ΗΣύβαρις (γεν.: της Συβάρεως,[1] της Συβάριος[2] ή της Συβάριδος·[1]νοελλ.Σύβαρη, ιταλικάSibari) ήταν αρχαία πόλη στηΜεγάλη Ελλάδα. Βρισκόταν στον κόλπο του Τάραντα μεταξύ των ποταμών Κράθις και Σύβαρη. Η πόλη ιδρύθηκε από Αχαιούς (από τηνΕλίκη) και Ίωνες (από τηνΤροιζήνα) (720 π.Χ.). Η εύφορη γη της περιοχής καιτο εκτεταμένο εμπόριο της πόλης με τις αποικίες της Μικράς Ασίας την κατέστησαν μια από τις πλουσιότερες και δυνατότερες πόλεις της Μεγάλης Ελλάδας.
Οι κάτοικοι της πόλης έμειναν γνωστοί γιατονηδονισμό, τα πανηγύρια και τις υπερβολές τους σε τόσο μεγάλο βαθμό πουη λέξη "Συβαριτισμός" έγινε συνώνυμο της πολυτέλειας και της εξωφρενικής απόλαυσης. Η πόλη υποτάχθηκε στον γειτονικό Κρότωνα (510 π.Χ.), οι Κροτωνιάτες πολιόρκησαν ξανά την Σύβαρι καιτην υπέταξαν για δεύτερη φορά (476 π.Χ.).
Οι προσπάθειες των Συβαριτών αργότερα να ανακαταλάβουν την πόλη απέτυχαν (452 π.Χ. και 446 π.Χ.), εκδιώχθηκαν οριστικά από τους Κροτωνιάτες. Οι Συβαρίτες κάλεσαν σε βοήθεια τις Συρακούσες μαζί με νέους εποίκους που είχαν έρθει από τηνΑθήνακαι άλλες πόλεις της Πελοποννήσου (446 π.Χ.), σύντομα ήρθαν σε σύγκρουση μαζί τους και εκδιώχθηκαν οριστικά (445 π.Χ.). Η πόλη είδε σημαντικά πέντε περιόδους ξένης κατοχής τις οποίες ακολούθησε απέλαση, οι νέοι έποικοι από την Αθήνα ίδρυσαν στη θέση της την πόλη Θούριοι (444 π.Χ.), οι εναπομείναντες Συβαρίτες ίδρυσαν τηΣύβαριν επί του Τράεις.
Τα ερείπια της Συβάρεως καιτων Θουρίων τάφηκαν σταδιακά κάτω από τα ερείπια του ποταμού Κράθις, τα ανακάλυψε ο αρχαιολόγος Ντόναλντ Φ. Μπράουν (1908 - 2014) ύστερα από ανασκαφές τη δεκαετία του 1960. Σήμερα βρίσκονται νοτιοδυτικά του Σύβαρι ένα προάστιο της πόλη Καζάνο αλλό Ιόνιο στηνΙταλική ΕπαρχίαΚοζέντσαστηνΚαλαβρία.
ΟΣτράβωνκαιοΔιόδωρος Σικελιώτης γράφουν ότι η Σύβαρις βρισκόταν κοντά στη θάλασσα ανάμεσα στους ποταμούς Κράθη και Σύβαρη που είχε δώσει το όνομα τουστην πόλη.[3]Οι σύγχρονοι ερευνητές την ανακάλυψαν σε μία παραλιακή ακτογραμμή δίπλα από μία λιμνοθάλασσα, ο ποταμός Σύβαρης τροφοδοτεί σήμερα τον Κράθις σε απόσταση περίπου πέντε χιλιόμετρα από το στόμιο του, κάτω από την αρχαία πόλη. Όταν δημιουργήθηκε η σημερινή πόλη Σύβαρη ο ομώνυμος ποταμός άλλαξε πορεία προς τα βόρεια και χύνεται στον κόλπο του Τάραντα.[4]Η πόλη βρίσκεται σε μία πεδιάδα που είναι πασίγνωστη γιατη γονιμότητα της.[5]ΟΨευδοσκύμνος καταγράφει την ημερομηνία που ιδρύθηκε η Σύβαρις το 720 π.Χ.[6]Ο Στράβων γράφει ότι ιδρυτές της πόλης ήταν κάτοικοι από τηνΕλίκη, μία πανάρχαια πόλη στηνΑχαΐαπου καταποντίστηκε από σεισμό.[7]ΟΑριστοτέλης έγραψε ότι ήρθαν μαζί τους έποικοι από τηνΤροιζήνα αλλά εκτοπίστηκαν σύντομα από τους πολυπληθέστερους Αχαιούς.[8] Ένας τοπικός θρύλος αναφέρει ότι ιδρύθηκε από τονγιοτουΑίαντα του Λοκρού.[9]
Η προέλευση του ονόματος είναι άγνωστη, ο Στράβων έγραψε ότι προερχόταν από παραφθορά του"Σαγγάρ" ή "Σύβαρ", την υπόθεση περιπλέκουν η ύπαρξη των χαρακτήρων "Wiis"στα νομίσματα της Ποσειδωνίας.[10] Αυτό επιβεβαιώνει τον Στράβωνα που δηλώνει ότι η Ποσειδωνία ήταν αποικία της Συβάρεως.[11]Ο Διόδωρος ο Σικελιώτης περιγράφει ότι ήταν μια τεράστια και πλούσια πόλη χάρη στη γονιμότητα της γης καιτην ευκολία μετην οποία δεχόταν μετανάστες. Τον 7οκαιτον 6ο αιώνα ήταν η μεγαλύτερη πόλη στηνΙταλίαμε 300.000 κατοίκους.[12]Ο αριθμός αυτός θεωρείται υπερβολικός αλλά δεν έπαυε να είναι κορυφαία πόλη της Μεγάλης Ελλάδας.[13]ΟΈφορος τους κατεβάζει στους 100.000, ο αριθμός αυτός πιθανότατα είναι πολύ κοντά στην πραγματικότητα.[14]Ο Στράβων γράφει ότι οι κάτοικοι στην κοιλάδα του ποταμού Κράθις βρίσκονταν σε μία έκταση με περίμετρο 9.7 χιλιόμετρα, κυβερνούσαν πέντε φυλές και 25 υποτελείς πόλεις.[15]Η κατοικίσιμη έκταση υπολογίζεται περίπου σε 500 Εκτάρια.[16]Η αποικία των Οινωτρίων Πανδοσία φαίνεται ότι βρισκόταν την ίδια εποχή υπό τον έλεγχο της Συβάρεως.[17]
Νόμισμα της Συβάρεως (550 π.Χ. - 510 π.Χ.) με παράσταση του Συβαρικού ταύρου.
Το δεύτερο ήμισυ του 7ου αιώνα π.χ. οι Συβαρίτες κατέλαβαν ένα ιερό των Οινωτρίων που ανήκε στηνΑθηνά. Η πράξη αυτή εορτάστηκε με μεγαλοπρεπή πανηγύρια σε έναν λόφο περίπου 15 χιλιόμετρα βορειοδυτικά από την πόλη.[18]Η Σύβαρη επεκτάθηκε σημαντικά στηνΤυρρηνική θάλασσα, ίδρυσε τις αποικίες Ποσειδωνία, Λάος (Καλαβρία)και Σκίδρος.[19][20][21]Η Ποσειδωνία ιδρύθηκε γύρω στο 600 π.Χ. αλλά η εποχή που ιδρύθηκαν οι άλλες δύο πόλεις είναι άγνωστη.[22]Οι περιγραφές γιατον πλούτο καιτην πολυτέλεια των κατοίκων της Συβάρεως περιγράφονται με αφθονία στην αρχαία λογοτεχνία, οΗρόδοτος γράφει ότι ένας πολίτης ο Σμινδυρίδης τους ξεπερνούσε πολύ όλους σε πλούτο και πολυτέλεια.[23]Ο Διόδωρος τον περιγράφει σαντον πλουσιότερο υποψήφιο μνηστήρα γιατην κόρη τουΚλεισθένη της Σικυώνας. Εξέπλευσε από την Σύβαρι γιατηΣικυώναμε ένα πλοίο με 50 κουπιά, ξεπέρασε σε πολυτέλεια τον Κλεισθένη.[24]ΟΑθήναιος ο Ναυκρατίτης αναφέρει ότι το πλήρωμα του ήταν δούλοι, αλιείς, κυνηγοί και μάγειροι.[25]Η πληροφορία πιθανότατα είναι εσφαλμένη επειδή ο Ηρόδοτος δεν καταγράφει παρόμοιο αριθμό.[26]
ΟΚλαύδιος Αιλιανός γράφει ότι ο Σμινδυρίδης δεν μπορούσε να κοιμηθεί σε ένα κρεβάτι με ροδοπέταλα επειδή έβγαζε στο σώμα του φουσκάλες.[27] Άλλος πασίγνωστος Συβαρίτης ήταν ο Αλκιμένης γιατον οποίο κάποιος Ψευδοαριστοτέλης γράφει ότι έκανε δώρο έναν πολυτελή μανδύα στον ναό της ΉραςστοΛακίνιο Άκρο.[28]Ο Αθήναιος ο Ναυκρατίτης διαστρευλώνει εδώ την πληροφορία καιτην αποδίδει στον πραγματικό Αριστοτέλη.[29]Ο ιστορικός Ιουστίνος γράφει ότι η Σύβαρις προχώρησε σε συμμαχίες με άλλες Αχαϊκές αποικίες όπως τοΜεταπόντιοκαιοΚρότωνας απέναντι στηνΙωνική αποικία Σύρις. Η Σύρις κατακτήθηκε στα μέσα του 6ου αιώνα π.Χ.[30]Το 2ο μισό του 6ου αιώνα π.Χ. άρχισε να κόβει τα δικά της νομίσματα, τα αρχαιότερα χρονολογούνται το 530 π.Χ. Τα νομίσματα αυτά χρησιμοποιούσαν τα Αχαϊκά μέτρα και σταθμά όπως οι άλλες Αχαϊκές αποικίες Μεταπόντιο, Κρότωνας καιΚαυλωνία.[31]
Ο Διόδωρος ο Σικελιώτης γράφει ότι η ολιγαρχική κυβέρνηση ανατράπηκε από έναν άντρα τον Τέλη που ανακηρύχτηκε τύραννος, έστειλε εξορία και έκανε κατάσχεση της περιουσίας στους 500 πλουσιότερους κατοίκους της πόλης.[32]Οι εξόριστοι δραπέτευσαν στον Κρότωνα, ο Τέλης ζήτησε από την πόλη του Κρότωνα νατου δώσει πίσω τους καταζητούμενους δραπέτες μετην απειλή πολέμου, οι Κροτωνιάτες συνήθιζαν να παραδίδουν τους δραπέτες αλλά οΠυθαγόρας τους έπεισε να αλλάξουν γνώμη. Ο στρατός του Τέλη με 300.000 άντρες βάδισε εναντίον του στρατού των Κροτωνιατών που είχε 100.000 άντρες. Οι Κροτωνιάτες ανκαι ήταν αριθμητικά πολύ λιγότεροι συνέτριψαν τους Συβαρίτες, η συντριπτική πλειοψηφία των αντρών σκοτώθηκε στη μάχη, ο Στράβων γράφει ότι μεσολάβησαν δύο μήνες ή εννιά μέρες από τη μάχη μέχρι τη λεηλασία. Ο Τέλης πιθανότατα την περίοδο αυτή εκτελέστηκε από τους Συβαρίτες μαζί με τους οπαδούς του.[33]
Νόμισμα της Συβάρεως (452 π.Χ. - 446 π.Χ.) με παράσταση τουΠοσειδώνα από τη μία πλευρά καιτου Συβαρικού ταύρου από την άλλη.
Ο ιστορικός Γουόλτερ Μπάρκερτ (1931 - 2015) αμφισβητεί έντονα τον Διόδωρο Σικελιώτη μετον ισχυρισμό ότι θα ήταν αδύνατο να τους στείλει εξορία καιστη συνέχεια να ζητήσει την επιστροφή τους, είναι σενάριο που μοιάζει με μυθιστορηματική τραγωδία.[34]Η εκδοχή του Ηροδότου είναι πιο σύντομη: δεν κατονομάζει καθόλου τον Πυθαγόρα και γράφει ότι οι Κροτωνιάτες πήραν βοήθεια από τονΔωριέα τον Λακεδαιμόνιο.[32]Ο Στράβων γράφει ότι οι Κροτωνιάτες στη συνέχεια έκαναν εκτροπή του ποταμού Κράθις γιανα βυθίσουν την Σύβαρι.[7]Ο ισχυρισμός είναι επίσης άκυρος κατά τον Μπάρκερτ επειδή ενώ ο Κράθις μεταφέρει χοντρή άμμο και κοχύλια, τα στοιχεία αυτά δεν βρέθηκαν στην ανασκαφή της πόλης. Η ταφή της Συβάρεως έγινε πιθανότατα από φυσικά αίτια χάρη στην υπερχείλιση του ποταμού.[35]
Μετά την καταστροφή της πόλης οι εναπομείναντες κάτοικοι δραπέτευσαν στις αποικίες τους Λάος και Σκίδρο.[21] Πολλοί ισχυρίζονται ότι πήγαν στην Ποσειδωνία επειδή τα νομίσματα της πόλης κόπηκαν από τότε στα Αχαϊκά πρότυπα της Συβάρεως. Ο Γκράχαμ ισχυρίζεται ωστόσο ότι ο αριθμός των προσφύγων ήταν πολύ μεγάλος γιανα πάνε στην Ποσειδωνία καινα ιδρύσουν μια μορφή Συμπολιτείας.[36]
Η Σύβαρις στην πραγματικότητα δεν καταστράφηκε ολοσχερώς όπως περιγράφουν ο Διόδωρος καιο Στράβων, το πιθανότερο έγινε "Υποτελής"των Κροτωνιατών, αυτό φαίνεται στα νομίσματα του Κρότωνα που παρουσιάζουν στη μία πλευρά τον τρίποδα του Κρότωνα καιστην άλλη τον ταύρο της Συβάρεως. ΟΑριστόξενος ο Ταραντίνος ισχυρίζεται επίσης ότι οι Πυθαγόριοι του Κρότωνα μετά την υποταγή της πόλης δραπέτευσαν στην Σύβαρι.[37]Ο Διόδωρος ο Σικελιώτης γράφει ότι οι Κροτωνιάτες πολιόρκησαν ξανά την Σύβαρι (476 π.Χ.), οι Συβαριώτες ζήτησαν βοήθεια από τονΙέρων Α΄ των Συρακουσών. Ο Ιέρων Α΄ έστειλε τον αδελφό του Πολύζελο μετην ελπίδα ναβρειτον θάνατο από τους Κροτωνιάτες, ο Πολύζελος το κατάλαβε, αρνήθηκε και δραπέτευσε στονΘήρωνα του Ακράγαντα.[38]Ο Ηρόδοτος δεν κάνει περισσότερες αναφορές γιατα σχέδια του Ιέρων Α΄ υπονοώντας ότι ηττήθηκαν για άλλη μιά φορά από τους Κροτωνίατες. ΟΤίμαιος ο Ταυρομενίτηςσε δύο Σχόλια γράφει αντίθετα ότι ο Πολύζελος βοήθησε επιτυχώς τους Συβαρίτες, δραπέτευσε αργότερα στοΑγκριτζέντο όταν κατηγορήθηκε ότι σχεδιάζει επανάσταση.[39]
Ανεξάρτητα από τα αποτελέσματα της πολιορκίας του 476 π.Χ. οι Συβαρίτες εγκατέλειψαν αργότερα σίγουρα την πόλη τους (452 π.Χ.), την ίδια χρονιά σύμφωνα μετον Διόδωρο επέστρεψαν στην αρχική τους πόλη υπό την ηγεσία ενός Θεσσαλού.[40]Την ίδια εποχή φαίνεται ότι είχαν στενές σχέσεις μετην Ποσειδωνία αφού τα νομίσματα τους είχαν μεγάλη ομοιότητα, σεμια συνθήκη με έναν άγνωστο λαό τους Σαρδαίους εγγυητής ήταν η Ποσειδωνία.[41]Οι Συβαρίτες φαίνεται ότι εκδιώχθηκαν οριστικά από την πόλη τους από τους Κροτωνιάτες (445 π.Χ.).[40]Ο Διόδωρος γράφει ότι οι Συβαρίτες ζήτησαν στη συνέχεια βοήθεια από τηνΑρχαία ΑθήνακαιτηνΑρχαία Σπάρτη, μαζί με άλλες πόλεις της Πελοποννήσου, οι νέοι έποικοι ίδρυσαν μία πόλη μετο όνομα Θούριοι πολύ κοντά στην Σύβαρι. Οι Συβαριώτες καιοι νέοι έποικοι των Θουρίων την ίδια χρονιά ήρθαν μεταξύ τους σε σύγκρουση.[42]Οι Θουριώτες πολύ ισχυροί και περισσότεροι σε αριθμό τους θανάτωσαν σχεδόν όλους, οι ελάχιστοι Συβαριώτες που επέζησαν ίδρυσαν την Σύβαρι στον Τραείς (444 π.Χ.).[43]
Το αίτημα των Συβαριωτών για βοήθεια πραγματοποιήθηκε σίγουρα όταν έκλεισαν οιΤριακονταετείς Σπονδές (445 π.Χ.), όσο διαρκούσε οΠρώτος Πελοποννησιακός Πόλεμοςδεν είχε κανένα νόημα να ζητήσουν βοήθεια τόσο από τη Σπάρτη όσο και από την Αθήνα.[44]Ο Διόδωρος αναγνωρίζει ότι οι Αθηναίοι καιοι υπόλοιποι άποικοι προχώρησαν σε μία μόνο αποστολή μετην ίδρυση των Θουρίων, ο Στράβων αντίθετα λέει ότι έζησαν στην Σύβαρι μέχρι την εξόντωση των παλιών κατοίκων, μετά ιδρύθηκαν οι Θούριοι.[7]Οι σύγχρονοι ερευνητές συμφωνούν περισσότερο μετον Στράβωνα και πραγματικά έχουν ερευνηθεί δυο Αθηναϊκές αποστολές. Η πρώτη έγινε προκειμένου να ενισχυθούν οι Συβαρίτες (446 π.Χ.), μετά τη σύγκρουση τους με τους Συβαρίτες ακολούθησε η καταστροφή της πόλης (445 π.Χ.) καιη ίδρυση των Θουρίων (444 π.Χ.). Η πόλη απέκτησε μία νέα μορφή δημοκρατικού πολιτεύματος, οι κάτοικοι διαιρέθηκαν σε δέκα φυλές χωρίς τους Συβαρίτες.[45]
Οι περισσότεροι συγγραφείς με εξαίρεση τον Ηρόδοτο καταδίκασαν τον χαρακτήρα των Συβαριτών, οΚλαύδιος Αιλιανός, ο Στράβων καιο Αθήναιος ο Ναυκρατίτης γράφουν ότι η καταστροφή της πόλης ήταν θεία τιμωρία γιατην αλαζονεία, τον εγωισμό καιτην πολυτέλεια που ζούσαν. Ο Αθήναιος ο Ναυκρατίτης ιδιαίτερα ήταν η μεγαλύτερη πηγή ανεκδότων, σύμφωνα με αυτόν οι Συβαρίτες ανακάλυψαν το δοχείο τουαλέτας καιοι πρώτοι που χρησιμοποίησαν τα πνευματικά δικαιώματα ιδιαίτερα οι μάγειροι γιατα πιάτα. Οι μετακινήσεις τους γινόντουσαν με άμαξες αλλά ήταν τόσο αργές που συνήθως ένα σύντομο ταξίδι μίας ημέρας ολοκληρωνόταν σε τρεις. Οι υπαίθριες διαδρομές γινόντουσαν μετα κανάλια μετα οποία μετέφεραν το κρασί από τους αμπελώνες κοντά στη θάλασσα.[46]Ο κωμικός Μεταγένης τους θαυμάζει έντονα σεμια παράθεση γιατα ποτάμια από τρόφιμα που κυκλοφορούσαν μέσα στην πόλη.[47]Ο Αθήναιος γράφει μία μεγάλη σειρά από παραδείγματα γιανα τονίσει τον εγωισμό καιτην ανηθικότητα των Συβαριτών, έστειλαν απεσταλμένους στηνΠυθίαπου πρόβλεψε ότι θα καταστραφούν σε πόλεμο επειδή έβαζαν τον εαυτό τους πάνω από τους θεούς.[48]
Ο Αθήναιος χρησιμοποιεί αποσπάσματα συγγραφέων όπως οΦύλαρχοςπου είχε γράψει ότι ο Συβαρίτες προκάλεσαν την οργή της θεάς Ήρας όταν θανάτωσαν 30 απεσταλμένους του από τον Κρότωνα και τους άφησαν άταφους. ΟΗρακλείδης ο Ποντικός είχε γράψει ότι θανάτωσαν οπαδούς του Τέλη μέσα στο ιερό των θεών, τα αποσπάσματα χρησιμοποιεί καιο Αθηναίος. Ο Ηρακλείδης έγραψε επιπλέον ότι οι Συβαριώτες ήθελαν να καταργηθούν οιΟλυμπιακοί Αγώνεςκαινα αντικατασταθούν με δικά τους παιχνίδια καιμε περισσότερα δώρα.[49]Το εκπληκτικότερο ανέκδοτο σύμφωνα μετον Αθήναιο είναι ότι οι Συβαρίτες οδηγούσαν τα άλογα τους διασκεδάζοντας ταυτόχρονα με μουσική παίζοντας φλάουτο, το ίδιο έκαναν όταν αντιμετώπιζαν τους Κροτωνιάτες.[50]Ο Αθηναίος χρεώνει τις μεγάλες ήττες τουστην"αλαζονεία καιτην πολυτέλεια της ζωής τους". Ο Κλαύδιος Αιλιανός επίσης χρεώνει την ήττα στην πολυτέλεια, την αλαζονεία τους καιστον φόνο ενός μουσικού στο ιερό της Ήρας.[51]
Η Βανέσα Γκόρμαν αγνοεί τις αναφορές του Αθηναίου δηλώνοντας ότι η θεία τιμωρία ήταν συνηθισμένο γεγονός στις φανταστικές ιστορίες της εποχής.[52]Η Βανέσα καιο Ρομπέρ Γκόρμαν τονίζουν ότι πρόκειται για προσωπικές εφευρέσεις του Αθήναιου χωρίς να έχουν καμιά σχέση με τους παλιότερους ιστορικούς από τους οποίους πήρε αποσπάσματα. Η"πολυτέλεια" ήταν κάτι το συνηθισμένο στηΡώμητον 2ο αιώνα π.Χ. καιδεν μπορούσε να θεωρηθεί σαν αμαρτία.[53]Ο Πίτερ Γκριν τονίζει μετη σειρά του ότι οι ιστορίες εφευρέθηκαν από τους ηθικολόγους της εποχής, αναγνωρίζει ωστόσο ότι ο πλούτος της προκάλεσε τη ζήλεια των κατοίκων του Κρότωνα πουτην κατέστρεψαν.[54]Η σχέση των Συβαριτών μετον τεράστιο πλούτο έχει μεταφερθεί καιστην αγγλική λέξη, η αγγλική λέξη "Σύβαρι" είναι ένα ουσιαστικό που τονίζει τον υπερβολικό πλούτο. ΟΣάμιουελ ΤζόνσονστοΛεξικό της Αγγλικής Γλώσσας μεταφέρει το ανέκδοτο του Αιλιανού σχετικά μετο πρόβλημα που είχε ο Σμινδυρίδης γιανα κοιμηθεί στο κρεβάτι μετα ροδοπέταλα.[55]Οι παλιότερες ανασκαφές στις αρχές του 19ου αιώνα δεν μπόρεσαν να ανακαλύψουν τίποτα το σημαντικό, η πόλη είχε ταφεί κάτω από τα ιζήματα του ποταμού Κράθιδος, η θέση βρέθηκε μόνο μετά από μια αποφασισμένη αποστολή στη δεκαετία του 1960. Η αρχαία πόλη βρισκόταν περίπου 2.5 χιλιόμετρα δυτικά από τον κόλπο του Τάραντα, οι συνθήκες ανασκαφής όμως ήταν πολύ δύσκολες λόγω των υπόγειων υδάτων, ενώ καιοι Θούριοι κτίστηκαν τμηματικά πάνω από την Σύβαρι.[56]Στην περιοχή κτίστηκε ένα αρχαιολογικό μουσείο που στεγάζει πολλά ευρήματα. Σήμερα είναι μια μικρή πόλη 5.000 περίπου κατοίκων.
Aristotle (1932). Rackham, H. (ed.). Politics. Aristotle. 21. Cambridge, Massachusetts: Harvard University Press.
Athenaeus (1854). Yonge, C. D. (ed.). The Deipnosophists; or, Banquet of the learned, of Athenaeus. 3. London: Henry G. Bohn.
Burkert, Walter (1972). Lore and Science in Ancient Pythagoreanism. Harvard University Press.
Cerchiai, Luca; Jannelli, Lorena; Longo, Fausto, eds. (2004). The Greek Cities of Magna Graecia and Sicily. Translated from Italian by the J. Paul Getty Trust. Los Angeles, California: Getty Publications.
Claudius Aelianus (1665). Stanley, Thomas (ed.). ?lian his Various History. London: Thomas Dring
Diodorus Siculus (1939). Oldfather, C. H. (ed.). Library of History. 3. Cambridge, Massachusetts: Harvard University Press.
Gorman, Vanessa B. (2001). Miletos, the Ornament of Ionia: A History of the City to 400 B.C.E. Ann Arbor: University of Michigan Press.
Gorman, Robert J.; Gorman, Vanessa B. (2007). "The Tryphe of the Sybarites: A Historiographical Problem in Athenaeus"
Graham, A. J. (1999). Colony and Mother City in Ancient Greece. Manchester, England: Manchester University Press.
Greco, Emanuele (2011). "On the Origin of the Western Greek Poleis"
Green, Peter (2010). Books 11-12.37.1: Greek History 480-431 B.C., the Alternative Version. Austin, Texas: University of Texas Press.
Hall, Jonathan M. (2008). "Foundation Stories". In Tsetskhladze, Gocha R. (ed.). Greek Colonisation: An Account of Greek Colonies and Other Settlements Overseas. 2. Leiden: Brill.
Hansen, Mogens Herman (2004). "The Concept of the Consumption City Applied to the Greek Polis". In Nielsen, Thomas Heine (ed.)
Johnson, Samuel (1830). Johnson's English Dictionary, as Improved by Todd and Abridged by Chalmers. Boston: Perkins and Marvin.
Justin (1853). Watson, John Selby (ed.). Epitome of the Philippic History of Pompeius Trogus. London: Henry G. Bohn.
Kleibrink, Marianne; Jacobsen, Jan Kindberg; Handberg, Soren (2004). "Water for Athena: Votive Gifts at Lagaria (Timpone della Motta, Francavilla Marittima, Calabria)"
Papadopoulos, John K. (2002). "Minting Identity: Coinage, Ideology and the Economics of Colonization in Akhaina Magna Graecia". Cambridge Archaeological Journal.
Pseudo-Aristotle (1936). "On Marvellous Things Heard". In Hett, W. S. (ed.). Minor Works. Aristotle. 14. Cambridge, Massachusetts: Harvard University Press.
Rhodes, P. J. (2006). A History of the Classical Greek World: 478–323 BC. Blackwell History of the Ancient World. 11. Blackwell Publishing.
Rutter, N. K. (1970). "Sybaris—Legend and Reality". Greece and Rome. 17 (2): 168–176.
Stanley, Jean-Daniel; Bernasconi, Maria Pia (2009). "Sybaris-Thuri-Copia trilogy: three delta coastal sites become land-locked"
Solinus (1895). Mommsen, Theodor (ed.). De mirabilibus mundi.
Strabo (1924). Jones, H. L. (ed.). Geography. 3. Cambridge, Massachusetts: Harvard University Press
Varro (1934). "Res Rustica". In Hooper, W. D.; Ash, Harrison Boyd (eds.). On Agriculture. Cambridge, Massachusetts: Harvard University Press.
Zhmud, Leonid (2012). Pythagoras and the Early Pythagoreans. Oxford, United Kingdom: Oxford University Press.
