Θεοδώρα (11ος αιώνας)

Αυτό τたうοおみくろん λήμμα αφορά τたうηいーたνにゅー Αυτοκράτειρα της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, του 11οおみくろんυうぷしろん αιώνα. Γがんまιいおたαあるふぁ άλλες γυναίκες μみゅーεいぷしろん τたうοおみくろん ίδιο όνομα, δείτε: Θεοδώρα.

Θεοδώρα τたうωおめがνにゅー Μακεδόνων
Σόλιδος μみゅーεいぷしろん επιγρ.: ΘΕΟΔΩ. ΑΥΓΟΥC.
Αυτοκράτειρα τたうωおめがνにゅー Ρωμαίων
Περίοδος	11 Ιανουαρίου 1055 – 31 Αυγούστου 1056
Προκάτοχος	Κωνσταντίνος Θ΄ οおみくろん Μονομάχος
Διάδοχος	Μιχαήλ ΣΤ΄ οおみくろん Στρατιωτικός
Γέννηση	πぱい. 984 Κωνσταντινούπολη
Θάνατος	31 Αυγούστου 1056 Κωνσταντινούπολη
Τόπος ταφής	Ναός τたうωおめがνにゅー Αγίων Αποστόλων (Κωνσταντινούπολη)
Οίκος	Δυναστεία τたうωおめがνにゅー Μακεδόνων
Πατέρας	Κωνσταντίνος Η΄
Μητέρα	Ελένη τたうοおみくろんυうぷしろん Αλυπίου
Θρησκεία	Χριστιανή Ορθόδοξη
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα ()

Ηいーた Θεοδώρα ηいーた Πορφυρογέννητη (984 - 31 Αυγούστου 1056) ήταν συναυτοκράτειρα της βυζαντινής αυτοκρατορίας από τις 19 Απριλίου 1042 έως κかっぱαあるふぁιいおた της 10 Ιανουαρίου 1055. Ενώ στις 11 Ιανουαρίου 1055 έως κかっぱαあるふぁιいおた τたうοおみくろん θάνατο της, τたうοおみくろんνにゅー Αύγουστο τたうοおみくろんυうぷしろん 1056 ήταν αυτοκράτειρα της αυτοκρατορίας από τたうηいーたνにゅー Μακεδονική δυναστεία πぱいοおみくろんυうぷしろん κυβέρνησε της Βυζαντινή Αυτοκρατορία γがんまιいおたαあるふぁ σχεδόν δύο αιώνες.

Βιογραφία

Ηいーた Θεοδώρα, ηいーた νεότερη από τις κόρες τたうοおみくろんυうぷしろん Κωνσταντίνου τたうοおみくろんυうぷしろん Ηいーた’ ήταν - όπως μας μαρτυρεί οおみくろん Μιχαήλ Ψελλός σκιαγραφώντας τたうοおみくろん χαρακτήρα της, σしぐまεいぷしろん αντιπαραβολή μみゅーεいぷしろん αυτόν της Ζωής - ψηλή, αδύνατη, απότομη κかっぱαあるふぁιいおた γρήγορη σしぐまτたうοおみくろん λόγο, χαμογελαστή, όχι ιδιαίτερα εύστροφη κかっぱαあるふぁιいおた όμορφη, κかっぱαあるふぁιいおた ιδιαίτερα φειδωλή.

Διέθετε δυναμικό κかっぱαあるふぁιいおた φιλόδοξο χαρακτήρα καθώς σしぐまτたうηいーたνにゅー αρχή της βασιλείας τたうοおみくろんυうぷしろん Ρωμανού Γがんま’ Αργυρού (1029) φαίνεται ότι έπαιξε κάποιο ρόλο σしぐまτたうηいーたνにゅー εκδήλωση τたうωおめがνにゅー συνωμοσιών τたうοおみくろんυうぷしろん Προυσιανού κかっぱαあるふぁιいおた τたうοおみくろんυうぷしろん Κωνσταντίνου Διογένη, οδηγώντας τたうηいーた Ζωή σしぐまτたうηいーたνにゅー απόφαση νにゅーαあるふぁ τたうηいーたνにゅー περιορίσει σしぐまτたうηいーた μονή Πετρίου. Οおみくろん Ψελλός αναφέρει ότι «οおみくろん φθόνος [...] χώρισε τις δύο αδελφές» κかっぱαあるふぁιいおた πως ηいーた θέση της σしぐまτたうοおみくろん μοναστήρι ήταν «αξιοσέβαστη». Ηいーた κουρά της Θεοδώρας, ισοδυναμούσε μみゅーεいぷしろん ποινή κかっぱαあるふぁιいおた αποκλεισμό από τたうηいーたνにゅー πολιτειακή οργάνωση της αυτοκρατορίας. Συμμετείχε επίσης κかっぱαあるふぁιいおた σしぐまτたうηいーたνにゅー τιμωρία μみゅーεいぷしろん τύφλωση τたうοおみくろんυうぷしろん Μιχαήλ Εいぷしろん’ κかっぱαあるふぁιいおた τたうοおみくろんυうぷしろん Ιωάννη Ορφανοτρόφου τたうοおみくろん 1043.

Ηいーた Θεοδώρα, θしーたαあるふぁ αναλάβει γがんまιいおたαあるふぁ δεύτερη φορά τたうηいーたνにゅー αυτοκρατορική εξουσία - ως μόνη κάτοχός της - στις 11 Ιανουαρίου τたうοおみくろんυうぷしろん 1055, αμέσως μετά τたうοおみくろん θάνατο τたうοおみくろんυうぷしろん Μονομάχου, αφού πρώτα εξουδετέρωσε τις απειλές πぱいοおみくろんυうぷしろん είχαν εμφανισθεί. Από τたうηいーたνにゅー μιά πλευρά οおみくろんιいおた άνθρωποι τたうοおみくろんυうぷしろん Κωνσταντίνου Θ΄ προσπάθησαν νにゅーαあるふぁ αναγορεύσουν αυτοκράτορα τたうοおみくろんνにゅー δούκα Βουλγαρίας Νικηφόρο Πρωτεύοντα. Απέτυχαν όμως κかっぱαあるふぁιいおた έχασαν τις θέσεις τους. Από τたうηいーたνにゅー άλλη πλευρά, οおみくろん πατρίκιος Βρυέννιος, εκπρόσωπος της στρατιωτικής αριστοκρατίας κかっぱαあるふぁιいおた αρχηγός τたうωおめがνにゅー Μακεδονικών δυνάμεων (τたうωおめがνにゅー δυνάμεων δηλαδή πぱいοおみくろんυうぷしろん είχαν υποστηρίξει τたうοおみくろんνにゅー πατρίκιο Λέοντα Τορνίκιο οκτώ χρόνια νωρίτερα) αποπειράθηκε φαίνεται κかっぱαあるふぁιいおた αυτός νにゅーαあるふぁ στασιάσει. Απέτυχε κかっぱαあるふぁιいおた εξορίστηκε, ενώ ηいーた μεγάλη περιουσία τたうοおみくろんυうぷしろん δημεύτηκε. Τたうαあるふぁ παραπάνω γεγονότα παραλείπονται από τたうηいーたνにゅー εξιστόρηση τたうοおみくろんυうぷしろん Ψελλού.

Αποφάσισε νにゅーαあるふぁ μみゅーηいーたνにゅー παντρευτεί κかっぱαあるふぁιいおた απέκρουσε κάθε προσπάθεια από στρατό ή κλήρο - οおみくろん πατριάρχης Μιχαήλ Α΄ Κηρουλάριος δυσανασχετούσε επειδή αυτοκράτωρ ήταν μみゅーιいおたαあるふぁ γυναίκα - νにゅーαあるふぁ πάρει σύζυγο συνάρχοντα, υπερασπίσθηκε δραστικότατα τたうηいーたνにゅー ανεξαρτησία της από τις επιβουλές κかっぱαあるふぁιいおた επιρροές της στρατιωτικής τάξης, αλλά κかっぱαあるふぁιいおた της κοινής γνώμης πぱいοおみくろんυうぷしろん σύμφωνα μみゅーεいぷしろん τたうοおみくろんνにゅー Ψελλό δでるたεいぷしろんνにゅー ήταν σύμφωνη μみゅーεいぷしろん μία τέτοια διευθέτηση τたうωおめがνにゅー πραγμάτων. «Όλοι βέβαια τたうοおみくろん θεωρούσαν απρεπές νにゅーαあるふぁ εκθηλύνεται έτσι ηいーた άλλοτε αρρενωπή εξουσία τたうωおめがνにゅー Ρωμαίων». Όχι τόσο από τたうηいーたνにゅー επιθυμία γがんまιいおたαあるふぁ μονοκρατορία, αλλά -όπως παρατηρεί οおみくろん Ψελλός- επειδή ίσως δでるたεいぷしろんνにゅー ήθελε νにゅーαあるふぁ ακολουθήσει τたうηいーた μοίρα της Ζωής. Έτσι, παίρνοντας τたうηいーたνにゅー έγκριση τたうωおめがνにゅー ικανών αξιωματούχων πぱいοおみくろんυうぷしろん επρόσκειντο ευνοϊκά, παραχώρησε τたうηいーた διοίκηση τたうοおみくろんυうぷしろん κράτους σしぐまτたうοおみくろんνにゅー έμπιστό της πρωθυπουργό πρωτοσύγκελο Λέοντα Παρασπόνδυλο, έναν δυσπρόσιτο αλλά ικανό πολιτικό τたうοおみくろんνにゅー οποίο οおみくろん Ψελλός μέμφεται κかっぱαあるふぁιいおた κατακρίνει τたうηいーた Θεοδώρα γがんまιいおたαあるふぁ τたうηいーたνにゅー επιλογή της αυτή.

Παρά τたうοおみくろん ότι οおみくろん Ψελλός καταρχάς χαρακτηρίζει τたうηいーた διακυβέρνηση της Θεοδώρας συνετή, κατόπιν παρατηρεί ότι ήταν απαραίτητη ηいーた ανάληψη τたうωおめがνにゅー κρατικών ηνίων από έναν άνδρα. Εντούτοις, οおみくろん Ψελλός μαρτυρεί τたうηいーたνにゅー ύπαρξη ενός γενικότερου κλίματος δυσαρέσκειας, εξαιτίας τたうοおみくろんυうぷしろん ότι ηいーた Ρωμαϊκή αρχή βρισκόταν σしぐまτたうαあるふぁ χέρια μιας γυναίκας, ενώ τέλος, ακόμη κかっぱαあるふぁιいおた τたうαあるふぁ θετικά στοιχεία πぱいοおみくろんυうぷしろん αποδίδει σしぐまτたうηいーた βασιλεία της Θεοδώρας έχουν νにゅーαあるふぁ κάνουν περισσότερο μみゅーεいぷしろん τたうηいーた διεθνή κかっぱαあるふぁιいおた εσωτερική πολιτική συγκυρία κかっぱαあるふぁιいおた πολλή λιγότερο μみゅーεいぷしろん τις πραγματικές της ικανότητες σしぐまτたうηいーたνにゅー άσκηση της αυτοκρατορικής εξουσίας.

Κυβέρνησε όπως οおみくろんιいおた αυτοκράτορες: ήταν προϊσταμένη της αυλής, διόριζε αξιωματούχους, εξέδιδε διατάγματα, ρύθμιζε δικαστικές διαφορές, δέχονταν πρέσβεις κかっぱαあるふぁιいおた αρχηγούς κρατών, εκπλήρωνε τυπικό ρόλο τたうοおみくろんυうぷしろん αυτοκράτορα κかっぱαあるふぁιいおた λάμβανε αποφάσεις σχετικά μみゅーεいぷしろん ζητήματα οικονομικής ή εξωτερικής πολιτικής, πάντα μみゅーεいぷしろん «σοβαρή φωνή» όπως μας πληροφορεί οおみくろん Ψελλός. Τたうοおみくろん μοναδικό ίσως μειονέκτημα ήταν ότι δでるたεいぷしろんνにゅー μπορούσε νにゅーαあるふぁ οδηγήσει προσωπικά τたうοおみくろん στρατό σしぐまτたうηいーた μάχη.

Φαίνεται πως είχε πλήρη συναίσθηση της δύναμής της. Όταν ανέβηκε σしぐまτたうοおみくろん θρόνο, ενώ κατά τたうοおみくろん έθιμο, γがんまιいおたαあるふぁ νにゅーαあるふぁ πάρει μみゅーεいぷしろん τたうοおみくろん μέρος της αρχές κかっぱαあるふぁιいおた λαό έπρεπε νにゅーαあるふぁ κάνει δωρεές, εκείνη αρνήθηκε δικαιολογώντας τたうηいーたνにゅー απόφασή της αυτή, σύμφωνα μみゅーεいぷしろん τたうοおみくろんνにゅー Ψελλό, ως ανανέωση αρχής πぱいοおみくろんυうぷしろん ανήκε σしぐまτたうηいーた νόμιμη κληρονόμο. Εδώ έχουμε κかっぱαあるふぁιいおた μみゅーιいおたαあるふぁ πρόσθετη πληροφορία πぱいοおみくろんυうぷしろん αφορά σしぐまτたうηいーた φιλαργυρία της αλλά κかっぱαあるふぁιいおた τたうηいーたνにゅー οικονομική πολιτική πぱいοおみくろんυうぷしろん εφάρμοσε κατά τたうηいーたνにゅー περίοδο πぱいοおみくろんυうぷしろん ήταν σしぐまτたうηいーたνにゅー εξουσία. Ηいーた Θεοδώρα κατά τたうηいーたνにゅー περίοδο της βασιλείας της έκοψε χρυσά νομίσματα.

Πέθανε τたうοおみくろんνにゅー Αύγουστο τたうοおみくろんυうぷしろん 1056 σしぐまεいぷしろん ηλικία περίπου εβδομήντα πέντε ετών, από κάποιο γαστρεντερικό πρόβλημα, όπως αναφέρει οおみくろん Ψελλός κかっぱαあるふぁιいおた έστεψε διάδοχό της τたうοおみくろんνにゅー Μιχαήλ ΣΤ΄ τたうοおみくろんνにゅー Στρατιωτικό, χωρίς όμως νにゅーαあるふぁ έχει προνοήσει γがんまιいおたαあるふぁ τたうηいーた διαδοχή. Ετάφη σしぐまτたうοおみくろんνにゅー ναό τたうωおめがνにゅー Αγίων Αποστόλων. Ηいーた βασιλεία της Θεοδώρας της πορφυρογέννητης σήμανε κかっぱαあるふぁιいおた τたうοおみくろん τέλος της Μακεδονικής δυναστείας.

Φαίνεται πως οおみくろんιいおた βυζαντινές αυτοκράτειρες πぱいοおみくろんυうぷしろん κατάφεραν νにゅーαあるふぁ αναρριχηθούν σしぐまτたうοおみくろん ύπατο αξίωμα κかっぱαあるふぁιいおた πぱいιいおたοおみくろん συγκεκριμένα ηいーた Θεοδώρα, εκτός από τたうηいーたνにゅー ευγλωττία της, τたうηいーたνにゅー φιλοδοξία κかっぱαあるふぁιいおた τたうηいーたνにゅー ανάμειξή της στις δολοπλοκίες κかっぱαあるふぁιいおた τις ίντριγκες τたうοおみくろんυうぷしろん παλατιού της Κωνσταντινούπολης, έδρασε ως ικανή αυτοκρατόρισσα πぱいοおみくろんυうぷしろん εκμεταλλεύθηκε τις προσωπικές ατέλειες κかっぱαあるふぁιいおた αδυναμίες τたうοおみくろんυうぷしろん κύκλου της, χωρίς νにゅーαあるふぁ παραιτηθεί από τたうαあるふぁ προνόμια πぱいοおみくろんυうぷしろん της παρείχε ηいーた θέση της ως μέλους της Μακεδονικής δυναστείας.

Πινακοθήκη

• 
  Τたうοおみくろん λεγόμενο στέμμα τたうοおみくろんυうぷしろん Μονομάχου: σしぐまτたうηいーた μέση οおみくろん Κωνσταντίνος Θ΄ Μονομάχος, αριστερά ηいーた σύζυγός τたうοおみくろんυうぷしろん Ζωή κかっぱαあるふぁιいおた δεξιά ηいーた αδελφή της Θεοδώρα.
• 
  Ηいーた Θεοδώρα, από τたうοおみくろん στέμμα τたうοおみくろんυうぷしろん Μονομάχου. Επιγρ: ΘΕΟΔΩΡΑ Ηいーた ΕいぷしろんΥうぷしろんCAIBECTATH AYΓがんまΟおみくろんΥうぷしろんCTA
• 
  λεπτομέρεια από τたうηいーたνにゅー προηγούμενη εικόνα
• 
  Ηいーた αυτοκράτειρα Ζωή κείρει μοναχή τたうηいーたνにゅー αδελφή της Θεοδώρα
• 
  Χρυσό ιστάμενον τたうοおみくろんυうぷしろん 1042. Επιγρ.: +ZΩおめがΗいーた Κかっぱ ΘΕΟΔΩΡ. Κρατούν τたうοおみくろん λάβαρον τたうοおみくろんυうぷしろん Κωνσταντίνου Α΄.

Βιβλιογραφία

• Ψελλός Μιχαήλ, Χρονογραφία, τόμ. Βべーた’, (μτφρ-εισ-σしぐまχかい. Βべーたρろー. Καραλής, Άγρωστις, Αθήνα, 1992.
• Οικονομίδης Νにゅー., «Ηいーた ενοποίηση τたうοおみくろんυうぷしろん Ευρασιατικού χώρου 945-1071» σしぐまτたうοおみくろん Τたうοおみくろん Βυζαντινό κράτος σしぐまτたうηいーたνにゅー ακμή της δυνάμεως τたうοおみくろんυうぷしろん τόμ. Ζ΄, Εκδοτική Αθηνών, Αθήνα, 2000.
• Norwich, J.J. "Byzantium", Vol. II-The Apogee
• Vasiliev, A. "History of the Byzantine Empire, 324–1453"
• Ostrogorsky, G. "History of the Byzantine State"

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Ζωή Γκίνη, Θεοδώρα ηいーた πορφυρογέννητη: ηいーた τελευταία Μακεδόνισσα αυτοκράτειρα, σしぐまτたうοおみくろん archive.gr

Προηγούμενος Κωνσταντίνος Θしーた' οおみくろん Μονομάχος

Αυτοκράτορας τたうοおみくろんυうぷしろん Βυζαντίου

Επόμενος Μιχαήλ ΣしぐまΤたう' οおみくろん Στρατιωτικός