Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν.Μπορείτε να βοηθήσετε προσθέτοντας την κατάλληλη τεκμηρίωση. Υλικό που είναι ατεκμηρίωτο μπορεί να αμφισβητηθεί καινα αφαιρεθεί. Η σήμανση τοποθετήθηκε στις 21/03/2015.
Πρώτη Βουλγαρική Αυτοκρατορία Първата българска държава
Πρώτη Βουλγαρική Αυτοκρατορία[1] είναι οιστοριογραφικός όρος γιατοχανάτο, που ιδρύθηκε από τους Πρωτοβούλγαρους περί το 681, όταν εγκαταστάθηκαν στα βορειοανατολικά Βαλκάνια, υπέταξαν ή εξεδίωξαν τους Βυζαντινούς και έκαναν συμμάχους τους τους Νότιους Σλάβους εποίκους. Εξελίχθηκε σεπριγκιπάτοτο 864 και σεαυτοκρατορία περί το 913-927. Στο απόγειο της δύναμής της η Βουλγαρία εκτεινόταν από την Καμπή τουΔούναβη (σήμερα σύνορα Ουγγαρίας-Σλοβακίας) μέχρι τηΜαύρη Θάλασσακαι από τον Ποταμό Δνείπερο μέχρι τηνΑδριατική Θάλασσα. Καθώς το κράτος εδραίωσε τη θέση τουστα Βαλκάνια, μπήκε σεμια μακραίωνη αλληλεπίδραση μετηΒυζαντινή Αυτοκρατορία. Η Βουλγαρία αναδείχθηκε σε κύριο ανταγωνιστή του Βυζαντίου προς βορράν του, με αποτέλεσμα αρκετούς πολέμους. Οι δύο δυνάμεις έζησαν επίσης περιόδους ειρήνης και συμμαχίας, ιδίως κατά τηΔεύτερη Αραβική πολιορκία της Κωνσταντινούπολης, όπου ο Βουλγαρικός στρατός έλυσε την πολιορκία και κατέστρεψε τον Αραβικό στρατό, αποτρέποντας έτσι μια Αραβική εισβολή στη Νοτιοανατολική Ευρώπη. ΤοΒυζάντιο άσκησε έντονη πολιτιστική επιρροή επί της Βουλγαρίας, που επίσης οδήγησε στην τελική υιοθέτηση του Χριστιανισμού το 864. Μετά τη διάλυση τουΧαγανάτουτωνΑβάρωνη χώρα επεξέτεινε τα εδάφη της βορειοδυτικά μέχρι τηνΠαννονική Πεδιάδα. Αργότερα οι Βούλγαροι αντιμετώπισαν την προέλαση τωνΠετσενέγωνκαιτωνΚουμάνωνκαι πέτυχαν αποφασιστική νίκη επί τωνΟύγγρων, αναγκάζοντάς τους να εγκατασταθούν μόνιμα στηνΠαννονία.
Στα τέλη του 9ουκαι τις αρχές του 10ου αιώνα οΣυμεών Α΄ πέτυχε μια σειρά νίκες επί των Βυζαντινών, αναγνωρίσθηκε μετον τίτλο του Αυτοκράτορα και επεξέτεινε το κράτος τουστη μέγιστη έκτασή του. Μετά τον αφανισμό του Βυζαντινού στρατού στη μάχη της Αγχιάλουτο 917, οι Βούλγαροι πολιόρκησαν τηνΚωνσταντινούπολητο 923 και το 924. Οι Βυζαντινοί τελικά ανέκαμψαν καιτο 1014, υπό τοΒασίλειο Β´ κατέφεραν συντριπτική ήττα επί των Βουλγάρων στηΜάχη του Κλειδίου. Μέχρι το 1018 τα τελευταία Βουλγαρικά οχυρά είχαν παραδοθεί στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία καιη Πρώτη Βουλγαρική Αυτοκρατορία έπαψε να υπάρχει. Τη διαδέχθηκε η Δεύτερη Βουλγαρική Αυτοκρατορία το 1185.
Μετά την υιοθέτηση του Χριστιανισμού η Βουλγαρία έγινε το πολιτιστικό κέντρο της Σλαβικής Ευρώπης. Η ηγετική πολιτιστική θέση της εδραιώθηκε περαιτέρω μετην εφεύρεση τουΓλαγολιτικούκαιτουΠαλαιού Κυριλλικού αλφαβήτου λίγο αργότερα στην πρωτεύουσα Πρεσλάβα καιη λογοτεχνία που παρήχθη στηνΠαλαιά Βουλγαρική άρχισε γρήγορα να διαδίδεται βορειότερα. Η Παλαιά Βουλγαρική έγινε ηlingua francaστο μεγαλύτερο μέρος της Ανατολικής Ευρώπης και έγινε γνωστή ως Παλαιά Εκκλησιαστική Σλαβονική. Το 927 αναγνωρίσθηκε επίσημα το πλήρως ανεξάρτητο Βουλγαρικό Πατριαρχείο.
Μεταξύ του 7ουκαιτου 10ου αιώνα οι Πρωτοβούλγαροι και άλλες φυλές της αυτοκρατορίας απορροφήθηκαν σταδιακά από τους πιο πολυάριθμους Σλάβους, υιοθετόντας μιαΝότια Σλαβική γλώσσα. Από τα τέλη του 10ου αιώνα επικράτησε το όνομα Βούλγαροικαι έγιναν μόνιμες ονομασίες γιατον τοπικό πληθυσμό, τόσο στα γραπτά όσο καιστην ομιλούμενη γλώσσα.
Η ανάπτυξη της Παλαιάς Εκκλησιαστικής Σλαβονικής γραφής και ανάγνωσης είχε ως αποτέλεσμα την αποτροπή της αφομοίωσης τωνΝότιων Σλάβων από τους γειτονικούς πολιτισμούς και συγχρόνως την ενίσχυση της δημιουργίας μιας διακριτής Βουλγαρικής ταυτότητας.
Η Πρώτη Βουλγαρική Αυτοκρατορία έγινε γνωστή απλώς ως Βουλγαρία, μετά την αναγνώρισή της από τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία το 681. Μερικοί ιστορικοί χρησιμοποιούν τους όρους Βουλγαρία του Δούναβη, Πρώτο Βουλγαρικό Κράτος ή Πρώτο Βουλγαρικό Τσαράτο (Αυτοκρατορία). Μεταξύ 681 και 864 η χώρα ήταν επίσης γνωστή ως Βουλγαρικό Χανάτο, ή Βουλγαρικό Χανάτο του Δούναβη, γιανα διαφοροποιείται από τηΒουλγαρία του Βόλγα, που αναδείχθηκε από άλλη Πρωτοβουλγαρική ομάδα. Κατά την αρχική της φάση η χώρα ονομαζόταν επίσης Βουλγαρικό κράτος ή Βουλγαρικό χαγανάτο. Μεταξύ 864 και 917/927 η χώρα ήταν γνωστή ως Πριγκιπάτο της Βουλγαρίας ή Κνιάζεστβο Μπουλγκάρια.
Σε αγγλόφωνες πηγές η χώρα είναι συχνά γνωστή ως Bulgarian Empire (Βουλγαρική Αυτοκρατορία).
Δημιουργημένη ως ένωση Πρωτοβουλγάρων κασι Σλάβων, γιατην αμοιβαία προστασίας τους έναντι της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας στα νότια καιτων Αβάρων στα βορειοδυτικά, η Πρώτη Βουλγαρική Αυτοκρατορία διοικήθηκε σύμφωνα μετην Πρωτοβουλγαρική παράδοση, με κεφαλή του κράτους ένα Χαν. Οι Σλάβοι διατήρησαν σημαντική αυτονομία και τελικά η γλώσσα καιοι παραδόσεις τους διαμόρφωσαν το Βουλγαρικό πολιτισμό καιη Βουλγαρία έγινε μιαΣλαβική χώρα.
Βουλγαρικοί εποικισμοί μετά την πτώση της Παλαιάς Μεγάλης Βουλγαρίας τον 7ο αιώνα.
Κατά την τελευταία περίοδο της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίαςτα εδάφη της σημερινής Βουλγαρίας είχαν οργανωθεί σε αρκετές επαρχίες - Μικρά Σκυθία, Μοισία (Ανωκαι Κάτω), Θράκη, Μακεδονία (Πρώτη και Δεύτερη), Δακία (βόρεια του Δούναβη), Δαρδανία και Ροδόπη και είχε μικτό πληθυσμό εκρωμαϊσμένων Γετώνκαι εξελληνισμένων Θρακών. Αρκετά διαδοχικά κύματα Σλαβικών μεταναστεύσεων τον 6οκαιτων αρχών του 7ου αιώνα κατέληξαν στο σχεδόν πλήρη εκσλαβισμό της περιοχής, τουλάχιστον γλωσσικά.
Οι Πρωτοβούλγαροι περιελάμβαναν επίσης τις φυλές των Ονογούρων, Ουτιγούρων και Κυτριγούρων. Μεταξύ 630 και 635 οΧαν Κούβρατος κατάφερε να ενώσει τις κύριες Πρωτοβουλγαρικές φυλές, δημιουργώντας μια πανίσχυρη ομοσπονδία ονομαζόμενη Παλαιά Μεγάλη Βουλγαρία, γνωστή επίσης ως Ονογουρία. Υπό την ισχυρή πίεση τωνΧαζάρωνη Παλαιά Μεγάλη Βουλγαρία καταλύθηκε το 668. Στη συνέχεια οΧανΑσπαρούχ αποχώρησε γιανα αναζητήσει ασφαλές καταφύγιο. Είναι δύσκολο να εκτιμηθεί ο αριθμός των Πρωτοβούλγαρων του Ασπαρούχ, ο Ζλατάρσκι (Βούλγαρος ιστορικός) υποθέτει ότι ο αριθμός τους δεν ήταν μεγάλος, αντίθετα οΡάνσιμαν θεωρεί ότι η φυλή πρέπει να είχε σημαντικό μέγεθος. Το 680, μετά τη Μάχη του Ονγκάλ, ο Ασπαρούχ ίδρυσε την Πρώτη Βουλγαρική Αυτοκρατορία, νότια του Δούναβη σε Βυζαντινό έδαφος. Αναγνωρίσθηκε επίσημα ως ανεξάρτητο κράτος από τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία το 681.
Είναι πολύ πιθανό ότι οι αρχικοί Πρωτοβούλγαροι ήταν πολύ λιγότεροι από το σλαβικό πληθυσμό, εν μέσω του οποίου εγκαταστάθηκαν. Μεταξύ του 7ουκαιτου 10ου αιώνα σταδιακά απορροφήθηκαν από τους Σλάβους, υιοθετόντας μιαΝότια Σλαβική γλώσσακαι προσηλυτιζόμενοι στο Χριστιανισμό (του Βυζαντινού τυπικού) υπό το Βόρι Α΄ της Βουλγαρίας το 864. Οι σύγχρονοι Βούλγαροι κατά κανόνα θεωρούνται Νότιας Σλαβικής καταγωγής. Εντούτοις οι Σλάβοι ήταν μία μόνο από τις κοινότητες που βρίσκονταν στην περιοχή που καταλήφθηκε από τους Πρωτοβούλγαρους, οι ίδιοι όντας πρόσφατοι μετανάστες στα Βαλκάνια. Αρκετοί άλλοι λαοί απορροφήθηκαν τελικά στη νέα εθνότητα. Εκείνη την περίοδο η διαδικασία της απορρόφησης των υπολειμμάτων του Θρακορωμαϊκού πληθυσμού ήταν ήδη σημαντική στη διαμόρφωση αυτής της νέας εθνοτικής ομάδας. Το νέο ενιαίας ταυτότητας εθνοςθα συνεχίσει να προσδιορίζεται ως Βουλγαρικόκαιθα επικυρώσει το ομώνυμο κράτος ως δικό του. Οι σύγχρονοι Βούλγαροι συνεχίζουν να τιμούν το αρχικό μη Σλαβικό Πρωτοβουλγαρικό κράτος και τους Θράκες προγόνους, ενώ την ίδια στιγμή ασπάζονται μια Σλαβική ταυτότητα.
Μετά την αποφασιστική νίκη στην Ονγκάλα το 680 οι στρατιές των Πρωτοβουλγάρων καιτων Σλάβων προέλασαν στα νότια τουΑίμου, νικώντας πάλι τους Βυζαντινούς, που υποχρεώθηκαν τότε να υπογράψουν μια ταπεινωτική συνθήκη, που αναγνώριζε την ίδρυση ενός νέου κράτους στα σύνορα της Αυτοκρατορίας. Επρεπε επίσης να πληρώνουν ετήσιο φόρο στη Βουλγαρία. Την ίδια στιγμή συνεχιζόταν στην ανατολή ο πόλεμος με τους Χαζάρουςκαιτο 700 οΧαν Ασπαρούχ έχασε τη ζωή τουσε μάχη εναντίον τους. Οι Πρωτοβούλγαροι έχασαν τα εδάφη στα ανατολικά τουΔνείστερου Ποταμού, αλλά κατόρθωσαν να διατηρήσουν εκείνα στα δυτικά του. Οι Πρωτοβούλγαροι καιοι Σλάβοι υπέγραψαν μια συνθήκη σύμφωνα μετην οποία αρχηγός του κράτους έγινε οΧαντων Πρωτοβουλγάρων, που είχε επίσης την υποχρέωση να υπερασπίζεται τη χώρα έναντι των Βυζαντινών, ενώ οι Σλάβοι ηγέτες κέρδισαν σημαντική αυτονομία και έπρεπε να προστατεύουν τα βόρεια σύνορα κατά μήκος τωνΚαρπαθίων Ορέων έναντι τωνΑβάρων.
Ο διάδοχος τουΧανΑσπαρούχ, ΧανΤέρβελ βοήθησε τον εκθρονισμένο Βυζαντινό Αυτοκράτορα Ιουστινιανό Β´να ανακτήσει το θρόνο τουτο 705. Ως αντάλλαγμα του δόθηκε η περιοχή Ζαγόριαστη Βόρεια Θράκη, που ήταν η πρώτη επέκταση της χώρας νοτίως του Αίμου. Εντούτοις τρία χρόνια αργότερα ο Ιουστινιανός προσπάθησε νατην ανακτήσει μετη βία, αλλά ηττήθηκε στηνΑγχίαλο. Το 716 οΧαν Τέρβελ υπέγραψε μετο Βυζάντιο μια σημαντική συνθήκη. Κατά τηνΠολιορκία της Κωνσταντινούποληςτο 717-18 έστειλε 50.000 στρατό να βοηθήσουν την πολιορκημένη πόλη. Στην αποφασιστική μάχη οι Βούλγαροι κατέσφαξαν περ'ιπου 30.000 ΆραβεςκαιοΧαν Τέρβελ ονομάστηκε Σωτήρας της Ευρώπης από τους συγχρόνους του.
ΟΧαν Σεβάριδης, τελευταίος γόνος των Ντούλο (δυναστεία των Πρωτοβουλγάρων), πέθανε το 753. Μετο θάνατό τουτο Χανάτο περιέπεσε σε μακρά πολιτική κρίση, κατά την οποία η νεαρή χώρα βρέθηκε στο χείλος της καταστροφής. Επί μόλις δεκαπέντε χρόνια κυβέρνησαν επτά Χαν, που όλοι δολοφονήθηκαν. Υπήρχαν δύο βασικές παρατάξεις : μερικοί ευγενείς ήθελαν ασυμβίβαστο πολεμο κατά των Βυζαντινών, ενώ άλλοι επεδίωκαν ειρηνική διευθέτηση της σύγκρουσης. Της αστάθειας αυτής επωφελήθηκε ο Βυζαντινός Αυτοκράτορας Κωνσταντίνος Ε΄ (745–775), που εξαπέλυσε εννέα μεγάλες εκστρατείες αποσκοπώντας στην εξάλειψη της Βουλγαρίας. Το 763 νίκησε το Βούλγαρο Χαν Τέλετς στηνΑγχίαλο, αλλά οι Βυζαντινοί δεν κατόρθωσαν να προχωρήσουν βορειότερα. Το 775 οΧαν Τέλεριγκ εξαπάτησε τον Κωνσταντίνο ώστε νατου αποκαλύψει τους πιστούς του μέσα στη Βουλγαρική αυλή καιστη συνέχεια εξετέλεσε όλους τους Βυζαντινούς κατασκόπους στην πρωτεύουσα Πλίσκα. Επί του διαδόχου του, Χαν Κάρνταμ, ο πόλεμος έλαβε ευνοϊκή τροπή μετά τη μεγάλη νίκη στηΜάχη των Μαρκελλώντο 792. Οι Βυζαντινοί ηττήθηκαν ολοκληρωτικά και αναγκάστηκαν, γιαμια ακόμη φορά, να πληρώνουν φόρο στους Χαν. Αποτέλεσμα της νίκης ήταν η κρίση τελικά να ξεπεραστεί καιη Βουλγαρία ναμπειστο νέο αιώνα σταθερή, ισχυρότερη και ενωμένη.
Υπό το μεγάλο Χαν Κρούμο (803–814), γνωστό επίσης και ως Keanus Magnus, η Βουλγαρία επεκτάθηκε προς τα νότια καιτα βορειοδυτικά, καταλαμβάνοντας τα εδάφη μεταξύ του μέσου Δούναβη και της Μολδαβίας, όλη την έκταση της σημερινής Ρουμανίας, τηΣόφιατο 809 και τηνΑδριανούπολητο 813, απειλώντας την ίδια τηνΚωνσταντινούπολη. Μεταξύ 804 και 806 οι Βουλγαρικές στρατιές εξάλειψαν τελείως το Χανάτο των Αβάρων, δημιουργώντας΄έτσι σύνορα μετηΦραγκική Αυτοκρατορία κατά μήκος του μέσου Δούναβη. Το 811 ένας μεγάλος Βυζαντινός στρατός υπέστη αποφασιστική ήττα στη μάχη της Πλίσκας. Ο Βυζαντινός αυτοκράτορας Νικηφόρος Α´ σφαγιάστηκε, όπως καιτο μεγαλύτερο μέρος του στρατεύματός του, καιτο κρανίο του χρησιμοποιήθηκε ως κούπα οινοποσίας. Ο Κρούμος ανέλαβε αμέσως την πρωτοβουλία και μετέφερε τον πόλεμο προς τηΘράκη, νικώντας τους Βυζαντινούς στη μάχη της Βερσινικίας το 813. Μετά από μία δόλια απόπειρα των Βυζαντινών να δολοφονήσουν τον Κρούμο κατά τη διάρκεια διαπραγματεύσεων εκείνος λεηλάτησε όλη τη Θράκη, κατέλαβε την Αδριανούπολη και μετεγκατέστησε τους 10.000 κατοίκους της στην "πέραν του Δούναβη Βουλγαρία". Εκανε τεράστια προετοιμασία γιανα καταλάβει την Κωνσταντινούπολη : κατασκευάσθηκαν 5000 άμαξες με σιδερένια επένδυση γιανα μεταφέρουν τον πολιορκητικό εξοπλισμό καιοι Βυζαντινοί ζήτησαν βοήθεια ακόμη και από το Φράγκο Αυτοκράτορα Λουδοβίκο τον Ευσεβή. Λόγω όμως του αιφνίδιου θανάτου του μεγάλου Χανη εκστρατεία δεν ξεκίνησε ποτέ. ΟΧαν Κρούμος εφάρμοσε νομικές μεταρρυθμίσεις, καθιερώνοντας κοινούς κανόνες και ποινές για όλους τους λαούς που ζούσαν μέσα στα όρια της χώρας, σκοπεύοντας να μειώσει τη φτώχεια καινα ενισχύσει τους κοινωνικούς δεσμούς στο τεράστιο διευρυμένο κράτος του.
ΟΧανΟμουρτάγ (814–831) συνήψε 30-ετή συνθήκη ειρήνης με τους Βυζαντινούς επιτρέποντας έτσι και στις δύο χώρες να αποκαταστήσουν τις οικονομίες καιτα οικονομικά τους μετά τις αιματηρές συγκρούσεις της πρώτης δεκαετίας του αιώνα. Τα βορειοδυτικά σύνορα μετη Φραγκική Αυτοκρατορία διευθετήθηκαν οριστικά κατά μήκος του μέσου Δούναβη το 827. Στην πρωτεύουσα Πλίσκα πραγματοποιήθηκε εκτεταμένη ανοικοδόμηση, περιλαμβάνοντας την κατασκευή μεγαλοπρεπών ανακτόρων, ειδωλολατρικών ναών, κατοικίας του ηγεμόνα, φρουρίου, ακρόπολης, δικτύου ύδρευσης και λουτρών, κυρίως από πέτρα και τούβλα.
Κατά τη σύντομη βασιλεία τουΧαν Μαλαμίρ (831–836) ενσωματώθηκε στη χώρα η σημαντική πόλη της Φιλιππούπολης. Υπό τοΧαν Πρεσιάν (836–852) οι Βούλγαροι κατέλαβαν ένα μέρος της Βόρειας Μακεδονίας. Οι Βυζαντινοί δεν αναφέρουν κάποια αντίσταση στη Βουλγαρική επέκταση στη Βόρεια Μακεδονία, καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι αυτή ήταν σε μεγάλο βαθμό ειρηνική. Μεταξύ 839 και 842 διεξήγαν πόλεμο κατά των Σέρβων αλλά χωρίς αποτέλεσμα.
Η βασιλεία του Βόρι Α΄ (852–889) ξεκίνησε με πολλές αντιξοότητες. Επί δέκα χρόνια η χώρα πολεμούσε εναντίον της Βυζαντινής και της Ανατολικής Φραγκικής Αυτοκρατορίας, της Μεγάλης Μοραβίας, τωνΚροατώνκαιτωνΣέρβων σχηματίζοντας διάφορες ανεπιτυχείς συμμαχίες και αλλάζοντας πλευρά. Τον Αύγουστο του 863 υπήρξε μια 40ήμερη περίοδος σεισμών καιη χρονιά ήταν με μειωμένη παραγωγή, πράγμα που προκάλεσε λιμό σεόλη τη χώρα. Γιανα συμπληρωθεί το κακό υπήρξε καιμια επιδρομή ακρίδων.
Το 863 οι Βυζαντινοί υπό τοΜιχαήλ Γ΄ εισέβαλαν στη Βουλγαρία, υποπτευόμενοι ότι οΧαν Βόρις Α΄ ετοιμαζόταν να δεχθεί το Χριστιανισμό σύμφωνα μετο Δυτικό τυπικό. Μετην είδηση της εισβολής ο Βόρις άρχισε διαπραγματεύσεις για ειρήνη. Οι Βυζαντινοί επέστρεψαν μερικά εδάφη στη Μακεδονία καιη μόνη τους απαίτηση ήταν να δεχθεί το Χριστιανισμό από την Κωνσταντινούπολη και όχι από τη Ρώμη. ΟΧαν Βόρις συμφώνησε με αυτό τον όρο καιβαπτίσθηκετο Σεπτέμβριο του 865, παίρνοντας το όνομα του αναδόχου του, Βυζαντινού Αυτοκράτορα Μιχαήλ, και έγινε Βόρις-Μιχαήλ. Ο ειδωλολατρικός τίτλος "Χαν" καταργήθηκε και αντικαταστάθηκε από τον τίτλο "Κνυάζ". Η αιτία όμως γιατον προσηλυτισμό στο Χριστιανισμό δεν ήταν η Βυζαντινή εισβολή. Στην πραγματικότητα ο Βούλγαρος ηγέτης ήταν διορατικός και προέβλεπε ότι η εισαγωγή μιας μόνο θρησκείας θα ολοκλήρωνε την ενοποίηση του αναδυόμενου βουλγαρικού έθνους, που ήταν ακόμη διαιρεμένο σε θρησκευτική βάση. Ηξερε επίσης ότι το κράτος τουδεν ήταν απολύτως σεβαστό από τη Χριστιανική Ευρώπη καιοι συνθήκες τουθα μπορούσαν να αγνοηθούν από άλλους συνυπογράφοντες σε θρησκευτική βάση.
Σκοπός των Βυζαντινών ήταν να πετύχουν μετην ειρήνη ότι δεν κατάφεραν με δύο αιώνες πολέμων : να απορροφήσουν αργά τη Βουλγαρία μέσω της Χριστιανικής θρησκείας καινατη μετατρέψουν σε κράτος-δορυφόρο, καθώς φυσικά τα υψηλότερα αξιώματα στη νεοϊδρυμένη Βουλγαρική Εκκλησία επρόκειτο να καταληφθούν από Βυζαντινούς που κήρυτταν στην Ελληνική γλώσσα. Ο Κνυάζ Βόρις Α΄ το γνώριζε αυτό πολύ καλά και όταν η Κωνσταντινούπολη αρνήθηκε να παραχωρήσει αυτονομία στη Βουλγαρική Εκκλησία το 866, έστειλε αντιπροσωπεία στηΡώμη, εκδηλώνοντας την επιθυμία τουνα δεχθεί το Χριστιανισμό σύμφωνα μετο Δυτικό τυπικό, μαζί με 115 ερωτήματα προς τονΠάπα Νικόλαο Α΄. Ο Βούλγαρος ηγέτης επιθυμούσε να επωφεληθεί του ανταγωνισμού μεταξύ των Εκκλησιών Ρώμης και Κωνσταντινούπολης, καθώς βασικός του στόχος ήταν η ίδρυση μιας ανεξάρτητης Βουλγαρικής Εκκλησίας, γιανα εμποδίσει τόσο τους Βυζαντινούς όσο και τους Καθολικούς να ασκούν επιρροή στα εδάφη του μέσω της θρησκείας. οι λεπτομερείς απαντήσεις του Πάπα στα ερωτήματα του Βόρι παραδόθηκαν από δύο επισκόπους επικεφαλής μιας ιεραποστολής, που σκοπό είχε να διευκολύνει τον προσηλυτισμό του Βουλγαρικού λαού. Εντούτοις ο Νικόλαος Α΄ καιο διάδοχός τουΠάπας Αδριανός Β΄ αρνήθηκαν επίσης να αναγνωρίσουν μια αυτόνομη Βουλγαρική Εκκλησία, πράγμα που ψύχρανε τις σχέσεις μεταξύ των δύο πλευρών, αλλά η στροφή της Βουλγαρίας προς τη Ρώμη έκανε τους Βυζαντινούς πολύ πιο διαλλακτικούς. Το 870 στην Τέταρτη Σύνοδο της Κωνσταντινούπολης η Βουλγαρική Εκκλησία αναγνωρίσθηκε ως Αυτόνομη Ανατολική Ορθόδοξη Εκκλησία υπό την ανώτατη διεύθυνση τουΠατριάρχη της Κωνσταντινούπολης. Υπήρξε η πρώτη επίσημα αποδεκτή Εκκλησία, πέραν των Εκκλησιών Ρώμης και Κωνσταντινούπολης. Τελικά το 893 ηΠαλαιά Βουλγαρική έγινε η τρίτη επίσημη που αναγνωρίσθηκε από τις Εκκλησίες και χρησιμοποιείτο στις λειτουργίες καιστη Χριστιανική φιλολογία.
Μετά την υιοθέτηση του Χριστιανισμού η χώρα διατήρησε πολλούς θεσμούς του ειδωλολατρικού κράτους των Πρωτοβουλγάρων.
Ανκαιο Βούλγαρος Κνυάζ πέτυχε να εξασφαλίσει μια αυτόνομη Εκκλησία, ο ανώτερος κλήρος καιτα θεολογικά βιβλία της ήταν ακόμη Ελληνικά, πράγμα που εμπόδιζε τις προσπάθειες να προσηλυτισθεί ο λαός στη νέα θρησκεία. Μεταξύ 860 και 863 οι Βυζαντινοί μοναχοί Ελληνικής καταγωγής Άγιοι Κύριλλος και Μεθόδιος δημιούργησαν τοΓλαγολιτικό αλφάβητο, το πρώτο Σλαβικό αλφάβητο με εντολή του Βυζαντινού Αυτοκράτορα με σκοπό να προσηλυτίσει τηΜεγάλη Μοραβίαστον Ορθόδοξο Χριστιανισμό. Εντούτοις αυτές οι προσπάθειες απέτυχαν κιτο 866 οι μαθητές τους Κλήμης της Οχρίδας, Ναούμ της Πρεσλάβας και Αγγελάριος, που εκδιώχηκαν από τη Μεγάλη Μοραβία, έφθασαν στη Βουλγαρία και έγιναν θερμά δεκτοί από το Βόρι Α΄. Ο Βούλγαρος Κνυάζ ανέθεσε στους μαθητές τη δημιουργία δύο θεολογικών ακσδημιών, όπου ο μελλοντικός Βουλγαρικός κλήρος επρόκειτο να εκπαιδευθεί στην τοπική γλώσσα. Ο Κλήμης εστάλη στηνΟχρίδαστη Νοτιοδυτική Βουλγαρία, όπου δίδαξε 3500 μαθητές μεταξύ 886 και 893. Ο Ναούμ ίδρυσε τη φιλολογική σχολή στην πρωτεύουσα Πλίσκα, που αργότερα μεταφέρθηκε στη νέα πρωτεύουσα Πρεσλάβα. Κατά τη Σύνοδο της Πρεσλάβας το 893 η Βουλγαρία υιοθέτησε τοΓλαγολιτικό αλφάβητοκαιτηνΠαλαιά Εκκλησιαστική Σλαβονική (Παλαιά Βουλγαρική) γλώσσα ως επίσημη γλώσσα της εκλησίας καιτου κράτους και έδιωξε το Βυζαντινό κλήρο. Στις αρχές του 10ου αιώνα στη Φιλολογική σχολή της Πρεσλάβας δημιουργήθηκε ηΚυριλλική γραφή.
Δομή της Πρώτης Βουλγαρικής Αυτοκρατορίας τον 9οκαι 10ο αιώνα
Στο τέλος του 9ου κστις αρχές του 10ου αιώνα η Βουλγαρία εκτεινόταν στηνΉπειροκαιτηΘεσσαλίαστο Νότο, στηΒοσνίαστη Δύση και έλεγχε το σύνολο της σημερινής Ρουμανίας και της Ανατολικής Ουγγαρίας στο Βορρά. Το Σερβικό κράτος δημιουργήθηκε στα μέσα του 10ου αιώνα ως αντίδραση στη Βουλγαρική επέκταση δυτικά τουΜοράβα. Εναλλάσσοντας συμμαχίες με Βουλγαρία και Βυζαντινούς, οι σέρβοι ηγέτες αντιστάθηκαν με επιτυχία σε αρκετές Βουλγαρικές εισβολές μεχριτο 924, οπότε υποτάχθηκαν πλήρως στο στρατηγό και πιθανόν κόμη της Σόφιας Μαρμάις. Υπό τον Τσάρο Συμεών Α΄ (Συμεών το Μέγα), που είχε σπουδάσει στην Κωνσταντινούπολη η Βουλγαρία έγινε πάλι σοβαρή απειλή γιατη Βυζαντινή Αυτοκρατορία και έφθασε στη μέγιστη εδαφική της επέκταση. Ο Συμεών Α΄ ήλπιζε να καταλάβει την Κωνσταντινούπολη και διεξήγε σειρά πολέμων με τους Βυζαντινούς σε όλη τη μακρά βασιλεία του (893–927). Τα σύνορα στο Νότο, στο τέλος σχεδόν της βασιλεάς του, έφθανα στα βόρεια όρια της Αττικής. Ο Συμεών Α΄ αυτοαναγορεύθηκε "Αυτοκράτορας (Τσάρος) των Βουλγάρων και Αυτοκράτωρ των Ελλήνων", τίτλος που αναγνωρίσθηκε από τον Πάπα, αλλά όχι από το Βυζαντινό Αυτοκράτορα ούτε από τονΟικουμενικό Πατριάρχη της Ανατολικής Ορθόδοξης Εκκλησίας. Αναγνωρίσθηκε "Αυτοκράτορας (Τσάρος) των Βουλγάρων" από το Βυζαντινό Αυτοκράτορα καιτον Πατριάρχη μόνο προς το τέλος της βασιλείας του.
Ο Συμεών στέλνει πρέσβεις στοΦατιμήδη Χαλίφηγιανα σχηματίσεισυμμαχία κατά των Βυζαντινών.
Μεταξύ 894 και 896 νίκησε τους Βυζαντινούς και τους συμμάχους τους Ούγγρουςστον "Εμπορικό Πόλεμο", που ονομάστηκε έτσι επειδή πρόσχημα του πολέμου ήταν η μεταφορά της Βουλγαρικής αγοράς από την Κωνσταντινούπολη στηΘεσσαλονίκη. Στην αποφασιστική μάχη τουΒουλγαρόφυγουο Βυζαντινός στρατός ηττήθηκε καιο πόλεμος τελείωσε ευνοϊκά γιατη Βουλγαρία, ανκαιη ειρήνη συχνά παραβιαζόταν από το Συμεών. Το 9ο4 κατέλαβε τη Θεσσαλονίκη, που προηγουμένως είχε λεηλατηθεί από τους Άραβεςκαιτην επέστρεψε στους Βυζαντινούς μόνο αφού η Βουλγαρία πήρε όλες τις περιοχές της Μακεδονίας τις κατοικούμενες από Σλάβους και 20 φρούρια στηνΑλβανία, περιλαμβανομένης της σημαντικής πόλης Δυρράχιο.
Μετά την αναταραχή στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία, που ακολούθησε το θάνατο του Αυτοκράτορα Αλέξανδρουτο 913, ο Συμεών Α΄ εισέβαλε στη Βυζαντινή Θράκη, αλλά πείσθηκε να σταματήσει με αντάλλαγμα την επίσημη αναγνώριση του Αυτοκρατορικού του τίτλου καιτο γάμο της κόρης τουμετο νήπιο Αυτοκράτορα Κωνσταντίνο Ζ΄. Ο Συμεών Α΄ υπέθεσε ότι θα γινόταν αντιβασιλέας του Αυτοκράτορα καιθα διοικούσε προσωριμά τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία. Ομως μετά από μια συνωμοσία στη Βυζαντινή αυλή η Αυτοκράτειρα Ζωή, μητέρα του Κωνσταντίνου Ζ΄, απέρριψε το γάμο καιτον τίτλο του Συμεών καιοι δύο πλευρές προετοιμάστηκαν για αποφασιστική μάχη. Το 917 ο Συμεών Α΄ διέλυσε κάθε προσπάθεια της Αυτοκρατορίας να σχηματίσει συμμαχία με τους Ούγγρους, τους Πετσενέγουςκαι τους Σέρβους καιοι Βυζαντινοί αναγκάσθηκαν να πολεμήσουν μόνοι. Στις 20 Αυγούστου οι δύο στρατοί συγκρούσθηκαν στηνΑγχίαλοσεμια από τις μεγαλύτερες μάχες τουΜεσαίωνα. Οι Βυζαντινοί υπέστησαν πρωτοφανή ήττα, εγκαταλείποντας 70.000 νεκρούς στο πεδίο της μάχης, ενώ οι καταδιώκουσες Βουλγαρικές δυνάμεις νίκησαν τα υπολείμματα του εχθρικού στρατού στους Κατασύρτες (κοντά στην Κωνσταντινούπολη). Η Κωνσταντινούπολη διασώθηκε από μια Σερβική επίθεση από τα δυτικά, όπου, ανκαιοι Σέρβοι ηττήθηκαν ολοκληρωτικά, η επίθεσή τους επέτρεψε στο Βυζαντικό ναύαρχο και κατόπιν Αυτοκράτορα Ρωμανό Λεκαπηνόνα προετοιμάσει την άμυνα της πόλης. Την επόμενη δεκαετία οι Βούλγαροι απέκτησαν τον έλεγχο ολόκληρης της Βαλκανικής χερσονήσουμετην εξαίρεση της Κωνσταντινούπολης και της Πελοποννήσου.
Σεμια Κροατοβουλγαρική μάχη του 926, ονομαζόμενη συνήθως Μάχη των Βοσνιακών Υψιπέδων, ο Δούκας Αλογκόμποτουρ επιτέθηκε στηνΚροατία. Οι Κροατικές δυνάμεις, υπό την ηγεσία του Βασιλιά τους Τόμισλαβ, κατέστρεψαν ολοσχερώς το Βουλγαρικό στρατό και τερμάτισαν την επέκταση του Συμεών προς τα δυτικά.
Μετά το θάνατο του Συμεών το 927 η Βουλγαρική ισχύς σιγά-σιγά μειώθηκε. Μεμια συνθήκη ειρήνης την ίδια χρονιά οι Βυζαντινοί αναγνώρισαν επίσημα τον Αυτοκρατορικό τίτλο τουγιουτου Πέτρου Α΄ καιτου Βουλγαρικού Πατριαρχείου. Η ειρήνη όμως μετο Βυζάντιο δεν έφερε ειρήνη στη Βουλγαρία. Από την αρχή της βασιλείας τουο Πέτρος αντιμετώπισε εσωτερικά προβλήματα και αναταραχή με τους αδελφούς τουκαιτη δεκαετία του 930 αναγκάσθηκε να αναγνωρίσει την ανεξαρτησία της Ράσκα. Το μεγαλύτερο πλήγμα ήρθε από το Βορρά : μεταξύ 934 και 965 η χώρα υπέστη πέντε Ουγγγρικές εισβολές. Το 944 η Βουλγαρία δέχθηκε επίθεση των Πετσενέγων, που λεηλάτησαν τις βορειοανατολικές περιοχές της Αυτοκρατορίας. Υπό τον Πέτρο Α΄ καιτο Βόρι Β΄ η χώρα διαιρέθηκε από την εξισωτική θρησκευτική αίρεση τωνΒογομίλων.
Το 968 η χώρα δέχθηκε επίθεση τωνρως του Κιέβου, των οποίων ο ηγέτης Σβιατοσλάβ Α΄ κατέλαβε την Πρεσλάβα και εγκατέστησε την πρωτεύουσά τουστην Πρεσθλαβίτζα. Τρία χρόνια αργότερα ο Βυζαντινός Αυτοκράτορας Ιωάννης Α΄ Τσιμισκής παρενέβη στη διένεξη και νίκησε το Σβιάτοσλαβ στοΔορόστολον. Ο Bόρις Β΄ αιχμαλωτίστηκε, απώλεσε τελετουργικά τον αυτοκρατορικό του τίτλο στην Κωνσταντινούπολη καιη ανατολική Βουλγαρία ανακηρύχτηκε Βυζαντινό προτεκτοράτο.
Μετά τη Βυζαντινή επικράτηση τα εδάφη δυτικά του Ποταμού Ισκαρ παρέμειναν στα χέρια των Βουλγάρων και της αντίστασης εναντίον των Βυζαντινών ηγήθηκαν οι αδελφοί Κομητόπουλοι. Το 976 ο τέταρτος αδελφός Σαμουήλ συγκέντρωσε όλη την εξουσία στα χέρια του μετά το θάνατο των μεγαλύτερων αδελφών του. Οτανο νόμιμος κληρονόμος του θρόνου Ρωμανός δραπέτευσε από την αιχμαλωσία στην Κωνσταντινούπολη, αναγνωρίσθηκε ως Αυτοκράτορας στοΒιδίνιο , από το Σαμουήλ που παρέμεινε αρχιστράτηγος του Βουλγαρικού στρατού. Λαμπρός στρατηγός και ικανός πολιτικός, κατάφερε να αλλάξει την κατάσταση υπέρ των Βουλγάρων. Ο νέος Βυζαντινός Αυτοκράτορας Βασίλειος Β´ υπέστη αποφασιστική ήττα στη Μάχη στις Πύλες του Τραϊανού (στην περιοχή της Σόφιας) το 986 και μόλις και μετά βίας γλίτωσε. Πέντε χρόνια αργότερα κατέλυσε το Σερβικό κράτος της Ράσκα. Το 997, μετά το θάνατο του Ρωμανού, τελευταίου κληρονόμου της δυναστείας του Κρούμου, ο Σαμουήλ ανακηρύχθηκε Αυτοκράτορας της Βουλγαρίας. Μετά το 1001 όμως ο πόλεμος γύρισε υπέρ των Βυζαντινών, που κατέλαβαν τις παλιές πρωτεύουσες Πλίσκα και Πρεσλάβα και, αρχίζοντας το 1004, εξαπέλυαν ετήσιες εκστρατείες κατά της Βουλγαρίας. Οι Βυζαντινοί επωφελήθηκαν περαιτέρω από ένα πόλεμο μεταξύ της Βουλγαρίας καιτου νεοϊδρυμένου Βασιλείου της Ουγγαρίαςτο 1003. Οι Βυζαντινές νίκες στοΣπερχειόκαισταΣκόπια αοδυνάμωσαν αποφασιστικά το Βουλγαρικό στρατό και στις ετήσιες εκστρατείες ο Βασίλειος μείωνε μεθοδικά τα βουλγαρικά οχυρά. Τελικά στηΜάχη του Κλειδίουοι Βούλγαροι ηττήθηκαν ολοκληρωτικά. Ο Βουλγαρικός στρατός αιχμαλωτίστηκε. Λέγεται ότι ανά κάθε 100 άνδρες οι 99 τυφλώθηκαν καιο εκατοστός έμεινε με ένα μάτι, έτσι ,ωστενα οδηγήσει τους συμπατριώτες τουστην πατρίδα (χαρίζοντας στο Βασίλειο το προσωνύμιο "Βουλγαροκτόνος"). Οτανο Τσάρος Σαμουήλ είδε τα διαλυμένα απομεινάρια του στρατού του υπέστη καρδιακή προσβολή και πέθανε. Το 1018 τα τελευταία βουλγαρικά οχυρά είχαν παραδοθεί καιη Πρώτη Βουλγαρική Αυτοκρατορία διαλύθηκε.
ΟΙππέας της Μάνταρα (π. 710), μεγάλο ανάγλυφο σκαλισμένο σε βράχο στο οροπέδιο Μάνταρα, ανατολικά τουΣούμεν, ΒΑ Βουλγαρία.Η Μεγάλη Βασιλικήστην Πλίσκα
Η πολιτιστική κληρονομιά της Πρώτης Βουλγαρικής Αυτοκρατορίας ορίζεται συνήθως στη βουλγαρική ιστοριογραφία ως πολιτισμός Πλίσκας-Πρεσλάβας, από το όνομα των δύο πρωτευουσών, όπου είναι συγκεντρωμένα τα περισσότερα από τα σωζώμενα μνημεία. Πολλά μνημεία της περιόδου αυτής βρίσκονται στις περιοχές Μάνταρα, Σούμεν, Νόβι Παζάρ, το χωριό Χαν Κρούμ στη βορειοανατολική Βουλγαρία, καθώς καιστη σημερινή Ρουμανία, όπου Ρουμάνοι αρχαιολόγοι τα ονόμασαν "Πολιτισμό Ντρίντου". Μνημεία της Πρώτης Αυτοκρατορίας έχουν επίσης ανακαλυφθεί στη νότια Βεσσαραβία, διαιρεμένη σήμερα μεταξύ ΟυκρανίαςκαιΜολδαβίας.
Το σημαντικότερο χαρακτηριστικό της πρώιμης Βουλγαρικής αρχιτεκτονικής ήταν μνημειακές κατασκευές γνωστές στους "Ρωμαίους", που όμως δεν χρησιμοπιείτο στη σύγχρονή της Βυζαντινή Αυτοκρατορία. Υπάρχουν δύο βασικοί τύποι κατασκευών που χρησιμοποιήθηκαν στην οικοδόμηση της Πλίσκας. Στον πρώτο δομικά υλικά ήταν το ξύλο καιτα τούβλα. Ο δεύτερος τύπος ήταν η κατασκευή οχυρωματικών τειχών χρησιμοποιώντας λαξευμένους ασβεστολιθικούς ογκόλιθους με ασβαστοκονίαμα. Η ίδια μέθοδος χρησιμοποιήθηκε στην κατασκευή του φρουρίου της Πρεσλάβας, στο στρατόπεδο στοΧανΚρουμ, στο κυνηγετικό ανάκτορο στα Μάνταρα καιστο φρούριο στηΝήσο του Ήλιου. Τα φρούρια βρίσκονταν κυρίως στις πεδιάδες, σε αντίθεση με εκείνα που κατασκευάστηκαν κατά τη Δεύτερη Βουλγαρική Αυτοκρατορία.
Μετά την υιοθέτηση του Χριστιανισμού το 864 άρχισε σε όλη την Αυτοκρατορία εντατική κατασκευή εκκλησιών και μοναστηριών, περιλαμβανομένης της Μεγάλης Βασιλικής στην Πλίσκα, που ήταν ένα από τα μεγαλύτερα οικοδομήματα της εποχής με μήκος 99 μέτρα και της υπέροχης Χρυσής Εκκλησίας στην Πρεσλάβα. Οι περισσότερες εκκλησίες που κατασκευάσθηκαν την περίοδο αυτή είχαν τρία κλίτη. Η Βουλγαρική πρωτεύουσα φημιζόταν γιατακεραμικάπου κοσμούσαν τα δημόσια και θρησκευτικά της κτίρια. Ωραίες εικόνες και άγιες τράπεζες εκκλησιών κατασκευάσθηκαν από ειδικά κεραμικά πλακίδια. Υπήρχαν πολλά εργαστήρια αργυροχρυσοχοΐας που παρήγαγαν πολύτιμα κοσμήματα.
Κεραμεική εικόνα του Αγίου Θεοδώρου, Πρεσλάβα, περί το 900, Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, Σόφια
Ενα από ταπιο διάσημα χαρακτηριστικά του πολιτισμού Πλίσκας-Πρεσλάβας ήταν η διακόσμηση των ανακτόρων καιτων εκκλησιών με βερνικωμένα κεραμικά πλακίδια , που ίσως δείχνουν Μεσανατολική (Αραβική) επιρροή. Τα κεραμικά πλακίδια ήταν ζωγραφισμένα κυρίως με γεωμετρικά ή φυτικά στοιχεία, ενώ λίγα με απεικονίσεις αγίων. Μεταξύ τωνπιο αξιόλογων από αυτές είναι η καλοδιατηρημένη , 20 πλακιδίων, Εικόνα του Αγίου Θεοδώρου, που βρέθηκε στα ερείπια της Μονής του Αγίου Παντελεήμονα στα περίχωρα της Πρεσλάβας. Τα πλακίδια ήταν επίπεδα ή σωληνοειδή και διατεταγμένα ώστε να σχηματίζουν διαζώματα ή επαναλαμβανόμενα μοτίβα. Λόγω της καταστροφής της Πλίσκας και της Πρεσλάβας έχουν σωθεί μόνο θραύσματα και λεπτομέρειες της κεραμεικής διακόσμησης. Τα περισσότερα ευρήματα πλακιδίων, καθώς και αρχαιολογικές μαρτυρίες των εργαστηρίων πουτα παρήγαγαν, προέρχονται από την Πρεσλάβα καιτη γύρω περιοχή (ιδιαίτερα το χωριό Πατλέινα).
Οι βασικές πηγές βουλγαρικών αγγείων οικιακής χρήσης είναι οινεκροπόλειςστο Νόβι Παζάρ, στη Ντέβνυα καιστηΒάρνα. Τα αγγεία κατασκευάζονταν με έναν αγγειοπλαστικό τροχό, σε αντίθεση μετη Σλαβική πρακτική. Γιατην ανόπτηση των αγγείων χρησιμοποιούντο δυόροφοι φούρνοι. Τα σχήματα καιη διακόσμηση της πρώιμης βουλγαρικής κεραμεικής ήταν παρόμοια με εκείνη που έχει βρεθεί στο βόρειο Καύκασο, στηνΚριμαίακαι στις ακτές της Θάλασσας του Αζόφ
Η Βουλγαρική λογοτεχνία είναι η αρχαιότερη από όλες τις Σλαβικές. Ιεραπόστολοι από τη Θεσσαλονίκη, ο Κύριλλος καιο Μεθόδιος, επινόησαν τοΓλαγολιτικό αλφάβητο, που υιοθετήθηκε στη Βουλγαρική Αυτοκρατορία περί το 886. Το αλφάβητο καιηΠαλαιά Βουλγαρική γλώσσα οδήγησαν σε πλούσια συγγραφική και πολιτιστική δραστηριότητα, επικεντρωμένη γύρω από τις Σχολές της Πρεσλάβας και της Οχρίδας, που ιδρύθηκαν με εντολή του Βόρι Α΄ το 886. Στις αρχές του 10ου αιώνα δημιουργήθηκε ένα νεό αλφάβητο, τοΚυριλλικό, με βάση την Ελληνική καιτη Γλαγολιτική γραφή στη Φιλολογική Σχολή της Πρεσλάβας. Σύμφωνα μεμια άλλη θεωρία το αλφάβητο επινοήθηκε στη Φιλολογική Σχολή της Οχρίδας από τονΑγιο Κλήμεντα της Οχρίδας, Βούλγαρο λόγιο και μαθητή του Κύριλλου καιτου Μεθόδιου. Ενας ευσεβής μοναχός και ερημίτης, οΑγιος Ιβάν (Ιωάννης) της Ρίλα (Ιβάν Ρίλσκι , 876–946) έγινε ο προστάτης άγιος της Βουλγαρίας.
Επί της βασιλείας τουο Συμεών συγκέντρωσε στην αυλή του πολλούς λόγιους που μετέφρασαν τεράστιο αριθμό βιβλίων από τα Ελληνικά και έγραψαν πολλά νέα έργα. Από τις σημαντικότερες μορφές ήταν ο Κωνσταντίνος της Πρεσλάβας, ο Ιωάννης Εξαρχος καιο Τσερνορίζετς Χράμπαρ, που μερικοί ιστορικοί πιστεύουν ότι ήταν ο ίδιος ο Συμεών. Ο Τσερνορίζετς Χράμπαρ έγραψε το δημοφιλές έργο τουΛόγος περί Επιστολών, ο Κλήμης της Οχρίδας εργάσθηκε σε μεταφράσεις από τα Ελληνικά καιτου πιστώνονται αρκετά σημαντικά θρησκευτικά βιβλία, ο Ιωάννης Εξαρχος έγραψε τη συλλογή Σέστοντνεφκαι μετέφρασε τοΕπί της Ορθοδόξου ΠίστεωςτουΙωάννη του Δαμασκηνού, ο Ναούμ της Πρεσλάβας είχε επίσης σημαντική συμβολή. Οι Βούλγαροι λόγιοι καιτα έργα τους επηρέασαν το μεγαλύτερο μέρος του Σλαβικού κόσμου, διαδίδοντας τηνΠαλαιά Εκκλησιαστική Σλαβονικήκαιτο Κυριλλικό καιτο Γλαγολιτικό αλφάβητο στους Ρως του Κιέβου, στη μεσαιωνική Σερβίακαιστη μεσαιωνική Κροατία, καθώς καιστημη Σλαβική μεσαιωνική ΒλαχίακαιΜολδαβία.
Απεικόνιση του βαπτίσματος του Βόρι Α΄ στο Χρονικό τουΜανασσή
Μετά τη δημιουργία του Βουλγαρικού κράτους οι Πρωτοβούλγαροι καιοι Σλάβοι συνέχισαν να ασκούν τις αυτόχθονες θρησκείες τους. Η θρησκεία των Πρωτοβουλγάρων ήταν μονοθεϊστική και πίστευαν στον Τάνγκρα, Θεό του Ουρανού. ΟτανοΟμουρτάγκαιοΛέων Ε΄ ο Αρμένιος συνήψαν συνθήκη ειρήνης το 815, ο Βυζαντινός Αυτοκράτορας έπρεπε να κάνει έναν όρκο σύμφωνα με τις βουλγαρικές παραδόσεις. Βυζαντινοί ιστορικοί κατέγραψαν ότι ο "πιο Χριστιανός" ηγέτης έπρεπε να εκτελέσει διάφορες ειδωλολατρικές ιεροτελεστίες όπως την κοπή σκύλων καιτη χρησιμοποίησή τους ως μαρτύρων γιατον όρκο του. Οι Σλάβοι λάτρευαν διάφορες θεότητες και ανώτερος θεός τους ήταν οΠερούν. Υπάρχουν μαρτυρίες ότι ο Χριστιανισμός δεν ήταν ευρέως διαδεδομένος στη Βουλγαρία τα πρώτα 100 χρόνια της ύπαρξής της. Στα μέσα του 9ου αιώνα ο Βόρις Α΄ αποφάσισε να υιοθετήσει τον Χριστιανισμό γιανα ενώσει σταθερά τον πληθυσμό της χώρας.
