ΗΆρσεναλ (αγγλικά: Arsenal) είναι αγγλικός ποδοσφαιρικός σύλλογος.
Η έδρα της είναι στην περιοχή Χόλογουεϊστο Βόρειο Λονδίνο. Ιδρύθηκε το 1886 και από το 2006 αγωνίζεται στοEmirates Stadium χωρητικότητας 60.432 θεατών.[1] Χρώματα του συλλόγου είναι το κόκκινο καιτο άσπρο και έχει ως έμβλημα το κανόνι, από το οποίο προήλθε το ψευδώνυμο "Οι Κανονιέρηδες".[2]
Εκτός από την ανδρική ομάδα, διαθέτει και γυναικεία ποδοσφαιρική ομάδα, τηνΆρσεναλ Λέιντις ΦΚ.
Θεωρείται, μαζί μετην Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, την Λίβερπουλ, την Μαντσεστερ Σίτι, την Τότεναμ καιτην Τσέλσι, μέλος των "έξι μεγάλων" του Αγγλικού Ποδοσφαίρου. Στην Ευρώπη, τα μεγαλύτερα της επιτεύγματα, είναι η κατάκτηση τουΚύπελλο Διεθνών Εκθέσεωντου 1970, καθώς καιτουΚυπέλλου Κυπελλούχων 1993-94.
Η Άρσεναλ ιδρύθηκε το 1886 στοΓούλιτςτουΝΑ Λονδίνου από εργάτες του τοπικού Βασιλικού Οπλοστασίου (Royal Arsenal). Αρχικά ονομαζόταν Dial Square αλλά πολύ σύντομα μετονομάστηκε σεRoyal Arsenal. Το 1891, που έγινε επαγγελματικός σύλλογος, μετονομάστηκε ξανά σεWoolwich Arsenal.
Το 1893 έγινε μέλος της Football League και έλαβε μέρος στη Β΄ κατηγορία. Το 1904 ανέβηκε στην Α΄ κατηγορία. Λόγω της γεωγραφικής περιοχής του γηπέδου υπήρχε μικρή προσέλευση φιλάθλων. Αυτό προκάλεσε οικονομικά προβλήματα στο σύλλογο, ο οποίος σχεδόν χρεοκόπησε το 1910. Τότε ανέλαβε την ομάδα ο Χένρι Νόρις, ο οποίος το 1913 που υποβιβάστηκε ξανά αποφάσισε νατη μεταφέρει στην περιοχή Χάιμπουρι (Highbury) του βορείου Λονδίνου στοArsenal Stadium.[3]Το επόμενο έτος απέβαλε την προσωνυμία Woolwich καιη ομάδα απέκτησε το σημερινό της όνομα. Το 1919, ανκαι τερμάτισε στην πέμπτη θέση επιλέχτηκε να προαχθεί στην Α΄ κατηγορία για λόγους οικονομικούς, ώστε να υπάρχουν ενδιαφέροντες αγώνες μετη γειτονική Τότεναμ Χότσπερ. Οι αγώνες μετην Τότεναμ αποτελούν το κλασικό ντέρμπι του Βορείου Λονδίνου. Έκτοτε δεν υποβιβάστηκε ποτέ ξανά μέχρι σήμερα, κατέχοντας το ρεκόρ της πιο μακροχρόνιας συμμετοχής στην Α΄ κατηγορία της Αγγλίας για ενενήντα τέσσερις συνεχόμενες σεζόν ως το 2021![4]
Το 1925 ως μάνατζερ του συλλόγου ανέλαβε ο Χέρμπερτ Τσάπμαν (Herbert Chapman), ο οποίος είχε ήδη κατακτήσει δύο συνεχόμενους τίτλους (1924, 1925) μετηΧάντερσφιλντ Τάουν. Ο Τσάπμαν έφερε επαναστατικές αλλαγές στην τακτική καιστην προετοιμασία και προχώρησε σε μεταγραφές σπουδαίων ποδοσφαιριστών, όπως του Άλεξ Τζέιμς (Alex James) καιτουΚλιφ Μπάστιν (Cliff Bastin). Υπό την καθοδήγησή τουη Άρσεναλ κέρδισε τα πρώτα σημαντικά τρόπαια της ιστορίας της: τοΚύπελλο Αγγλίας (1930) και δύο πρωταθλήματα (1931, 1933). Τότε ήταν που μετονομάστηκε σε "Άρσεναλ" ο σταθμός "Gillespie Road" του υπόγειου σιδηροδρόμου.
Ο αιφνίδιος θάνατος του Τσάπμαν το 1934 δεν εμπόδισε το σύλλογο να συνεχίσει τις επιτυχίες υπό την καθοδήγηση τωνΤζο Σόου (Joe Shaw) και Τζορτζ Άλισον (George Allison). Κατέκτησε τρία πρωταθλήματα (1934, 1935, 1938) και ένα Κύπελλο (1936).
Μετά τονπόλεμοη Άρσεναλ συνέχισε να έχει επιτυχίες. Με μάνατζερ τονΤομ Γουιτάκερ (Tom Whittaker) κέρδισε άλλα δύο πρωταθλήματα (1948, 1953) και ένα Κύπελλο Αγγλίας (1950). Εκείνη ακριβώς την περίοδο, πουη δημοτικότητά της ήταν στα ύψη, η ομάδα αποτέλεσε πηγή έμπνευσης γιατη δημιουργία του comic-strip "Roy of the Rovers" (1954), το οποίο δημοσιεύθηκε στο εβδομαδιαίο βρετανικό περιοδικό Tiger.
Όμως, η συνέχεια δεν ήταν το ίδιο λαμπερή. Ακολούθησε μια εικοσαετία με μέτριες επιδόσεις, χωρίς την κατάκτηση τροπαίων. Το 1966 το σύλλογο ανέλαβε ο Μπέρτι Μι (Bertie Mee), ο οποίος κατάφερε να κατακτήσει μετο σύλλογο το πρώτο ευρωπαϊκό τρόπαιο, τοΚύπελλο Διεθνών Εκθέσεωντου 1969-70. Την αμέσως επόμενη περίοδο 1970-71 κατέκτησε το νταμπλ, κάτι που μόνο δύο αγγλικές ομάδες είχαν καταφέρει μέσα στον 20ο αιώνα.
Η επόμενη δεκαετία δεν απέφερε τίτλους στο σύλλογο, ανκαι έφτασε σε τρεις τελικούς Κυπέλλου (1972, 1978, 1980), στον τελικό τουΚυπέλλου Κυπελλούχωντο 1980 και τερμάτισε 2ηστο πρωτάθλημα του 1972-73. Η μόνη επιτυχία υπήρξε η κατάκτηση τουΚυπέλλου Αγγλίαςτο 1979 με νίκη 3-2 επί της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ.
Η ανάληψη ως μάνατζερ του παλιού ποδοσφαιριστή του συλλόγου Τζορτζ Γκράχαμ (George Graham) το 1986 έφερε στην Άρσεναλ μια τρίτη περίοδο δόξας. Την πρώτη περίοδο κέρδισε τοΛιγκΚαπ (1987) και ακολούθησαν δυο πρωταθλήματα (1989, 1991), νταμπλ κυπέλλων Αγγλίας καιΛιγκΚαπτο 1992-93 και τοΚύπελλο Κυπελλούχων Ευρώπηςτο 1994.
Η απόλυση του Γκράχαμ έφερε αναστάτωση στο σύλλογο, και μετά από το ανεπιτυχές πέρασμα για ένα χρόνο του Μπρους Ρίο, προπονητής ανέλαβε οΑρσέν Βενγκέρ. Ο Βενγκέρ καθιέρωσε νέες τακτικές προετοιμασίας και προπόνησης κι έφερε στο σύλλογο πολλούς ξένους ποδοσφαιριστές που άλλαξαν τον παραδοσιακό αγγλοσαξονικό χαρακτήρα της ομάδας. Παράλληλα, δημιούργησε εξαιρετικά τμήματα ανίχνευσης και αξιοποίησης ταλέντων, από τα οποία παράγονται συνεχώς νέοι ποδοσφαιριστές.
Μετο Βενγκέρ στο τιμόνι η Άρσεναλ γνώρισε ημέρες μεγαλείου, ξεπέρασε τα βρετανικά όρια και καθιερώθηκε ως ένας από τους καλύτερους ευρωπαϊκούς συλλόγους. Έπαιξε θεαματικό ποδόσφαιρο κατακτώντας πολλούς τίτλους. Σεμια δεκαετία κατέκτησε δυο φορές το νταμπλ, τις σεζόν 1997-98, 2001-02, δύο ακόμα Κύπελλα Αγγλίας (2003, 2005) καιτο πρωτάθλημα του 2003-04 αήττητη, ένα κατόρθωμα που έχει πετύχει μόνο άλλη μια ομάδα, ηΠρέστον ΝορθΕνττο 1888-89 (όμως σε 22 αγώνες). Επιπλέον, κατάφερε να κάνει εθνικό ρεκόρ 49 συνεχόμενων αγώνων πρωταθλήματος χωρίς ήττα, από το Μάιο 2003 ως τον Οκτώβριο 2004. Σε οκτώ από τις έντεκα σεζόν υπό τον Βενγκέρ τερμάτισε στην πρώτη ή δεύτερη θέση του πρωταθλήματος. Στην Ευρώπη έφτασε στους τελικούς του Κυπέλλου ΟΥΕΦΑτο 2000 και του Τσάμπιονς Λιγκτο 2006.[5]Στον τελικό του Τσάμπιονς Λιγκ έφτασε αήττητη, χωρίς να δεχτεί γκολσε δέκα αγώνες καταρρίπτοντας το προηγούμενο ρεκόρ επτά αγώνων χωρίς γκολ της Μίλαν. Συνολικά η εστία της έμεινε απαραβίαστη επί 995 λεπτά ως το 76΄ του τελικού που σκόραρε οΣαμουέλ Ετό της Μπαρτσελόνα. Στις 17 Μαίου 2014 η Άρσεναλ επέστρεψε μετά από 9 χρόνια απουσίας στους τίτλους. Σε έναν δραματικό τελικό κυπέλλου στο Γουέμπλει,αφου βρέθηκε πίσω στοσκορμε 2-0 απο τηνΧαλ Σίτι,κατάφερε να ισοφαρίσει σε 2-2 και να στείλει τον αγώνα στην παράταση, εκεί όπου ο Ουαλός μέσος Ράμσεϊ, σκοράροντας πέτυχε την ολική ανατροπή και χάρισε το τρόπαιο στην ομάδα του. Η επιτυχία αυτή επαναλήφθηκε καιτην επόμενη χρονιά, αυτή τη φορά με αντίπαλο την Άστον Βίλα και σκορ 4-0.Στις 27 Μαίου 2017 ο Βενγκέρ έγινε οπιο επιτυχημένος προπονητής στην ιστορία του κυπέλλου Αγγλίας έχοντας κατακτήσει συνολικά εφτά τρόπαια,όταν καιη Άρσεναλ επικράτησε με 2-1 της πρωταθλήτριας Τσέλσι μεγκολτων Σάντσες και Ράμσει. Στις 13 Μαίου 2018 κάθισε για τελευταία φορά στον πάγκο των κανονιέρηδων,στην εκτός έδρας νίκη με 1-0 επί της Χάντερσφιλντ Τάουν.
Το σημερινό έμβλημα της Άρσεναλ παρουσιάστηκε για πρώτη φορά το 2002. Η σχεδίαση του είναι σε μοντέρνα γραμμή, ενώ σε σχέση μετα παλαιότερα σήματα έχει αρκετές λιγότερες γραμμές. Ένας από τους κύριους λόγους της απλούστερης σχεδίασης του, ήταν το γεγονός πως η ομάδα δεν μπορούσε να κατοχυρώσει εμπορικά το σήμα της, λόγω των αλλεπάλληλων εκδοχών του. Το πρώτο σήμα της ομάδας ήταν αυτό του Βασιλικού Οπλοστασίου του Λονδίνου, που χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά το 1888. Το σήμα αυτό είχε στο κέντρο τουμια ασπίδα, μέσα στην οποία απεικονίζονταν τρία κανόνια, με οπτική γωνία από πάνω, που σημάδευαν το βορρά. Λόγω του σχήματός τους, συχνά ο κόσμος τα μπέρδευε με καμινάδες, αλλά η παρουσία κεφαλιών λιονταριών πάνω τους ξεδιάλυνε αυτό το μικρό πρόβλημα. Μετην μετακίνηση στο Χάμπουρι το 1913 εγκατέλειψαν το σήμα, ενώ το 1922 υιοθέτησαν ένα έμβλημα με ένα κανόνι που σημάδευε ανατολικά, ενώ πάνω του αναγραφόταν το προσωνύμιο The Gunners.
Μια εκδοχή του σήματος της Άρσεναλ από το 1949 έως το 2002
Το 1925 η φορά του κανονιού άλλαξε προς τα δυτικά, ενώ το 1949 παρουσίασε μιαπιο μοντέρνα έκδοση, όπου μέσα σεμια ασπίδα υπήρχε το κανόνι, ξανά στραμμένο προς τα δυτικά, κάτω από το όνομα του συλλόγου (γραμμένο με γοτθική γραμματοσειρά). Κάτω από το κανόνι υπήρχε το έμβλημα του Metropolitan Borough of Islington, ενώ στο κάτω μέρος της ασπίδας αναγραφόταν η λατινική φράση «Victoria Concordia Crescit» (η νίκη κατακτιέται μετην αρμονία). Τα χρώματα του σήματος, το οποίο χρησιμοποιήθηκε σε διάφορες μικρές παραλλαγές μέχρι το 2002 ήταν το κόκκινο, το χρυσό καιτο πράσινο.
Στο νέο σήμα του 2002, το οποίο η ομάδα μπόρεσε να κατοχυρώσει εμπορικά, το κανόνι στράφηκε ξανά προς τα ανατολικά, τομπλε αντικατέστησε το πράσινο χρώμα, ενώ τόσο το έμβλημα του Ίσλιγκτον όσο καιη λατινική φράση απουσιάζουν. Αρκετοί οπαδοί εξέφρασαν την απογοήτευσή τους γιατην αλλοίωση του παραδοσιακού σήματος.
Η πρώτη αμφίεση της Άρσεναλ. Η ομάδα φορούσε μια παρόμοιο σετ (με διαφορετικές κάλτσες) την περίοδο 2005–06
Τα πρώτα 80 χρόνια της ύπαρξης της ομάδας, οι φανέλες των παικτών δεν είχαν πάνω τους το έμβλημα της ομάδας. Ειδικά σχεδιασμένα σήματα εμφανίζονταν μόνο σε περιπτώσεις όπως τελικοί του κυπέλλου. Το πρώτο από αυτά τα ειδικά σήματα εμφανίστηκε το 1927 και είναι ένα κόκκινο μονόγραμμα των αρχικών του ονόματος της ομάδας (AFC) μέσα σεμια λευκή ασπίδα. Το 1930 παρουσιάστηκε για πρώτη φορά καιτο κανόνι στην φανέλα της ομάδας, ενώ το 1932 η ασπίδα αντικαταστάθηκε με ένα εξάγωνο. Την περίοδο 1967-68 ένα λευκό κανόνι εμφανίστηκε στην φανέλα της ομάδας, για πρώτη φορά σε μόνιμή βάση, και παρέμεινε έτσι για 22 χρόνια, μεμια μικρή παραλλαγή το 1978. Από το 1991 εμφανίστηκε το πλήρες έμβλημα της ομάδας στη φανέλα, ενώ το 1994 πρόσθεσαν καιτο προσωνύμιο Gunners. Μετην αλλαγή του 2002, εμφανίζεται το νέο σήμα, όπως αυτό έχει.
Η εμφάνιση της Άρσεναλ είναι σταθερή για πολλές δεκαετίες και είναι πλέον αναγνωρίσιμη παγκοσμίως. Περιλαμβάνει κόκκινες φανέλες με λευκά μανίκια και λευκά σορτς. Εντούτοις, δεν είχε πάντα αυτή τη στολή. Η επιλογή του κόκκινου χρώματος προήλθε από τις φανέλες της Νότιγχαμ Φόρεστ. Συγκεκριμένα, όταν το 1886 οι εργάτες του οπλοποιείου ίδρυσαν τον ποδοσφαιρικό σύλλογο μετο όνομα Dial Square, δεν μπορούσαν ναβρουν ομοιόμορφες στολές. Τη λύση έδωσαν δυο από τα ιδρυτικά μέλη, οΦρεντ Μπήρντσλεϊ (Fred Beardsley) κιο Μορις Μπέιτς (Morris Bates), οι οποίοι ήταν πρώην ποδοσφαιριστές της Νότινγχαμ και είχαν μετακομίσει πρόσφατα στην περιοχή. Αυτοί επικοινώνησαν μετο παλιό τους σωματείο και ζήτησαν βοήθεια. Έτσι παρέλαβαν ένα σετ από φανέλες καιμια μπάλα. Το χρώμα τους ήταν σκούρο κόκκινο, σχεδόν μπορντό και τις συνδύασαν με λευκά σορτς καιμπλε κάλτσες. Αυτή ήταν η αρχική εμφάνιση του συλλόγου για πενήντα χρόνια περίπου.
Το 1933 ο Τσάπμαν θέλοντας να φορά η ομάδα πιο ζωντανά χρώματα καθιέρωσε τη σημερινή μορφή της φανέλας μετο ανοιχτόχρωμο κόκκινο καιτα λευκά μανίκια. Τη σεζόν 2005-06 που συμπληρώθηκαν 120 χρόνια από την ίδρυση του συλλόγου και επίσης ήταν η τελευταία στο παλιό της στάδιο η ομάδα αγωνίστηκε μετην αρχική σκούρα κόκκινη εμφάνιση, σεμια ρετρό προσπάθεια.
To «Highbury» αποτέλεσε έδρα της Άρσεναλ την περίοδο 1913–2006
Το «Emirates Stadium»
Την περίοδο πουη ομάδα αγωνιζόταν στοΝΑ Λονδίνο χρησιμοποιούσε ως έδρα το Manor Ground στην περιοχή Plumstead, εκτός από την τριετία 1890-93 που αγωνίστηκε στο κοντινό Invicta Ground. Το Manor Ground ήταν μια αλάνα, στην οποία ο σύλλογος έφτιαξε κερκίδες, γιανα ενταχθεί στην επαγγελματική κατηγορία το 1893. Αγωνίστηκε εκεί για είκοσι χρόνια, ως το 1913 που μετακόμισε στο Βόρειο Λονδίνο.[6]
Από το Σεπτέμβριο του 1913 ως το Μάιο του 2006 έδρα της ομάδας ήταν το Στάδιο Άρσεναλ (Arsenal Stadium), που έμεινε γνωστό ως «Highbury» (Χάιμπουρι). Το στάδιο αυτό σχεδιάστηκε από τον Archibald Leitch καιτο σχέδιό του ήταν παρόμοιο μετα περισσότερα αγγλικά γήπεδα της εποχής. Μια σκεπαστή εξέδρα και τρεις ανοιχτές. Τη δεκαετία του ’30 ανακατασκευάστηκαν και σκεπάστηκαν δύο ακόμα πλευρές. Το Χάιμπουρι είχε χωρητικότητα 60.000 θεατών ως τις αρχές της δεκαετίας του ’90. Τότε οι εξέδρες όρθιων μετατράπηκαν σε θέσεις καθήμενων για λόγους ασφαλείας. Έτσι, από το 1993 η χωρητικότητά του μειώθηκε στις 38.419 θέσεις, οι οποίες στα ευρωπαϊκά παιχνίδια ήταν ακόμα λιγότερες αφού ένα μέρος δινόταν σε χορηγούς και δημοσιογράφους.[7]Γι’ αυτό τις σεζόν 1998–99, 1999–2000 η Αρσεναλ έδινε τα παιχνίδια γιατοΤσάμπιονς Λιγκστο στάδιο «Wembley» (Γουέμπλεϊ).
Το Χάιμπουρι δεν μπορούσε να καλύψει πλέον τις αυξημένες ανάγκες που είχε ο σύλλογος καιτο 1999 αποφασίστηκε να χτιστεί νέο γήπεδο 60.000 θέσεων σε απόσταση μόλις πεντακοσίων μέτρων από το Χάιμπουρι, στο Ashburton Grove.[8]Το νέο γήπεδο εγκαινιάστηκε το 2006 και ονομάστηκε «Emirates Stadium» από το όνομα της ομώνυμης αεροπορικής εταιρίας, που είναι χορηγός του συλλόγου ως το 2012 με 100 εκατομμύρια λίρες. Όμως, αρκετοί φίλαθλοι το αποκαλούν Grove, από την παλιά ονομασία της περιοχής.[9]
Σημείωση: Οι σημαίες αφορούν την εθνική ομάδα, σύμφωνα με τους κανόνες επιλεξιμότητας της FIFA. Οι παίκτες μπορεί να κατέχουν περισσότερες ιθαγένειες εκτός FIFA.
Τα 13 πρωταθλήματα Αγγλίας τοποθετούν την Άρσεναλ στην 3η θέση στο αγγλικό ποδόσφαιρο μετά τηΜάντσεστερ ΓιουνάιτεντκαιτηΛίβερπουλ. Μετα 14 κύπελλα βρίσκεται στην πρώτη θέση, ενώ την πρωτιά στον συγκεκριμένο θεσμό κατέχει καιο προπονητής της, Αρσέν Βενγκέρ με επτά κατακτήσεις. ΜετηνΜάντσεστερ Γιουνάιτεντ μοιράζεται το ρεκόρ των τριών νταμπλ (1971, 1998, 2002). Επίσης η Άρσεναλ είναι μια από τις πέντε μόλις αγγλικές ομάδες που κέρδισαν τοΚύπελλο Αγγλίαςδυο συνεχόμενες χρονιές.[11]
Ακολουθούν οι συμμετοχές στοΚύπελλο Διεθνών Εκθέσεων, μια διοργάνωση πουηΟΥΕΦΑ θεωρεί ανεπίσημη καιδεν υπολογίζει τα αποτελέσματά της στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις.[12]
↑«Wayback Machine»(PDF). 4 Φεβρουαρίου 2012. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Φεβρουαρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 3 Δεκεμβρίου 2017.CS1 maint: Unfit url (link)
↑«Arsenal.com Highbury». 11 Ιανουαρίου 2008. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Ιανουαρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 3 Δεκεμβρίου 2017.CS1 maint: Unfit url (link)
publisher=Hamlyn The Official Illustrated History of Arsenal] Check |url= value (βοήθεια). ISBN9780600601753.line feed character in |url= at position 53 (βοήθεια)CS1 maint: Missing pipe (link)