Ήταν Σύροςστην καταγωγή και είχε μεγάλη μόρφωση. Διετέλεσε διάκονος της Μεγάλης Εκκλησίας και «πτωχοτρόφος». Εξελέγη Πατριάρχης το Μεγάλο Σαββάτο, 8 Απριλίουτου610[1]. Τον Οκτώβριο του ίδιου έτους έστεψε Αυτοκράτορα τονΗράκλειο[2].
Το615οι Πέρσες πήραν τον Τίμιο Σταυρό από ταΙεροσόλυμα, πράγμα που θεωρήθηκε βαθιά ταπείνωση στην Κωνσταντινούπολη. Έτσι, με πρωτοβουλία του Σέργιου, η Εκκλησία πρόσφερε δάνειο στην Πολιτεία. Τα εισοδήματα της Εκκλησίας παραδόθηκαν στον Αυτοκράτορα, ενώ τα σκεύη των εκκλησιών έλιωσαν γιανα πάρουν το μέταλλο. Έτσι, η Εκκλησία χρηματοδότησε τις εκστρατείες του Αυτοκράτορα Ηρακλείου, μετατρέποντάς τες σε Ιερό Πόλεμο[3].
Ο Πατριάρχης Σέργιος έπαιξε επίσης πρωταγωνιστικό ρόλο στην αντίσταση της Πόλης σε επιδρομή των Αβάρων, η οποία συνέβη κατά την απουσία του Αυτοκράτορα. Ενώ αυτός εκστράτευε στηνΤραπεζούντα, ο Σέργιος ανέλαβε ο ίδιος την άτυπη πολιτική ηγεσία[4]καιμε λαϊκή κινητοποίηση, αλλά καιτη συνδρομή καταιγίδας, η οποία αποδόθηκε σε θεϊκή αρωγή, καθώς επέφερε μεγάλες ζημιές στον εχθρικό στόλο, η Πόλη διασώθηκε. Μετά τη νίκη αυτή, στις 8 Αυγούστουτου626, ο λαός της Πόλης έψαλε στο Ναό των Βλαχερνών όρθιος ευχαριστήριο ύμνο προς την Παναγία, ο οποίος καθιερώθηκε και ονομάζεται έκτοτε «Ακάθιστος Ύμνος[5]».
Θέλοντας να υποστηρίξει την πολιτική του Ηρακλείου εναντίον των Περσών, εισήγαγε τις κακοδοξίες του μονοθελητισμού καιτου μονοενεργητισμού ως παραδεκτές θεολογικές βάσεις προσέγγισης με τους αντιχαλκηδονίους. Πράγματι, με βάση τη φόρμουλα αυτή, ο Πατριάρχης Αλεξανδρείας Κύρος κατόρθωσε το 633 να πετύχει την κοινωνία Ορθοδόξων και (μετριοπαθών) Αντιχαλκηδονίων στην Αλεξάνδρεια.
Ο Μονοενεργητισμός, το θεωρητικό κατασκεύασμα του Σεργίου, συνάντησε ισχυρές θεολογικές αντιρρήσεις. Ο λόγιος μοναχός και μετέπειτα Πατριάρχης Ιεροσολύμων και άγιος Σωφρόνιος κατέγραψε τις αντιρρήσεις τουστην ενθρονιστήρια συνοδική του επιστολή. Ο ίδιος ο Σέργιος απευθύνθηκε με επιστολή στονΠάπα Ονώριο Α΄ ζητώντας τη γνώμη τουγιατο κατά πόσο μπορεί να συνυπάρχουν δύο «υπεναντία» θελήματα στον Χριστό. Ο Πάπας απέρριψε αυτή τη θεωρία, απαντώντας ότι ο Χριστός είχε ένα θέλημα, και όχι δύο «υπεναντία», έδωσε όμως τη γενική του υποστήριξη στον Σέργιο[6].
Παρά ταύτα, μετη βοήθεια του συμβούλου τουκαι διαδόχου τουΠύρρου, ετοίμασε μια «Έκθεση» μονοθεληστικού περιεχομένου, η οποία πήρε τη μορφή αυτοκρατορικού διατάγματος, με σκοπό την επαναπροσέγγιση με τους Αντιχαλκηδονίους. Η «Έκθεση» αυτή ενεκρίθη καισυνοδικά[7].
Ο Σέργιος ευλόγησε τον έκθεσμο γάμο του Ηρακλείου μετην ανιψιά του Μαρτίνα. Σε αυτήν την περίπτωση έδρασε ως πολιτικός στην υπηρεσία της Εκκλησίας. Αποτιμώντας την κρίσιμη κατάσταση της αυτοκρατορίας υποχώρησε στην τήρηση των εκκλησιαστικών κανόνων[8].
↑Rapp, Claudia (2021). «The Early Patriarchate (325–726)». A Companion to the Patriarchate of Constantinople (Leiden-Boston): 18. ISBN978-90-04-42443-2.
.svg)