Νοεμβρίου του 2008.[10]
Η οδήγηση γίνεται στα δεξιά.
- ↑ 1,0 1,1 «Anuario Estadístico 2022» (PDF). Instituto Nacional de Información de Desarrollo (INIDE). Ανακτήθηκε στις 23 Φεβρουαρίου 2024.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 «Νικαράγουα». ΔΝΤ.
- ↑ Human Development Report 2021-22: Uncertain Times, Unsettled Lives: Shaping our Future in a Transforming World (PDF). hdr.undp.org. United Nations Development Programme. 8 Σεπτεμβρίου 2022. σελίδες 272–276. ISBN 978-9-211-26451-7. Αρχειοθετήθηκε (PDF) από το πρωτότυπο στις 8 Σεπτεμβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 8 Σεπτεμβρίου 2022.
- ↑ Brierley, Jan (15 Οκτωβρίου 2017). «Sense of wonder: Discover the turbulent past of Central America» (στα αγγλικά). Daily Express. http://www.express.co.uk/travel/beach/865185/Discover-the-turbulent-past-Central-America-travel. Ανακτήθηκε στις 27 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ Dicum, G (2006-12-17). «The Rediscovery of Nicaragua». Travel Section (New York: TraveThe New York Times). http://travel.nytimes.com/2006/12/17/travel/17Nicaragua.html?ref=travel. Ανακτήθηκε στις 2010-06-26.
- ↑ «Nicaragua: History». Encyclopædia Britannica. http://www.britannica.com/eb/article-214487/Nicaragua. Ανακτήθηκε στις 2007-08-21.
- ↑ Smith, RS (1963). «Financing the Central American federation, 1821–1838». The Hispanic American Historical Review 43 (4): 483–510. doi:10.2307/2509898. https://archive.org/details/sim_hispanic-american-historical-review_1963-11_43_4/page/483.
- ↑ Goldstein, Erik (2005) Wars and Peace Treaties: 1816 to 1991. Routledge. p. 218. (ISBN 9781134899111)
- ↑ Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, Προσδόκιμο ζωής και υγιές προσδόκιμο ζωής, Δεδομένα ανά χώρα
- ↑ Εξπρές Αρχειοθετήθηκε 2016-03-15 στο Wayback Machine., Γεωργία: η κυβέρνηση Σαακασβίλι ανακοίνωσε την επίσημη διακοπή των διπλωματικών σχέσεων της χώρας με τη Νικαράγουα., 30 Νοεμβρίου 2008.
.svg)
0,667[3] (126
