Γιος τουΚώνστα Β΄, ο Κωνσταντίνος αμέσως μετά την ανάληψη της εξουσίας, διέταξε τον ακρωτηριασμό των ρινών των δύο μικρότερων αδελφών του, προκειμένου να τους καταστήσει αδύναμους στον ανταγωνισμό γιατο θρόνο. Η σκληρότητα της πρώτης του αυτής σημαντικής απόφασης, θυμίζει την απροκάλυπτη αδελφοκτονία από τον πατέρα τουτου αδελφού του Θεοδοσίου, για τους ίδιους λόγους. Από κεικαι έπειτα όμως, ο Κωνσταντίνος επέδειξε αξιοσημείωτη ικανότητα ηγέτη και στρατιωτικού.
Όντας ο μεγαλύτερος γιος τουΚώνστα Β'και της Φαύστας, κόρης του πατρικίου Βαλεντίνου, [4] Κωνσταντίνος Δ' είχε ονομαστεί συναυτοκράτορας μετον πατέρα τουτο 654, πιθανότατα τοΠάσχα (13 Απριλίου). [5] Έγινε αυτοκράτορας τον Σεπτέμβριο του 668, όταν έφτασε η είδηση στην Κωνσταντινούπολη ότι οΚώνστας Β' είχε δολοφονηθεί στη Σικελία. [6]
Το πρώτο καθήκον του νέου αυτοκράτορα ήταν η καταστολή της στρατιωτικής εξέγερσης στηΣικελία υπό τονΜιζίζιοπου είχε οδηγήσει στο θάνατο του πατέρα του. [7] Μέσα σε επτά μήνες από την ενθρόνιση του, ο Κωνσταντίνος Δ' είχε αντιμετωπίσει την εξέγερση μετην υποστήριξη τουΠάπα Βιταλιανού[8], αλλά αυτή η επιτυχία επισκιάστηκε από τα προβλήματα στην ανατολή.
Ήδη από το 668 οχαλίφηςΜωαβίας Α' έλαβε πρόσκληση από τονΣαβώριο, τον διοικητή των στρατευμάτων στηνΑρμενία, να βοηθήσει στην ανατροπή του Αυτοκράτορα στην Κωνσταντινούπολη. [9] Έστειλε στρατό υπό τονγιοτουΓιαζίντ εναντίον της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας . Ο Γιαζίντ έφτασε στηΧαλκηδόνακαι κατέλαβε το σημαντικό βυζαντινό κέντρο τουΑμόριου[10] Ενώ η πόλη επανήλθε γρήγορα, σε βυζαντινό έλεγχο οιΆραβεςστη συνέχεια επιτέθηκαν στηνΚαρχηδόνακαιτη Σικελία το 669. [11]Το 670 οι Άραβες κατέλαβαν τηνΚύζικοκαι δημιούργησαν μια βάση από την οποία θα εξαπέλυσαν περαιτέρω επιθέσεις στην καρδιά της Αυτοκρατορίας. [12]Ο στόλος τους κατέλαβε τηΣμύρνηκαι άλλες παράκτιες πόλεις το 672 [13] Τελικά, το 672, οι Άραβες έστειλαν μεγάλο στόλο να επιτεθεί στηνΚωνσταντινούποληδια θαλάσσης. [13] Ενώ ο Κωνσταντίνος αποσπάστηκε από αυτό, οιΣλάβοιπολιόρκησαντηΘεσσαλονίκη .
Ξεκινώντας το 674, οι Άραβες ξεκίνησαν την πολυαναμενόμενη πολιορκία της Κωνσταντινούπολης. Ο μεγάλος στόλος που είχε συγκεντρωθεί απέπλευσε υπό τη διοίκηση τουΑμπντούλ Ραχμάν Ιμπν Αμπντούλ Μπακρ[14]πριν από το τέλος του έτους. Κατά τους χειμερινούς μήνες μερικά από τα αραβικά πλοία αγκυροβόλησαν στηΣμύρνη, τα υπόλοιπα στα ανοικτά των ακτών της Κιλικίας . [14] Πρόσθετες μοίρες ενίσχυσαν τις δυνάμεις τουΑμπνταλ-Ραχμάν προτού προχωρήσουν στονΕλλήσποντο, στον οποίο έπλευσαν τον Απρίλιο του 674 περίπου. [14] Από τον Απρίλιο έως τον Σεπτέμβριο του 674 ο στόλος βρισκόταν αγκυροβολημένος από το ακρωτήρι της Εβδόμωνας, στηνΠροποντίδα, μέχρι το ακρωτήρι της Κυκλοβιώνας, κοντά στηΧρυσή Πύλη, καικαθ' όλη τη διάρκεια αυτών των μηνών συνέχισε να εμπλέκεται μετον βυζαντινό στόλο που υπερασπιζόταν το λιμάνι από το πρωί έως απόγευμα. [14]
Γνωρίζοντας ότι ήταν μόνο θέμα χρόνου να πολιορκηθεί η Κωνσταντινούπολη, ο Κωνσταντίνος είχε εξασφαλίσει ότι η πόλη ήταν καλά εξοπλισμένη. [15] Κατασκεύασε επίσης ένα μεγάλο αριθμό πυρπολικών πλοίων και λοιπά πλοία εφοδιασμένα με σωλήνες ή σιφόνια για εκτόξευση φωτιάς. Αυτή είναι η πρώτη γνωστή χρήση τουυγρού πυρόςστη μάχη, [16]που ήταν ένα από τα βασικά πλεονεκτήματα που διέθεταν οι Βυζαντινοί. Τον Σεπτέμβριο οι Άραβες, έχοντας αποτύχει στις προσπάθειές τους να καταλάβουν την πόλη, έπλευσαν στηνΚύζικο, όπου έφτιαξαν τα χειμερινά τους καταλύματα. [17]Τα επόμενα πέντε χρόνια, οι Άραβες επέστρεφαν κάθε άνοιξη γιανα συνεχίσουν την πολιορκία της Κωνσταντινούπολης, αλλά μετα ίδια αποτελέσματα. [15]Η πόλη επέζησε και τελικά το 678 οι Άραβες αναγκάστηκαν νατην πολιορκήσουν. Οι Άραβες αποχώρησαν και ηττήθηκαν σχεδόν ταυτόχρονα στην ξηρά στηΛυκία της Ανατολίας . [12] Αυτή η απροσδόκητη κατάληξη ανάγκασε τον Μωαβία Α' να επιδιώξει ανακωχή μετον Κωνσταντίνο. Οι όροι της εκεχειρίας απαιτούσαν από τους Άραβες να εκκενώσουν τα νησιά που είχαν καταλάβει στοΑιγαίοκαιοι Βυζαντινοί να πληρώσουν ετήσιο φόρο υποτέλειας στο Χαλιφάτο αποτελούμενο από πενήντα σκλάβους, πενήντα άλογα και 300.000 νομίσματα . [17]Η άνοδος της πολιορκίας επέτρεψε στον Κωνσταντίνο να μεταβεί στηΘεσσαλονίκη, που ήταν ακόμη υπό πολιορκία από τους Σκλαβηνούς.
Μέχρι το έτος της ανάληψης της εξουσίας από τον Κωνσταντίνο, οιΆραβες είχαν συντελέσει την κατάκτηση τουΑιγαίου, προσθέτοντας τηΧίο, τηΣμύρνηκαιτηνΚύζικο της Βιθυνίας, έως την άφιξή τους στα περίχωρα της Κωνσταντινούποληςτο674. Την εμφάνισή του κάνει όμως τον ίδιο καιρό, το περίφημο ὑγρόν πῦρ, ένα όπλο πουθα καταστεί σύντομα το αποτελεσματικότερο μέσον γιατην αντιμετώπιση των εχθρικών στόλων. Μέχρι το679, ο χαλίφης Μωαβίας Α', μη μπορώντας να διασπάσει την βυζαντινή άμυνα, συμφωνεί στους όρους ειρήνης πουτου προτείνει ο Αυτοκράτορας και λύνει την πολιορκία. Η πενταετής αντίσταση στους Άραβες έκανε τον Αυτοκράτορα πολύ δημοφιλή.
Έχοντας εξασφαλίσει το μέτωπο των Αράβων, στρέφεται κατά ενός νέου εχθρού, τωνΒουλγάρων. Το680 ξεκινά εκστρατεία εναντίον τους, κατευθυνόμενος μέσω τουΒοσπόρου προς το δέλτα τουΔούναβη, στονΕύξεινο Πόντο. Εκεί αποβιβάζονται τα στρατεύματά τουσε ακατάλληλη ελώδη περιοχή, συναντώντας μεγάλες δυσχέρειες στην κίνηση και ανάπτυξη. Το σοβαρό αυτό λάθος τακτικής θα δώσει την ευκαιρία στους Βούλγαρους να επιτύχουν μια ανέλπιστη νίκη καινα συμφωνήσουν ευνοϊκούς όρους ειρήνης.
Ο Κωνσταντίνος Δ΄ καιη συνοδεία του, μωσαϊκό στη Βασιλική του Αγίου Απολλινάριου στη Ραβέννα
Ο Κωνσταντίνος ασχολήθηκε και αυτός, όπως καιο Κώνστας μετο θέμα τουμονοθελητισμού. Συγκάλεσε στην Κωνσταντινούπολη το678τηνΣΤ΄ Οικουμενική Σύνοδο, οι εργασίες της οποίας ολοκληρώθηκαν το681, καταδικάζοντας το μονοθελητισμό.
Μετη προσωρινή παρέλευση της αραβικής απειλής, ο Κωνσταντίνος έστρεψε την προσοχή τουστην Εκκλησία, η οποία ήταν διχασμένη μεταξύ τουΜονοθελητισμούκαι της Ορθοδοξίας. [18]Τον Νοέμβριο του 680 ο Κωνσταντίνος συγκάλεσε τηνΣΤ' Οικουμενική Σύνοδο (γνωστή και ως Γ' Σύνοδο της Κωνσταντινούπολης). [12] Κωνσταντίνος προήδρευσε αυτοπροσώπως κατά τις επίσημες πτυχές της διαδικασίας (στις πρώτες έντεκα συνεδριάσεις καιστη συνέχεια στην δέκατη όγδοη), περιτριγυρισμένος από τους δικαστικούς λειτουργούς του, αλλά δεν είχε ενεργό ρόλο στις θεολογικές συζητήσεις. [19]Η Σύνοδος επιβεβαίωσε τα Ορθόδοξα δόγματα της Συνόδου της Χαλκηδόναςτο 451. Αυτή η σύνοδος έλυσε τη διαμάχη σχετικά μετονμονοθελητισμό. Σεμια ευνοϊκή εξέλιξη γιατην Αυτοκρατορία, οι περισσότεροι μονοθελητιστές βρίσκονταν πλέον υπό τον έλεγχο τουΧαλιφάτουτωνΟμαγιάδων . [12]Η Σύνοδος ολοκλήρωσε τις εργασίες της τον Σεπτέμβριο του 681. [20]
Λόγω των συνεχιζόμενων συγκρούσεων με τους Άραβες κατά τη δεκαετία του 670, ο Κωνσταντίνος αναγκάστηκε να συνάψει συνθήκες στα δυτικά με τους Λομβαρδούς, οι οποίοι είχαν καταλάβει τοΒρινδήσιοκαιτονΤάραντα . [21] Επίσης το 680, οιΒούλγαροι υπό τον χάνο Ασπαρούχ διέσχισαν τονΔούναβησε ονομαστικά αυτοκρατορικό έδαφος και άρχισαν να υποτάσσουν τις τοπικές κοινότητες και τις σλαβικές φυλές. [12]Το 680, ο Κωνσταντίνος Δ' ηγήθηκε μιας συνδυασμένης χερσαίας και θαλάσσιας επιχείρησης κατά των εισβολέων και πολιόρκησε το οχυρωμένο στρατόπεδό τους στηΔοβρουτσά. [22] Επειδή ήταν άρρωστος, ο Αυτοκράτορας αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τον στρατό, ο οποίος πανικοβλήθηκε καινικήθηκε από τους Βούλγαρους. [23]Το 681, ο Κωνσταντίνος αναγκάστηκε να αναγνωρίσει τοΒουλγαρικό κράτοςστηΜοισίακαινα πληρώσει φόρο γιανα αποφύγει περαιτέρω εισβολές στη Βυζαντινή Θράκη . [24] Κατά συνέπεια, ο Κωνσταντίνος δημιούργησε τοΘέμα της Θράκης .
Οι αποφάσεις αυτής της συνόδου αποτελούν καιτο τέλος της παρουσίας του χριστιανικού αυτού δόγματος. Ο Κωνσταντίνος πέθανε το 685 από δυσεντερία, μόλις 33 ετών, αφήνοντας το Βυζαντινό κράτος σε σημαντικά ισχυρότερη θέση από ότι το παρέλαβε.
Τα αδέρφια τουΗράκλειοςκαιΤιβέριος είχαν στεφθεί μαζί του ως Αύγουστοι επί βασιλείας του πατέρα τους, [25]και αυτό επιβεβαιώθηκε από την απαίτηση του λαού, [26] αλλά το 681 ο Κωνσταντίνος τους ακρωτηρίασε κόβοντας τη μύτη τους γιανα θεωρούνται μη δυνατοί να κυβερνήσουν. [12]Την ίδια περίοδο συνέδεσε στο θρόνο τον μικρό τουγιοΙουστινιανό Β' . Ο Κωνσταντίνος πέθανε από δυσεντερία στις ή γύρω στις 10 Ιουλίου 685 [27]
ΟΙωσήφ Σουρτσάντζιεφ υποδύθηκε τον Κωνσταντίνο Σ' στη βουλγαρική ταινία του 1981 Ασπαρούχ, σε σκηνοθεσία Λουντμίλ Στάικοφ.
Ο Κωνσταντίνος Δ' είναι το θέμα του τραγουδιού "Imperator" ("Αυτοκράτορας"), που κυκλοφόρησε από το βουλγαρικό συγκρότημα χέβι μέταλ Epizod στο άλμπουμ του 2012 Μόγιατα μόλιτβα ("Η προσευχή μου").
Σχετικά πολυμέσα
