1 - Μητροπολιτική: 551.695 km² 2 - Μητροπολιτική: 66.143.000 [1] 3 - Σε όλη την επικράτεια εκτός από τις υπερπόντιες κτήσεις του Ειρηνικού όπου ισχύει τοΦράγκο CFP. 4 - Στη Μητροπολιτική Γαλλία.
Επίσημη γλώσσα της Γαλλίας, είναι ηγαλλικήκαι νόμισμά της είναι τοευρώ. Το σύνθημά της είναι «Ελευθερία, Ισότητα, Αδερφοσύνη», καιησημαία της αποτελείται από τρεις κάθετες λωρίδες χρώματος μπλε, άσπρου και κόκκινου. Ο ύμνος της είναι Η Μασσαλιώτιδα. Η συνταγματική αρχή της είναι «κυβέρνηση του λαού, από τον λαό και υπέρ του λαού»[5].
Η Γαλλία ως χώρα σχηματίστηκε τονΠρώιμο Μεσαίωνα, παίρνοντας το όνομά της (Φρανς) από τους Φράγκους. Από τις αρχές του 17ου αιώνα, έως το πρώτο μισό του 20ου αιώνα, κατείχε μεγάλη αποικιακή αυτοκρατορία.
Μολονότι τα νότια σύνορα της χώρας καθορίζονται από οροσειρές τα βορειοανατολικά σύνορα δεν καθορίζονται από γεωγραφικά όρια[σημ. 1] αλλά από γλωσσικά
[σημ. 2].
Η μητροπολιτική Γαλλία περιλαμβάνει πολλά νησιά, εκτων οποίων τα κυριότερα είναι ηΚορσικήκαιτα παράκτια νησιά. Η μητρόπολη εκτείνεται μεταξύ 42°19'46" και 51°5'47" βορείου γεωγραφικού πλάτους και μεταξύ 4°46' δυτικού και 8°14'42" ανατολικού μήκους.
Η Γαλλία περιλαμβάνει πολλά εδάφη εκτός Ευρώπης, που ονομάζονται υπερπόντια εδάφη, που βρίσκονται σε όλους τους ωκεανούς πληντουΑρκτικού.
Μέσω αυτών των υπερπόντιων εδαφών, η Γαλλία έχει χερσαία σύνορα μετηΒραζιλίακαιτοΣουρινάμ, καθώς καιμετηνΟλλανδία μέσω του γαλλικού τμήματος του Αγίου Μαρτίνου.
Η επιφάνεια της μητροπολιτικής Γαλλίας είναι 552.000 τετρ. χιλιόμετρα[7] ή περίπου ένα εκτάριο ανά κάτοικο. Συμπεριλαμβανομένων όλων των υπερπόντιων εδαφών που βρίσκονται πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας η συνολική επιφάνεια είναι 675.000 τ.χλμ.
Είναι η 42η μεγαλύτερη σε επιφάνεια χώρα στον κόσμο. Είναι ακόμη η τρίτη μεγαλύτερη χώρα της Ευρώπης, μετά τηΡωσίακαιτηνΟυκρανία, δεύτερη αν συμπεριλάβουμε τους υπερπόντιους νομούς, καιη μεγαλύτερη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Τα ηπειρωτικά μητροπολιτικά της εδάφη εκτείνονται σε περίπου 1.000 χιλιόμετρα από βορρά προς νότο και από ανατολή προς δύση.
Το μήκος της ακτογραμμής της, συμπεριλαμβανομένων καιτων υπερπόντιων εδαφών, είναι 8.245 χιλιόμετρα.
Το υδρογραφικό σύστημα της Γαλλίας είναι κυρίως οργανωμένο σε τέσσερις μεγάλους ποταμούς, τονΛίγηρα, τονΣηκουάνα, τονΓαρούνακαιτονΡοδανό[GF 6], στους οποίους μπορούμε να προσθέσουμε τονΜόσακαιτονΡήνο, μικρότερης σημασίας στη Γαλλία αλλά μείζονος σημασίας σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Η γαλλική λεκάνη απορροήςτων τεσσάρων πρώτων αντιστοιχεί σε περισσότερο από το 62 % της μητροπολιτικής περιοχής[GF 6].
Η Γαλλία έχει υπό τη δικαιοδοσία καιτην κυριαρχία της 11 εκατομμύρια τετρ. χλμ. θαλασσίου χώρου, σε τρεις ωκεανούς καιτο 97% στα υπερπόντια εδάφη[10].
Μια από τις ζωγραφιές τουσπηλαίου Λασκώ: ένα άλογο – περίπου 17.000 π.Χ. Το σπήλαιο Λασκώ είναι διάσημο για τις «εξαιρετικά λεπτομερείς απεικονίσεις ανθρώπων και ζώων».[12]
Τα παλαιότερα ίχνη ανθρώπινης ζωής στη σημερινή Γαλλία χρονολογούνται περίπου από το 1,8 εκατομμύρια χρόνια πριν.[13] Τις επόμενες χιλιετίες, οιάνθρωποι αντιμετώπισαν ένα σκληρό και μεταβλητό κλίμα, που χαρακτηρίστηκε από πολλές περιόδους παγετώνων. Οι πρώτοι ανθρωπίδες ήταν νομάδεςκυνηγοί-τροφοσυλλέκτες.[13]Η Γαλλία διαθέτει μεγάλο αριθμό τοιχογραφημένων σπηλαίων από τηνανώτερη παλαιολιθική εποχή, συμπεριλαμβανομένου ενός από ταπιο διάσημα και καλύτερα διατηρημένα, τοΛασκώ[13] (περίπου 18.000 π.Χ.). Στο τέλος της τελευταίας περιόδου των παγετώνων (10.000 π.Χ.), το κλίμα έγινε πιο ήπιο.[13]
Μετά από έντονη δημογραφική και αγροτική ανάπτυξη μεταξύ της 4ης και 3ης χιλιετίας, η μεταλλουργία εμφανίστηκε στα τέλη της 3ης χιλιετίας, όπου αρχικά επεξεργαζόταν χρυσό, χαλκό και μπρούτζο, καθώς και αργότερα σίδηρο.[14]Η Γαλλία έχει πολυάριθμες μεγαλιθικές τοποθεσίες από τη νεολιθική περίοδο, συμπεριλαμβανομένης της εξαιρετικά πυκνής τοποθεσίας μεπέτρες στο Καρνάκ (περίπου 3.300 π.Χ.).
Το 600 π.Χ., ΊωνεςΈλληνες από τηΦώκαια ίδρυσαν τηναποικία της Μασσαλίας, στις ακτές της Μεσογείου. Αυτό την καθιστά την παλαιότερη πόλη της Γαλλίας.[15][16] Ταυτόχρονα, ορισμένες γαλατικές κελτικές φυλές διείσδυσαν σε μέρη της Ανατολικής και Βόρειας Γαλλίας και εξαπλώθηκαν σταδιακά στην υπόλοιπη χώρα μεταξύ του 5ουκαι 3ου αιώνα π.Χ.[17]Η έννοια της Γαλατίας εμφανίστηκε κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, που αντιστοιχεί στα εδάφη των κελτικών οικισμών μεταξύ τουΡήνου, του Ατλαντικού Ωκεανού, τωνΠυρηναίωνκαι της Μεσογείου. Τα σύνορα της σύγχρονης Γαλλίας αντιστοιχούν κατά προσέγγιση στην αρχαία Γαλατία, η οποία κατοικούνταν από Κέλτες Γαλάτες.
ΤοΜαιζόν Καρέ ήταν ναός της Γαλλο-Ρωμαϊκής πόλης Νεμαυσός (σημερινή Νιμ) και είναι ένα από τα καλύτερα διατηρημένα κτίρια της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.
Γύρω στο 390 π.Χ., ο Γαλάτης αρχηγός Βρέννοςκαιτα στρατεύματά του έφτασαν στην Ιταλία μέσω τωνΆλπεων, νίκησαν τους Ρωμαίους στηΜάχη του Αλίακαι πολιόρκησαν και λεηλάτησαν τη Ρώμη.[18]Η Γαλλική εισβολή άφησε τη Ρώμη αποδυναμωμένη καιοι Γαλάτες συνέχισαν να παρενοχλούν την περιοχή μέχρι το 345 π.Χ., όταν συνήψαν επίσημη συνθήκη ειρήνης μετη Ρώμη.[19] Αλλά οι Ρωμαίοι καιοι Γαλάτες θα παρέμεναν αντίπαλοι για τους επόμενους αιώνες καιοι Γαλάτες θα συνέχιζαν να αποτελούν απειλή στην Ιταλία.[20]
Γύρω στο 125 π.Χ., το νότιο τμήμα της Γαλατίας κατακτήθηκε από τους Ρωμαίους, οι οποίοι ονόμασαν αυτή την περιοχή Provincia Nostra («Η Επαρχία μας»), πουμετον καιρό εξελίχθηκε στο όνομα Προβηγκίαστα γαλλικά. ΟΙούλιος Καίσαρας κατέκτησε την υπόλοιπη Γαλατία και κατέστειλε μια εξέγερση του Γαλάτη αρχηγού Βερκιγγετορίξτο 52 π.Χ.[21]
Η Γαλατία χωρίστηκε από τονΑύγουστοσε ρωμαϊκές επαρχίες.[22] Πολλές πόλεις ιδρύθηκαν κατά τη Γαλλο-Ρωμαϊκή περίοδο, συμπεριλαμβανομένου τουΛούγδουνου (σημερινή Λυών), που θεωρείται η πρωτεύουσα των Γαλατών.[22]Οι Γαλάτες αναμίχθηκαν με Ρωμαίους αποίκους και τελικά υιοθέτησαν τη ρωμαϊκή κουλτούρα καιτηρωμαϊκή γλώσσα (ταλατινικά, από τα οποία εξελίχθηκε η γαλλική γλώσσα).
Από τη δεκαετία του 250 έως τη δεκαετία του 280 μ.Χ., η Ρωμαϊκή Γαλατία βρέθηκε σε σοβαρή κρίση μεταοχυρά σύνορά της να δέχονται επιθέσεις σε πολλές περιπτώσεις από βαρβάρους.[23] Ωστόσο, η κατάσταση βελτιώθηκε στο πρώτο μισό του 4ου αιώνα, που ήταν περίοδος αναβίωσης και ακμής γιατη Ρωμαϊκή Γαλατία.[24]Το 312, ο αυτοκράτορας Κωνσταντίνος Α ' ασπάστηκε τον Χριστιανισμό. Στη συνέχεια, οι χριστιανοί, που μέχρι τότε διώκονταν, αυξήθηκαν ραγδαία σε ολόκληρη τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία.[25] Όμως, από τις αρχές του 5ου αιώνα ξαναρχίζουν οιΒαρβαρικές Επιδρομές.[26] Τευτονικές φυλές εισέβαλαν στην περιοχή από τη σημερινή Γερμανία, οιΒησιγότθοι εγκαταστάθηκαν στα νοτιοδυτικά, οιΒουργουνδοί κατά μήκος της κοιλάδας του ποταμού Ρήνου καιοιΦράγκοιστον βορρά.[27]
Στο τέλος της περιόδου της Αρχαιότητας, η αρχαία Γαλατία χωρίστηκε σε πολλά γερμανικά βασίλεια καισε ένα υπόλοιπο Γαλλο-Ρωμαϊκό έδαφος, γνωστό ως τοΒασίλειο του Συαγρίου. Ταυτόχρονα, Κέλτες Βρετανοί, φεύγοντας από τον αγγλοσαξονικό οικισμό της Βρετανίας, εγκαταστάθηκαν στο δυτικό τμήμα της Αρμορικής. Ως αποτέλεσμα, η Αρμορικανή χερσόνησος μετονομάστηκε σεΒρετάνηκαιηκελτική κουλτούρα αναβίωσε.
Ο πρώτος ηγέτης που έγινε βασιλιάς όλων των Φράγκων ήταν οΚλόβις Α', ο οποίος άρχισε τη βασιλεία τουτο 481, κατατροπώνοντας τις τελευταίες δυνάμεις των Ρωμαίων κυβερνητών της επαρχίας το 486. Ο Κλόβις ανέκτησε τα νοτιοδυτικά από τους Βησιγότθους, βαφτίστηκε το 508 και έγινε κύριος της σημερινής δυτικής Γερμανίας.
Οι Φράγκοι ασπάστηκαν τον χριστιανικό γαλλορωμαϊκό πολιτισμόκαιη αρχαία Γαλατία μετονομάστηκε τελικά σεΦραγκία ("Γητων Φράγκων"). Οι Γερμανοί Φράγκοι υιοθέτησαν τις ρομανικές γλώσσες, εκτός από τη βόρεια Γαλατία όπου οι ρωμαϊκοί οικισμοί ήταν λιγότερο πυκνοί και όπου εμφανίστηκαν οιγερμανικές γλώσσες. Ο Κλόβις έκανε το Παρίσι πρωτεύουσά τουκαι ίδρυσε τηδυναστεία των Μεροβίγγεων, αλλά το βασίλειό τουδεν επέζησε από τον θάνατό του. Οι Φράγκοι αντιμετώπισαν τηγη καθαρά ως ιδιωτική ιδιοκτησία καιτη μοίρασαν στους κληρονόμους τους, έτσι τέσσερα βασίλεια προέκυψαν από τα βασίλεια του Κλόβις: το Παρίσι, ηΟρλεάνη, τοΣουασόνκαιτοΡενς. Οι τελευταίοι Μεροβίγγοι βασιλιάδες έχασαν την εξουσία από τους μαγιορδόμους. Ένας μαγιορδόμος, οΚάρολος Μαρτέλος, νίκησε τους εισβολείς ΟμεϋάδεςστηΜάχη του Πουατιέ (732) και κέρδισε σεβασμό και δύναμη. Ο γιος του, οΠεπίνος ο Βραχύς, άρπαξε το στέμμα της Φραγκίας από τους εξασθενημένους Μεροβίγγειους και ίδρυσε τηδυναστεία των Καρολιδών. Ο γιος του Πεπίνου, οΚαρλομάγνος, επανένωσε τα φραγκικά βασίλεια και έχτισε μια τεράστια αυτοκρατορία σε όλη τηΔυτικήκαι Κεντρική Ευρώπη.
Κατά τον 9οκαι 10ο αιώνα, συνεχώς απειλούμενη από τις εισβολές των Βίκινγκ, η Γαλλία έγινε ένα πολύ αποκεντρωμένο κράτος: οι τίτλοι καιτα εδάφη των ευγενών έγιναν κληρονομικά καιη εξουσία του βασιλιά έγινε περισσότερο θρησκευτική παρά κοσμική και έτσι ήταν λιγότερο αποτελεσματική και συνεχώς αμφισβητήθηκε από ισχυρούς ευγενείς. Έτσι εγκαθιδρύθηκε ηφεουδαρχίαστη Γαλλία. Μετον καιρό, ορισμένοι από τους υποτελείς του βασιλιά θα γινόταν τόσο ισχυροί που συχνά αποτελούσαν απειλή γιατον βασιλιά. Για παράδειγμα, μετά τηΜάχη του Χάστινγκςτο 1066, οΓουλιέλμος ο Κατακτητής πρόσθεσε τον «Βασιλέα της Αγγλίας» στους τίτλους του, και έγινε υποτελής (ως Δούκας της Νορμανδίας) και ίσος (ως βασιλιάς της Αγγλίας) του βασιλιά της Γαλλίας.
Η δυναστεία των Καρολίγγων κυβέρνησε τη Γαλλία μέχρι το 987, όταν οΟύγος Καπέτος, δούκας της Γαλλίας και κόμης του Παρισιού, στέφθηκε βασιλιάς των Φράγκων.[30]Οι απόγονοί του — οι Καπετίδες, οΟίκος των ΒαλουάκαιοΟίκος των Βουρβόνων — ενοποίησαν προοδευτικά τη χώρα μέσω πολέμων και δυναστικής κληρονομιάς στο Βασίλειο της Γαλλίας, το οποίο ανακηρύχθηκε πλήρως το 1190 από τονΦίλιππο Β' της Γαλλίας (Φίλιππος Αύγουστος). Οι μεταγενέστεροι βασιλιάδες επέκτειναν την απευθείας κατοχή της βασιλικής κυριαρχίας τους, καταλαμβάνοντας πάνω από τη μισή σύγχρονη ηπειρωτική Γαλλία μέχρι τον 15ο αιώνα, συμπεριλαμβανομένου του μεγαλύτερου μέρους του βορρά, του κέντρου και της δυτικής Γαλλίας. Κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας, η βασιλική εξουσία γινόταν ολοένα καιπιο διεκδικητική, επικεντρωμένη σεμια ιεραρχικά σχεδιασμένη κοινωνία που διακρίνει την αριστοκρατία, τον κλήρο και τους απλούς πολίτες.
Η γαλλική αριστοκρατία έπαιξε εξέχοντα ρόλο στις περισσότερες σταυροφορίεςγιατην αποκατάσταση της πρόσβασης των Χριστιανών στους Αγίους Τόπους. Οι Γάλλοι ιππότες αποτελούσαν το μεγαλύτερο μέρος της σταθερής ροής ενισχύσεων καθ' όλη τη διάρκεια των διακοσίων ετών των Σταυροφοριών, με τέτοιο τρόπο πουοι Άραβες αναφέρονταν ομοιόμορφα στους σταυροφόρους ως Franjπου ελάχιστα νοιαζόταν αν κατάγονταν πραγματικά από τη Γαλλία.[31]Οι Γάλλοι Σταυροφόροι εισήγαγαν επίσης τη γαλλική γλώσσα στονΛεβάντε, καθιστώντας ταγαλλικάτη βάση της lingua franca (λιτ. «Φραγκική γλώσσα») τωνΣταυροφόρων κρατών.[31]Οι Γάλλοι ιππότες αποτελούσαν επίσης την πλειοψηφία τόσο στους Οσπιτάλιους όσο και στους Ναΐτες. Οι τελευταίοι, ειδικότερα, κατείχαν πολυάριθμες περιουσίες σε όλη τη Γαλλία καιτον 13ο αιώνα ήταν οι κύριοι τραπεζίτες γιατο γαλλικό στέμμα, έως ότου ο Φίλιππος Δ' εξολόθρευσε το τάγμα το 1307.
Κατά τη διάρκεια της βασιλείας τουΦιλίππου του Βαλουά, η γαλλική μοναρχία έφτασε στο απόγειο της μεσαιωνικής της δύναμης.[32] Ωστόσο, η θέση του Φίλιππου στον θρόνο αμφισβητήθηκε από τονΕδουάρδο Γ' της Αγγλίαςτο 1337, καιη Αγγλία καιη Γαλλία ξεκίνησαν τονΕκατονταετή Πόλεμο.[33] Όπως καιη υπόλοιπη Ευρώπη, η Γαλλία χτυπήθηκε από τον Μαύρο Θάνατο: οι μισοί από τους 17 εκατομμύρια κατοίκους της Γαλλίας πέθαναν.[34][35]
Κατά την περίοδο 1420-30 μία νεαρή χωριατοπούλα, ηΖανντ' Αρκ, εμφανίστηκε στη γαλλική αυλή, λέγοντας πως πήρε από τον Θεό τη διαταγή ναμπει επικεφαλής του γαλλικού στρατού καινα στεφτεί ο Κάρολος, ο νόμιμος κληρονόμος του θρόνου, Βασιλέας της Γαλλίας στηΡενς. ΗΖανντ' Αρκ ανέλαβε πράγματι την ηγεσία του στρατού, με αποτέλεσμα να εμψυχωθούν οι Γάλλοι καινα εκδιώξουν τους Άγγλους εισβολείς. Η ίδια, όμως, προδόθηκε και βρήκε τραγικό θάνατο. Ο Κάρολος στέφθηκε βασιλέας ως Κάρολος Ζ΄. Οι Γάλλοι έως το 1450 πέτυχαν την ανακατάληψη του μεγαλύτερους μέρους της χώρας καιτο τέλος του πολέμου βρήκε ισχυροποιημένο τον γαλλικό θρόνο καιτη χώρα ενωμένη.
Τον16ο αιώνα διαδόθηκε πολύ στη Γαλλία η θρησκευτική μεταρρύθμιση και έγιναν οπαδοί της πολλοί ευγενείς και μέλη της βασιλικής οικογένειας. Εναντίον τωνΟυγενότων (Γάλλων διαμαρτυρομένων) στράφηκε ο βασιλέας καιη Εκκλησία και ακολούθησαν πολλές αιματηρές συμπλοκές. Ολόκληρη η χώρα χωρίστηκε σε δύο αντίπαλα στρατόπεδα καιοσκληρός εμφύλιος πόλεμος συντάραξε τη Γαλλία. Το 1572 δόθηκε βασιλική διαταγή, σύμφωνα μετην οποία θανατώθηκαν χιλιάδες Ουγενότοι στοΠαρίσικαισε διάφορες άλλες γαλλικές πόλεις (νύκτα του Αγίου Βαρθολομαίου). Το 1598 εκδόθηκε από τον βασιλέα Ερρίκο Δ΄ τοΈδικτο της Νάντης, σύμφωνα μετο οποίο οι Ουγενότοι απέκτησαν κάποιες ελευθερίες και έτσι αποκαταστάθηκε η ειρήνη καιη τάξη. Κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Ερρίκου η Γαλλία γνώρισε σημαντική ανάπτυξη και ευημερία. Η γεωργία σημείωσε σπουδαία εξέλιξη, ζωηρή κίνηση άρχισε να παρατηρείται στο εμπόριο και γενικότερα η οικονομία βελτιωνόταν ολοένα και περισσότερο. Τα γαλλικά πλοία αναζήτησαν νέες πηγές πλούτου στα πέρατα του κόσμου καιη Γαλλία άρχισε να αποκτά αποικίες στον Νέο Κόσμο. Δώδεκα χρόνια μετά από την έκδοση του Εδίκτου της Νάντης δολοφονήθηκε οΕρρίκος Δ΄καιτον διαδέχτηκε ο ανήλικος γιος του, Λουδοβίκος ΙΓ΄, τον οποίο επιτρόπευε η μητέρα του Μαρία των Μεδίκων. Κατά τη διάρκεια της αντιβασιλείας της εξασθένησε η βασιλική εξουσία, εξαιτίας της νέας διαμάχης, που ξέσπασε ανάμεσα στους Ουγενότους και τους Καθολικούς.
Το 1614 και ενώ είχε την αντιβασιλεία η Μαρία των Μεδίκων, ανέβηκε στην εξουσία ο καρδινάλιος Ρισελιέ. Στη συνέχεια έγινε πρωθυπουργός του Λουδοβίκου ΙΓ΄ και πήρε στα χέρια τουτον απόλυτο έλεγχο της κρατικής μηχανής. Κατέβαλε συνεχείς προσπάθειες για 20 ολόκληρα χρόνια, με σκοπό την αποκατάσταση της εξασθενημένης βασιλικής εξουσίας. Μια άλλη επιδίωξη του ήταν να μεταβάλει τη Γαλλία στο ισχυρότερο ευρωπαϊκό κράτος.
Ο Ρισελιέ εξουδετέρωσε όλες τις αντιδράσεις στο εσωτερικό της χώρας και εκμηδένισε κυρίως την αντίδραση των ευγενών καιτων Ουγενότων. Επέβαλε βαριά φορολογία στους αγρότες και στους έμπορους των πόλεων, έδωσε νέα ώθηση στο εξωτερικό εμπόριο και συντέλεσε στην επέκταση των ορίων της Γαλλικής Αυτοκρατορίας στηΒόρεια Αμερική, τηνΚαραϊβική, καθώς καισε άλλα μέρη του κόσμου. Επιτυχίες σημείωσε καιστην εξωτερική πολιτική. Έτσι αντιτάχτηκε με επιτυχία στις πανίσχυρες αψβουργικές μοναρχίες της Αυστρίας και της Ισπανίας και γενικότερα προετοίμασε μετο έργο τουτον δρόμο της απόλυτης μοναρχίας τουΛουδοβίκου ΙΔ΄.
Το 1643 ανέβηκε στον θρόνο ο Λουδοβίκος ΙΔ΄, σε πολύ νεαρή ηλικία. Κατά τα πρώτα 18 χρόνια της βασιλείας του είχε πρωθυπουργό τονκαρδινάλιο Μαζαρέν, ο οποίος ακολούθησε την πολιτική του Ρισελιέ. Κατά την περίοδο πουο βασιλιάς ήταν ανήλικος ξέσπασε μια έντονη εσωτερική αντίδραση, η οποία όμως εκμηδενίστηκε και έτσι αποκαταστάθηκε το διεθνές γόητρο της Γαλλίας. Ο Λουδοβίκος, μετά την ενηλικίωσή του, άρχισε να κυβερνά μόνος τουκαι εξελίχτηκε στον ισχυρότερο μονάρχη της Ευρώπης. Ανακάλεσε το Έδικτο της Νάντης και άρχισε άγριος διωγμός των Ουγενότων. Πολλοί από αυτούς αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τη χώρα και όσοι αρνούνταν να προσχωρήσουν στον Καθολικισμό θανατώνονταν. Πολέμησε εναντίον της Ισπανίας, της Ολλανδίας και της Αγγλίας, χωρίς να πετύχει κάποιο ουσιαστικό αποτέλεσμα. Διακρινόταν για τις απολυταρχικές του αντιλήψεις και πίστευε ότι ήταν αντιπρόσωπος του Θεού στηγη. Κατά συνέπεια δεν ήταν υποχρεωμένος να λογοδοτήσει σε κανένα. Δική του ήταν η περίφημη φράση: «Το κράτος είμαι εγώ» (L' Etat c' est moi). Συγκέντρωσε στα χέρια του ολόκληρη την εξουσία, διακρίθηκε γιατην ισχύ καιτη μεγαλοπρέπεια του, για αυτό τον αποκάλεσαν «Βασιλιά Ήλιο».
Με τις αρχές του 18oυ αιώνα συμπίπτει καιη άνοδος στον θρόνο τουΛουδοβίκου ΙΕ΄, δισέγγονου τουΛουδοβίκου ΙΔ΄. Φαινομενικά, η βασιλική εξουσία ήταν ισχυρή και ακμαία, αλλά κάτω από την ψεύτικη αυτή εικόνα κρύβονταν και ενεργούσαν καταλυτικές δυνάμεις. Αποτέλεσμα τουΕπταετούς πολέμου ήταν να νικηθεί η Γαλλία από την Αγγλία καινα χάσει τα περισσότερα από τα εδάφη της στη Βόρεια Αμερική. Το 1774 ανέβηκε στον θρόνο οΛουδοβίκος ΙΣΤ΄, ο οποίος βρήκε τον λαό δυσαρεστημένο εξαιτίας των δυσμενών κοινωνικών, πολιτικών και οικονομικών συνθηκών. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό μετην εμφάνιση μιας μαζικής και μορφωμένης αστικής τάξης, προκάλεσε διάφορες διαμαρτυρίες, και εξεγέρσεις που κατέληξαν στηνεπανάσταση (1789).
Η οικονομία της Γαλλίας είχε εξασθενίσει σημαντικά, εξαιτίας της βοήθειας που πρόσφερε στις επαναστατημένες αμερικανικές αποικίες εναντίον της Αγγλίας. Ο βασιλιάς βρέθηκε σε πολύ άσχημη θέση καιγιανα εξοικονομήσει χρήματα, συγκάλεσε τους αντιπρόσωπους των τριών τάξεων, δηλ. των κληρικών, των ευγενών καιτων αστών. Έγινε μια απαγορευμένη συγκέντρωση στην αίθουσα του σφαιριστηρίου, κατά την οποία ορισμένοι αντιπρόσωποι της αστικής τάξης αυτοαναγορεύτηκαν σεΕθνοσυνέλευσηκαι αποφάσισαν να καταρτίσουν τοΣύνταγμα της χώρας. Στις 14 Ιουλίου 1789 καταλήφθηκε από τον λαό του Παρισιού ηΒαστίλη, μια παλιά φυλακή, που συμβόλιζε τις καταπιέσεις του παλιού καθεστώτος. Τον Αύγουστο εκδόθηκε από την εθνοσυνέλευση ηΔιακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Μετα γεγονότα αυτά άρχισε επανάσταση, η οποία έπαιρνε όλο και σφοδρότερη μορφή. Τον Σεπτέμβριο του 1792, η Γαλλία ανακηρύχτηκε δημοκρατία, ενώ λίγους μήνες μετά αποκεφαλίστηκε ο Λουδοβίκος ΙΣΤ΄ καιη γυναίκα τουΜαρία Αντουανέτα. Την εξουσία πήραν στα χέρια τους ριζοσπάστες ηγέτες, όπως οΜαξιμιλιανός Ροβεσπιέρος, οι οποίοι άρχισαν να εξοντώνουν όλους τους πολέμιους της επανάστασης.
Στο μεταξύ η Γαλλία άρχισε εξωτερικούς πολέμους με πέντε δυνάμεις, ανάμεσα στις οποίες καιηΑγγλία. Το καθεστώς της Τρομοκρατίας έπαυσε το 1794 και από το 1795 και γιατην επόμενη τετραετία η Γαλλία διακυβερνήθηκε από τοΔιευθυντήριο. Το1799 ανέλαβε τη διακυβέρνηση της Γαλλίας οΝαπολέοντας Βοναπάρτης, ο οποίος σχημάτισε τηνΥπατεία. Ήταν τριμελής επιτροπή, στην οποία πρώτος ύπατος ήταν ο ίδιος και επομένως σ’ αυτόν ανήκε η πρωτοβουλία όλων των αποφάσεων. Ύστερα από διαταγή του συντάχτηκε ο γνωστός Ναπολεόντειος Κώδικας, που αποτελεί, ακόμα και σήμερα, το θεμέλιο του γαλλικού αστικού δικαίου. Οι σχέσεις της Γαλλίας μετον πάπα αποκαταστάθηκαν μετην υπογραφή του Κονκορδάτου του 1801. Το 1804 ο Ναπολέοντας αυτοανακηρύχτηκε αυτοκράτορας καιμε τους Ναπολεόντειους πολέμους (1803-1815) νίκησε τους περισσότερους εχθρούς της χώρας τουκαι κατόρθωσε να επεκτείνει το βασίλειο του.
Το 1812, επικεφαλής της Μεγάλης Στρατιάςο Ναπολέων, εισέβαλε στηΡωσίακαι κατέλαβε τηΜόσχα. Οι Ρώσοι υποχωρούσαν συνέχεια καταστρέφοντας καθετί που μπορούσε να εξυπηρετήσει τον εισβολέα. Ο Ναπολέοντας αναγκάστηκε να διατάξει την υποχώρηση προς τη Γαλλία, αλλά ο γαλλικός στρατός καταστράφηκε από τα χιόνια, το δυνατό κρύο και τις συνεχείς επιθέσεις των Ρώσων.
Οι εχθροί του Ναπολέοντα, παίρνοντας θάρρος από την ήττα τουστη Ρωσία, συνασπίστηκαν εναντίον του. Το 1814 παραιτήθηκε και εξορίστηκε στο νησί Έλβα της Μεσογείου. Στο μεταξύ, βασιλιάς της Γαλλίας έγινε οΛουδοβίκος ΙΗ΄και χώρα αποτέλεσε συνταγματική μοναρχία.
Τον Μάρτιο του 1815 όμως ο Ναπολέοντας ξαναγύρισε στη Γαλλία και διακυβέρνησε τη χώρα μόνο για ένα διάστημα 100 ημερών. Ο Ναπολέοντας νικήθηκε οριστικά τον Ιούνιο του 1815 στημάχη του Βατερλώ, στο Βέλγιο, από έναν πολυεθνικό στρατό, με επικεφαλής τον Άγγλο δούκα του Ουέλλινγκτονκαιτον Πρώσο στρατηγό φον Μπλύχερ. Λίγο αργότερα εξορίστηκε στο νησάκι του Νότιου Ατλαντικού, Αγία Ελένη, όπου και πέθανε, το 1821, από καρκίνο.
Η περίοδος της βασιλείας τουΛουδοβίκου ΙΗ΄καιτουΚάρολου Ι΄ σφραγίστηκε από μεγαλύτερο περιορισμό των φιλελεύθερων δημοκρατικών θεσμών που είχε επιβάλει η γαλλική επανάσταση. Η αυξημένη δυσαρέσκεια των λαϊκών μαζών των πόλεων, όπου ήταν συγκεντρωμένη η μεταλλευτική καιη υφαντουργική βιομηχανία, οδήγησε στο ξέσπασμα δύο διαδοχικών επαναστάσεων, τηνΙουλιανή Επανάστασητου 1830 και τηνΕπανάσταση του 1848.
Πρόεδρος της Δεύτερης Δημοκρατίας εκλέχτηκε οΛουδοβίκος Ναπολέοντας, που διέλυσε την εθνοσυνέλευση και στέφθηκε αυτοκράτορας το 1852. Τα επεκτατικά του σχέδια τόσο στον στρατιωτικό τομέα όσο καιστο διπλωματικό επίπεδο έφεραν τη Γαλλία μπροστά σε νέα οικονομική αδυναμία. Τη στιγμή αυτή διάλεξε το ισχυρό πρωσικό βασίλειο υπό την ηγεσία τουΒίσμαρκγιανα κηρύξει τονπόλεμο τον Ιούλιο του 1870.Οι ειρηνευτικοί όροι υπήρξαν βαρύτατοι γιατη Γαλλία, της οποίας ο στρατός κατατροπώθηκε σε τρεις μήνες.
Ηδεύτερη αυτοκρατορία καταλύθηκε μετο τέλος τουγαλλοπρωσικού πολέμουκαιμετην προσάρτηση του μεγαλύτερου τμήματος της Αλσατίας και της Λωρραίνης στο πρωσικό βασίλειο. Μετά τη συνθήκη του 1871, οι Γάλλοι επαναστάτησαν και ανακήρυξαν ξανά τη Γαλλία δημοκρατία. Οι εργάτες και φιλελεύθεροι του Παρισιού, εγκαθίδρυσαν δική τους εξουσία, τη γνωστή Παρισινή Κομμούνα.
Ο στρατός των Βερσαλλιών κατέλυσε την Κομμούνα καιμετηνΤρίτη Δημοκρατίαη Γαλλία μπήκε σε νέα περίοδο ανάπτυξης.
Η Γαλλία πήρε μέρος (ιδρυτικό μέλος) στηνΑντάντκαι πολέμησε στο πλευρό των Άγγλων κατά της Αυστροουγγαρίας (Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος). Μετην είσοδο τωνΗΠΑστον πόλεμο καιμετη βοήθεια των Άγγλων καιτων Αμερικανών κατόρθωσαν να απωθήσουν τους Γερμανούς από το γαλλικό έδαφος.
Το 1919, μετηΣυνθήκη των Βερσαλλιών, η Γαλλία ανέκτησε τηνΑλσατίακαιτηΛωρραίνη, ενώ ηΓερμανία υποχρεώθηκε να καταβάλει πολεμική αποζημίωση τεράστιου ύψους. Στη δεκαετία 1930-40 η γαλλική οικονομία ξαναβρήκε τον ρυθμό της.
ΟΣαρλντεΓκωλμετον Ουίνστον Τσώρτσιλ στο Μαρακές τον Ιανουάριο του 1944
Τον Σεπτέμβριο του 1939, όταν οι στρατιές τουΧίτλερ εισέβαλαν στηνΠολωνία, η Γαλλία καιηΑγγλία έσπευσαν σε βοήθεια, η οποία, όμως, περιορίστηκε σε φραστικές επιθέσεις. Όμως, η Γερμανία εισέβαλε στη Γαλλία από τα σύνορα του Βελγίου, αχρηστεύοντας τη μεγάλη αμυντική γραμμή Μαζινό. Τον Ιούνιο του 1940 ο Στρατάρχης Φιλίπ Πεταίν υπέγραψε ανακωχή με τους Γερμανούς, με αποτέλεσμα ένα μεγάλο τμήμα της χώρας να περιέλθει υπό γερμανική στρατιωτική κατοχή καιτο υπόλοιπο να διοικείται από αυταρχικό φιλογερμανικό καθεστώς υπό τον Πεταίν. Η μεγάλη μάζα πήρε ενεργά μέρος στο αντιστασιακό μέτωπο, οργανώνοντας από απεργίες μέχρι σαμποτάζκαιανταρτοπόλεμο. Ο στρατηγός ΣαρλΝτεΓκωλ τέθηκε επικεφαλής του κινήματος των «Ελεύθερων Γάλλων» και έστειλε μήνυμα στον γαλλικό λαό. Μετά την απελευθέρωση έγινε προσωρινός πρωθυπουργός και πρόεδρος της Τέταρτης Δημοκρατίας. Εξαιτίας της πολιτικής αστάθειας ο ρυθμός της ανασυγκρότησης της Γαλλίας από τον πόλεμο ήταν βραδύς. Από το 1949 και μετά, το σύνολο της βιομηχανικής παραγωγής έφτασε στα προπολεμικά επίπεδα. Το ίδιο έγινε καιμετη γεωργική παραγωγή καιτο εμπόριο.
Πήρε ενεργό μέρος στην Ένωση της Ευρώπης γιατη συμμετοχή στηνΕυρωπαϊκή Ένωσηκαι συμμετείχε στοΝΑΤΟ. Τα γεγονότα της Αλγερίαςτο 1958 διαδέχτηκε ηΠέμπτη ΔημοκρατίατουΣαρλΝτεΓκωλ. Ψηφίστηκε νέο σύνταγμα. ΟΝτεΓκωλ παρέμεινε πρόεδρος για 11 χρόνια, μετο όνειρο να μετατρέψει τη Γαλλία σεμια «ηγετική δύναμη» στηνΕυρώπη. Απέσυρε τη χώρα από τοΝΑΤΟκαι αρνήθηκε επίμονα την είσοδο της Αγγλίας στηνΕυρωπαϊκή Ένωση (τότε ΕΟΚ). Το 1969 απορρίφθηκε η πρόταση τουγια νέες συνταγματικές μεταρρυθμίσεις και μετά από αυτό παραιτήθηκε. Οι Γάλλοι εξέλεξαν δεύτερο πρόεδρο της Πέμπτης Δημοκρατίας τον γκωλικό Ζωρζ Πομπιντού.
Ο πληθυσμός της χώρας είναι 68.373.000 [1] (20ηστον κόσμο) σύμφωνα με επίσημη εκτίμηση γιατο 2024. Ο ρυθμός αύξησης του πληθυσμού είναι 0,33% με 2,04 παιδιά ανά οικογένεια (εκτίμηση 2021). Ρυθμός γεννήσεων 11,77 γεννήσεις/1000 πληθυσμού και θανάτου 9,58 θάνατοι/1000 πληθυσμού (εκτίμηση 2021).[37]
Η οικονομία της Γαλλίας έχει μεγάλη διαφοροποίηση: οι υπηρεσίες αντιπροσωπεύουν τα δύο τρίτα τόσο του εργατικού δυναμικού όσο καιτουΑΕΠ,[39] ενώ οβιομηχανικός τομέας αντιπροσωπεύει το ένα πέμπτο τουΑΕΠκαι παρόμοιο ποσοστό απασχόλησης. Η Γαλλία είναι η τρίτη μεγαλύτερη μεταποιητική χώρα στην Ευρώπη, πίσω από τη Γερμανία καιτην Ιταλία, και κατατάσσεται στην όγδοη θέση στον κόσμο ως προς το μερίδιο της παγκόσμιας μεταποιητικής παραγωγής, με 1,9%.[40] Λιγότερο από το 2 τοις εκατό τουΑΕΠ παράγεται από τονπρωτογενή τομέα, δηλαδή τη γεωργία,[41] ωστόσο ο γεωργικός τομέας της Γαλλίας είναι από τους μεγαλύτερους σε αξία και ηγείται στηνΕΕ ως προς τη συνολική παραγωγή.[42]
Σύμφωνα μετοΔΝΤ, η Γαλλία κατέλαβε την30η θέση στο κατά κεφαλήν ΑΕΠ, με περίπου 45.000 δολάρια ανά κάτοικο. Κατέλαβε την 23η θέση στονΔείκτη Ανθρώπινης Ανάπτυξης, υποδεικνύοντας πολύ υψηλή ανθρώπινη ανάπτυξη. Ηδημόσια διαφθορά είναι από τις χαμηλότερες στον κόσμο, μετη Γαλλία να κατατάσσεται σταθερά μεταξύ των 30 λιγότερο διεφθαρμένων χωρών από τότε που ξεκίνησε οΔείκτης Αντίληψης Διαφθοράςτο 2012: κατέλαβε την 22η θέση το 2021, σημειώνοντας άνοδο μία θέση σε σχέση μετο προηγούμενο έτος.[43][44]Η Γαλλία είναι δαπανά το δεύτερο μεγαλύτερο ποσό στην Ευρώπη στηνέρευνα καιτην ανάπτυξη, με πάνω από 2 τοις εκατό τουΑΕΠ. Παγκοσμίως, κατέχει τη 12η θέση.[45]
Η γαλλική γεωργία βασίστηκε αρχικά στην καλλιέργεια ειδών διατροφής. Πολύ γρήγορα, τακρασιά της, τα οπωρικά καιοι βιομηχανικές της καλλιέργειες απέκτησαν μεγάλη φήμη. Το σιτάρι καλλιεργείται κυρίως στο Βόρειο και Βορειοδυτικό τμήμα της χώρας και αποτελεί ένα από ταπιο βασικά γεωργικά προϊόντα της Γαλλίας. Μεγάλες ποσότητες του εξάγονται στο εξωτερικό. Παράγει επίσης, βρώμη, σίκαλη, κριθάρι, ζαχαρότευτλα, ρύζι, καλαμπόκι, πατάτες και όλα τα είδη των λαχανικών. Στους γαλλικούς οπωρώνες παράγονται άφθονα και ποικίλα φρούτα, όπως αχλάδια, μήλα, πορτοκάλια, κεράσια, δαμάσκηνα, βερίκοκακτλ.
Τα αμπελοειδή αποτελούν μια από τις χαρακτηριστικές καλλιέργειες της μεσημβρινής Γαλλίας. Παράλληλα μετην παραγωγή κοινών κρασιών, στη Γαλλία παράγεται η πλουσιότερη και περισσότερο φημισμένη ποικιλία κρασιών υψηλής ποιότητας. Το κρασί αποτελεί το γνωστότερο προϊόν της Γαλλίας και εξάγεται σε μεγάλες ποσότητες. Αμπελώνες υπάρχουν σχεδόν σε όλες τις γαλλικές περιοχές. Τα γαλλικά κρασιά θεωρούνται από τα καλύτερα όλου του κόσμου. Υπάρχει μεγάλος αριθμός ποικιλιών, γεύσεων και αποχρώσεων, όπως τα ροζέ της Προβηγκίας, τα ερυθρά του Ροδανού, τα λευκά του Λίγηρα και της Αλσατίας, τα αφρώδη της Καμπανίας (σαμπάνιες), τοπιο φημισμένο κρασί είναι το Μπορντό.
Ο κτηνοτροφικός πλούτος της χώρας αυξάνει σταθερά. Στον τομέα της κτηνοτροφίας αφθονούν τα ζώα γιατην παραγωγή κρέατος και γάλακτος. Τα βοοειδή αντιπροσωπεύουν το μισό περίπου των εκτρεφομένων ζώων. Τα προβατοειδή εκτρέφονται άλλα γιατο κρέας τους και άλλα γιατο γάλα τους. Ένα μεγάλο μέρος από την παραγωγή γάλακτος χρησιμοποιείται γιατην παρασκευή των πολυάριθμων ποικιλιών των (επίσης διάσημων) γαλλικών τυριών.
Στη δεκαετία του 60 εφαρμόστηκαν σχέδια αναδασμού (δηλ. ένωση των μικρών αγροτεμαχίων και αναδιανομή στους κατόχους τους. Έτσι αυξήθηκε σημαντικά το μέγεθος τους.
Οι απόγονοι των Γαλατών είναι που ανήγαγαν την παραγωγή κρασιού σε επιστήμη. Αυτοί που έμαθαν στον υπόλοιπο κόσμο, ότι το κρασί δεν είναι απλά ένα ακόμα φυτικό προϊόν αλλά είναι ένας ζωντανός οργανισμός που απαιτεί την αμέριστη προσοχή του παραγωγού, από την αρχή πουθα φυτευτεί το σταφύλι μέχρι ναβγειτο πώμα της φιάλης στο τραπέζι του καταναλωτή.
Η παραγωγή του κρασιού είναι τέχνη. Η προώθησή του απαιτεί φαντασία. Καιη κατανάλωσή του, σύμφωνα με τους Γάλλους, είναι ένας συνδυασμός των δύο. Γι’ αυτό και σήμερα τα κρασιά τους κρατούν επάξια την πρώτη θέση στο μυαλό των απανταχού «σομελιέ». Όχι πως και άλλες χώρες δεν έχουν αξιόλογες ποικιλίες σταφυλιών και ωραία κρασιά, το εναντίον. Απλά οι Γάλλοι παραγωγοί θεωρούν την κάθε φιάλη παιδί τους καιτην προσέχουν αναλόγως.
Στη Γαλλία υπάρχουν 13 οινοποιητικές περιοχές. Περισσότερο ή λιγότερο γνωστές όλες έχουν να επιδείξουν ξεχωριστά κρασιά τόσο στη γεύση όσο καιστα αρώματα. Οι κυριότερες από αυτές είναι:
Ηπιο γνωστή ποικιλία κρασιού ή καλύτερα οινοποιητική περιοχή είναι ηΚαμπανίαπου παράγει τη γνωστή μας σαμπάνια. Η περιοχή αυτή βρίσκεται βορειοανατολικά του Παρισιού και κρατάει τα σκήπτρα της οινοποιίας χάρη στην τυχαία ανακάλυψη του μοναχού Ντομ Περινιόν (Dom Pérignon).
Ο μοναχός αυτός κατάλαβε ότι τοδιοξείδιο του άνθρακα παίζει σημαντικό ρόλο στην παραγωγή του κρασιού και ότι εμφιαλώνοντας το κρασί πριντην ολοκλήρωση της ζύμωσης το αποτέλεσμα θα ήταν διαφορετικό. Το πόσο δίκιο είχε, το ξέρουμε πλέον όλοι. Οιπιο γνωστές ετικέτες από αυτή την περιοχή είναι η Dom Pérignon, η Moët et Chandon, η Ruinart, η Krug, η Pommery, η Veuve Clicquot καιη Mumm μεταξύ άλλων.
Μία άλλη περιοχή που χρόνια διεκδικεί τα πρωτεία από την Καμπανία είναι η περιοχή τουΜπορντό. Βρίσκεται νοτιοανατολικά του Παρισιού και περηφανεύεται (όχι αδίκως) γιατα κρασιά της. Εδώ συναντούμε ίσως ταπιο ποιοτικά και ακριβά κρασιά της Γαλλίας. Υπάρχουν πάνω από επτά χιλιάδες σατώ (chateaux) (που κυριολεκτικά σημαίνει πύργος) και καλλιεργούνται περίπου εκατόν είκοσι χιλιάδες αμπελώνων. Η ποικιλία αυτή είναι η αγαπημένη των Ευρωπαίων αφού το 67% των εξαγωγών καταναλώνεται εκτός Γαλλίας. Οι κυριότερες ποικιλίες που καλλιεργούνται είναι ηΜερλό, ηΚαμπερνέ Σοβινιόν, ηΚαμπερνέ Φραν,ηΣεμιλιόν, καιηΣοβινιόνπου δίνουν τις γνωστές ετικέτες του Château Margaux, Pétrus, Château Penin κ.α.
Τα κρασιά της Βουργουνδίας είναι και αυτά από ταπιο φημισμένα κρασιά στον κόσμο. Το1415μετο βασιλικό διάταγμα τα κρασιά που επιτρεπόταν να ονομάζονται κρασιά Βουργουνδίας καθοριζόταν να είναι τα κρασιά πουθα παράγονταν πάνω από τη γέφυρα της πόλης Sens. Για πάνω από 1.500 χρόνια οι μοναχοί σε αυτή περιοχή καλλιεργούν τηγη της και έχουν προσφέρει από τα καλύτερα κρασιά που έχουμε δοκιμάσει. Τα κρασιά της περιοχής αυτής είναι αυστηρώς ελεγχόμενα και χωρίζονται σε 2 κατηγορίες, α) τα Premier Cru με 600 αμπελώνες να συγκαταλέγονται στους κατάλληλους για αυτά τα κρασιά καιβ) τα Grand Cru που θεωρούνται τα καλύτερα των καλύτερων. Μόνο 33 αμπελώνες έχουν το προνόμιο να συγκαταλέγονται στους αμπελώνες που μπορούν να προσφέρουν τα σταφύλια τους γιατην παραγωγή αυτών των κρασιών. Η περιοχή αυτή μας έχει προσφέρει μερικά από τα καλύτερα κρασιά, όπως Chambertin, Clos Vougeot, Corton, Corton-Charlemagne,Montrachet, Musigny, La Tache. Γενικά, στην περιοχή της Βουργουνδίας, οι εκτάσεις των αμπελώνων είναι χωρισμένες σε μικρότερες και υπάρχουν πάνω από 3.500 καλλιεργητές που έχουν τα 2/3 των 24.000 εκταρίων αμπελώνων που καλλιεργούνται σε αυτή την περιοχή.
Η γαλλική βιομηχανία, μετη σημερινή της μορφή, αποτελεί πρόσφατο σχετικά δημιούργημα. Στις αρχές της βιομηχανικής επανάστασηςδεν υπήρχαν στη Γαλλία επαρκείς ποσότητες άνθρακακαισιδήρου, τα οποία αποτελούν δύο βασικά προϊόντα γιατην εδραίωση της βιομηχανίας. Οι βιομηχανικές της ανάγκες δεν μπορούσαν να ικανοποιηθούν από τα σκόρπια αποθέματα άνθρακα. ΣτηνΑλσατία-Λωραίνη και κοντά στο Σάαρ υπήρχαν μεγάλα αποθέματα σιδήρου, που περιείχαν μεγάλες ποσότητες φωσφόρου, για αυτό θεωρούνταν, για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα, ως μη εκμεταλλεύσιμα. Την εποχή πουοι Άγγλοι ανακάλυψαν μια μέθοδο γιατην αξιοποίηση των σιδηρομεταλλευμάτων αυτής της κατηγορίας, η Γαλλία αναγκάστηκε να εκχωρήσει τις περιοχές αυτές στηΓερμανία. Η Αλσατία-Λωραίνη επιστράφηκε στη Γαλλία μετά τονΑ΄ Παγκόσμιο πόλεμο.
Σήμερα παρουσιάζει μεγάλη ανάπτυξη η χαλυβουργική βιομηχανία της Γαλλίας. Οχάλυβας χρησιμοποιείται γιατην κατασκευή γεωργικών μηχανών, τροχαίου υλικού, αεροπλάνωνκαι μηχανών αεροπλάνων, σιδηροδρομικών μηχανών και πλοίων. Επίσης χρησιμοποιείται πολύ στη γαλλική αυτοκινητοβιομηχανία, τα προϊόντα της οποίας έχουν μεγάλη απήχηση στη διεθνή αγορά, ενώ ένα μεγάλο μέρος του χάλυβα εξάγεται στο εξωτερικό. Κατά την περίοδο μετά τονΒ΄ Παγκόσμιο πόλεμοη Γαλλία κατέβαλε επίμονες και συντονισμένες προσπάθειες, με σκοπό να εκσυγχρονίσει τη μεταλλευτική βιομηχανία της Λωραίνης. Σήμερα κατέχει την πρώτη θέση στον κόσμο σε παραγωγή σιδηρομεταλλεύματος.
Άφθονη είναι καιη υδροηλεκτρική ενέργεια της Γαλλίας, που προέρχεται από τους πολυάριθμους ποταμούς της. Αξιόλογη ήταν καιη συμβολή των γαλλικών ποταμών στην ανάπτυξη της υφαντουργίας. Σε ολόκληρη την κοιλάδα του Ροδανού, καθώς καιστη Ρουέν, επί τουΣηκουάνα, υπάρχουν εργοστάσια, στα οποία κατασκευάζονται συνθετικά υφάσματα. Τα Βόρεια καιτα Βορειοανατολικά τμήματα της Γαλλίας αποτελούν σπουδαία κέντρα βιομηχανίας βαμβακερών και μάλλινων υφασμάτων. Κοιτάσματα πετρελαίου έχουν βρεθεί στην περιοχή Παρεντίς, κοντά στο Μπορντό, καθώς καιστο λεκανοπέδιο τουΠαρισιού. Μετά την ανεξαρτητοποίηση της Αλγερίας έγιναν ειδικές συμβάσεις, με τις οποίες η Γαλλία εξασφάλισε τα δύο τρίτα περίπου από τα πετρέλαια της πρώην αποικίας της. Στα Πυρηναία και κοντά στην πόλη Λακ βρέθηκαν, το 1951, τεράστια αποθέματα φυσικού αερίου. Η περιοχή της Λακ αποτελεί ένα από τα σπουδαιότερα κέντρα βιομηχανίας χημικών και πλαστικών προϊόντων.
Ένα άλλο επίτευγμα της Γαλλίας είναι ότι κατόρθωσε να τιθασεύσει καιτην ενέργεια τωνπαλιρροιώνκαινα κατασκευάσει τον πρώτο παλιρροϊκό σταθμό παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος στον ποταμό Ρανς, κοντά στη Ντινάν της Βρετάνης. Στο Οντελλό των Πυρηναίων έχει εγκατασταθεί ένας μεγάλος πειραματικός σταθμός παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας μετην εκμετάλλευση της ηλιακής ενέργειας. Σημαντική είναι, επίσης, στην ενεργειακή παραγωγή της χώρας καιη ύπαρξη πυρηνικών εργοστασίων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας.
Αξιόλογη είναι καιη υφαντουργική βιομηχανία που κατατάσσεται ανάμεσα στις πρώτες του κόσμου, καθώς καιη χημική βιομηχανία, βιομηχανίες κεραμικής, χαρτιού και ελαστικού, οι γεωργικές βιομηχανίες.
Η Γαλλία κατατάσσεται ανάμεσα στις χώρες που διαθέτουν τα καλύτερα οργανωμένα συγκοινωνιακά δίκτυα του κόσμου. Το οδικό δίκτυο της Γαλλίας κατασκευάστηκε κατά τους ρωμαϊκούς χρόνους και τελειοποιήθηκε από τα τέλη τουΜεσαίωνα. Οι οδικές συγκοινωνίες χρησιμοποιούνται γιατη μεταφορά των διάφορων εμπορευμάτων ενώ για τις μεγαλύτερες αποστάσεις χρησιμοποιούνται σιδηροδρομικές συγκοινωνίες. Η Γαλλία διαθέτει τους ταχύτερους συρμούς στην Ευρώπη (TGV / Train de Grande Vitesse, δηλαδή «Τραίνο Υψηλών Ταχυτήτων» στα Γαλλικά) με ταχύτητες έως και 320χλμ/ώρα.
Λιγότερο σημαντικές είναι οι μεταφορές που διεξάγονται με ποταμόπλοια στο εσωτερικό της χώρας. Σπουδαιότερες είναι οι πλωτές λεωφόροι του Βορρά, τουΠα-ντε-ΚαλαίκαιτουΣομ. Για τις θαλάσσιες μεταφορές υπάρχουν πολλά επιβατικά και πετρελαιοφόρα σκάφη, που συνιστούν έναν από τους ωραιότερους στόλους του κόσμου. Τα σπουδαιότερα γαλλικά λιμάνια είναι ηΜασσαλία, τοΣαιν-Μαλό, τοΚαλαί, τοΣερμπούρκαιηΧάβρη. Η Γαλλία συνδέεται θαλάσσια με όλες τις χώρες του κόσμου.
Το γαλλικό συγκοινωνιακό δίκτυο συμπληρώνεται με τις αεροπορικές συγκοινωνίες, με τις οποίες μεταφέρονται εμπορεύματα, επιβάτες καιτο ταχυδρομείο. Σχεδόν όλες οι μεγάλες γαλλικές πόλεις διαθέτουν αεροδρόμιο.
Η οδήγηση γίνεται στα δεξιά καιη σήμανση είναι από τις αρτιότερες της Ευρώπης.
Ανκαιτα πρώτα δείγματα της τέχνηςστη Γαλλία ξεκινούν την εποχή τουΚαρλομάγνου, μόνο από τον10ο αιώνακαι ύστερα αναπτύσσεται η καλλιτεχνική δραστηριότητα γιανα φτάσει σε μεγάλη ανάπτυξη τον επόμενο αιώνα. ΣτηΒουργουνδίακαιστηνΠροβηγκία ανευρίσκονται μοναστηριακά κτίσματα της ρομανικής αρχιτεκτονικής. Στο τέλος τουΜεσαίωνα εξελίσσεται ογοτθικός ρυθμόςμετα λεπτά αρχιτεκτονικά μέλη και τους λεπτόμορφους σχηματισμούς. Αυτή η τάση διατηρείται ακόμη και μετά τα μέσα του 16ου αιώνα. Την επίδραση της Αναγέννησηςτη δέχτηκε η Γαλλία προς τα τέλη του 15ου αιώνα, κάτω από τη λάμψη της Φλωρεντίαςκαιτην επίδραση των ιταλικών καλλιτεχνικών κέντρων της περιόδου. ΟιΒερσαλλίες, τοπιο πολυτελές ανάκτορο στην Ευρώπη, φανερώνουν την τάση για μεγάλα και πολυτελή αρχιτεκτονικά κτίσματα τον 17ο αιώνα.
Ως αντίδραση στονκλασικισμό έρχεται ο 18ος αιώνας, ο οποίος, όπως καιστηλογοτεχνία, είναι διαποτισμένος από τα νέα κοινωνικά ρεύματα. Η σχέση καλλιτέχνη και κοινού γίνεται αμεσότερη. Ηπροσωπογραφία είναι κύριο γνώρισμα αυτής της εποχής. Αναφαίνεται, όμως, πάλι και νέο κύμα κλασικισμού, το οποίο διαφαίνεται στοΠάνθεοντου Παρισιού. Ο 19ος αιώνας βλέπει το ξαναγύρισμα σε παλαιότερες μορφές, ενώ ταυτόχρονα ονατουραλισμόςκαιο λογοτεχνικός ρομαντισμός επηρεάζουν τις τάσεις στις τέχνες. Στις τελευταίες δεκαετίες του αιώνα επιβλήθηκε οιμπρεσιονισμός, ο οποίος διατηρήθηκε και στις αρχές του επόμενου. Μερικοί από τους εκπρόσωπους του ήταν οιΚλωντ Μονέ, Πιερ Ωγκύστ Ρενουάρ, Πωλ ΓκωγκένκαιΠωλ Σεζάν. Ο 20ος αιώνας έχει ανάμεικτες επιδράσεις και κατευθύνσεις. Οκυβισμός, οσουρεαλισμός, ηαφηρημένη τέχνη, που αποτελούν το κοινό γνώρισμα της διεθνούς καλλιτεχνικής πορείας, σημαδεύουν καιτηναρχιτεκτονικήκαιτηγλυπτική.
Η Γαλλία κατέχει προνομιακή θέση στην ιστορία τουκινηματογράφουκαιστη διαδικασία παραγωγής ταινιών. Οι αδελφοί Λυμιέρ, Ωγκύστ και Λουί Λυμιέρ, το 1895 εφηύραν τον κινηματογράφο [46]και Γάλλοι επιστήμονες και πρωτοπόροι του κινηματογράφου όπως οιΖωρζ Μελιές, Λεόν ΓκωμόνκαιΣαρλ Πατέσυνέβαλαν στην ανάπτυξη της γαλλικής και παγκόσμιας κινηματογραφικής βιομηχανίας. Η πρώτη γυναίκα σκηνοθέτις στον κόσμο, ηΑλίς Γκι-Μπλασέ, ήταν επίσης Γαλλίδα. Αρκετά σημαντικά κινηματογραφικά κινήματα, όπως ηΝουβέλ Βαγκστη δεκαετία του 1960, άρχισαν στη χώρα.
Η Γαλλία έχει μια ισχυρή κινηματογραφική βιομηχανία, εν μέρει και λόγω της προστασίας που παρέχεται από την κυβέρνηση της Γαλλίας. Παρά τον ανταγωνισμό τουΧόλυγουντ, η Γαλλία συνεχίζει δυναμικά στη δημιουργία ταινιών, το 2015 παρήγαγε περισσότερες ταινίες από οποιαδήποτε άλλη ευρωπαϊκή χώρα [47]και ήταν έκτη παραγωγός σε παγκόσμιο επίπεδο. Φιλοξενεί επίσης ταβραβεία Σεζάρ, τα βραβεία Λυμιέρ καιτοΦεστιβάλ των Καννών, ένα από ταπιο σημαντικά και διάσημα φεστιβάλ ταινιών στον κόσμο.
Μεγάλη είναι η ανάπτυξη του γαλλικού πολιτισμού σε όλους τους τομείς καθώς καιη επίδραση τουσε όλο τον δυτικό πολιτισμό. Η ανάπτυξη του γαλλικού πολιτισμού ξεκίνησε τον Μεσαίωνα και συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Η βαθμιαία αλλοίωση της λατινικής γλώσσας στη Γαλατία κατέληξε στον σχηματισμό μιας νέας γλώσσας, της γαλλικής. Παραδοσιακά θεωρείται ότι οι «Όρκοι του Στρασβούργου» (842) είναι το πρώτο κείμενο που γράφτηκε στη γαλλική γλώσσα. Γενικά όμως θεωρείται ότι η γαλλική γλώσσα άρχισε να χρησιμοποιείται στα γραπτά κείμενα μετά τον 12ο αιώνα, όταν άρχισαν να παρουσιάζουν και έναν πραγματικά λογοτεχνικό χαρακτήρα.
Τα επικά ποιήματα υμνούν, εξαίρουν το πατριωτικό και θρησκευτικό ιδεώδες στην εποχή των σταυροφοριών. Το «Τραγούδι του Ρολάνδου» (12ος αιώνας) είναι το ωραιότερο από αυτά. Ακολουθούν τα ιπποτικά μυθιστορήματα με θέματα από πολεμικές και ερωτικές περιπέτειες. Φανερώνουν μια κοινωνία που εμπνέεται από το ιπποτικό πνεύμα, όπως τα έργα «Τριστάνος και Ιζόλδη», οι «Ιππότες της Στρογγυλής Τραπέζης» κ.α. Τότε δημιουργείται καιη λυρική ποίηση, καθώς καιτο ξεκίνημα μιας αστικής λογοτεχνίας με σατιρικές και ηθικολογικές διαθέσεις. Παράλληλα εμφανίζεται το θεατρικό είδος.
Ανκαισε αυτήν την περίοδο καλλιεργήθηκαν τα είδη λόγου που άνθισαν στους προηγούμενους αιώνες, χαρακτηριστικό της είναι η ανάπτυξη της δραματικής τέχνης. Το θέατρο εμπνέεται πάντα από θέματα θρησκευτικά, δημιουργεί όμως διάφορα μυστήρια με θέματα παρμένα από τηνΑγία Γραφή. Η κωμωδία επηρεάζεται από την Ιταλία.
Το έργο τουΡαμπελέ εκφράζει τον ουμανισμό της αναγέννησης που ζητά ναβρειστην ελληνορωμαϊκή αρχαιότητα ένα νέο ιδεώδες. Έπειτα από το 1550 και η λυρική ποίηση ξαναγεννιέται, χάρη στονΠιερντε Ρονσάρκαιτην κίνηση της Πλειάδας, ομάδας λογοτεχνών με στόχο τη δημιουργία γαλλικής λογοτεχνίας που μπορεί να συναγωνιστεί την ιταλική. ΟΜοντέν αναζητώντας νέους δρόμους θα επηρεάσει σοβαρά τον επόμενο αιώνα μετα δοκίμιά του.
Στο πρώτο μισό του αιώνα οι συγγραφείς προσπάθησαν να βάλουν σε τάξη τα λογοτεχνικά είδη και τις διάφορες μορφές της σκέψης. ΟΚαρτέσιος (René Descartes) καθιερώνει μία παγκόσμια μέθοδο κριτικής. ΟΚορνέιγ (Corneille) χαρίζει στην τραγωδία την κανονική της δομή. ΟΠασκάλ (Pascal) εκφράζεται σεμια φωτεινή πρόζα που επηρεάζει όλη την ηθική του αιώνα.
Όλοι αυτοί οι συγγραφείς προετοιμάζουν τον δρόμο στους λογοτέχνες που έπειτα από το 1660 θα ενσαρκώσουν το κλασικό ιδεώδες. Τα έργα τους τείνουν προς την τελειότητα, χάρη στην κοινωνικότητα της μορφής, την αρμονία της σύνθεσης καιτην ακρίβεια της έκφρασης. Τα μεγάλα κλασικά έργα είναι: οι μύθοι τουΛα Φοντέν (La Fontaine), οι κωμωδίες τουΜολιέρου (Molière), οι τραγωδίες τουΡακίνα (Racin), η ποίηση τουΜπουαλό. Στην περίοδο από το 1680 έως τηΓαλλική Επανάσταση αναπτύχθηκε το κίνημα τουΔιαφωτισμού, που στηρίχθηκε στον ορθολογισμό και ευνόησε την ανάπτυξη της φιλοσοφίας καιτων φυσικών επιστημών. Οι ριζοσπαστικές ιδέες του γαλλικού διαφωτισμού διαδόθηκαν στην προεπαναστατική Ελλάδα, όπου βρήκαν ένθερμους υποστηρικτές.
Το κριτικό πνεύμα που γεννήθηκε από τον καρτεσιανό ορθολογισμό αναπτύσσεται. Έτσι κυριαρχούν τα έργα σε πεζό λόγο, που αποσκοπούν στονα πείθουν μετην ανάλυση καιτη συζήτηση σχετικά με θέματα που αναφέρονται στη φυσική, την κοινωνία καιτην πολιτική. Οι μεγάλοι φιλόσοφοι αυτού του αιώνα είναι οΒολταίρος, πουτο γόητρο του καλύπτει όλους τους άλλους, οΜοντεσκιέ, οΝτιντερόκαιοΡουσώ.
Ο ερχομός του ρομαντισμού προαναγγέλλεται μετα έργα του μεγάλου φιλέλληνα Σατομπριάνκαι της κυρίας Ντε Σαέλ. Ο ρομαντισμός αυτός αποτελεί μία αντίδραση στην κλασική τάξη, γιατί θέλει να αφήσει κάθε ελευθερία στον συγγραφέα. Η καθαυτή ρομαντική επανάσταση ξέσπασε πρώτα στο θέατρο καιστο μυθιστόρημα και αργότερα στην ποίηση. Η κριτική εκπροσωπείται από τονΣενΜπεβ, η ιστορία από τους Τιερί και Μισελιέ, η φιλοσοφία από τον εκλεκτισμό τουΒικτόρ Κουζένκαιτον θετικισμό τουΟγκίστ Κοντ. Από το 1850 αναφαίνονται νέες τάσεις, που, ανκαι εξωτερικά είναι αντίθετες στον ρομαντισμό, πηγάζουν συχνά από το ρεύμα του. Στην ποίηση διακρίνονται οι παρνασσικοί Θεόφιλος ΓκωτιέκαιΛεκόντ ντεΛιλ. ΟιΣαρλ Μπωντλαίρ, Αρθούρος ΡεμπώκαιΠολ Βερλέν δημιουργούν την κίνηση του Συμβολισμού. Στο μυθιστόρημα κυριαρχεί ο ρεαλισμός, μετα έργα τουΓκυστάβ Φλομπέρκαιτη νατουραλιστική σχολή τουΕμίλ Ζολά. Στο θέατρο θριαμβεύουν τα δράματα τουΑλέξανδρου Δουμά.
Η γαλλική λογοτεχνία του 20ού αιώνα δέχεται βαθιά επίδραση από τις πολιτικές, ηθικές, καλλιτεχνικές και ιστορικές κρίσεις. Το λογοτεχνικό κίνημα που κυριαρχεί στη Γαλλία του 20ού αιώνα είναι ουπερρεαλισμός (surrealisme) με εκπροσώπους όπως οιΑντρέ Μπρετόν (André Breton), θεμελιωτή του κινήματος, και Ρομπέρ Ντενό (Robert Desnos), ενώ στη φιλοσοφία αναδεικνύεται ουπαρξισμός, με θεμελιωτές τονΖανΠολΣαρτρ (Jean-Paul Sartre) καιτονΑλμπέρ Καμύ (Albert Camus). Τονέο μυθιστόρημα (Nouveau Roman), θεωρητικοποιημένο από τονΑλαίν Ρομπ - Γκριγιέ αρχικά περιλαμβάνει λίγους λογοτέχνες, οι οποίοι, όμως, εμπνέουν μετη σειρά τους άλλους σημαντικούς συγγραφείς, όπως οιΖαν Φιλίπ Τουσαίν (Jean-Philippe Toussaint), Κριστιάν Οστέρ (Christian Oster) κ. ά. Σημαντικές λογοτεχνικές μορφές του αιώνα υπήρξαν, επίσης, ηΜαργκερίτ Ντυράς (Marguerite Duras), Μαργκερίτ Γιουρσενάρ (Marguerite Υοurcenar) - ανκαι Βελγικής καταγωγής η πρώτη γυναίκα που έγινε δεκτή στηΓαλλική Ακαδημία, Μπορίς Βιάν, Μαρσέλ Προυστ (Marcel Proust), Ρεϊμόν Κενό (Raymond Queneau), Αντρέ Μαλρώ (André Malraux), Ανρί Τρουαγιά (Henri Troyat), Σιμόν ντε Μποβουάρ (Simone de Beauvoir) καιοΖωρζ Σιμενόν (Georges Simenon).
Η Γαλλία είναι Ημιπροεδρική Δημοκρατία μετον Πρόεδρο της Δημοκρατίας να έχει σημαντικές εξουσίες και αρμοδιότητες καιμε διευρυμένο εκτελεστικό ρόλο.Ο Πρωθυπουργός ηγείται της Κυβέρνησης η οποία μετά το 1958 έχει περιορισμένες εξουσίες και βρίσκεται υπό τη σκέπη του Προέδρου της Γαλλίας γιατί χωρίς την έγκρισή τουδεν παραμένει στην εξουσία. Παρόλα αυτά έχει και αυτή σημαντικές αρμοδιότητες κυρίως στα εσωτερικά ζητήματα της χώρας με εκείνες του προέδρου πάντως να υπερέχουν. Στις 21 Ιουλίου του 2008[48]το Κοινοβούλιο ενέκρινε οριακά, με 539 ψήφους υπέρ έναντι 537 κατά, την τροποποίηση του Συντάγματος.
Στις 24 Μαρτίου του 2009 η Γαλλία ανακοίνωσε ότι θα καταβάλει αποζημιώσεις σε πολιτικό και στρατιωτικό προσωπικό όπως επίσης καισε κατοίκους που παρουσίασαν προβλήματα υγείας συνεπεία των πυρηνικών δοκιμών της χώρας, αρχικά στηνΑλγερίακαιστη συνέχεια στηΓαλλική Πολυνησία εντός 30 ετών.[49]
ΗΚυβέρνηση Φιγιόν ψήφισε ένα νέο συνταξιοδοτικό νομοσχέδιο, που πυροδότησε αντιδράσεις σε όλη τη Γαλλία. Με βάση αυτό, το όριο ηλικίας για συνταξιοδότηση αυξήθηκε από τα 60 στα 62 χρόνια.[50]
Στις 11 Μαρτίου του 2009 οΠρόεδροςΝικολά Σαρκοζί ανακοίνωσε επίσημα την επιστροφή - έπειτα από 43 χρόνια -της χώρας στο στρατιωτικό σκέλος τουΝΑΤΟ.[51] Εξαιτίας της απόφασης αυτής, ηΚυβέρνηση Φίγιον ήρθε αντιμέτωπη με πρόταση μομφής. Με 329 ψήφους κατά της πρότασης μομφής έναντι 238 υπέρ η κυβέρνηση έλαβε την ψήφο εμπιστοσύνης από το κοινοβούλιο στις 17 Μαρτίου του 2009.[52]
↑«Treaty of Verdun». History.howstuffworks.com. 27 Φεβρουαρίου 2008. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Ιουλίου 2011. Ανακτήθηκε στις 17 Ιουλίου 2011.
Vincent Adoumié· Christian Daudel· Didier Doix· Jean-Michel Escarras· Catherine Jean (2007). Géographie de la France. HU Géographie (στα Γαλλικά). Paris: Hachette supérieur. σελ. 288. ISBN978-2-01-145772-1.
1. Διηπειρωτικές χώρες με επικράτεια στην Ευρώπη καιστην Ασία. 2. Γεωγραφικά ανήκει στην Ασία, αλλά θεωρείται ευρωπαϊκό κράτος για ιστορικούς και πολιτισμικούς λόγους. 3. Κράτη που περιλαμβάνουν υπερπόντια εδάφη καισε άλλες ηπείρους μετην μητροπολιτική περιοχή να βρίσκεται στην Ευρώπη.
.svg)
0,903[3] (28.svg)
.svg)
