ΟΠάπας Αδριανός Α΄ (Λατινικά: Hadrianus PP. I, Ιταλικά: Adriano I, Αγγλικά: Adrian I) (περ. 700 – 25 Δεκεμβρίου 795) ήταν ο επικεφαλής της Καθολικής Εκκλησίας από την 1η Φεβρουαρίου 772 μέχρι τον θάνατό τουτην 25η Δεκεμβρίου 795.[1] Ήταν ο γιος ενός Ρωμαίου ευγενή, του Θεοδώρου.
Λίγο μετά την προσχώρηση του Αδριανού στην έδρα, μέσα στο 772, τα εδάφη που ήταν υπό την κυριαρχία του παπισμού δέχτηκαν εισβολή από τονΔεζιδέριο βασιλιά τωνΛομβαρδών, καιο Αδριανός αναγκάστηκε να ζητήσει τη βοήθεια τουΚαρλομάγνου βασιλιά τωνΦράγκων, ο οποίος κατέφτασε στην Ιταλία με έναν μεγάλο στρατό. Ο Καρλομάγνος πολιόρκησε τον Δεζιδέριο στην πρωτεύουσά τουστηνΠαβία. Μόλις κατέλαβε την πόλη, εξόρισε το Λομβαρδό βασιλιά στοΑββαείο του Κορμπί,[2]και υιοθέτησε τον τίτλο "Βασιλιάς των Λομβαρδών» γιατον εαυτό του.
Ο πάπας, του οποίου οι προσδοκίες είχαν μεγαλώσει, έπρεπε με κάποιες προσθήκες να συμπεριλάβει τον εαυτό τουστοΔουκάτο της Ρώμης, τηνΕξαρχάτο της Ραβέννας ευρύτερα, όσο και στις κατακτήσεις στηνΠεντάπολη.[3]Ο πάπας εόρτασε την ευκαιρία κυκλοφορώντας το πρώτο παπικό νόμισμα,[4]και αυτό ήταν ένα σημάδι γιατην κατεύθυνση που επρόκειτο να πάρει ο μεσαιωνικός παπισμός, καθώς επίσης δεν συνυπέγραφε πλέον τα έγγραφά τουμετον Αυτοκράτορα της Ανατολής, αλλά μετον βασιλιά Καρλομάγνο,[5]των Φράγκων.[6]
Ένα ακόμη σημάδι αυτών των νέων συνθηκών που επικρατούσαν στοΔουκάτο της Ρώμης, είναι ηDomusculta Capracorum, μία κεντρική Ρωμαϊκή έπαυλη πουο Αδριανός Α΄ κατασκεύασε στα κτήματα που κληρονόμησε, μετο δικαίωμα που απέκτησε από τις εξαγορές που έκανε με τους γείτονές τουστην επαρχία βόρεια του Βηΐου (Veii). Η ύπαρξη της έπαυλης τεκμηριώθηκε από τηΒίβλο των Ποντιφίκων[7], αλλά η θέση της δεν ανακαλύφθηκε μέχρι τη δεκαετία του 1960, όταν οι ανασκαφές έφεραν στο φως τα συντρίμμια της σε έναν προσεκτικά στρογγυλεμένο λόφο, που ήταν οριακά σε θέση να προσφέρει αυτοάμυνα, αλλά είχε την πλήρη επάρκεια μίας μικτής οικονομίας από σιτηρά, αμπέλια, ελιές, λαχανόκηπους και χοιροστάσιο, είχε ιδιωτικό αλευρόμυλο, σιδηρουργεία και πλακόστρωτους κλιβάνους. Μέχρι τις αρχές του 10ουαι. τα χωριά που ήταν έξω από την δικαιοδοσία των παπικών κτήσεων ήταν:[8]
Ρωμαϊκό Ματσάνο (Mazzano Romano), που αναφέρεται για πρώτη φορά το 945.
Στάβια (Stabia), η σύγχρονη Φαλέρια (Faleria), που αναφέρεται το 998.
Επειδή οιΛομβαρδοί έδειχναν πάντα σεβασμό προς τον πάπα και ήταν ανοιχτοί γενικότερα προς τον παπισμό, οι πάπες τους εμπιστεύονταν, αλλά είχαν επίσης ζητήσει τη συνδρομή από τηνΑνατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορίαγιανα κρατήσουν αυτούς τους βάρβαρους υπό έλεγχο. Ο Αδριανός Α΄ συνέχισε αυτή την πολιτική, αλλά επειδή η Ανατολή δενθα μπορούσε νατου προσφέρει καμία άμεση ενίσχυση, ο Αδριανός Α΄ εξασφαλίστηκε με τους Φράγκους, γιανα αντισταθμίσει την ισχύ τωνΛομβαρδών.
Οι φιλικές σχέσεις μεταξύ του πάπα καιτου βασιλιά δεν διαταράχθηκαν από την θεολογική διαμάχη, που υπήρχε σχετικά μετο προσκύνημα των εικόνων. Το 787, εγκρίθηκαν από τον πάπα Αδριανό Α΄ οι αποφάσεις της Β΄ Συνόδου της Νίκαιας (Ζ΄ Οικουμενικής),[9]καιγιανα τις επιβεβαιώσει αφόρισε τους εικονοκλάστες. Ωστόσο οΚαρλομάγνος, ο οποίος είχε λάβει τις αποφάσεις του Συμβουλίου σεμια κακή Λατινική τους μετάφραση,[10] συμβουλεύτηκε τους θεολόγους τουκαιτο 792 έστειλε στον πάπα τοCapitulare contra synodum, που απετέλεσε μια κρίσιμη απάντηση για ορισμένα αποσπάσματα, που υπήρχαν στις πράξεις της Συνόδου. Επίσης, έβαλε τους θεολόγους του, μεταξύ αυτών ήταν καιοΘεοδόλφος της Ορλεάνης, να συνθέσουν τοπιο ολοκληρωμένο Libri Carolini.[11]Ο πάπας Αδριανός Α΄ αντέδρασε με συνθηκολόγηση γιατην υπεράσπιση της Συνόδου. Το 794 μία σύνοδος πραγματοποιήθηκε στηνΦρανκφούρτη, όπου συζήτησαν το θέμα, αλλά αρνήθηκαν να αποδεχτούν τοLibri Carolini, καθώς καιτο ίδιο το περιεχόμενο της Ζ' Οικουμενικής Συνόδου, καταδικάζοντάς τα ως ακραίες μορφές της λατρείας των εικόνων.[10]
Κατά το 787 ο Αδριανός Α΄ προήγαγε την επισκοπή της Αγγλικής μητρόπολης τουΛίχφιλντσε αρχιεπισκοπή, κατόπιν αιτήματος των Άγγλων επισκόπων καιτου βασιλιά Όφα της Μερκίας, γιανα εξισορροπήσει την εκκλησιαστική εξουσία στη χώρα μεταξύ των βασιλείων τουΚεντκαι της Μερκίας. Έτσι προήγαγε τον επίσκοπο τουΛίχφιλντ, Χίγκμπερτ,[12]σε αρχιεπίσκοπο, καιστη συνέχεια το 788 του έστειλε τοΠάλλιον.[13]
Μία επιτύμβια επιγραφή γραμμένη από τον Καρλομάγνο, όπου αποκαλεί τον Πάπα Αδριανό Α΄ ως "πατέρα", εξακολουθεί να υπάρχει στην πύλη της Βασιλικής του Αγίου ΠέτρουστοΒατικανό. Ο Αδριανός Α΄ αποκατάστησε μερικώς το αρχαίο υδραγωγείο της Ρώμης και ξαναέκτισε την Βασιλική της Σάντα Μαρία της Ελληνικής Σχολής[14]στηνΡώμη, που διακοσμήθηκε από Έλληνες μοναχούς που προσπαθούσαν να ξεφύγουν από τους διωγμούς της εικονοκλασίας, καιτην Βασιλική του Αγίου Μάρκου, που βρίσκεται επίσης στηΡώμη. Από τη στιγμή του θανάτου τουστην ηλικία των 95 ετών,[1]με 23-ετή θητεία ήταν ο μακροβιότερος πάπας στην ιστορία της Καθολικής Εκκλησίας, μέχρι που ξεπεράστηκε από την 24-ετή θητεία τουΠάπα Πίου ΣΤ΄στα τέλη του 18ου αιώνα. Μόνο τρεις ακόμη πάπες έχουν θητεύσει για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από τότε:[15]
↑Ortenberg, "Αγγλοσαξονική Εκκλησία": Η Αγγλική Εκκλησία καιο Παπισμός, σσ. 50–53, "Bishop Hygeberht"
↑Οι πάπες συνήθιζαν να αποστέλλουν ένα Πάλλιον ως δώρο προς τους αρχιερείς, ως ένδειξη ιδιαίτερης τιμής, αλλά και ταυτόχρονα προς ένδειξη της υπεροχής τους καιτων πρωτείων που διεκδικούσαν.
↑Ιταλικά: Basilica di Santa Maria in Cosmedin or de Schola Graeca.
Christian Classics Ethereal Library, The Seven Ecumenical Councils: Partial letter from Pope Adrian to the 2nd session of the Seventh Ecumenical Council
Lane-Poole, Stanley (1885). Νομίσματα και μετάλλια: η θέση τους στην ιστορία καιτην τέχνη. Αγγλικό Μουσείο. σελ. 80.
Ullmann, Walter (2003). Μία σύντομη Ιστορία του παπισμού στη Μεσαιωνική Εποχή. Λονδίνο: Routledge. σελ. 79. ISBN0415302277.
