ΗΡωσία είναι μια χώρα που εκτείνεται σεμια τεράστια έκταση στηνΑνατολική ΕυρώπηκαιτηΒόρεια Ασία. Περιλαμβάνει μεγάλο μέρος της Βόρειας Ευρασίαςκαι είναι ημεγαλύτερη χώρα σε συνολική έκταση.[1] Λόγω του μεγέθους της, η Ρωσία εμφανίζει τόσο μονοτονία όσο και ποικιλομορφία. Όπως καιμετην τοπογραφία, το κλίμα, η βλάστηση καιη μορφή του εδάφους μεταβάλλεται αρκετά στο τεράστιο έδαφος της Ρωσίας.[2] Από το βορρά προς τοτο νότο, το ρωσικό τμήμα της Ανατολικής Ευρωπαϊκής Πεδιάδας ξεκινά μεμια έκταση τούνδρας, συνεχίζει με κωνοφόρα δάση (τάιγκα), έπειτα συνεχίζει με μεικτά πλατύφυλλα δάση και λιβάδια (στέπα) και τελειώνει με ένα ημιέρημο τοπίο (σε περιοχές που βρίσκονται κοντά στηνΚασπία Θάλασσα), καθώς οι αλλαγές στη βλάστηση αντανακλούν τις αλλαγές στο κλίμα. ΗΣιβηρία έχει μια παρόμοια ακολουθία, αλλά αποτελείται κυρίως από τάιγκα. Η χώρα περιλαμβάνει σαράντα καταφύγια βιόσφαιρας της Ουνέσκο.[3]
Βρίσκεται στα βορειοδυτικά και ανατολικά πλάτη του βόρειου Ημισφαιρίου. Το μεγαλύτερο μέρος της Ρωσίας βρίσκεται πιο κοντά στον βόρειο πόλο από τον ισημερινό. Οι συγκρίσεις με χώρες έχουν λίγο νόημα καθώς η Ρωσία έχει τεράστια έκταση και ποικιλομορφία. Τα 17.09 τετραγωνικά χιλιόμετρα της Ρωσίας καταλαμβάνουν περίπου τη μισή Ευρώπη καιτο ένα όγδοο της στεριάς στηΓη. Το ευρωπαϊκό τμήμα της Ρωσίας καταλαμβάνει σημαντικό τμήμα της Ευρώπης και στεγάζει το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού και της βιομηχανίας της Ρωσίας, ενώ αυτό το τμήμα της Ρωσίας, περίπου ανάμεσα στον Δνείπερο καιτα Ουράλια, ήταν η κοιτίδα της Ρωσικής Αυτοκρατορίας. Η Ρωσία, λόγω της μεγάλης επέκτασης της προς ανατολάς, καταλαμβάνει ολόκληρη τη Βόρεια Ασία.
Περίπου τα δύο τρίτα του συνόρου αποτελούνται από θαλάσσια ύδατα. Το μεγαλύτερο μέρος της μεγάλης βόρειας ακτής είναι αρκετά πάνω από τονΑρκτικό Κύκλο, εκτός από το λιμάνι τουΜούρμανσκστο οποίο τα ύδατα είναι πιο θερμά από το αναμενόμενο λόγω τουΡεύματος του Κόλπου. Η βόρεια ακτή της Ρωσίας είναι παγωμένη για μεγάλο μέρος του χρόνου. Δύο ωκεανοί (οΑρκτικόςκαιοΕιρηνικός) και δεκατρείς θάλασσες βρέχουν τη Ρωσία.
Στις δημοκρατίες της Ρωσίας ζουν Βορειοευρωπαϊκοί λαοί, Τάταροικαι άλλα τουρκικά φύλα, Καυκάσια έθνηκαι αυτόχθονες Σιβήριοι. Ημεγαλύτερη διοικητική διαίρεση του κόσμου βρίσκεται στη Ρωσία. Ευρισκόμενη στην κεντροανατολική Σιβηρία, ηΔημοκρατία των Σαχά είναι το μεγαλύτερο ομοσπονδιακό υποκείμενο στη χώρα καιημεγαλύτερη υποδιαίρεση χώρας του κόσμου, με έκταση 3.1 εκατ. τ.χλμ. καιτο διπλάσιο μέγεθος της Αλάσκας, της γειτονικής αμερικανικής πολιτείας και πρώην ρωσικής αποικίας ως το 1867. Δεύτερο σε έκταση είναι τοκράι Κρασνογιάρσκ, δυτικά της δημοκρατίας των Σαχά. Ηπεριφέρεια Καλίνινγκραντ, αποκομμένη από την υπόλοιπη χώρα καιστο κέντρο της Ευρώπης είναι η μικρότερη περιφέρεια. Ηδημοκρατία της Ινγκουσετίαςστον Καύκασο είναι η μικρότερη δημοκρατία και ομοσπονδιακό υποκείμενο της Ρωσίας αν εξαιρέσουμε τις τρεις ομοσπονδιακές πόλεις. Ταπιο πολυπληθέστερα ομοσπονδιακά υποκείμενα, ηπεριφέρεια Μόσχαςμετη Μόσχα καιτοκράι Κρασνοντάρ είναι στην Ευρωπαϊκή Ρωσία.
Το 2018 η Ρωσία είχε σχεδόν 146.900.000 κατοίκους.[4] Είναι η 9ηπιο πολυπληθέστερη χώρα του κόσμου.[5] Λόγω των δύο παγκόσμιων πολέμων, της εμφύλιας σύγκρουσης το 1917-1922 και της οικονομικής κρίσης συνέπεια της διάλυσης της Σοβιετικής Ένωσης, ο πληθυσμός της Ρωσίας είναι αρκετά χαμηλός, σε σύγκριση μετην έκταση της.
Η πρωτεύουσα της Ρωσίας, η Μόσχα, έχει πληθυσμό 12.166 εκατομμυρίων κατοίκων. Η Αγία Πετρούπολη έχει πληθυσμό 4.993 εκατομμυρίων κατοίκων, το Νοβοσιμπίρσκ 1.497 εκατομμύρια, το Γεκατέρινμπουργκ 1.379 εκατομμύρια, το Νίζνι Νόβγκοροντ 1.212 εκατομμύρια καιη Σαμάρα 1.164 εκατομμύρια. Η Μόσχα είναι η πολυπληθέστερη πόλη της Ρωσίας, με συνεχή δημογραφική ανάπτυξη.[6]Το 2017, το 74.29% των Ρώσων ζούσε σε αστικές περιοχές.[7]
Στη Ρωσία βρίσκονται διάφορα σημαντικά μνημεία, όπως το μοναστήρι του Αλεξάντρου Νιέφσκι στηνΑγ. Πετρούπολη, η Λαύρα του Αγίου Σεργίου στο Σεργκίεφ Ποσάντ (σχετικά κοντά στη Μόσχα), ο καθεδρικός του Αγίου Βασιλείου στη Μόσχα, κ.ο.κ. Στη Ρωσία υπάρχουν χώροι προσευχής όλων των θρησκειών, λόγω της μεγάλης ιστορίας της χώρας, σε συνάρτηση μετη τεράστια γεωγραφική της έκτασης και τους εκατοντάδες λαούς πουζουν εκεί.
Οι γεωγράφοι παραδοσιακά διαιρούν την τεράστια επικράτεια της Ρωσίας σε πέντε φυσικές ζώνες: τη ζώνη της τούνδρας, τη δασική ζώνη ή ζώνη τωνΤάιγκα, την πεδινή ζώνη ή ζώνη τωνστεπών, τηνάγονη ζώνηκαιτηνορεινή ζώνη. Η περισσότερη Ρωσία ανήκει σε δύο πεδιάδες (τη Ανατολική Ευρωπαϊκή Πεδιάδα καιτη Δυτική Σιβηρική Πεδιάδα), τρεις πεδινές περιοχές (στη Βόρεια Σιβηρία, την Ανατολική Σιβηρία καιτην Κεντρική Γιακουτία), δύο οροπέδια (το Κεντρικό Σιβηρικό Οροπέδιο καιτο Οροπέδιο του Λένα), καθώς και δύο συστήματα ορεινών περιοχών (τη Ανατολικά Σιβηρικά Όρη στο βορειοανατολικό άκρο της Σιβηρίας καιτα Νότια Σιβηρικά Όρη κατά μήκος των νότιων συνόρων).
Η Ανατολική Ευρωπαϊκή Πεδιάδα περιλαμβάνει το μεγαλύτερο μέρος της Ευρωπαϊκής Ρωσίας. Η Δυτική Σιβηρική Πεδιάδα, η οποία είναι η μεγαλύτερη στον κόσμο, εκτείνεται στα ανατολικά από ταΟυράλια μέχρι τονποταμό Γενισέι. Επειδή το έδαφος καιη βλάστηση είναι σχετικά ομοιόμορφη σε κάθε μία από τις φυσικές ζώνες, η Ρωσία παρουσιάζει μια ψευδαίσθηση ομοιομορφίας. Παρ ' όλα αυτά, το ρωσικό έδαφος περιέχει όλες τις μεγάλες ζώνες βλάστησης του κόσμου, εκτός από τα τροπικά δάση βροχών.
Χάρτης της αρκτικής τούνδραςΧάρτης της ρωσικής Αρκτικής
Η ρωσική Αρκτική σεμια έκταση περίπου 7.000 χιλιομέτρων από τα δυτικά προς τα ανατολικά, ξεκινώντας από τηνΚαρελίακαιτηΧερσόνησο Κόλα μέχρι τηΝενετσία, από τον κόλπο τουΟμπ μέχρι τη χερσόνησο Ταϊμίρ καιτη χερσόνησο Τσούκτσι (Κολιμά, Ποταμός Ανάντιρ και ακρωτήριο Ντέζνεφ). Τα ρωσικά νησιά και αρχιπελάγη στηνΑρκτική Θάλασσα περιλαμβάνουν τηΝόβαγια Ζεμλιά, τηΣεβέρναγια ΖεμλιάκαιταΝέα Σιβηρικά Νησιά.
Περίπου το 10 τοις εκατό της Ρωσίας καλύπτεται από τούνδρα[8]—μια άδενδρη, ελώδη πεδιάδα. Η τούνδρα είναι η βορειότερη γεωγραφική ζώνη της Ρωσίας, ξεκινώντας από τα σύνορα μετη Φινλανδία στα δυτικά και φτάνοντας μέχρι τονΒερίγγειο Πορθμόστα ανατολικά. Έπειτα συνεχίζει κατά μήκος των ρωσικών ακτών του Ειρηνικού καιστη βόρεια Χερσόνησο Καμτσάτκα. Η περιοχή είναι γνωστή γιατα κοπάδια των άγριων ταράνδων, για τις λεγόμενες "λευκές νύχτες" (όπου ο ήλιος δύει τα μεσάνυχτα και ξημερώνει σχεδόν αμέσως μετά) του καλοκαιριού, ενώ τον χειμώνα δεν ξημερώνει για αρκετές ημέρες. Ο μακρύς και βαρύς χειμώνας καθώς καιη έλλειψη ηλιοφάνειας επιτρέπει μόνο την ανάπτυξη βρύων, λειχήνων, νάνων ιτιών και θάμνων πάνω από το άγονο μόνιμα παγωμένο έδαφος. Ανκαι αρκετοί ισχυροί σιβηρικοί ποταμοί διασχίζουν τη ζώνη καθόσον ρέουν βόρεια προς τον Αρκτικό Ωκεανό, η μερική και διακεκομμένη απόψυξη εμποδίζει την αποστράγγιση των πολυάριθμων λιμνών και βάλτων της τούνδρας. Η διάβρωση του παγετού είναι ηπιο σημαντική φυσική διαδικασία, μια διαδικασία που σταδιακά διαμορφώνει ένα τοπίο που τροποποιήθηκε σοβαρά από τους παγετώνες στην τελευταία εποχή των παγετώνων. Λιγότερο από το ένα τοις εκατό του πληθυσμού της Ρωσίας ζεισε αυτή τη ζώνη. Η αλιεία, οι βιομηχανίες στους λιμένες της βορειοδυτικής χερσονήσου Κόλα καιτα μεγάλα αποθέματα πετρελαίουκαιφυσικού αερίουστη βορειοδυτική Σιβηρία είναι οι μεγαλύτεροι εργοδότες στην τούνδρα. Με πληθυσμό περίπου 180.000 κατοίκων, τοΝόριλσκ είναι η δεύτερη πόλη της Ρωσίας βόρεια του Αρκτικού Κύκλου, μετά τοΜούρμανσκ. Από εδώ μπορείτε να δείτε τοβόρειο σέλας.
Η τάιγκα είναι ηπιο εκτεταμένη φυσική περιοχή της Ρωσίας. Εκτείνεται από τα δυτικά σύνορα της Ρωσίας μέχρι τις ρωσικές ακτές στον βόρειο Ειρηνικό. Καταλαμβάνει το ρωσικό έδαφος στις πεδιάδες της Ανατολικής Ευρώπης και της Δυτικής Σιβηρίας βορείως του 56ουμε 58ου βόρειου παράλληλου, καθώς και σημαντικά εδάφη δυτικά και ανατολικά τουΠοταμού Γενισέι. Η τάιγκα καταλαμβάνει περίπου το 60% της Ρωσίας. Στην κατεύθυνση βορρά-νότου, η ανατολική τάιγκα διαιρείται (ανατολικά του Ποταμού Γενισέι) λόγω του ηπειρωτικού της κλίματος. Δυτικά του ποταμού Γενισέι υπάρχει ένα ηπιότερο κλίμα. Γενικά η περιοχή της τάιγκας χαρακτηρίζεται από υγρό κλίμα με μέτριες θερμοκρασίες το καλοκαίρι και πολύ ψυχρές θερμοκρασίες τον χειμώνα. Υπάρχει μια σταθερή χιονοκάλυψη τον χειμώνα. Στην εγκάρσια κατεύθυνση, η τάιγκα χωρίζεται σε τρεις υποζώνες - τη βόρεια, τη μέση καιτη νότια τάιγκα. Στη δυτική τάιγκα υπάρχουν πυκνά δάση ερυθρελάτης καιελάτηςκαι υγρότοποι, οι οποίοι εναλλάσονται μεπευκοδάση, θάμνους και λιβάδια στα ελαφρότερα εδάφη. Αυτή η βλάστηση είναι η τυπική της ανατολικής τάιγκας. Τα δάση κωνοφόρων ωστόσο δεν έχουν συνέχεια και εντοπίζονται αραιές περιοχές με δάση σημύδων, άλνων, ιτιών (κυρίως στις κοιλάδες των ποταμών), υγρότοποι και έλη. Μέσα στην τάιγκα ζουν πολλά γουνοφόρα ζώα, όπως τοκουνάβι, ηερμίνα, ηάλκη, ηκαφέ αρκούδα, οαδηφάγος, ολύκος, κ.ά.[9]
Μια άλκη σε λίμνη
Η τάιγκα κυριαρχείται από ποντσολικάκαι κρυογονικά εδάφη τάιγκας, εδάφη τα οποία χαρακτηρίζονται από σαφώς καθορισμένη οριζόντια δομή. Τα υπόγεια ύδατα συνήθως βρίσκονται στο δάσος κοντά στην επιφάνεια, ξεπλένοντας τοασβέστιο από τα ανώτερα στρώματα, με αποτέλεσμα τον αποχρωματισμό καιτην οξείδωση του ανώτερου στρώματος του εδάφους της τάιγκα. Μερικές περιοχές της τάιγκα, κατάλληλες για καλλιέργεια, βρίσκονται κυρίως στο Ευρωπαϊκό τμήμα της Ρωσίας. Μεγάλες περιοχές της τάιγκας καταλαμβάνονται από έλη σφάγνων. Ο εμπλουτισμός του εδάφους για γεωργικούς σκοπούς απαιτεί τον εμποτισμό ασβέστηκαι άλλων λιπασμάτων.
Η ρωσική τάιγκα έχει τα μεγαλύτερα αποθέματα κωνοφόρων στο κόσμο, αλλά λόγω της εντατικής υλοτομίας τα διαθέσιμα κωνοφόρα μειώνονται. Το κυνήγι καιη κτηνοτροφία αναπτύσσεται (κυρίως στις κοιλάδες των ποταμών).
Η ζώνη μικτών και φυλλοβόλων δασών ζώνη είναι τριγωνική, μεγαλύτερη κατά μήκος των δυτικών συνόρων και στενότερη προς ταΟυράλια Όρη. Τα κύρια δέντρα αυτής της ζώνης είναι ηβελανιδιάκαιη ελάτη, αλλά εκεί αναπτύσσονται και πολλά άλλα είδη βλάστησης, όπως η λεύκα, ησημύδα, οσφένδαμος, τοπεύκοκ.ά. Υπάρχει μια στενή ζώνη που αποτελείται από δάση σημύδας και λεύκας η οποία χωρίζει τη δασώδη στέππα από τη τάιγκα. Εκτείνεται σεμια μεγάλη περιοχή, ξεκινώντας ανατολικά των Ουραλίων και φτάνοντας μέχρι ταόρη Αλτάι. Σημαντικό μέρος της δασώδης ζώνης έχει κοπεί γιαγεωργική χρήση, ιδιαίτερα στηνΕυρωπαϊκή Ρωσία. Η άγρια ζωή έχει σχεδόν εκμηδενιστεί από αυτό, αλλά κάποιος θα αντικρύσει ζαρκάδια, λύκους, αλεπούδες καισκίουρους πολύ συχνά.
Ηστέπα, εδώ και πολύ καιρό, απεικονίζεται ως το κύριο ρωσικό τοπίο. Είναι μια ευρεία ζώνη άδενδρων, χλοώδων πεδιάδων, διακόπτεται από οροσειρές. Η ζώνη της στέπας εκτείνεται σεμια μεγάλη ζώνη, που συμπεριλαμβάνει τηνΟυγγαρία, όλη τηνΟυκρανία, τη νότια Ρωσία καιτοΚαζακστάνπριν καταλήξει στηΜαντζουρία. Το μεγαλύτερο μέρος της ζώνης της στέπας στη πρώην ΕΣΣΔ βρίσκεται στην Ουκρανία καιτο Καζακστάν. Η πολύ μικρότερη ρωσική στέπα βρίσκεται μεταξύ της Μαύρηςκαι της Κασπίας θάλασσας, πριν αναμειχθεί στο όλο καιπιο άνυδρο τοπίο της Δημοκρατίας της Καλμικίας. Σεμια χώρα των άκρων, η ζώνη της στέπας παρέχει τις πιο ευνοϊκές συνθήκες γιατην ανθρώπινη εγκατάσταση και γεωργία λόγω της μέτριας θερμοκρασίας καιτων (συνήθως) επαρκών επιπέδων υγρασίας και ηλιοφάνειας. Ακόμα και εδώ, μερικές φορές η γεωργική απόδοση επηρεάζεται αρνητικά από απρόβλεπτα επίπεδα υετούη από περιστασιακή αλλά καταστροφική ξηρασία. Το έδαφος της στέπας είναι πολύ ξηρό.
Οι ρωσικές οροσειρές βρίσκονται κατά κύριο λόγο κατά μήκος της ηπειρωτικής κατηφοριάς (τα Ουράλια Όρη), κατά μήκος των νοτιοδυτικών συνόρων (οροσειρά τουΚαυκάσου), κατά μήκος των συνόρων μετηΜογγολία (τα ανατολικά και δυτικά όρη Σαγιάνκαιτο δυτικό άκρο τωνορέων Αλτάι), καιστην ανατολική Σιβηρία (υπάρχει ένα περίπλοκο σύστημα οροσειρών στη βορειοανατολική Ρωσία, η οποία αποτελεί τη ραχοκοκαλιά της Χερσονήσου Καμτσάτκα ενώ κοντά στηνΟχοτσκική ΘάλασσακαιτηνΘάλασσα της Ιαπωνίας υπάρχουν βουνά χαμηλότερου υψομέτρου). Η Ρωσία έχει εννέα μεγάλες οροσειρές. Σε γενικές γραμμές, το ανατολικό μισό της χώρας είναι πολύ πιο ορεινό από το πεδινό δυτικό μισό της χώρας. Η παραδοσιακή διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στην ανατολική και δυτική Ρωσία είναι η κοιλάδα τουΓενισέι. Χωρίζει τη δυτική άκρη του Κεντρικού Σιβηρικού Οροπεδίου από τηΔυτική Σιβηρική Πεδιάδα, ο Γενισέι ξεκινά κοντά στο σύνορο της Ρωσίας μετη Μογγολία και ακολουθεί μια βορειοδυτική πορεία, εκβάλλοντας στον Αρκτικό Ωκεανό δυτικά της χερσονήσου Ταϊμίρ.
ΤαΟυράλια Όρη αποτελούν το φυσικό σύνορο μεταξύ της Ευρώπηςκαι της Ασίας. Η οροσειρά εκτείνεται σεμια έκταση περίπου 2.100 χιλιομέτρων που ξεκινά από τονΑρκτικό Ωκεανόκαι καταλήγει στα βόρεια σύνορα τουΚαζακστάν. Αρκετά χαμηλά περάσματα παρέχουν σημαντικές διαδρομές μεταφοράς προς την Ασία διαμέσου των Ουραλίων. Η υψηλότερη κορυφή των Ουραλίων, τοόρος Ναρόντναγια, έχει υψόμετρο 1.894 μέτρων. Τα Ουράλια περιέχουν πολύτιμα κοιτάσματα ορυκτών.
Ανατολικά των Ουραλίων βρίσκεται ηΔυτική Σιβηρική Πεδιάδα (ή Πεδιάδα της Δυτικής Σιβηρίας, όπως επίσης αναγράφεται και παρακάτω). Εκτείνεται σεμια έκταση περίπου 1.900 χιλιομέτρων στην κατεύθυνση δυτικά - ανατολικά και περίπου 2.400 χιλιόμετρα στη κατεύθυνση βορρά-νότου. Μεγάλο μέρος της επικράτειας της πεδιάδας έχει υψόμετρο κάτω των 200 μέτρων. Έχει μια από τις μεγαλύτερες πλημμυρικές πεδιάδεςκαιβάλτους. Το μεγαλύτερο μέρος των κατοίκων της πεδιάδας ζειστο ξηρότερο τμήμα της πεδιάδας, νότια του 77ου βόρειου γεωγραφικού πλάτους.
Η περιοχή ανατολικά της Πεδιάδας της Δυτικής Σιβηρίας ονομάζεται Κεντρικό Σιβηρικό Οροπέδιο. Εκτείνεται προς ανατολάς, ξεκινώντας από τον ποταμό Γενισέι και καταλήγει στην κοιλάδα τουποταμού Λένα. Η περιοχή χωρίζεται σε πολλά οροπέδια, ενώ τα εκεί υψόμετρα κυμαίνονται μεταξύ 320 και 740 μέτρων. Στα βόρεια όρη Πουτοράν έχουμε το υψηλότερο υψόμετρο στο οροπέδιο, περίπου 1.800 μέτρα. Η πεδιάδα οριοθετείται στα νότια από το σύστημα τωνΒαϊκάλειων ορέωνστα νότια και από τη Βόρεια Σιβηρική Πεδιάδα στα βόρεια, μια προέκταση της Βόρειας Σιβηρικής Πεδιάδας η οποία εκτείνεται στη χερσόνησο Ταϊμίρ στον Αρκτικό Ωκεανό.
Στο σύστημα βουνών δυτικά της Λίμνης Βαϊκάληςστη νοτιοκεντρική Σιβηρία, υπάρχουν αρκετές οροσειρές. Στα δυτικά όρη Σαγιάνη υψηλότερη κορυφή έχει περίπου 3.300 μέτρα υψόμετρο, στα ανατολικά όρη Σαγιάν η υψηλότερη κορυφή έχει 3.200 μέτρα υψόμετρα ενώ τοΌρος ΜπελούκαστηνΟροσειρά Αλτάι είναι το υψηλότερο βουνό στην περιοχή, με υψόμετρο 4.500 μέτρων. Τα ανατολικά όρη Σαγιάν φτάνουν ακόμη και κοντά στηΒαϊκάλη. Μεταξύ του βαθύτερου σημείου της Βαϊκάλης, το οποίο βρίσκεται περίπου 1.700 μέτρα κάτω από το επίπεδο της θάλασσας, καιτου κοντινότερου όρους της οροσειράς Σαγιάν, υπάρχει μια υψομετρική απόκλιση άνω των 4.500 μέτρων. Τα συστήματα βουνών ανατολικά της Λίμνης Βαϊκάλης είναι χαμηλότερα, σχηματίζοντας ένα συγκρότημα από μικρές οροσειρές και κοιλάδες που ξεκινούν από τη λίμνη και καταλήγουν στην ακτή του Ειρηνικού. Το μέγιστο ύψος της οροσειράς Στανοβόι, μιας οροσειράς η οποία κινείται σεμια κατεύθυνση δύσης-ανατολής, είναι τα 2.550 μέτρα. Στη νοτιοανατολική Σιβηρία, τα υψόμετρα των βουνών δεν ξεπερνάνε τα 800 μέτρα. Κατά μήκος τουΠορθμού των Ταρτάρων βρίσκεται ηΣαχαλίνη, το μεγαλύτερο ρωσικό νησί. Το μεγαλύτερο υψόμετρο της Σαχαλίνης είναι περίπου στα 1.700 μέτρα. Το μικρό νησί Μονερόν, ο χώρος στον οποίο καταρρίφθηκε ηπτήση 007 των Κορεατικών Αερογραμμών, βρίσκεται δυτικά της Σαχαλίνης.
Στη νότια, ορεινή Ρωσία εμφανίζεται ένα πραγματικά ορεινό ανάγλυφο. Μεταξύ της Μαύρης και της Κασπίας θάλασσας, τα όρη τουΚαυκάσου φτάνουν σε εξαιρετικά ύψη, σχηματίζοντας ένα φυσικό σύνορο μεταξύ της Ευρώπης και της Ασίας. Το όρος Ελμπρούς είναι το ψηλότερο σημείο της Ευρώπης με υψόμετρο 5.642 μέτρων. Η γεωλογική δομή του Καυκάσου εκτείνεται τόσο προς τα βορειοδυτικά μέσω τωνΚριμαϊκώνκαιΚαρπάθιων Ορέων όσο καιστα νοτιοανατολικά, φτάνοντας Κεντρική Ασία ως τοΤιενΣανκαιτα όρη Παμίρ. Τα βουνά του Καυκάσου δημιουργούν ένα επιβλητικό όριο μεταξύ της Ρωσίας καιτων νοτιοδυτικών γειτόνων της, της ΓεωργίαςκαιτουΑζερμπαϊτζάν.
Η Βορειοανατολική Σιβηρία, βορείως της Οροσειράς Στανοβόι, είναι μια εξαιρετικά ορεινή και συνάμα έρημη περιοχή. Η μεγάλη Χερσόνησος Καμτσάτκα, η οποία εκτείνεται με κατεύθυνση προς τα νότια και βρέχεται από την Οχοτσκική και από τη Βερίγγεια Θάλασσα, περιλαμβάνει πολλές ηφαιστειακές κορυφές, εκτων οποίων κάποιες είναι ενεργές. Το υψηλότερο ηφαίστειο στην Καμτσάτκα είναι το όρος Κλουτσέφσκαγια ύψους 4.750 μέτρων, το υψηλότερο σημείο στη ρωσική Άπω Ανατολή. Η ηφαιστειακή αλυσίδα που ξεκινά από την Καμτσάτκα συνεχίζει νοτιότερα στις ΚουρίλεςκαιστηνΙαπωνία. Η Καμτσάτκα είναι ένα από τα δύο κέντρα σεισμικής δραστηριότητας της Ρωσίας (το άλλο βρίσκεται στο άλλο άκρο της Ρωσίας, στον Καύκασο). Το 1995, ένας μεγάλος σεισμός κατέστρεψε σε μεγάλο βαθμό τοΝέφτεγκορσκ, μια πόλη που ζούσε από τη βιομηχανία του πετρελαίου, σε βαθμό πουδεν ξαναχτίστηκε. Επίσης, σε αυτή τη περιοχή βρίσκεται ο πολύ μεγάλος κρατήρας Μπεγιεντσίμε-Σαλαατίν.
Δορυφορική άποψη της Λίμνης Βαϊκάλης από τοSeaWiFSΗ διασταύρωση των ποταμών Τσουσοβάγια (παραπόταμος) και Κάμα (κύριος ποταμός) κοντά στοΠερμ. Δεξιά βλέπουμε τα Ουράλια.
Η Ρωσία είναι μια χώρα με πλούσια υδατικά αποθέματα. Διαιρείται σε 20 περιοχές απορροής. Οι πρώτοι οικισμοί της χώρας ξεπήδησαν κατά μήκος των ποταμών, όπου το μεγαλύτερο μέρος του αστικού πληθυσμού εξακολουθεί ναζει εκεί. ΟΒόλγας, ο μεγαλύτερος ποταμός της Ευρώπης, είναι μακράν το σημαντικότερο πέρασμα της ρωσικής εμπορικής ναυσιπλοΐας. Τέσσερις από τις δεκατρείς μεγαλύτερες πόλεις της Ρωσίας βρίσκονται στις όχθες του Βόλγα: τοΝίζνι Νόβγκοροντ, ηΣαμάρα, τοΚαζάνκαιτοΒόλγκογκραντ. Ο ποταμός Κάμα, ο οποίος ρέει δυτικά πηγάζοντας από τα νότια Ουράλια, ενώνεται μετον Βόλγα στηΔημοκρατία του Ταταρστάν. Είναι άλλο ένα σημαντικό ευρωπαϊκό ποτάμιο σύστημα του οποίου οι όχθες είναι πυκνοκατοικημένες.
Η Ρωσία έχει χιλιάδες ποτάμια και λίμνες, όντας μια από τις χώρες με τους περισσότερους επιφανειακούς υδατικούς πόρους. Ωστόσο, οι περισσότεροι Ρώσικοι ποταμοί και ρέματα υπάγονται στην Αρκτική λεκάνη απορροής, η οποία έγκειται κυρίως στη Σιβηρία, αλλά περιλαμβάνει επίσης και μέρος της Ευρωπαϊκής Ρωσίας. Συνολικά, το 84% των Ρωσικών επιφανειακών υδάτων βρίσκεται ανατολικά των Ουραλίων και ανήκει σε ποτάμια που διασχίζουν αραιοκατοικημένες περιοχές και εκβάλλουν στον Αρκτικό ή τον Ειρηνικό ωκεανό. Αντίθετα, οι περιοχές με τις υψηλότερες συγκεντρώσεις κατοίκων, και επομένως, αυτές μετην υψηλότερη ζήτηση για ύδρευση, τείνουν να έχουν τα θερμότερα κλίματα καιτα υψηλότερα ποσοστά εξάτμισης. Ως αποτέλεσμα, οι πυκνοκατοικημένες περιοχές όπως οι λεκάνες των ποταμών ΝτονκαιΚουμπάν βόρεια του Καυκάσου έχουν μόλις και μετά βίας επάρκεια υδατικών πόρων. Μάλιστα σε κάποιες περιπτώσεις παρουσιάζουν ανεπάρκεια υδατικών πόρων.
Σαράντα ρωσικοί ποταμοί που διασχίζουν μια απόσταση άνω των 1.000 χιλιομέτρων βρίσκονται ανατολικά των Ουραλίων. Σε αυτούς τους ποταμούς περιλαμβάνονται οι τρεις μεγάλοι ποταμοί που αποστραγγίζουν τη Σιβηρία, καθώς ρέουν βόρεια με κατεύθυνση τον Αρκτικό Ωκεανό: το σύστημα Ιρτίς-Ομπ (το οποίο διασχίζει μια απόσταση 5.380 χιλιομέτρων μέχρι να καταλήξει στη θάλασσα), ο ποταμός Ενισέι (5.075 χιλιόμετρα) καιοΛένας (4.294 χιλιόμετρα). Οι λεκάνες αυτών των ποταμών καλύπτουν μια έκταση περίπου 8 εκατομμυρίων τ.χλμ., η οποία αποβάλλει περίπου 50.000 κυβικά μέτρα νερού ανά δευτερόλεπτο στον Αρκτικό Ωκεανό. Η ροή των ποταμών προς τα βόρεια σημαίνει ότι οι περιοχές από τις οποίες πηγάζουν οι ποταμοί ξεπαγώνουν πιο νωρίς από τις κατώτερες υψομετρικά περιοχές στορουτου ποταμού, δημιουργώντας τεράστιους βάλτους όπως οβάλτος Βασιουγκάν έκτασης 48.000 τ.χλμ. στο κέντρο της Πεδιάδας της Δυτικής Σιβηρίας (ή Δυτική Σιβηρική Πεδιάδα, όπως αναγράφεται καιστο λήμμα). Το ίδιο ισχύει καιγιατα άλλα ποτάμια συστήματα, συμπεριλαμβανομένων των ποταμών ΠετσόρακαιτουΒόρειου Ντβινάστην Ευρώπη καιτουΚολυμάκαιτουΙντιγκίρκαστη Σιβηρία. Περίπου το 10% της έκτασης της Ρωσίας είναι βάλτοι.
Μια σειρά ποταμών που πηγάζουν από την ανατολική Σιβηρία αποστραγγίζουν τη Σιβηρία. ΟΑμούρκαι κυριότερος παραπόταμος του, οΟυσσούρι, αποτελούν ένα σημαντικό τμήμα των συνόρων μεταξύ της Ρωσίας και της Κίνας. Το σύστημα του Αμούρ αποξηραίνει το μεγαλύτερο της νοτιοανατολικής Σιβηρίας. Τρεις λεκάνες αποστραγγίζουν την Ευρωπαϊκή Ρωσία: οΔνείπερος, ο οποίος ρέει κυρίως μέσω της Λευκορωσίας και της Ουκρανίας, πηγάζει στους λόφους δυτικά της Μόσχας. ΟΝτον, ο οποίος διασχίζει μια απόσταση 1.860 χιλιομέτρων, πηγάζει από το Κεντρικό Ρωσικό Οροπέδιο, νότια της Μόσχας καιστη συνέχεια χύνεται στηΘάλασσα της ΑζοφικήςκαιτηΜαύρη ΘάλασσαστοΡοστόφ επί τουΝτον. ΟΒόλγας είναι το τρίτο και μακράν το μεγαλύτερο Ευρωπαϊκό ποτάμιο σύστημα. Πηγάζει σταυψώματα Βαλντάι δυτικά της Μόσχας και ελίσσεται με κατεύθυνση προς τα νοτιοανατολικά διασχίζοντας 3.510 χιλιόμετρα πριν εκβάλλει στηνΚασπία Θάλασσα. Συνολικά, το σύστημα του Βόλγα αποστραγγίζει 1.4 εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα. Υπάρχουν πολλά κανάλια στους ποταμούς της ευρωπαϊκής Ρωσίας. Γιατην Ευρωπαϊκή Ρωσία οι ποταμοί είναι εδώ και πολύ καιρό ένα μεταφορικό μέσο ζωτικής σημασίας, ενώ το σύστημα του Βόλγα εξακολουθεί να κατέχει τα δύο τρίτα των εσωτερικών υδάτινων οδών κυκλοφορίας της Ρωσίας.
Ο μεγάλος αριθμός λιμνών στη Ρωσία είναι κατά κύριο λόγο η κληρονομιά της εκτεταμένης παγοκάλυψης της Ρωσίας στην εποχή των παγετώνων. Οι μεγαλύτερες λίμνες της Ρωσίας είναι ηΛάντογκακαιηΌνεγκα βορειοανατολικά της Αγίας Πετρούπολης, ηΛίμνη Πέιπουςστα σύνορα μετηνΕσθονίακαιοταμιευτήρας Ρύμπινσκ βόρεια της Μόσχας. Μικρότεροι τεχνητοί ταμιευτήρες, μήκους 160 και 320 χιλιομέτρων, βρίσκονται κατά μήκος του Κάμα καιτου Βόλγα. Πολλοί μεγάλοι ταμιευτήρες έχουν κατασκευαστεί για ποταμοί της Σιβηρίας (οταμιευτήρας του Μπρατσκ βορειοδυτικά της Βαϊκάλης) είναι ο μεγαλύτερος στον κόσμο.
Τοπιο χαρακτηριστικό σώμα γλυκού νερού στη Ρωσία είναι η Λίμνη Βαϊκάλη, η βαθύτερη καιπιο ευρύχωρη λίμνη γλυκού νερού του κόσμου. Η λίμνη Βαϊκάλη από μόνη της κατέχει το 85% του γλυκού νερού των λιμνών στη Ρωσία καιτο 20% του παγκόσμιου γλυκού νερού των λιμνών. Εκτείνεται σε ένα μήκος 632 χιλιομέτρων καιτο μεγαλύτερο πλάτος της φτάνει τα 59 χιλιόμετρα. Το μέγιστο βάθος της είναι τα 1.713 μέτρα. Πολλές μικρότερες λίμνες στολίζουν τις βόρειες περιοχές της Ευρωπαϊκής και Σιβηρικής πεδιάδας. Οι μεγαλύτερες από αυτές είναι οιΜπελόζερο, Τοπόζερο, ΒιγκόζεροκαιΙλμένστη βορειοδυτική Ευρωπαϊκή Ρωσία καιηλίμνη Τσάνιστη νοτιοδυτική Σιβηρία.
Στη Ρωσία υπάρχουν ένα δισεκατομμύριο εκτάρια καλλιεργήσιμης γης, αλλά μόνο το 0.1% αυτών καλλιεργείται μόνιμα.[10]Τα τοπία της Ρωσίας έχουν εξαιρετικά ποικίλα περιβάλλοντα λόγω των παρακάτω παραγόντων:
Τα τοπία τούνδρας καλύπτουν μεγάλο μέρος της Ρωσίας. Οι συνθήκες είναι σκληρές λόγω των ψυχρών θερμοκρασιών και επομένως η φυτική ζωή δεν είναι πολύ καλά υποστηριζόμενη γιανα μεγαλώσει λόγω των σκληρών συνθηκών. Αυτό έχει γίνει πρόβλημα επειδή οιμη ευνοϊκές συνθήκες κάνουν τη γεωργία πιο δύσκολη.
Στη Ρωσία υπάρχουν πολλές οροσειρές όπως τα Ουράλια. Χωρίζουν την Ευρωπαϊκή από την Ασιατική Ρωσία. Αν χωρίζαμε τη χώρα στα δύο, τα Ουράλια θα ήταν το όριο.
Η Ευρωπαϊκή Ρωσία έχει μεγάλες Ευρωπαϊκές πεδιάδες που εκτείνονται σε περίπου 3.500 χιλιόμετρα.
Περίπου το 9.4% του πληθυσμού της Ρωσίας, σύμφωνα με στοιχεία του 2016, εργαζόταν στη γεωργία.[11]
Το κύριο εξαγωγικό προϊόν της Ρωσίας είναι το σιτάρι, το οποίο αποτελεί περίπου το 6% της παγκόσμιας παραγωγής. Η Ρωσία εξάγει σημαντικές ποσότητες ψαριών, λαδιών, γευμάτων και κρεάτων.[12]
Δορυφορική φωτογραφία της λίμνης Βαϊκάλης. Στο βόρειο άκρο της λίμνης καισε ένα κόλπο στη μέση, έχει αρχίσει να παγώνει.
Η ρωσία έχει σε μεγάλο βαθμό ηπειρωτικό κλίμα, λόγω του μεγάλου μεγέθους της αλλά καιτου σχετικά ομοιόμορφου πλάτους. Το μεγαλύτερο μέρος της ρωσικής γης απέχει τουλάχιστον 400 χιλιόμετρα από την πλησιέστερη ακτή καιτο κέντρο της χώρας βρίσκεται 3.840 χιλιόμετρα από την πλησιέστερη ακτή. Επίσης, οι οροσειρές της Ρωσίας, κυρίως στα νότια και ανατολικά, αποκλείουν τις μέτριες θερμοκρασίες από τον Ινδικό καιτον Ειρηνικό Ωκεανό, αλλά η Ευρωπαϊκή Ρωσία καιη βόρεια Σιβηρία δεν έχουν ανάλογη προστασία από τις επιρροές του Αρκτικού καιτου Βόρειου Ατλαντικού Ωκεανού.
Επειδή μόνο μικρά τμήματα της Ρωσίας βρίσκονται νοτίως του 50ού βόρειου γεωγραφικού πλάτουςκαιμια μεγάλη έκταση, που ξεπερνά τη μισή χώρα, βρίσκεται βορείως του 60ού βόρειου γεωγραφικού πλάτους, σε πολλές περιοχές για έξι μήνες υπάρχει χιονοκάλυψη πάνω από το υπέδαφος, η οποία είναι μόνιμα παγωμένη ακόμη καισε βάθος εκατοντάδων μέτρων. Η μέση ετήσια θερμοκρασία σχεδόν όλης της Σιβηρίας είναι υπό το μηδέν καιτο μεγαλύτερο μέρος της Ευρωπαϊκής Ρωσίας έχει μέση ετήσια θερμοκρασία 0 με 5 βαθμών Κελσίου. Σχεδόν όλη η Ρωσία έχει μόνο δύο εποχές, το καλοκαίρι καιτο χειμώνα, με πολύ μικρές μεταβατικές περιόδους. Τον χειμώνα ορισμένες παγωμένες λίμνες και ποτάμια χρησιμοποιούνται για τις μετακινήσεις των κατοίκων. Ορισμένες περιοχές στη Ρωσία έχουν ηπιότερο κλίμα, όπως π.χ. ηΠεριφέρεια ΚαλίνινγκραντστηΒαλτική Θάλασσαπουτο κλίμα της μοιάζει με αυτό της βορειοδυτικής Αμερικής, η ρωσική Άπω Ανατολή η οποία έχει μουσωνικό κλίμα υπό την επίδραση του Ειρηνικού, το οποίο αντιστρέφει την κατεύθυνση του ανέμου το καλοκαίρι καιτον χειμώνα, αλλάζοντας τις θερμοκρασίες σημαντικά. Υπάρχει καιμια στενή υποτροπική ζώνη στηΜαύρη Θάλασσα, γνωστό παραθαλάσσιο θέρετρο στη Ρωσία.
Το χειμώνα, ένα έντονο σύστημα υψηλής πίεσης έχει ως αποτέλεσμα να πνέουν άνεμοι με κατεύθυνση νότια-νοτιοδυτικά σε όλη τη Ρωσία εκτός από τις περιοχές που βρέχονται από τον Ειρηνικό. Το καλοκαίρι ένα σύστημα χαμηλής πίεσης έχει ως αποτέλεσμα να πνέουν άνεμοι με κατεύθυνση βόρεια-βορειοδυτικά στο μεγαλύτερο μέρος της Ρωσίας. Η Ρωσία είναι η ψυχρότερη χώρα του κόσμου (η μέση ετήσια θερμοκρασία της χώρας είναι στους -5.5 °C). Αυτός ο μετεωρολογικός συνδυασμός μειώνει τη διαφορά θερμοκρασίας τον χειμώνα μεταξύ βορρά και νότου. Οι μέσες θερμοκρασίες Ιανουαρίου είναι στους -6 °C στην Αγία Πετρούπολη, -27 °C στη Δυτική Σιβηρική Πεδιάδα και -43 °C στοΓιακούτσκ (στην κεντροανατολική Σιβηρία, ευρισκόμενο περίπου στο ίδιο γεωγραφικό πλάτος μετην Αγία Πετρούπολη), ενώ η μέση χειμερινή θερμοκρασία στις περιοχές στα σύνορα μετηΜογγολία, οι οποίες βρίσκονται περίπου στο 53ο βόρειο γεωγραφικό πλάτος, είναι λίγο πιο θερμές σε σχέση μετο Γιακούτσκ. Οι καλοκαιρινές θερμοκρασίες επηρεάζονται κυρίως από το γεωγραφικό πλάτος, ωστόσο τα νησιά της Αρκτικής έχουν μέση θερμοκρασία καλοκαιριού 4 °C ενώ στις νοτιότερες περιοχές η μέση θερμοκρασία φτάνει τους 20 °C το καλοκαίρι. Οι δυνατότητες της Ρωσίας για ακραίες θερμοκρασίες χαρακτηρίζεται από το εθνικό ιστορικό χαμηλό των -68 °C, που έχει καταγραφεί στοΒερχογιάνσκστην κεντροβόρεια Σιβηρία και τους 45 °C που έχει καταγραφεί στηνΟυτά της Καλμικίας.
Οι κρύοι χειμώνες έχουν μια βαθιά επίδραση σχεδόν σε κάθε πτυχή της ζωής στη Ρωσία. Επηρεάζει το πού καιγια πόσο καιρό οι άνθρωποι ζουνκαι εργάζονται, τι είδους καλλιέργειες καλλιεργούνται καιπου καλλιεργούνται (κανένα μέρος της χώρας δεν έχει μια ολόχρονη καλλιεργητική περίοδο). Η διάρκεια καιη σοβαρότητα του χειμώνα, μαζί με τις απότομες διακυμάνσεις της θερμοκρασίας μεταξύ του καλοκαιριού καιτου χειμώνα, επιβάλλουν ειδικές συνθήκες σε πολλούς τομείς της οικονομικής ζωής. Σε περιοχές που καλύπτονται από μόνιμα παγωμένο έδαφος, τα κτίρια πρέπει να κατασκευάζονται σε πασσάλους, τα μηχανήματα θα πρέπει να είναι κατασκευασμένα από ειδικά σκληρυμένο χάλυβα καιτα συστήματα μεταφοράς θα πρέπει να χτιστούν κατάλληλα γιανα αντέχουν σε πολύ χαμηλές και πολύ υψηλές θερμοκρασίες. Επιπλέον, κατά τη διάρκεια εκτεταμένων περιόδων νύχτας και κρύου, υπάρχουν αυξημένες ανάγκες ενέργειας, υγειονομικής περίθαλψης και κατανάλωσης κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων. Η διάρκεια της νύχτας στο μεγαλύτερο μέρος της Ρωσίας είναι περίπου 15 ώρες στο νοτιότερο σημείο της, ενώ αυξάνεται σταδιακά μετο γεωγραφικό πλάτος, με αποτέλεσμα αρκετές περιοχές να βρίσκονται στο σκοτάδι για ημέρες και εβδομάδες κάθε χρόνο (και αντίστοιχα ναμην δύει ποτέ ο ήλιος για κάποιες μέρες το καλοκαίρι, βλ. πολική ημέρακαιπολική νύχτα)
Επειδή η Ρωσία έχει μικρή έκθεση σε ωκεάνιες επιρροές, η χώρα λαμβάνει χαμηλές προς μέτριες ποσότητες βροχοπτώσεων. Τα υψηλότερα νούμερα βροχόπτωσης καταγράφονται στα βορειοδυτικά και όσο κατευθυνόμαστε προς τα βορειοανατολικά στην Ευρωπαϊκή Ρωσία η ετήσια βροχόπτωση μειώνεται. Οι υγρότερες περιοχές είναι η μικρή αλλά εύφορη υποτροπική περιοχή κοντά στον Καύκασο και κατά μήκος της ακτής του Ειρηνικού: τοΣότσι λαμβάνει 1.500 χιλιοστόμετρα βροχής ανά έτος καιοιΚουρίλες λαμβάνουν 1.000 με 1.500 χιλιοστόμετρα βροχόπτωσης των χρόνο, ανκαι αρκετή από τη βροχόπτωση είναι χιόνι. Κατά μήκος των ακτών της Βαλτικής, η μέση ετήσια βροχόπτωση φτάνει τα 600 χιλιοστόμετρα ενώ στη Μόσχα η μέση ετήσια βροχόπτωση είναι 525 χιλιοστόμετρα. Κατά μήκος των συνόρων Ρωσίας-Καζακστάν πέφτουν μόνο 20 χιλιοστόμετρα βροχής, ενώ στην αρκτική ακτή της Σιβηρίας η μέση ετήσια βροχόπτωση φτάνει τα 15 χιλιοστόμετρα (καθώς σχεδόν όλος ο υετός εκεί είναι χιόνι). Ο μέσος ετήσιος αριθμός ημερών με χιονοκάλυψη, ένας κρίσιμος παράγοντας γιατη γεωργία, εξαρτάται από το γεωγραφικό πλάτος καιτο υψόμετρο. Η χιονοκάλυψη ποικίλει από σαράντα έως 200 ημέρες στην Ευρωπαϊκή Ρωσία, και από 120 έως 250 ημέρες στη Σιβηρία.
1. Διηπειρωτικές χώρες με επικράτεια στην Ευρώπη καιστην Ασία. 2. Γεωγραφικά ανήκει στην Ασία, αλλά θεωρείται ευρωπαϊκό κράτος για ιστορικούς και πολιτισμικούς λόγους. 3. Κράτη που περιλαμβάνουν υπερπόντια εδάφη καισε άλλες ηπείρους μετην μητροπολιτική περιοχή να βρίσκεται στην Ευρώπη.
_(Russia_centered).svg)
έρημος τούνδρα αλπική τούνδρα τάιγκα δάσος
.jpg)
Πολυμέσα σχετικά 